DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.8821#0016
Pag. i 2
■;• PETRI PAULI BOSCHiE)
Bibliothecarii,
D E
ORIGINE E T ST ATU
BIBLIOTHECiE AMBROSIANjE
L I b e R p R I m u s.
Tn Aurc-
liane.
Istoriam scribere, & vete-
ris memoria; exempla obli-
vioni subducere, tam puto
difficile ,quam Jovisauribus
placere. Monumenta qui-
dem rerum gestarum si ab
ultima antiquitate repetan-
tur, jam commento propio-
ra videntur; prasterita vero
gentium , regnorumque origine, rerum incuna-
bula curiose quasrimus, negaturi fidem, nisi do-
iceat scriptor, ex quibus initiis singulasint profe-
c~ta. Suo asvo proxima qui chartis tradunt, nihi-
lo felicius operam ponunt; primum enim princi-
pum virorum sceleribus, Sc temerefa6tis narran-
tem blandiri necesse est : tum vero de re publica
ita disputandum , ut nusquam veritas moderato-
rum errata prodat. Quod si fuco vitiumafferimus
veritati, aut eorum supercilio deterriti , qui ur-
bibus prassunt, in procerum malcficiis connive-
mus, Fopisicus merito irascitur nobis, acproinde
redte affirmat ncminem eorum , qui scripserint,
non aliquo mendacio fidem corrupisse ; facit ve-
ro dictis fidem, zcLivium, Salusiium, Tacitum,
& Trogum hujusce criminis insimulat: quineciam
propositis eorundem locis mendacia indicat. Mi-
hi autem facilior scribendas historiae ratio omne
prorsus ejusmodi negotium eripit ; neque enim
Principum arcanis interesse , non Magistratuum
impune peccantium consilia damnare, aut popu-
lares turbas, & imperia fortunas vicibusobnoxia
referre juvat. Quasnam propagandi imperii libido
regum animos incendat adMartem: quis fcedera
percutiat, aut violet, quaerere nostriconsiliinon
est. Nusquam hic Macedones, vel Perfie : non
Spartacus, aut Sylla; singula pacata sunt, Scin-
cruenta. Igitur, quaealiorum ingeniiscruccm fi-
gunt, cumsuntpraetermittenda,facilemviamster-
nunt ad scribendum. llludsane, quodii, quian-
nalium monumentapersequuntur, proponunt ani-
mis, deesse in hac librorum luxuria haud potest;
habebunt enim viri principes , quod imitentur :
certe in amplissima Insiubrum Bibliotheca musa-
rum amorem discent, quam ornavit studiola ma-
gnificentia literarum. Cxterum novascribendisu-
pcllex alliciet fortasse magis animos , prsesertim
cum antiquitatis rudera effbdiendanon sint, quas
altius abdita alienant legentes , ipsius vetustatis
fastidio, neannalcs, & commentariosjam diu cum
carie pugnantes de scribentis fide interrogent.
Opus enim seculis omnibus admirandum nostra
3 setate contigit, quod urbisfamam, & scientiarum
' opes auxitj tam brevi autem temporis spatio in
eam magnitudinem crevit , ut jam terns omni-
bus sit miraculo. Hujus verohistoriaeprovinciam
Cardinalis Federicus Borromxus Bibliotheae condi-
tor mandaverat Fortunato Raulio Ambrosiani Col-
legii Alumno: verumis, fatisincceptoobluctan-
tibus, authoris, & posterorum desidcria est fru-
A
B
C
D
stratus. Jofiephus Ripamontius, ScFrancisicus Rivo-
la, durn adta Federici in annales suos retulere,
pluribus Bibliotheca Ambrojiants originem , pau-
cis incrementa descripserunt. Jacobus Philippus
Opicellus libellum de Bibliotheca Ambrosiana vul-
gavit: sed ipsa tantum primordia , & quae initiis
sunt proxima, recensuit. Nos candide originem,
& statum Bibliothecae scribendo prosequemur,
scriptorum, 8c tabularum fide , ac testimonio:
ne monumenta patria , ut plerique solent, civi-
bus consecrare, exteris amplificare videamur.
Vlxerat Gasipar Vicecomes Mediolanenjis Ec- ^1""'
clesiae Antistes, cum Clemens VIII. Ponti-
fex Maximus Ambrosianas rei Cardinalem Federi-
cum Borromteum pra;fecir, Recusaveratquidem ex- Rivoia in
celso animohonoremillumF^mVa.s: verum Pi&/i™b™ 6=st»
lippi Nerii viri Sanctissimi ,qui Cardinalisconscien- cap. ij.
tiam moderabatur, hortatione permotusabeasen-
tentia deccssit. Depinxerat nimirum cogitatione
Epifcopales curas, quae bene gerendi muneris of-
ficia consequuntur : tum vero recens in omnium
oculis fiatns patruelis vivendi, regendique disci-
plina, ipsa etiam stas, ut ei videbatur , imma-
tura (cum annum trigesimum , & alterum age-
ret) ab honoris majestate Borromxum submove-
bant, Vicit tamen pudorem ratio , 8c Pontificis ^1"^"1*
Summi imperium: atque ab ipso Clemente inau-gestu d.
