DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.49018#0022
N08 61 legendos tradidit, texmm Lbraieum sacri codicis diligenter versare jussit, . plurima scripto
gb eo conbgnari voluit, matbemata a Lcbuxio professore illi tradi, animum que issis propedeumatis
preparari curavit, qua ratione parentis cura,ssdei docentium juncea, egregios non ferre lrussus
non potuit. Maxime cl. ssaltenme^ero, Oruningenfis bodie ecclesse infpessori, plurimum eorum
Uebet, que in immanitatis disciplinis ss linguis eum ornant perbciuntque. blo enim eluce scri-
ptorum veterum Missionem ss imitationem sedulo urgebat, linguam Oallicam ss ^nglicam disce-
bat ; Italicam adjiciebat, uiuque exercitatus, delineandi Lc computandi artem a magissris Oass
lis discebat. ()ua curamm contentione animi ager ita excultus ess, ut maturos ssussus sponde-
ret. ^.uxit banc educationis literarie felicitatem bibliorbece patrie, librorum optimorum co-
pia decem voluminum millia excedente insignis, ulus quotidianus ; quos nosse - inspicere , lege-
re , intelligere mira cupiditate ardebat, inque literatura omni se eo magis exercebat, quo ma-
gis obtinere, sine ea, scopum, quem cupiebat, non posset: quo passo indies faciliora omnia fa-
Aa, ufuque ss exercitatione familiaria ss domessica quasi reddita sunt. tzuod cum pater anim-
advertisset , alendam esse laudabilem cupiditatem ratus, ut notitiam literariam promoveret,
bibliotbece indicem eum curare, eaque aussorem loca evolvere jussit, quorum ipse indigebat, pluri-
morum autem argumenta fepius parenti, ita cupienti, recitavit, cum tempus illi ad legendum
deesset. (^ua prudenti disciplina atque inssitutione essessum ess, ut ob ingenii vim igneam, di-
scendi cupiditatem, essessusque inde celerius solito fe prodentes, inter eruditos precoces nume-
raretur. Maxime ad bissoriarum cognitionem inclinare animum cum deprebenderet, multo ssu-
dio ad legendos scriptores bissoricos ferri ccepit , ss tum veteres legit, tum recentiores, ssbua-
num, blortlederum, Lecbendorfium , sufendornum, similes. l)uibus laboribus licet ocia tan-
tum sua tribueret, parenti tamen rationem lessionis quotidie reddendo, ss, que legerat, me-
morabilia recitando, attentione omni adbibita non annalium tantum narrationes memoria tenuit,
sed ad cbronologiam quoque, geograpbiam, genealogiam, beraldicam artem respexit, line qui-
bus multa in bissorie campo ignorantur, eorum que scientiarum auxilia ex optimis, qua: pater
suppeditaverat, scriptis baulit. (buo passo eam eruditionis bissorice vim ss virtutem vir maxi-
me reverendus nassus ess, quam in eo bodie admirantur omnes.
I^eque tamen, cum per paterna: bibliotbece vireta apis inssar cunssa delibaret pre-
ssantissimi Laumgartenii animus, dissundendo se ad aliena raptus, sed vi quadam ad scriptorum
pietatem alentium usum vebementer addussus ess. Maxime diebus dominicis.scriptorum afce-
ticorum lessionem pater injunxerat, ss codicis blbrei Orecique normam in partes vocare jusse-
rat, legere vero nullum in peregrina lingua librum permittebar, niss illam prius, non minus,
quam vernaculam, tenuisset. Ita atrium omnium fere gentium scriptorum ad rem moralem
pertinentium illi apertum ess, promissis lemper ss commendatis ance omnia dossorum orrbodo-
xorum meditationibus, ssx qua ssdva tbeologica tantum materia: in borrea sua digessit diligen-
tissimus ssaumgarcenius, quantum ad excitandum aedificium eruditionis tbeologica: amplissimum
poterat fusscere.
