DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12705#0103
CONSTANTIA- <J§l|r
Hlf O N S T A N TIA, CEoffene»Sueuia: vrbs, a Conftantino Magni Conftantini auo, dirta eft, yt Leonhardo A«
rentino videtiir, qili eam mUro cinxin Secus Picus illo carmine introdUxit.
Quos Conflantimproles oriente fubalfo
Occiclu/fs repctens flellami murice terras
Condidt & propriofi^ naumtomihe.
Vbi Picus i Conftantini filio hanc aufpicaram dixit. H*c vrbs prius Vitudura nuncupata eft, vt aiunt Are-
tinus& AntoninusPiusinirindraiio.Ptolema:UsGannodUrum lib.2.cap 8. tab. J. vocat. Eftautem epiico-
/ ^ i patus pleniffimus. illic S.ConradUs olim epifcoptis clarUir,iilic S.Pelagius requiefcir.Eft & ara illicinftru&if-
^ fima.qua nobilior& preciofiornon reperitur.Hicconcilium fuit maximum, Anno 1414. deqUo Platina in Io-
anne;&PoggiusFlorentinusinEpiftola adLeohardum Aretinum.Eft&tabula ibiantiquitate pra: feferens,
cuiusAretinusmeminit.H«crefertiffimapifcibusvrbseft.DiuinfolentiasHelUetiorumfuftinUit, extra ciuitaremillius S.Gebhardus
Confeffor, iuxta&martyr, ofla condidit,vbi^o. ftadij #fi!t<t.fnr.fN5 locus nomihatUr, vndecomrtesorrifuntdeQBfrbrnttftt?. Ibi&
lacusLemannus, cuiusmeminimuslib. 8.& lib. 1. Hiautem,qui circa lacum&Conftahtiam morabahtUr,antequamaConftantino
reffiruta fuerat Conftahtia, Nantuates dicebanturab antiquis. fecundum aliquos Natuahtcs. Horum Peutinger& Strabo lib. 4. me-
rninerUht. Marlianus NantUates, iuxta Heluetios etfe& Sequanosfcribit Pliniuslib. J. cap. hefcioquidinferatalpinas elfegentes.
Haftchus Francifcus Irehicus.De eadem hac vrbe hunc in modum Munfterus.Conftanria vrbs Germanias noh admodum magna,fed
pulchra&amcena, iacetineoloco,vbiRhenus rUrfumexlacuPodamico emcrgens,inalueumredit. Vltrapontemquemibihabet
Rhcnus, hucufquc crebrafueruntsdificia, inaltera fcilicetfluuijripa,fedqua:anno Chriftiif48. fere omnia ignihofiuliinterierunt.
Lacus omnium amcehiflimus eft,mUltaqhe caftella & vicos vndequaqucperripashaber,aqua nitida,fundo gloriofo ac perfpicuo.Pi-
fccsfertvariosquidem&multiplices, fedprotanta aquarUmmagnitudinenonadmodum copiofos.Vigintimilliapafluuminlon-
gitudinepatet, hoc eft, quinque aut fex milliaribusGcrrnanicis.Rhenus ehim duosfacitlacus, Venetum & AcroniUm,Vtveteres ap-
pellauerunt^interquos Cohftantia fita.Hinuncaloco&dominijsfortitinomina,fuperiorConftantienfis&2lcaftrovrpUtant, arque
eius loci dominio de Podmen, Podamicus lacus diclUsJnferiorab oppido di<ftoCe]laRudolfi,GeIIacenfis denomihatur. Inmfima
lacus fuperiorisparte, Conftantia eftfita. Efthodieomnium in Acronij & Vcneti lirrore, cohditarUm ciuitatem florcntiflima, diui-
fa in duo hominutn genera. Alij enim funt equeftris generis,alij plebei. plebei tnercaturis & officihisintendunt. Eqbites Veteribus pa-
trimonijs contenti, redditibusaluntur, &equeftri dignitaternobferuanr. Siquisplebeius diriorfactusadequeftrem locutnperueni-
retentaret, einullo modo licere putant.Ita petlonga tempora vterque ordo in fuis finibuscohfiftit. Gubernatio tamen Reipub. com-
muniscftplebeis&nobilibus.Funduscircumciuitatemomniumremmeftfetax,vini,frUmenti,pomonjm,pabuli. QuodfiTheatro
conuerfionis Gentium credamus, Conftanria ftatim pofttempora Conftanrim Magni, fidei, religionisque Chriftiana: miniftros ha-
buit S. Paternum,Landonem .& eius fchola: alios.Anno plus minus CCCXX. Fuit aUtem primUs VindoniflentiUm,idemq; Conftan-
tienfium Epifcopusj S. Paternus,aut vt alij volunt,Anno C C. Zepherino Poht. Max. Ahtonino Caracalla Imp.SeUeri filio.
