DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16955#0082
HAMBV1GVM'
Imbrica Cherfonefus, extima Germania; pars,verfus Septentrionem,Iutiam, eum adiacetttibtIS Infulis,
Holfatiam, Stormariam, VVagriam, Diethmarfiam, Slefuiceilfem Ducatum,vna eademque appellatione*
quondam comprxhendit. Sed, tempore CaroJi Magni, Septentrionalior portio, lutixjAnteriOr vero,qux
nunc ITolfatia,Nordalbingix nomen induit,qua; & ipfa, quatuor partibus & appellationibus eft di (linita,
Holfatia, Diethmar(ia,VVagaria,& Stormaria. Quarum poftrema inter Albim, Storam,&Schwalam flumi-
na,ad Trauenam vfque,fefe extendit,atque hanc,Hamburgum,vrbs,opere,(itU,mercatura,&opibus potens,
decenter exornat. Quo tempore ea primum conii rudia fit, hiftorix non perhibent,qua; primam eius origi-
nem,ad VVendos,gentem infidelem,referunt Nominis etiam ratio,afcriptOribus> in diuerfa trahitur, Alij,
abs Ioue Hammone, cuius idola Carolus magnus fu (tulerit, Hammonis Burgum,nurtcupatam afferunt. Ve-
rum hanc fententiam Crantzius lib.i.in iua Metropoli emendicatam , ex Romana hiftoria fabulam, nuncu-
pat,aliam nominiscaufam,xque Veram commemorans,ab Hama, infigni Saxonum pugile,cumenim Saxo-
nes,crebris colludlacionibus congrelsi cum Danis,varia pugnarent fortuna, contentio tandem ad duellum
peruenit. Fidebant Dani Starcatero,monftroftemagnitudinis,&roborishomini,&rSaxones,pugilem pr*ferebantHamam,xqueinter
fuos illuftrem, cui, vt duellum non recufaret,tantum fe auri congefturos pollicentur, vt molem corporis fuifuperaret.Hama,fiducia
virium aggreft'ushoftem,pugno petitum,ita impulit,vt terra;adegerit nutabundum.Sed vbi deieclus,vires collegit,fefeerigens,ad gla-
dium decurrit, non iam luctamine, fed ferro,rem peradhirns.Nam toto adnilus corpore, gladium diftrinxitinaduerfarium,nec illum
fefellit impetus: medium enim Hama; caput diffidit. Atque isinfignis exitus tribu ille putatur loco nomen, in quo peradla fuit pugna,
vt,ab eo vidlo , Hama diceretur, vnde polleade propinquo eredra vrbs,Hamburgum nuncuparetur. Alij,qui Gambriuios,Taciti Holfa-
tenfesconftituunt, vt Althamerus & Peucerus in Tacitum , ij, ex Gambriu io,Hamburgum, exigua mutatione,faci urtt.SedBccanusno-
fter, aliud commentu m,fubt ili coni edi ura, de nominis origine,nobis obtrudit in lua Saxonica,quod a nobis refertur in indice. Verior
igitur ratio nominis, hxc eritjlriter flumina Alller ScBillen , fylua olim ex t it it,cui Ham nomen (quam poftedit olim nobilis familia de
Ham)ad quam veteres Saxones,anre Caroli Magni tempora,arcem xdificantes,a vicina fylua,eam Hammcburgum nuncuparunt. Vnde,
non Hamburgum,fed Hammeburgum,prima & vera vrbis appellat io.Qnod etiamnum,maius vrbis figillum, antiqua inftrumenra,li te-
r£,& priuilegia, aperte confirmant.Ita fiquidem,literx Ludouici primi Aquifgrani data;, habent. Statuimus v nani mi confenfu Ecclefi-
aftico, vltima in Regione Saxonica trans Albiani ,in loco nuncupato, Gammaburgk, cum vniuerla Nordalbingorum £cclefia,proprij
vigoris conftituereledem. Bulla etiam Nicolai Pontificis,tempore Ludouici fecundi, meminit caftelli Hammaburgi,&Nordalbingo-
rum fedem nuncupat.
