DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.49022#0008
retur. katsr amem ejus, ut magna judicandi acie per totum disciplinarum circulum utebatur,
L vebementer stlium ob aM<stionem istam stbi commendatum babebat,itain seligendis doloribus
stlii privatis curam suam arctus attentionem destderari pastus baud est, prseceptoresque illi selegit
docstissimos. Inter eos bdustgius V. L. fuit, ^ui per decennium, cuo ejus institutioni prssfuic,
eum prudenter formavit, traditibus linguarum veterum, bistoriss universalis, geograpbiss, Lc
difciplinarum,cuD enc^clicV vocari solent, relicuarum fundamentis ad ipsa pbilolopbirL rudimenta
illum deduxit, L ad parentis institutiones, ubivis locorum tunc receptas,eKnxit, cua fadlum est, ut
redeunte clariore oculorum lumine atcue acie restituta diligentia L attentionis kacstenus adbibitD,
ingeniicue elegantis messis expecstari potuerit jucundissima, sperari^ue fore, ut parentis famam
suo exemplo ad posteritatem traducat.
In ea ingenii maturitate aptus visus est, cui anno cloIoccXI. academicorum studiorum my-
steriis initiaretur. Dt lVIustgius cuidem, cui eum bacstenus formaverat, anno post ad illustrem
Lriegenstum fcbolam vocatus est, non tamen ejus educationi literatW profpicere neglexit divina
providentia. In ejus enim contubernium adscivit parens virum bodie celebratistimum, magnocue
pbilologiD laude nobis fuo loco in pinacotbeca bac ex merito collaudatum, IVlattbiamOesnerum,
cui biennium c^m eo familiariter vixit. (Quanta autem mentis acie L ingenii usu eo jam tempore
de institutione adolescentium literaria cogitaverit, cuascue artis regulas secuutus stt vir incom-
xarabibs, eruditissima ejus de institutione scbolastica commentatio fecit manifestissimum, cuam
buic tempori debemus. lVIaxima amem stde virum docstissimum in eo fuisse versatum, ut boc,
cuod stdei stiD tradiderat prssceptor optimus, pignus ea dexteritate stngeret, cua tot postea viros
dolstos atcue egregios reipubliess atcue civitati bceratD educavit, eventus pr^clare docuit.
La enim illius ducstu fundamenta in literatura Datina, Orseca, blebrDL Luddeus posuit, non
neglegis bumanitatis literis, ut, cui publici ejus do(stores erant, ?osnerus, stdcbardus, 8truvius,
Ltollius-Idambergerus, in suis prVlecstionibus pulcberrimum do<strinss Luddeana fama dignee sedist-
cium possent superstruere, Lc parentis imago, tantopere tunc inter eruditos resplendescens, radios
in stlio cuocue pulcberrime spargeret, lanto amem discendi amore animus Nostri eo tempore
stagravir, ut torus eo ferretur, cuo penetrare in lirerarum ad^ta posset. Dt matbematum
exercitia justo titulo propredeumata omnis disciplinse solidos esse ratus, Orsscbovio duce in illa cuo-
cue incubuit, fublimiores aritbmeticss arcus geometrios parces Dambergerum explicantem audivit,
karentis vero legiones, cuamvis tkeologicss essent, magna cura excepit, ejuscue in docendo
perfpicuitare atcue facilitate calcaris instar usus est, ut banc cuocue institutionem in ustis suos
converteret. Maxime tamen ad jurisprudentiam animi cuadam inclinatione, non abnuentibus
parentibus, pertractus est, ejuscue initia adiit duce Idambergero, cui Ora vinos
librum bonss frugis plenum, ei explicabat. Deinde progressus ad juris Romani, Oermanici, ca-
nonici, criminalis, feudalis Lt publici prsscepta, ustiscue prssceptoribus viris doctissimis Leclrio,
Zcbrostero, 8truvio, "lVildvogelio, non tantum in profundiora ejus mysteria feliciter penetravit,