S. GALLI OPPID.
AN CTV S Gallus vir iUftusac timens Deurn,venit,vtquidam fcribuht,ex Scotia,fecuhdfi alios vero exIbernia.vri
cuColumbano,peragrataqucNormahdia,Francia&BUrgundia,venirinAlemahniam.Iuxtalacum Conftantienfcm,
vbi aliquanto temporc commoratus, tandem iUxta monrana in folitUdine confedit, vbi hodie monafterium & infigne
oppidum Sangalli extrUeta cerhuntur.Ccntigerunr auf € ifta anno domini 6jo.fub Dagoberto magno rege Franciar. Por
r6initioprouifum eftilli& fcdalirio eius a regeSigeberto&reliquisFrancise orincipib. in regionemonrana.qusepofi-
ca appellata eftAbbatis cella,vulg6Appenzel,pccore&laftevndecommodeviUerecufuispciret:acdeindelabentib.
temporibUs fui fucceflbres abbates maiora obtinuerunr apUdreges & Imperatores,tandemq; monafterium ex contributione eleemo-
fynarum, ex largitionibus & legationibus adeo ctepit ditefcere, vt mcnachi emerenr terras &hcmir.es. Fuit primum hcc monafteriu
tiobilium& ighobilium fchola,cxqua mUlti doftiviri prodierunr.vt etiam aliquandofefquicentum fludiofi &fratresillicfuerinte-
nutriri, nulla alia cura diftracti, quslm vt literarum ftudio & ingeniofioribus arrificijs,qua: nobiles animos decent, intenderenr.Vnd^
& ad dioecefim Conftantienfem multi epifcopi hincfuerunt petiti. Porro cppidum ipfum S. Galli,anre feptingentos annos coeptum
eftfenfimperdomunculorumftructuras, &defignata iuxta monafterium fpacia a:dificari, &quum longe poft Vngati in fuperiori
Germania giaflarentUr, omnesque terras vaftarent,cinctUm moenibus.ParUitab initio ciuitas ipfimonafterio vfqueadtcmpora Fri-
dericiprim^tucpropria imperij aduocatia ciuitas eftadminifttata,quam &nepos eiusFredericusf;cundus anno Domini 122o.ccnfir
mauit, poftquosdiesfuitimperioincorporata, licetinterim multis obfequiis monafterioquoquefueritaftricla, aquibus tamen, ho-
nefUsmedijs&compeniationepecunia:,aliorum^;bonorumfucceffiueb fitus&Im-
perijaduocatia,aregibus&Impcratoribushoncrificefuitpriuilegijs&libertatedorata.Fui>quoquemultisannisquibu
nis,terris & oppidis, quin &abbatibusipfis ccnfcederata,& tandem confcederarioni Heluetiorum perpetuoincorporata, anno domi-
ni i4f4. Situs monafterij eft intra mcenia oppidi, habet^ue paucas domos inclufas, atque duos hortos, reliqua: planities, qux diu no-
ftuque abfque maceria pateant, funt ciuitatis, omhiaque includuntur muro & rurribus ciuitatis. Intra circum monafterij patet omni-
buslocusimmunitatis,quinoncapitaliterprajuaricantur.maleficiumyerd,feucrimencapitale,perciuitatisiudicem punitur,fi fitno-
torium,&c.Iacet hxc ciuitas Sangalenfis iuxta & partim intra montes,in fundo agrefti,fed habet prolpeclum ame.num,aerem talubre,
atque aquam optimam,prxdia deniquemediocriterbona.eftpopulodiues, &ciuiliordinecompofita. Operanturciuesin eo oppi-
dovariamlinitexturam, habentquevirosingeniofos,&mercatoresyarias callenteslinguas, quorum negotiatio extendirurferein
totum Chriftianitatisorbem,nonfinemagna commoditate adiacentium terrarum &populorum, prajfertim Appacellenfiuni.Rhin-
talenfium,populorummonafteriofubieftorum,Thurgoia:,& comitatusToggenburgenfis. Habentinterim&negoriatores
fuum lucrum, iednohfinepericulo, quod vicini, quifuos laborcseiscum emolumento vendunt, nonexpeetanr.
Vita; neceflaria oppidum commode haberepoteft i memoratisterris,putapifces,carnes,lac^cinia
& reliqua. Frumentum petir a regione Podamicum att ingentelacum, ad quem
kex eft trium autplus horarum.