Cum autem CarolusMagnus Saxonesad fidem Chrifti conuertifter,in Nordalbingiam defeendens, Hammomisburgum,cum adiacen-
tibus regionibus occupaui t,delubra, & vana gentilium fimulachra eueftit, huiusque vrbis pomeria extendit.Qu in & primariam in ea
conftruxerat Ecclefiam,in qua,totius Septentrionalis, & trans Albinx Germani*, metropolitanam fedem collocaret.Nam primafun-
datione,non fuit, qua nunc eft,Hamburgum,amplitudine,quando vnicus tantum coli is, in quo S. Petri Parochialis, & altera collegiata
Ecclefia,xdificijs,occupatus fuit.Is locus autem,in quo ali* funt modo parochi*, qu* S.Cacharin*, &qu* D.Nicolai nomine innotef-
cunt, aquarum *ftum lentijt.-EtS. Iacobi Ecclefiam ,cum vallo, quod vocant Gentilium,extra moeniorum fepta fuit,nuc, vt ex ijs,qu*
fuperfunt,indicijsconftat,vrbis ambitu continetur.Vrbs,nunc potens eft, fitu & opere valde munita, ciuesamplifsimas negotiationes,
terra marique remote exercet. Poftquatn fidem Chrifto primum h*c vrbsdedifict, CarolusMagnus, excitata in ea arce,pr*fedhim cum
pr*fidio conftituit Vthoncm. Et tamen Sigardi, Angari* & VVcftphali* Ducis fucceffores, & pr*fertim, Albion,Sigardi Abnepos,
VVidikindi fucceflbr,qui cum Carolo Magno,Saxonicaiftabellagel&it,Holfatiam,& vicina Hamburgo loca tenuit,donec Caroli Mag-
ni fucceflforcs, mutuis contentionibus Sc difsidijs fepararentur, tunc rurfus Ducum profapia ad vrbis poflefsioncm redijt; tum & Ep i fi-
co pus,& Duces,feparatas in ea domos habuerunt. Donec Octo C*lar,Hermannum Billing, ad ducalem honorem eueheret, eumque du-
catu Luneburgenfi, cu vltima Saxonia ad Albis confinia donarer.Deinde Lotharius Cffar, cuius coiunx fuit Magni vltimi Saxoni^ Du-
cisfilia ex Bilingorum familia Adolpho Schauwenburgico Comiti,Holfati* comitatum permifit. Et, ab eo tempore,Holfati* Comites
Hamburgum tenuerunt,nouis *dificijs mirifice exornarunt,& in Cathedrali,vrbis fu e Ecclefia,fepulturas fibi delegerunt.Prout in Ma-
iori Ecclefia, fubfequentium Holfati* Comitum,ibidem iepultorum nomina,certa tabula deferipta, vidcnturjNempeloannis,mortui
anno 1166.23. Februarij. Gerardi, 1281.21.Decemb.VValdemari, 1306.19.Iunij.Gebhardi lecundi 1312.23. Odob.Ioannis fecundi 1339. Adol-
phii3«o. 26. Ianuarij. Quin & Holfati* Duces & Schauwenburgici Comites, domicilia & telonia adhuc qu*dam Hamburgi pofsident.
Q110 nam modo autem ad libertatem,qua modo fruitur,deuenerit,hiftoriarum monumenta,pafsiin declarant.'
Holfatoru annales tradunt, quod,cum VValdemarus II.Rex Dani*,Hamburgenfiurn vrbem ad deditionem coegiflet,illain dederit A-
delberto Comiti de Orlemunt, Adolphi Elolfati* Comitis fratri vterino, qui ciim illam nec vi, nec iure obtinere ac defendere poflet,
Hamburgenfibuspriuilegia ac iura vendidit, in pr*iudicium hxredum Comitum Holfati*, &c. Didus autem Holfati* Comes Adol-
phus,poftea Vicarium Regis VValdemari,Albcrtum,aperto Marte cepit,ac Dannebergam, vbi Rex VValdemarus captiuus detinebatur,
in vincula traduxit.Poftea,inter Hamburgenfes & Comites,vt plerique reflantur, ali* traniadiones funt fad*. Sed totum hiftorix fuc-
ceftiim Dauid Chytrxus, in fu a VVandali*, & Saxoni* Alberti Crantzij continuatione, ita refert: A dolphus, inquit, tertius pulfus ab
Henrico Leone,refticutus poft proferiptum Leonem anno 1182.Hic Adolphus,an.1189.comitatur Fridericum Barbaroftam in Pal^ftinam,
dedit Priuilegia Hamburgenfibus, ne quis arcem intra ieptem miliaria ad vrbem aedificet 3 vt immunes a vedigalibus, & belli oneribus
fint in Holfatia,&c.Eodem anno Hern icus Leo ex Anglia redit, & Bardeuicuin euertitrStadam & Hamburgum recepit.Adolphus ex Pa-
lxftina reuerfus Hamburgum & Lubecam denuo coepit, auxilio Bernardi Vrfi Ducis Saxoni*. Sed paucis poft, VVoldemarus Dux Sleft-
uicenfis, Hamburgum & Lubecam, aufpicijs Dani* Regis,Canuti fiexti occupat, & poftea coepit Adolphum,qui renunciansfuo iuri,in
patria Schouwenburgkobijt. Hamburg* Albertus Comes ab Orlamunt a Rege prxfeduserat, qui deficientibus a Dano Holfaris, &
VVoldemaro Rege, Henrico comite Suerinenfi capto, iusfuum in vrbe 1300. marcis argenti Senatui vendidit. Hoc libertatis Hambur-
genfium folidx fundamentum fuit.Poftea enim nullum iuramentum fidelitatis Ducibus Holfati* prxftiterunt.Hucufque Chytrxus.
