DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12705#0069
DORDR ACVM.
iST oppiduminBatauisperuetuftum,inMeruafluuiofitum,fedquiais fluuius exRheno,
Mofa,&Lingafluminibus,quie6decurrunt,oritur,quidani adquatuorfluuios fitumfcri-
ibunt.fic enim effigiem oppidi ac fitum, cum PhilippusHifpaniarum Rex, Anno Chrifti
M.D.XLIX.inid primumingrederetur,poffefsionemcapturiiSjexprimi iufsit, & ima-
gini hoc diftichon infcribi.
ME MOSA ET VVALIS, CVM LINGA, MERVAQVE CINGVNT,'
AETERNAM BATAVAE VIRGINIS ECCE FIDEM.
Hisigiturfluuijsininfulamredigitur. Nam annoChrifti M. CCC C. XXI.contigit,vt VValisac
Mofafluuij,vna cum maricontinentem,in qua hocopidumiacet,atque Brabatise iungebatur, inun-
darct.quam vero late,crudeliterque, fatis inde liquet,quod vicos,fiue pagos feptuaginta totos fubmer
ferint,abforpferintque.Numeruseorum,quiinijs fimulcubonis omnibusperierint, seftimatur.vl-
tracentum hominum niillia.Paulatim tamen huius abforptaeterra» qu3edamparticula?,folitisarti-
bus eiusprouincise,recuperantur.Pifces varijgeneris,Meruaijs locis,habet:Strutionibus&Sulmoni
bus,veluticircum Campenam Zuiderzea,qu£dicitur,plane fcatet.Itaq; Dordracum quinque millia-
ribusGouda,feptem Vltraiecl:o,diftat.Amplumeft,pulchrum,acpotens, &elegantioribusa^dificijs
infigne.Summum tcmplum,quodMarie virginieftfacrum,oculosmirapulchritudinepafcit.Quic-
quid vini RhenaniinBelgiumadportatureGermania,quicquid frumenti ex Gelris, Cliuis,Iulia-
cenfibus,&:aliunde mediterraneis elocis,id omne in hoc oppidum, tanquam emporium, tranfuehi-
tur.Quo nomine,tumaliasobcaufas,idcreuit,& hominum multitudine perquameft frequens. Pu-
gnacesetiam homines,bellicofos,acfortes,cumrespoftulat,n6hocmodooppidum,fed & vniuerfa
Batauia,quouis tempore edidit.Ade6quidem,vtIuliusCa?farLegionemBatauicam,corporis fui cu-
ftodisepraefecerit^eiqueprimumacprarcipuumexercitusfui fignumcommiferit: cuius etiamope&
auxilio fretus,Britanniapotitus eft,&:ciuilifa?uiente bello, ferocieorudem armatuspotentia,profli-
garitPompeium.Cuiusdeinde omnes fucceflores Augufti, Batauoru fortitudine &fidecommoti,
eostutelseacdefenfionicorporiSj&primas inacies cooptarunt,vfque ad Vitellij Auguftitempora,
quimaximorumbeneficiorum,qu^aBatauicagenteperceperat,immemor,eam Roma,totaque Ita-
liapepulit,quae cum Rheni flumendefcenderet, Bonna?(oppidumeft interConfluentes &Vbio-
rumColoniam)in Roman .rulegionem,cuiFlaccus Ordiouiuspr2eerat,incidit,aquagraueperpe{fa
damnum,viribus tadcmacarmisfibiviamparans,Batauiam,natiuumfolum tenuit,tandemq,aVe-
fpafiano,eiufquefilioTito,inItaliamreuocata,ad priftinum dignitatis gradum reftituitur,multiscj;
augeturhonoribus,&priuilegijs,obres prseclaras,contraBritannos, Romanorum nomine,geftas,
eamq,animorum fortitudine,rebusq; magnificea&is,confequuta eftlaudem,vtTacitus Batauorurn
magnanimitatem,pr£eca?teris Germani£epopulis,vehementercommendet. Aquaquidem eos,qui
Dordracum incolunt,nunquamdefeciffeconftat.Graui fiquidem,&diuturno fseuiente bello inter
Flandros,Gallos,Zelandos, Sc Batauos, Meridionalem Batauiam Ioannes BrabantiajDuxinuadit,
omniumqjoppidorum adeptus deditionem,pmerDordraci,eamciuitatemdece diesobfidet, ma.
ioremqueeiuspartem,perignitamifsiliaincendit. TandemDordracenfes,duce Nicolaoa Puteo,
forti acnobili viro,magnisviribuserumput,acretro cedere fingulari virtute, Brabantos cogut,totaq;
Zuuthollandia expellunt.Nec his cotenti,vfq; ad Bufcumducis infe&antur, ferro, incedioq; omnia
deformantes, adeo,vt Bufco etiam Ducis,firmo oppido,ignem inijceret per inflammatas fagittas: re-
uerfi de hinc cum diuite prcda per Fanu Gertrudis,vnde &Brabantos eiecerunt.Poft hxc Nicolaus
illePuteanus,Dordracenfium fortitudine,rebusquefecundis elatus, maximos Hollandis fuis fecita-
nimos,mouensquecum illisHeifelmudam,cum Flandrisquoque feliciter dimicauit,qui, fi verus eft
numeratorIoannesBeka,cecidit hicduo Flamingorum millia.Refert etiam Engerranus, ,
Annofalutis M. CCC C. L VII. fub exitum menfislulij, Dordracum
incendio fortuito deflagafle,duoque millia domorum,& multos / uNrV5^t '*>
ineaclademortaks,perijffe. | J^JtnSP
iST oppiduminBatauisperuetuftum,inMeruafluuiofitum,fedquiais fluuius exRheno,
Mofa,&Lingafluminibus,quie6decurrunt,oritur,quidani adquatuorfluuios fitumfcri-
ibunt.fic enim effigiem oppidi ac fitum, cum PhilippusHifpaniarum Rex, Anno Chrifti
M.D.XLIX.inid primumingrederetur,poffefsionemcapturiiSjexprimi iufsit, & ima-
gini hoc diftichon infcribi.