guratus Ambrofianum honorem capessivit. Inito prat°aH Hfcv
Pontificatu maxima quaeque animo complecti cce- 4 "P *'
pit; ad haec literatus ipse exosculari literas , ea- Rivoiaiib.
rumquecausa sese in solitudinem frcquentius abde-*' cap-15-
re. Hanc siquidem amabat unice : eratque jucun- ■*?nit?x
dissimum, cum se ab urbanis negotiis vindicaret,
loca sola incoleread icribendum, meditandumve.
Incessit inde animum ponendas eremi cupiditas
quamobrem scriptis ad Pontificem Maximum
teris potestatem illiusexcitanda; exoravit, eamque
Camaidulensium legibus formare statuit. Archite- l^f"
ctus fuerat instituti Romualdus Ravennas, cum in
Apennini verticem evadens , ad annosas, proce- Augustinm
rasque abietes meditabundus substitisset in campo, fibTpThist!
qui ab henli nomine Malduli diceretur : isqueCamild'
Maldulus in agendis feris obvius forte fattus Di-
vo, campum illi dono dedit , seseque Romualdi
sectatoribus adjunxit. Hic eremus condita, atque
ex gemina voce una coaluit, Gamalduli appella-
ta. Accenderat fortasse Cardinalis animum aemu-
latio; Camaldulenfiem enim eremum Sanc~tissimusJ°- Fetro»
Cardinalis Carolus Borrom<sus adamaratimpensius,bu1!Ugel(tiSre'
atque eo sccessu deleftatus cazlestibus addixeratD-caroii
animum: & Cardinalis G^nW Palleottus, qui D.prb's'cap'
Carolo usus fuerat amicissimo, Camalduli hospi- Ferdinand.
talitios lares. Bononiensis Ecclesia; Archiepiscopisit!ii£iaci«"
excitarat , si illuc otii, pietatisve causa vellencvo1, *•
divertere. Sedem certe eremo Federicus ibi sta-
tuerat, ubi ornatae postmodum Divi CaroJi xdi-
culis rupes Aronenjem montem arce ipsa validius
muniunt. Attributus etiam aconditorecensus est;
P. P. Bnsiba. A co-
li-
■;• PETRI PAULI BOSCHiE)
Bibliothecarii,
D E
ORIGINE E T ST ATU
BIBLIOTHECiE AMBROSIANjE
L I b e R p R I m u s.
Tn Aurc-
liane.
Istoriam scribere, & vete-
ris memoria; exempla obli-
vioni subducere, tam puto
difficile ,quam Jovisauribus
placere. Monumenta qui-
dem rerum gestarum si ab
ultima antiquitate repetan-
tur, jam commento propio-
ra videntur; prasterita vero
gentium , regnorumque origine, rerum incuna-
bula curiose quasrimus, negaturi fidem, nisi do-
iceat scriptor, ex quibus initiis singulasint profe-
c~ta. Suo asvo proxima qui chartis tradunt, nihi-
lo felicius operam ponunt; primum enim princi-
pum virorum sceleribus, Sc temerefa6tis narran-
tem blandiri necesse est : tum vero de re publica
ita disputandum , ut nusquam veritas moderato-
rum errata prodat. Quod si fuco vitiumafferimus
veritati, aut eorum supercilio deterriti , qui ur-
bibus prassunt, in procerum malcficiis connive-
mus, Fopisicus merito irascitur nobis, acproinde
redte affirmat ncminem eorum , qui scripserint,
non aliquo mendacio fidem corrupisse ; facit ve-
ro dictis fidem, zcLivium, Salusiium, Tacitum,
& Trogum hujusce criminis insimulat: quineciam
propositis eorundem locis mendacia indicat. Mi-
hi autem facilior scribendas historiae ratio omne
prorsus ejusmodi negotium eripit ; neque enim
Principum arcanis interesse , non Magistratuum
impune peccantium consilia damnare, aut popu-
lares turbas, & imperia fortunas vicibusobnoxia
referre juvat. Quasnam propagandi imperii libido
regum animos incendat adMartem: quis fcedera
percutiat, aut violet, quaerere nostriconsiliinon
est. Nusquam hic Macedones, vel Perfie : non
Spartacus, aut Sylla; singula pacata sunt, Scin-
cruenta. Igitur, quaealiorum ingeniiscruccm fi-
gunt, cumsuntpraetermittenda,facilemviamster-
nunt ad scribendum. llludsane, quodii, quian-
nalium monumentapersequuntur, proponunt ani-
mis, deesse in hac librorum luxuria haud potest;
habebunt enim viri principes , quod imitentur :
certe in amplissima Insiubrum Bibliotheca musa-
rum amorem discent, quam ornavit studiola ma-
gnificentia literarum. Cxterum novascribendisu-
pcllex alliciet fortasse magis animos , prsesertim
cum antiquitatis rudera effbdiendanon sint, quas
altius abdita alienant legentes , ipsius vetustatis
fastidio, neannalcs, & commentariosjam diu cum
carie pugnantes de scribentis fide interrogent.