Porro,varias vrbisHamburgenfis cafus.&perpefiasdiuerfo tempore,calamitates,hiftori* commemorant.Nam ,anno 810.VVandali,
fiue V Vi lfi,qui VVandali* pars funt, eredo p r* fidi o,Ham burgum coeperunt.Sed Imperator Caro ius, anno fequenti,iufsit vaftatarn vr-
bem reftaurari, confli tuens ibi Metropolim omnium aquilo narium erigere, quod filius poft eum compleuit Ludouicus.quando his li-
mitibus eius ditio diftinda fuit. Ab occidua quidem parte mari Britannico , vbi Bremenfis tunc illi incorporata Ecclefia; A meridie, Al-
bi flumine;Ab oriente,Pani riuo;&,ab aquilone,mari Danico,&Egdora flumine.
1 Grauem deindeafflidionem,a Normannis,a mare per Albim afcendentibus in morte Ludouici Imperatoris,vrbs Hamburgenfis per-
tulit. n ,
Idem poftea rurfus perpefia a VVandalis,Duce Godichalco eorum principe.Idem,a Critone Lubecx vrbis fundatore.Hoc a Danis fx-
uientibusin morte Magni Ottonis, legi mus contigi(fe,vt magnus fem per numerus catholic? plebis in Hamburgo trucidaretur. Hoc no-
uifsima & pene omnium grauifsimaV Vandalorum irruptione patitur,fub imperio HenricilIII. Prxfule Alberto primo. Anno Chrifti
M.LXVI.
Fadum etiam eft temporum fucceflu, vt Archiepifcopatus honor, qui prima fundatione Hamburgi fem per fuit, Bremam transferre-
tur, vnde nata eft crebra inter Ecclefias Hamburgenfem & Bremenlem concertatio, de dignitatis primatu,de emittendis ad alienas pro-
uincias Suffraganeis, & comprouincialibus Epilcopis, Vltima Aichiepilcopi Ham burge 11 fis, quando folusadhuc Metropolita erat,le-
gatio XX. Epifcoporum fu it,ad remotas aquilonares prouincias,ad vniuerfum Dani*, Su edi*, & Noruegi* regnum. Ad Orcades,I(lan-
diam ,& Groenlandiam infulas. Et hinc tam frequens in vrbem Hamburgenlem ab ijs ren tata fxuitia ,qui a pietate Chriftiana defece- •
rantjCum fcirent,illinc,primos ad fe verbi diuini myftas,prodi re. Quoties enim (uror impius inflammatus Chriftiani tatis odio fxuic-
bat in Chrifticolas,primi erant Hamburgenfes ad fupplicia,fiue a Danis,fiuea VVandalis.fxuitia intentaretur.
In Hanleatico foedere, primo ordine iub Lubeca , focietatis capiie continetur Hamburgum cum Roftochio, VVifmaria, Srralfunda,
Luneburgo Ex quarum fex vrbium arbitratu,coniient.us vel totius Han(*,vel aliquarum,proutresexigit,ciuitatumpr*cipuarumindi-
cantur,confcribunturque.
Non eft hic demum Hamburgenfis negligenda cereuifia,qu*,quia fapida Sr prxftans,in Saxonia & alibi pafsim commendatur.