41
Hlf O N S T A N TIA, CEoffene»Sueuia: vrbs, a Conftantino Magni Conftantini auo, dirta eft, yt Leonhardo A«
rentino videtiir, qili eam mUro cinxin Secus Picus illo carmine introdUxit.
Quos Conflantimproles oriente fubalfo
Occiclu/fs repctens flellami murice terras
Condidt & propriofi^ naumtomihe.
Vbi Picus i Conftantini filio hanc aufpicaram dixit. H*c vrbs prius Vitudura nuncupata eft, vt aiunt Are-
tinus& AntoninusPiusinirindraiio.Ptolema:UsGannodUrum lib.2.cap 8. tab. J. vocat. Eftautem epiico-
/ ^ i patus pleniffimus. illic S.ConradUs olim epifcoptis clarUir,iilic S.Pelagius requiefcir.Eft & ara illicinftru&if-
^ fima.qua nobilior& preciofiornon reperitur.Hicconcilium fuit maximum, Anno 1414. deqUo Platina in Io-
anne;&PoggiusFlorentinusinEpiftola adLeohardum Aretinum.Eft&tabula ibiantiquitate pra: feferens,
cuiusAretinusmeminit.H«crefertiffimapifcibusvrbseft.DiuinfolentiasHelUetiorumfuftinUit, extra ciuitaremillius S.Gebhardus
Confeffor, iuxta&martyr, ofla condidit,vbi^o. ftadij #fi!t<t.fnr.fN5 locus nomihatUr, vndecomrtesorrifuntdeQBfrbrnttftt?. Ibi&
lacusLemannus, cuiusmeminimuslib. 8.& lib. 1. Hiautem,qui circa lacum&Conftahtiam morabahtUr,antequamaConftantino
reffiruta fuerat Conftahtia, Nantuates dicebanturab antiquis. fecundum aliquos Natuahtcs. Horum Peutinger& Strabo lib. 4. me-
rninerUht. Marlianus NantUates, iuxta Heluetios etfe& Sequanosfcribit Pliniuslib. J. cap. hefcioquidinferatalpinas elfegentes.
Haftchus Francifcus Irehicus.De eadem hac vrbe hunc in modum Munfterus.Conftanria vrbs Germanias noh admodum magna,fed
pulchra&amcena, iacetineoloco,vbiRhenus rUrfumexlacuPodamico emcrgens,inalueumredit. Vltrapontemquemibihabet
Rhcnus, hucufquc crebrafueruntsdificia, inaltera fcilicetfluuijripa,fedqua:anno Chriftiif48. fere omnia ignihofiuliinterierunt.
Lacus omnium amcehiflimus eft,mUltaqhe caftella & vicos vndequaqucperripashaber,aqua nitida,fundo gloriofo ac perfpicuo.Pi-
fccsfertvariosquidem&multiplices, fedprotanta aquarUmmagnitudinenonadmodum copiofos.Vigintimilliapafluuminlon-
gitudinepatet, hoc eft, quinque aut fex milliaribusGcrrnanicis.Rhenus ehim duosfacitlacus, Venetum & AcroniUm,Vtveteres ap-
pellauerunt^interquos Cohftantia fita.Hinuncaloco&dominijsfortitinomina,fuperiorConftantienfis&2lcaftrovrpUtant, arque
eius loci dominio de Podmen, Podamicus lacus diclUsJnferiorab oppido di<ftoCe]laRudolfi,GeIIacenfis denomihatur. Inmfima
lacus fuperiorisparte, Conftantia eftfita. Efthodieomnium in Acronij & Vcneti lirrore, cohditarUm ciuitatem florcntiflima, diui-
fa in duo hominutn genera. Alij enim funt equeftris generis,alij plebei. plebei tnercaturis & officihisintendunt. Eqbites Veteribus pa-
trimonijs contenti, redditibusaluntur, &equeftri dignitaternobferuanr. Siquisplebeius diriorfactusadequeftrem locutnperueni-
retentaret, einullo modo licere putant.Ita petlonga tempora vterque ordo in fuis finibuscohfiftit. Gubernatio tamen Reipub. com-
muniscftplebeis&nobilibus.Funduscircumciuitatemomniumremmeftfetax,vini,frUmenti,pomonjm,pabuli. QuodfiTheatro
conuerfionis Gentium credamus, Conftanria ftatim pofttempora Conftanrim Magni, fidei, religionisque Chriftiana: miniftros ha-
buit S. Paternum,Landonem .& eius fchola: alios.Anno plus minus CCCXX. Fuit aUtem primUs VindoniflentiUm,idemq; Conftan-
tienfium Epifcopusj S. Paternus,aut vt alij volunt,Anno C C. Zepherino Poht. Max. Ahtonino Caracalla Imp.SeUeri filio.