fed omnem dssciplinarum campum perlustrando, in eo ubicue more paterno cum laude verfari
coepit. Lumcue acute cogitaret, promtecue dissereret, in acroateriis pbilosopbicis L juridicis
multoties arenam literariam publice tentavit, linguas autem Oabicam atcue Italicam, 6t, cuW
corpus exercere solent,g^ninastnata felici usu attigit, A cu^ mentis in bis omnibus contentio atcue
acies ab eo adbiberetur, palam fecit. Nibil autem magis ingenii elegantiam atcue divitias, cum
elocuentia acri L virili conjungas, publico testimonio demonstravit, cuam panegyricus sermo
anno cloIoccXVI. epitbalamii loco in nuptiis serenissimi principis Drnesti Augusti ducis 8axoniV
cum principe vidua, ducis Martisburgensts, in templo academico dicstus. Oujus miram dicendi
virtutem in oratore juvene admirata est paneg^ris frecuentissima, calculo suo probavit, ubi r^pis
excusus est, civitas literaria, eo cuod cum elocuentia singulari nerviscue instrursta recstum cuocue
mentis judicium in demonstranda civium felicitate, ex felici principis conjugio comprobavisset.
bmembicannus impostrit studiorum viri illustris curriculo academico: ipse,ut parentis vesti-
gia tantopere fenatui literario ex merito collaudata fecueretur, immortalitatem nominis ejus
more atcue usti secstaretur, proslecstiones pbilosopbicas atcue juridicas instituit. Didicerat autem
domestico exemplo perfpicuitatem cum soliditate conjungere, cuo vinculo auditores multi in ejus
pbrontisterium pertrahi sunt. Dxplicuit autem prsscepta etbicss, juris natura gentium, bisto-
riam jurisprudentios, institutiones juris Homani, ea intentione, ut ubicue prodesset. (^uos res
essecit, uc collegia cuocue juvenum docstorum institueret, in cuibus ipso proestde exercitationes
disputationum literariarum ingenia acuebant; cuo stne cuocue bujus generis certami-
num anno cloloccXVIII. vulgavit. Lt ut insatiabili destderio amplistcandorum, cuoad posset,
stnium reipublicss literarios faceret fatis, ad nonnullas epbemerides literarias eruditas symbolas
asserre statuit. Majora vero cum prosclara ejus do6Irina sponderet, ejus virtutem in nobiliori
argumento, cuod non nist magna mentis acies exbaurire potest, demonstrare aggressus est, cam-
pumcue elegit, cuem alii non satis adbuc erant emenst. Orta scilicet contentione inter aulos 8axo-
vinariensts administros-Ltk.ssreunerumadsupremamibi ecclestarum epboriam ex nostra urbe trans-
latum de origine potestatis principis circa sacra, cum illi ex jure majestatis, bic ex jure episcopali
singulari illam derivarent, in comroverstos partes descendit, L priorem sententiam docstissma com-
mentatione demonstravit, anon^mus cuidem, sed passim tamen in diariis licerariis pro sucstors
L vebementer stlium ob aM<stionem istam stbi commendatum babebat,itain seligendis doloribus
stlii privatis curam suam arctus attentionem destderari pastus baud est, prseceptoresque illi selegit
docstissimos. Inter eos bdustgius V. L. fuit, ^ui per decennium, cuo ejus institutioni prssfuic,
eum prudenter formavit, traditibus linguarum veterum, bistoriss universalis, geograpbiss, Lc
difciplinarum,cuD enc^clicV vocari solent, relicuarum fundamentis ad ipsa pbilolopbirL rudimenta
illum deduxit, L ad parentis institutiones, ubivis locorum tunc receptas,eKnxit, cua fadlum est, ut
redeunte clariore oculorum lumine atcue acie restituta diligentia L attentionis kacstenus adbibitD,
ingeniicue elegantis messis expecstari potuerit jucundissima, sperari^ue fore, ut parentis famam
suo exemplo ad posteritatem traducat.
