Infantka Anna Katarzyna Konstancja i kultura dworu wazowskiego

235

W dziejach polskiej kultury oraz historii związków polsko-niemieckich siostra Włady-
sława IV zapisała się przede wszystkim dzięki swej mitycznej wyprawie posagowej.
W 1894 r. Otto Redlich opublikował szkic na temat zawartości skarbca dusseldorfskiego
w XVII w., ujawniając wiele wazianów, które dostały się tam właśnie głównie za pośred-
nictwem bohaterki niniejszej rozprawy (por. Aneks l)5. Nieco bardziej albumowy charakter
miało wydawnictwo Maksa Frankenburgera z 1923 r.6 W 1978 r. opublikowano przygotowy-
wany jeszcze latem 1939 r. artykuł Mieczysława Gębarowicza dotyczący wyrobów złotni-
czych - „nikłych resztek" ze wspomnianego posagu, dających jednak wyobrażenie o kulturze
dworu jagiellońsko-wazowskiego7. Bożena Fabiani skrótowo opisała przebieg wesela 1642 r.8,
w popularnych artykułach postać infantki przypomnieli Hanna Widacka9 i Ryszard Szmydki10.
W 1915 r. spis osobistych klejnotów wchodzących w skład wyprawy ślubnej opublikował Jan
Ptaśnik11, do tematu wróciła Ewa Letkiewicz12. Tzw. Panoramę zygmuntowską w kolekcji
monachijskiej odkrył w 1938 r. Marian Morelowski. O poszczególnych obrazach włączonych
do wyprawy, obok wspomnianych Gębarowicza i Szmydkiego, pisała badająca zbiory Starej
Pinakoteki w 1966 r. Janina Ruszczycówna13, a nadto m.in. Władysław Bartynowski14, Fe-
liks Kopera15, Marian Sokołowski16, Stanisław Herbst17, Władysław Tomkiewicz18! inni.

polskiego króla w Rzymie, Władysław IV do siostry, Wilno, 11 lipca 1633, Warszawa, Archiwum Główne Akt Dawnych
[dalej cyt.: AGAD], Metryka Koronna, Księgi Poselstw (Libri Legationum), sygn. LL 32, k. 57r-v; Zuzanna Sapieżanka
do Anny Katarzyny Konstancji, Wilno, 6 kwietnia 1642, Riksarkivet, Extranea 75, IX. Polen, mf AGAD, szp. 53 [bez
paginacji]; Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, rkps 207, s. 138r-139r; Giovanni Domenico Orsi do
Wolfganga Wilhelma, Rzym, 23 stycznia 1648, Krajowe Archiwum Nadrenii Północnej Nadrenii-Westfalii, Wydział
w Duisburgu, Julich-Berg II, nr 2134, k. 247r. Zob. zwrot ab Infante Połoniae: Anna Katarzyna Konstancja do Filipa IV
(odpis), [w:] Stanisław MĄKOWSKI, Legatio in Hispanias 1638-1645, vol. 1, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskie-
go, rkps 63, k. 2v-3.
5 Otto REDLICH, „Die Schatze der Herzoglichen Silberkammer zu Dusseldorf im 17. Jahrhundert", Beitrag zur
Geschichte des Niederrheins, 8, 1894, s. 106-120.
6 Max FRANKENBURGER, Die Silberkammer der Miinchner Residenz, Munchen 1923.
7 Mieczysław GĘBAROWICZ, „Dzieła złotnictwa polskiego pochodzenia w skarbcu zamku królewskiego w Mona-
chium", Studia do Dziejów Wawelu, 4, 1978, s. 299-329.
8 Bożena FABIANI, Życie codzienne na zamku królewskim w epoce Wazów, Warszawa 1996, s. 175-178.
9 Hanna WIDACKA, „Brzydka Wazówna, czyli o ikonografii Anny Katarzyny Konstancji", Gazeta Antykwaryczna,
2001, nr 1 oraz http://www.wilanow-palac.pl/brzydka_wazowna.html - [dostęp 20 X 2016.]
10 Ryszard SZMYDKI, „Ślubna wyprawa Anny Katarzyny Konstancji Wazówny", Art & Business, 8, 1996, z. 5(74),
s. 66-68.

11 „Spisanie kleynotów Xięźney Jey Mości Neyburskiej, królewney polskiey. Anno Domini MDCXLV", oprac. Jan
PTAŚNIK, Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce, 9, 1915, szp. XCVIII-CX (oryginał w j.
polskim: Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie, rkps 2730).
12 Ewa LETKIEWICZ, Klejnoty w Polsce. Czasy ostatnich Jagiellonów i Wazów, Lublin 2006, s. 201-209.
13 Janina RUSZCZYCÓWNA, „Portrety Zygmunta III i jego rodziny", Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, 12,
1969, cz. 1, s. 151-269.
14 Władysław BARTYNOWSKI, „Notatka z Norymbergi", Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne, 1894, nr 3-4
(21-22), szp. 228-230.
15 Feliks KOPERA, „Portrety członków rodzin królewskich panujących w Polsce w Germańskim Muzeum Norymber-
gii", Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne, 3, 1898, szp. 373; id., „Portrety Stefana Batorego w Galerii Pitti
i kardynała Jerzego Radziwiłła w Galerii Corsini we Florencji, tudzież Zygmunta III i Konstancji jego żony w Pinako-
tece monachijskiej", Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce, 7, 1903, szp. CXXVII-CXXIX.
16 Marian SOKOŁOWSKI, „Z powodu portretów polskich we Florencji tudzież Zygmunta III i Konstancji jego żony
w Pinakotece monachijskiej", Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce, 7, 1903, szp. CXXIX-CXXX.
17 Stanisław HERBST, „Fragmenty ikonografii Zygmunta III", [w:] Sztuka i historia. Studia z historii sztuki i kultury ku
czci prof, dr Stanisława Lorentza, Warszawa 1960, s. 114-117.
18 Np. Władysław TOMKIEWICZ, „O niektórych polonicach w zbiorach bawarskich", [w:] Muzeum i Twórca. Studia
z historii sztuki i kultury ku czci prof, dr Stanisława Lorentza, Warszawa 1969, s. 493-500.