S. GALLI OPPID.
AN CTV S Gallus vir iUftusac timens Deurn,venit,vtquidam fcribuht,ex Scotia,fecuhdfi alios vero exIbernia.vri
cuColumbano,peragrataqucNormahdia,Francia&BUrgundia,venirinAlemahniam.Iuxtalacum Conftantienfcm,
vbi aliquanto temporc commoratus, tandem iUxta monrana in folitUdine confedit, vbi hodie monafterium & infigne
oppidum Sangalli extrUeta cerhuntur.Ccntigerunr auf € ifta anno domini 6jo.fub Dagoberto magno rege Franciar. Por
r6initioprouifum eftilli& fcdalirio eius a regeSigeberto&reliquisFrancise orincipib. in regionemonrana.qusepofi-
ca appellata eftAbbatis cella,vulg6Appenzel,pccore&laftevndecommodeviUerecufuispciret:acdeindelabentib.
temporibUs fui fucceflbres abbates maiora obtinuerunr apUdreges & Imperatores,tandemq; monafterium ex contributione eleemo-
fynarum, ex largitionibus & legationibus adeo ctepit ditefcere, vt mcnachi emerenr terras &hcmir.es. Fuit primum hcc monafteriu
tiobilium& ighobilium fchola,cxqua mUlti doftiviri prodierunr.vt etiam aliquandofefquicentum fludiofi &fratresillicfuerinte-
nutriri, nulla alia cura diftracti, quslm vt literarum ftudio & ingeniofioribus arrificijs,qua: nobiles animos decent, intenderenr.Vnd^
& ad dioecefim Conftantienfem multi epifcopi hincfuerunt petiti. Porro cppidum ipfum S. Galli,anre feptingentos annos coeptum
eftfenfimperdomunculorumftructuras, &defignata iuxta monafterium fpacia a:dificari, &quum longe poft Vngati in fuperiori
Germania giaflarentUr, omnesque terras vaftarent,cinctUm moenibus.ParUitab initio ciuitas ipfimonafterio vfqueadtcmpora Fri-
dericiprim^tucpropria imperij aduocatia ciuitas eftadminifttata,quam &nepos eiusFredericusf;cundus anno Domini 122o.ccnfir
mauit, poftquosdiesfuitimperioincorporata, licetinterim multis obfequiis monafterioquoquefueritaftricla, aquibus tamen, ho-
nefUsmedijs&compeniationepecunia:,aliorum^;bonorumfucceffiueb fitus&Im-
perijaduocatia,aregibus&Impcratoribushoncrificefuitpriuilegijs&libertatedorata.Fui>quoquemultisannisquibu
nis,terris & oppidis, quin &abbatibusipfis ccnfcederata,& tandem confcederarioni Heluetiorum perpetuoincorporata, anno domi-
ni i4f4. Situs monafterij eft intra mcenia oppidi, habet^ue paucas domos inclufas, atque duos hortos, reliqua: planities, qux diu no-
ftuque abfque maceria pateant, funt ciuitatis, omhiaque includuntur muro & rurribus ciuitatis. Intra circum monafterij patet omni-
buslocusimmunitatis,quinoncapitaliterprajuaricantur.maleficiumyerd,feucrimencapitale,perciuitatisiudicem punitur,fi fitno-
torium,&c.Iacet hxc ciuitas Sangalenfis iuxta & partim intra montes,in fundo agrefti,fed habet prolpeclum ame.num,aerem talubre,
atque aquam optimam,prxdia deniquemediocriterbona.eftpopulodiues, &ciuiliordinecompofita. Operanturciuesin eo oppi-
dovariamlinitexturam, habentquevirosingeniofos,&mercatoresyarias callenteslinguas, quorum negotiatio extendirurferein
totum Chriftianitatisorbem,nonfinemagna commoditate adiacentium terrarum &populorum, prajfertim Appacellenfiuni.Rhin-
talenfium,populorummonafteriofubieftorum,Thurgoia:,& comitatusToggenburgenfis. Habentinterim&negoriatores
fuum lucrum, iednohfinepericulo, quod vicini, quifuos laborcseiscum emolumento vendunt, nonexpeetanr.
Vita; neceflaria oppidum commode haberepoteft i memoratisterris,putapifces,carnes,lac^cinia
& reliqua. Frumentum petir a regione Podamicum att ingentelacum, ad quem
kex eft trium autplus horarum.
41