5<S
Imbrica Cherfonefus, extima Germania; pars,verfus Septentrionem,Iutiam, eum adiacetttibtIS Infulis,
Holfatiam, Stormariam, VVagriam, Diethmarfiam, Slefuiceilfem Ducatum,vna eademque appellatione*
quondam comprxhendit. Sed, tempore CaroJi Magni, Septentrionalior portio, lutixjAnteriOr vero,qux
nunc ITolfatia,Nordalbingix nomen induit,qua; & ipfa, quatuor partibus & appellationibus eft di (linita,
Holfatia, Diethmar(ia,VVagaria,& Stormaria. Quarum poftrema inter Albim, Storam,&Schwalam flumi-
na,ad Trauenam vfque,fefe extendit,atque hanc,Hamburgum,vrbs,opere,(itU,mercatura,&opibus potens,
decenter exornat. Quo tempore ea primum conii rudia fit, hiftorix non perhibent,qua; primam eius origi-
nem,ad VVendos,gentem infidelem,referunt Nominis etiam ratio,afcriptOribus> in diuerfa trahitur, Alij,
abs Ioue Hammone, cuius idola Carolus magnus fu (tulerit, Hammonis Burgum,nurtcupatam afferunt. Ve-
rum hanc fententiam Crantzius lib.i.in iua Metropoli emendicatam , ex Romana hiftoria fabulam, nuncu-
pat,aliam nominiscaufam,xque Veram commemorans,ab Hama, infigni Saxonum pugile,cumenim Saxo-
nes,crebris colludlacionibus congrelsi cum Danis,varia pugnarent fortuna, contentio tandem ad duellum
peruenit. Fidebant Dani Starcatero,monftroftemagnitudinis,&roborishomini,&rSaxones,pugilem pr*ferebantHamam,xqueinter
fuos illuftrem, cui, vt duellum non recufaret,tantum fe auri congefturos pollicentur, vt molem corporis fuifuperaret.Hama,fiducia
virium aggreft'ushoftem,pugno petitum,ita impulit,vt terra;adegerit nutabundum.Sed vbi deieclus,vires collegit,fefeerigens,ad gla-
dium decurrit, non iam luctamine, fed ferro,rem peradhirns.Nam toto adnilus corpore, gladium diftrinxitinaduerfarium,nec illum
fefellit impetus: medium enim Hama; caput diffidit. Atque isinfignis exitus tribu ille putatur loco nomen, in quo peradla fuit pugna,
vt,ab eo vidlo , Hama diceretur, vnde polleade propinquo eredra vrbs,Hamburgum nuncuparetur. Alij,qui Gambriuios,Taciti Holfa-
tenfesconftituunt, vt Althamerus & Peucerus in Tacitum , ij, ex Gambriu io,Hamburgum, exigua mutatione,faci urtt.SedBccanusno-
fter, aliud commentu m,fubt ili coni edi ura, de nominis origine,nobis obtrudit in lua Saxonica,quod a nobis refertur in indice. Verior
igitur ratio nominis, hxc eritjlriter flumina Alller ScBillen , fylua olim ex t it it,cui Ham nomen (quam poftedit olim nobilis familia de
Ham)ad quam veteres Saxones,anre Caroli Magni tempora,arcem xdificantes,a vicina fylua,eam Hammcburgum nuncuparunt. Vnde,
non Hamburgum,fed Hammeburgum,prima & vera vrbis appellat io.Qnod etiamnum,maius vrbis figillum, antiqua inftrumenra,li te-
r£,& priuilegia, aperte confirmant.Ita fiquidem,literx Ludouici primi Aquifgrani data;, habent. Statuimus v nani mi confenfu Ecclefi-
aftico, vltima in Regione Saxonica trans Albiani ,in loco nuncupato, Gammaburgk, cum vniuerla Nordalbingorum £cclefia,proprij
vigoris conftituereledem. Bulla etiam Nicolai Pontificis,tempore Ludouici fecundi, meminit caftelli Hammaburgi,&Nordalbingo-
rum fedem nuncupat.