b^eque tamen bis omnibus, quamvis essent pulcberrima, contentus erac providencissmi
patris animus , qui praecocem lilii eruditionem tabernaculi minisserio dedicans, eum olim non
eruditum modo , sed ss utilem ecclesse minissrum cupiebat. Itaque dossrinam orcbodoxi, quod
per Dei benignitatem in ecclessa evangelica obtinec, svssematis suspicere , reformationemque
ingens Dei benesscium babere eum docuit,librorum lvmbolicorum lessionem, meditationem, amo-
rem illi commendavit, tbeologorum, qui reformationis tempore vixerunt , libros in manus tra-
didit , eo quod sine ingenii bumani fuco divinas eos veritates exponere noverat. 8ed ss ad
formandam propriam experientiam mature libum adduxit, blt imprimis vite sue bissoriam pro-
lixe fubinde narrare folebat, ad ea potissimum refpiciens , que ipso vivo ss intuente blriurti,
lupsse, ()uedlinburgi, blalberssadii, locisque aliis in argumento de pietate exercenda inimicis
baud raro animis erant disputata: etiam nonnullorum anomalias-non ex animo quidem malo pro-
fessas , at conlussonis ss periculi plenas, non line prudenti admonitione describebat, unde plu-.
rima ipsius possea ussii ss experientie inferviverunt. In explicando autem oraculorum divino-
rum textu regia eum via, qua: media ess, incedere jubens, tum ab allegoriarum' nimiarum in-
fano ss inepto sensus m^ssici ssudio eum revocabat , tum interpretationem nimis bmralem. va>»
riciniorum, omnem futuri eventus ssgnisscationsm litere inedisscantem, L de regno 8aivatoris ex-
terno explicantem, vitare docebat; in quo baud raro M amicorum opinionibus recessit, ilbsqus
occatione quavis contradixit. l^ue cum ingenium I^lossri mire acuerent, perfecit omnia , ss im-
primis animum ejus, consuetudo ss exemplum parentis pii ss eruditi , ss vita fratris natu medii,
itemque mors ejus in ssngulare pietatis exemplum tradussa: quo passo formare animum Laum-
gartenius perrexit, donec inter amplexus ejus desideratissimus pater animam , tabescente corpo-
re, eillaret, prudentissime autem inssitutionis exemplum ipse relinqueretur maxime spei Mus^
Oessinaverat pater quatuor Mos tbeologie ssudio , ss in academia blalenss tantum sacris
dsscixlims vacare tessamento caverat. Etiam nam majores in xedagogio regio preparare inge-
nium,
gb eo conbgnari voluit, matbemata a Lcbuxio professore illi tradi, animum que issis propedeumatis
preparari curavit, qua ratione parentis cura,ssdei docentium juncea, egregios non ferre lrussus
non potuit. Maxime cl. ssaltenme^ero, Oruningenfis bodie ecclesse infpessori, plurimum eorum
Uebet, que in immanitatis disciplinis ss linguis eum ornant perbciuntque. blo enim eluce scri-
ptorum veterum Missionem ss imitationem sedulo urgebat, linguam Oallicam ss ^nglicam disce-
bat ; Italicam adjiciebat, uiuque exercitatus, delineandi Lc computandi artem a magissris Oass
lis discebat. ()ua curamm contentione animi ager ita excultus ess, ut maturos ssussus sponde-
ret. ^.uxit banc educationis literarie felicitatem bibliorbece patrie, librorum optimorum co-
pia decem voluminum millia excedente insignis, ulus quotidianus ; quos nosse - inspicere , lege-
re , intelligere mira cupiditate ardebat, inque literatura omni se eo magis exercebat, quo ma-
gis obtinere, sine ea, scopum, quem cupiebat, non posset: quo passo indies faciliora omnia fa-
Aa, ufuque ss exercitatione familiaria ss domessica quasi reddita sunt. tzuod cum pater anim-
advertisset , alendam esse laudabilem cupiditatem ratus, ut notitiam literariam promoveret,
bibliotbece indicem eum curare, eaque aussorem loca evolvere jussit, quorum ipse indigebat, pluri-
morum autem argumenta fepius parenti, ita cupienti, recitavit, cum tempus illi ad legendum
deesset. (^ua prudenti disciplina atque inssitutione essessum ess, ut ob ingenii vim igneam, di-
scendi cupiditatem, essessusque inde celerius solito fe prodentes, inter eruditos precoces nume-
raretur. Maxime ad bissoriarum cognitionem inclinare animum cum deprebenderet, multo ssu-
dio ad legendos scriptores bissoricos ferri ccepit , ss tum veteres legit, tum recentiores, ssbua-
num, blortlederum, Lecbendorfium , sufendornum, similes. l)uibus laboribus licet ocia tan-
tum sua tribueret, parenti tamen rationem lessionis quotidie reddendo, ss, que legerat, me-
morabilia recitando, attentione omni adbibita non annalium tantum narrationes memoria tenuit,
sed ad cbronologiam quoque, geograpbiam, genealogiam, beraldicam artem respexit, line qui-
bus multa in bissorie campo ignorantur, eorum que scientiarum auxilia ex optimis, qua: pater
suppeditaverat, scriptis baulit. (buo passo eam eruditionis bissorice vim ss virtutem vir maxi-
me reverendus nassus ess, quam in eo bodie admirantur omnes.
