DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Jasińska, Anna: Grupa portretów profesorów Akademii Krakowskiej malowanych przez Jana Trycjusza: Badania technologiczne i ich znaczenie dla atrybucji obrazów
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0225
219
ANNA JASIŃSKA
Kraków, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Grupa portretów profesorów Akademii
Krakowskiej malowanych przez Jana Trycjusza.
Badania technologiczne i ich znaczenie
dla atrybucji obrazów
Wzbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego znajduje się bogata kolekcja
portretów profesorów datowanych od XVI w. po współczesność. Z okresu no
wożytnego pochodzi 28 wizerunków profesorów Akademii Krakowskiej.
W latach 2005-2007 przeprowadzono badania nad grupą tych portretów. Były one możli-
we dzięki grantowi otrzymanemu z The Getty Foundation z Los Angeles1. Portrety te
stanowią dość liczną i zwartą grupę zabytków nowożytnego malarstwa portretowego
w Polsce. Ich wspólnym mianownikiem jest to, że wszystkie prezentują podobizny profe-
sorów, których działalność miała duże znaczenie dla krakowskiej Almae Matris. Jak wy-
kazały badania nad obrazami, większość z nich jest dziełem malarzy z krakowskiego
cechu malarskiego. Wizerunki prezentują zróżnicowany poziom sztuki malarskiej. Wśród
przeciętnej, czasami wręcz nieporadnej malarskiej twórczości cechowej znajdują się jed-
nak także obrazy ciekawe i na wysokim poziomie artystycznym. Dzisiaj poziom kunsztu
malarskiego nie stanowi argumentu decydującego o eliminowaniu tego rodzaju malarstwa
z pola zainteresowań i badań historyka sztuki, zwłaszcza historyka zajmującego się bada-
niem mniejszych kolekcji malarstwa. Ewa Chojecka pisała we wstępie do katalogu wysta-
wy Portret polski XVII i XVIII wieku: „Odeszliśmy obecnie od postawy niezauważenia
dzieła z racji jego warsztatowo niskiej rangi. Wychodzimy z założenia, że zabytek malar-
stwa trzeciorzędnego, chociaż nie dostarcza tej samej satysfakcji estetycznej, co dzieło
wysokiego kunsztu, jest równie cennym dokumentem kultury artystycznej, tyle, że wyma-
gającym innych kryteriów oceny i wartościowania. Dzieło takie mówi bowiem wiele na
temat sposobów przekształcania i granic asymilowania wzorów idących ze sztuki obcej,
ponadto zaś wyznacza granice pojmowania sztuki przez artystów rodzimych, będących
niekiedy skromnymi twórcami rzemieślniczymi. Postawa taka znajduje dodatkowe
1 Zespół w składzie: Anna Jasińska - kierownik projektu, Jolanta Pollesch, Beata Skalmierska (Muzeum Uniwersytetu
Jagiellońskiego), Paweł Karaszkiewicz, Jan Rutkowski (Akademia Sztuk Pięknych), Zdzisław Pietrzyk (Uniwersytet
Jagielloński) - prowadził prace w latach 2005-2007 nad projektem Kolekcja nowożytnych portretów profesorów Uni-
wersytetu Jagiellońskiego. Technologiczne badania i ich znaczenie dla charakterystyki krakowskiego cechu malarskie-
go. Rezultatem prac była publikacja Nowożytne portrety profesorów Akademii Krakowskiej w zbiorach Collegium
Maius, red. Anna JASIŃSKA, Kraków 2010.
ANNA JASIŃSKA
Kraków, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Grupa portretów profesorów Akademii
Krakowskiej malowanych przez Jana Trycjusza.
Badania technologiczne i ich znaczenie
dla atrybucji obrazów
Wzbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego znajduje się bogata kolekcja
portretów profesorów datowanych od XVI w. po współczesność. Z okresu no
wożytnego pochodzi 28 wizerunków profesorów Akademii Krakowskiej.
W latach 2005-2007 przeprowadzono badania nad grupą tych portretów. Były one możli-
we dzięki grantowi otrzymanemu z The Getty Foundation z Los Angeles1. Portrety te
stanowią dość liczną i zwartą grupę zabytków nowożytnego malarstwa portretowego
w Polsce. Ich wspólnym mianownikiem jest to, że wszystkie prezentują podobizny profe-
sorów, których działalność miała duże znaczenie dla krakowskiej Almae Matris. Jak wy-
kazały badania nad obrazami, większość z nich jest dziełem malarzy z krakowskiego
cechu malarskiego. Wizerunki prezentują zróżnicowany poziom sztuki malarskiej. Wśród
przeciętnej, czasami wręcz nieporadnej malarskiej twórczości cechowej znajdują się jed-
nak także obrazy ciekawe i na wysokim poziomie artystycznym. Dzisiaj poziom kunsztu
malarskiego nie stanowi argumentu decydującego o eliminowaniu tego rodzaju malarstwa
z pola zainteresowań i badań historyka sztuki, zwłaszcza historyka zajmującego się bada-
niem mniejszych kolekcji malarstwa. Ewa Chojecka pisała we wstępie do katalogu wysta-
wy Portret polski XVII i XVIII wieku: „Odeszliśmy obecnie od postawy niezauważenia
dzieła z racji jego warsztatowo niskiej rangi. Wychodzimy z założenia, że zabytek malar-
stwa trzeciorzędnego, chociaż nie dostarcza tej samej satysfakcji estetycznej, co dzieło
wysokiego kunsztu, jest równie cennym dokumentem kultury artystycznej, tyle, że wyma-
gającym innych kryteriów oceny i wartościowania. Dzieło takie mówi bowiem wiele na
temat sposobów przekształcania i granic asymilowania wzorów idących ze sztuki obcej,
ponadto zaś wyznacza granice pojmowania sztuki przez artystów rodzimych, będących
niekiedy skromnymi twórcami rzemieślniczymi. Postawa taka znajduje dodatkowe
1 Zespół w składzie: Anna Jasińska - kierownik projektu, Jolanta Pollesch, Beata Skalmierska (Muzeum Uniwersytetu
Jagiellońskiego), Paweł Karaszkiewicz, Jan Rutkowski (Akademia Sztuk Pięknych), Zdzisław Pietrzyk (Uniwersytet
Jagielloński) - prowadził prace w latach 2005-2007 nad projektem Kolekcja nowożytnych portretów profesorów Uni-
wersytetu Jagiellońskiego. Technologiczne badania i ich znaczenie dla charakterystyki krakowskiego cechu malarskie-
go. Rezultatem prac była publikacja Nowożytne portrety profesorów Akademii Krakowskiej w zbiorach Collegium
Maius, red. Anna JASIŃSKA, Kraków 2010.