Cum autem CarolusMagnus Saxonesad fidem Chrifti conuertifter,in Nordalbingiam defeendens, Hammomisburgum,cum adiacen-
tibus regionibus occupaui t,delubra, & vana gentilium fimulachra eueftit, huiusque vrbis pomeria extendit.Qu in & primariam in ea
conftruxerat Ecclefiam,in qua,totius Septentrionalis, & trans Albinx Germani*, metropolitanam fedem collocaret.Nam primafun-
datione,non fuit, qua nunc eft,Hamburgum,amplitudine,quando vnicus tantum coli is, in quo S. Petri Parochialis, & altera collegiata
Ecclefia,xdificijs,occupatus fuit.Is locus autem,in quo ali* funt modo parochi*, qu* S.Cacharin*, &qu* D.Nicolai nomine innotef-
cunt, aquarum *ftum lentijt.-EtS. Iacobi Ecclefiam ,cum vallo, quod vocant Gentilium,extra moeniorum fepta fuit,nuc, vt ex ijs,qu*
fuperfunt,indicijsconftat,vrbis ambitu continetur.Vrbs,nunc potens eft, fitu & opere valde munita, ciuesamplifsimas negotiationes,
terra marique remote exercet. Poftquatn fidem Chrifto primum h*c vrbsdedifict, CarolusMagnus, excitata in ea arce,pr*fedhim cum
pr*fidio conftituit Vthoncm. Et tamen Sigardi, Angari* & VVcftphali* Ducis fucceffores, & pr*fertim, Albion,Sigardi Abnepos,
VVidikindi fucceflbr,qui cum Carolo Magno,Saxonicaiftabellagel&it,Holfatiam,& vicina Hamburgo loca tenuit,donec Caroli Mag-
ni fucceflforcs, mutuis contentionibus Sc difsidijs fepararentur, tunc rurfus Ducum profapia ad vrbis poflefsioncm redijt; tum & Ep i fi-
co pus,& Duces,feparatas in ea domos habuerunt. Donec Octo C*lar,Hermannum Billing, ad ducalem honorem eueheret, eumque du-
catu Luneburgenfi, cu vltima Saxonia ad Albis confinia donarer.Deinde Lotharius Cffar, cuius coiunx fuit Magni vltimi Saxoni^ Du-
cisfilia ex Bilingorum familia Adolpho Schauwenburgico Comiti,Holfati* comitatum permifit. Et, ab eo tempore,Holfati* Comites
Hamburgum tenuerunt,nouis *dificijs mirifice exornarunt,& in Cathedrali,vrbis fu e Ecclefia,fepulturas fibi delegerunt.Prout in Ma-
iori Ecclefia, fubfequentium Holfati* Comitum,ibidem iepultorum nomina,certa tabula deferipta, vidcnturjNempeloannis,mortui
anno 1166.23. Februarij. Gerardi, 1281.21.Decemb.VValdemari, 1306.19.Iunij.Gebhardi lecundi 1312.23. Odob.Ioannis fecundi 1339. Adol-
phii3«o. 26. Ianuarij. Quin & Holfati* Duces & Schauwenburgici Comites, domicilia & telonia adhuc qu*dam Hamburgi pofsident.
Q110 nam modo autem ad libertatem,qua modo fruitur,deuenerit,hiftoriarum monumenta,pafsiin declarant.'
Holfatoru annales tradunt, quod,cum VValdemarus II.Rex Dani*,Hamburgenfiurn vrbem ad deditionem coegiflet,illain dederit A-
delberto Comiti de Orlemunt, Adolphi Elolfati* Comitis fratri vterino, qui ciim illam nec vi, nec iure obtinere ac defendere poflet,
Hamburgenfibuspriuilegia ac iura vendidit, in pr*iudicium hxredum Comitum Holfati*, &c. Didus autem Holfati* Comes Adol-
phus,poftea Vicarium Regis VValdemari,Albcrtum,aperto Marte cepit,ac Dannebergam, vbi Rex VValdemarus captiuus detinebatur,
in vincula traduxit.Poftea,inter Hamburgenfes & Comites,vt plerique reflantur, ali* traniadiones funt fad*. Sed totum hiftorix fuc-
ceftiim Dauid Chytrxus, in fu a VVandali*, & Saxoni* Alberti Crantzij continuatione, ita refert: A dolphus, inquit, tertius pulfus ab
Henrico Leone,refticutus poft proferiptum Leonem anno 1182.Hic Adolphus,an.1189.comitatur Fridericum Barbaroftam in Pal^ftinam,
dedit Priuilegia Hamburgenfibus, ne quis arcem intra ieptem miliaria ad vrbem aedificet 3 vt immunes a vedigalibus, & belli oneribus
fint in Holfatia,&c.Eodem anno Hern icus Leo ex Anglia redit, & Bardeuicuin euertitrStadam & Hamburgum recepit.Adolphus ex Pa-
lxftina reuerfus Hamburgum & Lubecam denuo coepit, auxilio Bernardi Vrfi Ducis Saxoni*. Sed paucis poft, VVoldemarus Dux Sleft-
uicenfis, Hamburgum & Lubecam, aufpicijs Dani* Regis,Canuti fiexti occupat, & poftea coepit Adolphum,qui renunciansfuo iuri,in
patria Schouwenburgkobijt. Hamburg* Albertus Comes ab Orlamunt a Rege prxfeduserat, qui deficientibus a Dano Holfaris, &
VVoldemaro Rege, Henrico comite Suerinenfi capto, iusfuum in vrbe 1300. marcis argenti Senatui vendidit. Hoc libertatis Hambur-
genfium folidx fundamentum fuit.Poftea enim nullum iuramentum fidelitatis Ducibus Holfati* prxftiterunt.Hucufque Chytrxus.