I^eque tamen, cum per paterna: bibliotbece vireta apis inssar cunssa delibaret pre-
ssantissimi Laumgartenii animus, dissundendo se ad aliena raptus, sed vi quadam ad scriptorum
pietatem alentium usum vebementer addussus ess. Maxime diebus dominicis.scriptorum afce-
ticorum lessionem pater injunxerat, ss codicis blbrei Orecique normam in partes vocare jusse-
rat, legere vero nullum in peregrina lingua librum permittebar, niss illam prius, non minus,
quam vernaculam, tenuisset. Ita atrium omnium fere gentium scriptorum ad rem moralem
pertinentium illi apertum ess, promissis lemper ss commendatis ance omnia dossorum orrbodo-
xorum meditationibus, ssx qua ssdva tbeologica tantum materia: in borrea sua digessit diligen-
tissimus ssaumgarcenius, quantum ad excitandum aedificium eruditionis tbeologica: amplissimum
poterat fusscere.
b^eque tamen bis omnibus, quamvis essent pulcberrima, contentus erac providencissmi
patris animus , qui praecocem lilii eruditionem tabernaculi minisserio dedicans, eum olim non
eruditum modo , sed ss utilem ecclesse minissrum cupiebat. Itaque dossrinam orcbodoxi, quod
per Dei benignitatem in ecclessa evangelica obtinec, svssematis suspicere , reformationemque
ingens Dei benesscium babere eum docuit,librorum lvmbolicorum lessionem, meditationem, amo-
rem illi commendavit, tbeologorum, qui reformationis tempore vixerunt , libros in manus tra-
didit , eo quod sine ingenii bumani fuco divinas eos veritates exponere noverat. 8ed ss ad
formandam propriam experientiam mature libum adduxit, blt imprimis vite sue bissoriam pro-
lixe fubinde narrare folebat, ad ea potissimum refpiciens , que ipso vivo ss intuente blriurti,
lupsse, ()uedlinburgi, blalberssadii, locisque aliis in argumento de pietate exercenda inimicis
baud raro animis erant disputata: etiam nonnullorum anomalias-non ex animo quidem malo pro-
fessas , at conlussonis ss periculi plenas, non line prudenti admonitione describebat, unde plu-.
rima ipsius possea ussii ss experientie inferviverunt. In explicando autem oraculorum divino-
rum textu regia eum via, qua: media ess, incedere jubens, tum ab allegoriarum' nimiarum in-
fano ss inepto sensus m^ssici ssudio eum revocabat , tum interpretationem nimis bmralem. va>»
riciniorum, omnem futuri eventus ssgnisscationsm litere inedisscantem, L de regno 8aivatoris ex-
terno explicantem, vitare docebat; in quo baud raro M amicorum opinionibus recessit, ilbsqus
occatione quavis contradixit. l^ue cum ingenium I^lossri mire acuerent, perfecit omnia , ss im-
primis animum ejus, consuetudo ss exemplum parentis pii ss eruditi , ss vita fratris natu medii,
itemque mors ejus in ssngulare pietatis exemplum tradussa: quo passo formare animum Laum-
gartenius perrexit, donec inter amplexus ejus desideratissimus pater animam , tabescente corpo-
re, eillaret, prudentissime autem inssitutionis exemplum ipse relinqueretur maxime spei Mus^
Oessinaverat pater quatuor Mos tbeologie ssudio , ss in academia blalenss tantum sacris
dsscixlims vacare tessamento caverat. Etiam nam majores in xedagogio regio preparare inge-
nium,