Opus enim seculis omnibus admirandum nostra
3 setate contigit, quod urbisfamam, & scientiarum
' opes auxitj tam brevi autem temporis spatio in
eam magnitudinem crevit , ut jam terns omni-
bus sit miraculo. Hujus verohistoriaeprovinciam
Cardinalis Federicus Borromxus Bibliotheae condi-
tor mandaverat Fortunato Raulio Ambrosiani Col-
legii Alumno: verumis, fatisincceptoobluctan-
tibus, authoris, & posterorum desidcria est fru-
A
B
C
D
stratus. Jofiephus Ripamontius, ScFrancisicus Rivo-
la, durn adta Federici in annales suos retulere,
pluribus Bibliotheca Ambrojiants originem , pau-
cis incrementa descripserunt. Jacobus Philippus
Opicellus libellum de Bibliotheca Ambrosiana vul-
gavit: sed ipsa tantum primordia , & quae initiis
sunt proxima, recensuit. Nos candide originem,
& statum Bibliothecae scribendo prosequemur,
scriptorum, 8c tabularum fide , ac testimonio:
ne monumenta patria , ut plerique solent, civi-
bus consecrare, exteris amplificare videamur.
Vlxerat Gasipar Vicecomes Mediolanenjis Ec- ^1""'
clesiae Antistes, cum Clemens VIII. Ponti-
fex Maximus Ambrosianas rei Cardinalem Federi-
cum Borromteum pra;fecir, Recusaveratquidem ex- Rivoia in
celso animohonoremillumF^mVa.s: verum Pi&/i™b™ 6=st»
lippi Nerii viri Sanctissimi ,qui Cardinalisconscien- cap. ij.
tiam moderabatur, hortatione permotusabeasen-
tentia deccssit. Depinxerat nimirum cogitatione
Epifcopales curas, quae bene gerendi muneris of-
ficia consequuntur : tum vero recens in omnium
oculis fiatns patruelis vivendi, regendique disci-
plina, ipsa etiam stas, ut ei videbatur , imma-
tura (cum annum trigesimum , & alterum age-
ret) ab honoris majestate Borromxum submove-
bant, Vicit tamen pudorem ratio , 8c Pontificis ^1"^"1*
Summi imperium: atque ab ipso Clemente inau-gestu d.
guratus Ambrofianum honorem capessivit. Inito prat°aH Hfcv
Pontificatu maxima quaeque animo complecti cce- 4 "P *'
pit; ad haec literatus ipse exosculari literas , ea- Rivoiaiib.
rumquecausa sese in solitudinem frcquentius abde-*' cap-15-
re. Hanc siquidem amabat unice : eratque jucun- ■*?nit?x
dissimum, cum se ab urbanis negotiis vindicaret,
loca sola incoleread icribendum, meditandumve.
Incessit inde animum ponendas eremi cupiditas
quamobrem scriptis ad Pontificem Maximum
teris potestatem illiusexcitanda; exoravit, eamque
Camaidulensium legibus formare statuit. Archite- l^f"
ctus fuerat instituti Romualdus Ravennas, cum in
Apennini verticem evadens , ad annosas, proce- Augustinm
rasque abietes meditabundus substitisset in campo, fibTpThist!
qui ab henli nomine Malduli diceretur : isqueCamild'
Maldulus in agendis feris obvius forte fattus Di-
vo, campum illi dono dedit , seseque Romualdi
sectatoribus adjunxit. Hic eremus condita, atque
ex gemina voce una coaluit, Gamalduli appella-
ta. Accenderat fortasse Cardinalis animum aemu-
latio; Camaldulenfiem enim eremum Sanc~tissimusJ°- Fetro»
Cardinalis Carolus Borrom<sus adamaratimpensius,bu1!Ugel(tiSre'
atque eo sccessu deleftatus cazlestibus addixeratD-caroii
animum: & Cardinalis G^nW Palleottus, qui D.prb's'cap'
Carolo usus fuerat amicissimo, Camalduli hospi- Ferdinand.
talitios lares. Bononiensis Ecclesia; Archiepiscopisit!ii£iaci«"
excitarat , si illuc otii, pietatisve causa vellencvo1, *•
divertere. Sedem certe eremo Federicus ibi sta-
tuerat, ubi ornatae postmodum Divi CaroJi xdi-
culis rupes Aronenjem montem arce ipsa validius
muniunt. Attributus etiam aconditorecensus est;
P. P. Bnsiba. A co-
li-