ME MOSA ET VVALIS, CVM LINGA, MERVAQVE CINGVNT,'
AETERNAM BATAVAE VIRGINIS ECCE FIDEM.
Hisigiturfluuijsininfulamredigitur. Nam annoChrifti M. CCC C. XXI.contigit,vt VValisac
Mofafluuij,vna cum maricontinentem,in qua hocopidumiacet,atque Brabatise iungebatur, inun-
darct.quam vero late,crudeliterque, fatis inde liquet,quod vicos,fiue pagos feptuaginta totos fubmer
ferint,abforpferintque.Numeruseorum,quiinijs fimulcubonis omnibusperierint, seftimatur.vl-
tracentum hominum niillia.Paulatim tamen huius abforptaeterra» qu3edamparticula?,folitisarti-
bus eiusprouincise,recuperantur.Pifces varijgeneris,Meruaijs locis,habet:Strutionibus&Sulmoni
bus,veluticircum Campenam Zuiderzea,qu£dicitur,plane fcatet.Itaq; Dordracum quinque millia-
ribusGouda,feptem Vltraiecl:o,diftat.Amplumeft,pulchrum,acpotens, &elegantioribusa^dificijs
infigne.Summum tcmplum,quodMarie virginieftfacrum,oculosmirapulchritudinepafcit.Quic-
quid vini RhenaniinBelgiumadportatureGermania,quicquid frumenti ex Gelris, Cliuis,Iulia-
cenfibus,&:aliunde mediterraneis elocis,id omne in hoc oppidum, tanquam emporium, tranfuehi-
tur.Quo nomine,tumaliasobcaufas,idcreuit,& hominum multitudine perquameft frequens. Pu-
gnacesetiam homines,bellicofos,acfortes,cumrespoftulat,n6hocmodooppidum,fed & vniuerfa
Batauia,quouis tempore edidit.Ade6quidem,vtIuliusCa?farLegionemBatauicam,corporis fui cu-
ftodisepraefecerit^eiqueprimumacprarcipuumexercitusfui fignumcommiferit: cuius etiamope&
auxilio fretus,Britanniapotitus eft,&:ciuilifa?uiente bello, ferocieorudem armatuspotentia,profli-
garitPompeium.Cuiusdeinde omnes fucceflores Augufti, Batauoru fortitudine &fidecommoti,
eostutelseacdefenfionicorporiSj&primas inacies cooptarunt,vfque ad Vitellij Auguftitempora,
quimaximorumbeneficiorum,qu^aBatauicagenteperceperat,immemor,eam Roma,totaque Ita-
liapepulit,quae cum Rheni flumendefcenderet, Bonna?(oppidumeft interConfluentes &Vbio-
rumColoniam)in Roman .rulegionem,cuiFlaccus Ordiouiuspr2eerat,incidit,aquagraueperpe{fa
damnum,viribus tadcmacarmisfibiviamparans,Batauiam,natiuumfolum tenuit,tandemq,aVe-
fpafiano,eiufquefilioTito,inItaliamreuocata,ad priftinum dignitatis gradum reftituitur,multiscj;
augeturhonoribus,&priuilegijs,obres prseclaras,contraBritannos, Romanorum nomine,geftas,
eamq,animorum fortitudine,rebusq; magnificea&is,confequuta eftlaudem,vtTacitus Batauorurn
magnanimitatem,pr£eca?teris Germani£epopulis,vehementercommendet. Aquaquidem eos,qui
Dordracum incolunt,nunquamdefeciffeconftat.Graui fiquidem,&diuturno fseuiente bello inter
Flandros,Gallos,Zelandos, Sc Batauos, Meridionalem Batauiam Ioannes BrabantiajDuxinuadit,
omniumqjoppidorum adeptus deditionem,pmerDordraci,eamciuitatemdece diesobfidet, ma.
ioremqueeiuspartem,perignitamifsiliaincendit. TandemDordracenfes,duce Nicolaoa Puteo,
forti acnobili viro,magnisviribuserumput,acretro cedere fingulari virtute, Brabantos cogut,totaq;
Zuuthollandia expellunt.Nec his cotenti,vfq; ad Bufcumducis infe&antur, ferro, incedioq; omnia
deformantes, adeo,vt Bufco etiam Ducis,firmo oppido,ignem inijceret per inflammatas fagittas: re-
uerfi de hinc cum diuite prcda per Fanu Gertrudis,vnde &Brabantos eiecerunt.Poft hxc Nicolaus
illePuteanus,Dordracenfium fortitudine,rebusquefecundis elatus, maximos Hollandis fuis fecita-
nimos,mouensquecum illisHeifelmudam,cum Flandrisquoque feliciter dimicauit,qui, fi verus eft
numeratorIoannesBeka,cecidit hicduo Flamingorum millia.Refert etiam Engerranus, ,
Annofalutis M. CCC C. L VII. fub exitum menfislulij, Dordracum
incendio fortuito deflagafle,duoque millia domorum,& multos / uNrV5^t '*>
ineaclademortaks,perijffe. | J^JtnSP