Porro,varias vrbisHamburgenfis cafus.&perpefiasdiuerfo tempore,calamitates,hiftori* commemorant.Nam ,anno 810.VVandali,
fiue V Vi lfi,qui VVandali* pars funt, eredo p r* fidi o,Ham burgum coeperunt.Sed Imperator Caro ius, anno fequenti,iufsit vaftatarn vr-
bem reftaurari, confli tuens ibi Metropolim omnium aquilo narium erigere, quod filius poft eum compleuit Ludouicus.quando his li-
mitibus eius ditio diftinda fuit. Ab occidua quidem parte mari Britannico , vbi Bremenfis tunc illi incorporata Ecclefia; A meridie, Al-
bi flumine;Ab oriente,Pani riuo;&,ab aquilone,mari Danico,&Egdora flumine.
1 Grauem deindeafflidionem,a Normannis,a mare per Albim afcendentibus in morte Ludouici Imperatoris,vrbs Hamburgenfis per-
tulit. n ,
Idem poftea rurfus perpefia a VVandalis,Duce Godichalco eorum principe.Idem,a Critone Lubecx vrbis fundatore.Hoc a Danis fx-
uientibusin morte Magni Ottonis, legi mus contigi(fe,vt magnus fem per numerus catholic? plebis in Hamburgo trucidaretur. Hoc no-
uifsima & pene omnium grauifsimaV Vandalorum irruptione patitur,fub imperio HenricilIII. Prxfule Alberto primo. Anno Chrifti
M.LXVI.
Fadum etiam eft temporum fucceflu, vt Archiepifcopatus honor, qui prima fundatione Hamburgi fem per fuit, Bremam transferre-
tur, vnde nata eft crebra inter Ecclefias Hamburgenfem & Bremenlem concertatio, de dignitatis primatu,de emittendis ad alienas pro-
uincias Suffraganeis, & comprouincialibus Epilcopis, Vltima Aichiepilcopi Ham burge 11 fis, quando folusadhuc Metropolita erat,le-
gatio XX. Epifcoporum fu it,ad remotas aquilonares prouincias,ad vniuerfum Dani*, Su edi*, & Noruegi* regnum. Ad Orcades,I(lan-
diam ,& Groenlandiam infulas. Et hinc tam frequens in vrbem Hamburgenlem ab ijs ren tata fxuitia ,qui a pietate Chriftiana defece- •
rantjCum fcirent,illinc,primos ad fe verbi diuini myftas,prodi re. Quoties enim (uror impius inflammatus Chriftiani tatis odio fxuic-
bat in Chrifticolas,primi erant Hamburgenfes ad fupplicia,fiue a Danis,fiuea VVandalis.fxuitia intentaretur.
In Hanleatico foedere, primo ordine iub Lubeca , focietatis capiie continetur Hamburgum cum Roftochio, VVifmaria, Srralfunda,
Luneburgo Ex quarum fex vrbium arbitratu,coniient.us vel totius Han(*,vel aliquarum,proutresexigit,ciuitatumpr*cipuarumindi-
cantur,confcribunturque.
Non eft hic demum Hamburgenfis negligenda cereuifia,qu*,quia fapida Sr prxftans,in Saxonia & alibi pafsim commendatur.
5<S