In ea ingenii maturitate aptus visus est, cui anno cloIoccXI. academicorum studiorum my-
steriis initiaretur. Dt lVIustgius cuidem, cui eum bacstenus formaverat, anno post ad illustrem
Lriegenstum fcbolam vocatus est, non tamen ejus educationi literatW profpicere neglexit divina
providentia. In ejus enim contubernium adscivit parens virum bodie celebratistimum, magnocue
pbilologiD laude nobis fuo loco in pinacotbeca bac ex merito collaudatum, IVlattbiamOesnerum,
cui biennium c^m eo familiariter vixit. (Quanta autem mentis acie L ingenii usu eo jam tempore
de institutione adolescentium literaria cogitaverit, cuascue artis regulas secuutus stt vir incom-
xarabibs, eruditissima ejus de institutione scbolastica commentatio fecit manifestissimum, cuam
buic tempori debemus. lVIaxima amem stde virum docstissimum in eo fuisse versatum, ut boc,
cuod stdei stiD tradiderat prssceptor optimus, pignus ea dexteritate stngeret, cua tot postea viros
dolstos atcue egregios reipubliess atcue civitati bceratD educavit, eventus pr^clare docuit.
La enim illius ducstu fundamenta in literatura Datina, Orseca, blebrDL Luddeus posuit, non
neglegis bumanitatis literis, ut, cui publici ejus do(stores erant, ?osnerus, stdcbardus, 8truvius,
Ltollius-Idambergerus, in suis prVlecstionibus pulcberrimum do<strinss Luddeana fama dignee sedist-
cium possent superstruere, Lc parentis imago, tantopere tunc inter eruditos resplendescens, radios
in stlio cuocue pulcberrime spargeret, lanto amem discendi amore animus Nostri eo tempore
stagravir, ut torus eo ferretur, cuo penetrare in lirerarum ad^ta posset. Dt matbematum
exercitia justo titulo propredeumata omnis disciplinse solidos esse ratus, Orsscbovio duce in illa cuo-
cue incubuit, fublimiores aritbmeticss arcus geometrios parces Dambergerum explicantem audivit,
karentis vero legiones, cuamvis tkeologicss essent, magna cura excepit, ejuscue in docendo
perfpicuitare atcue facilitate calcaris instar usus est, ut banc cuocue institutionem in ustis suos
converteret. Maxime tamen ad jurisprudentiam animi cuadam inclinatione, non abnuentibus
parentibus, pertractus est, ejuscue initia adiit duce Idambergero, cui Ora vinos
librum bonss frugis plenum, ei explicabat. Deinde progressus ad juris Romani, Oermanici, ca-
nonici, criminalis, feudalis Lt publici prsscepta, ustiscue prssceptoribus viris doctissimis Leclrio,
Zcbrostero, 8truvio, "lVildvogelio, non tantum in profundiora ejus mysteria feliciter penetravit,
fed omnem dssciplinarum campum perlustrando, in eo ubicue more paterno cum laude verfari
coepit. Lumcue acute cogitaret, promtecue dissereret, in acroateriis pbilosopbicis L juridicis
multoties arenam literariam publice tentavit, linguas autem Oabicam atcue Italicam, 6t, cuW
corpus exercere solent,g^ninastnata felici usu attigit, A cu^ mentis in bis omnibus contentio atcue
acies ab eo adbiberetur, palam fecit. Nibil autem magis ingenii elegantiam atcue divitias, cum
elocuentia acri L virili conjungas, publico testimonio demonstravit, cuam panegyricus sermo
anno cloIoccXVI. epitbalamii loco in nuptiis serenissimi principis Drnesti Augusti ducis 8axoniV
cum principe vidua, ducis Martisburgensts, in templo academico dicstus. Oujus miram dicendi
virtutem in oratore juvene admirata est paneg^ris frecuentissima, calculo suo probavit, ubi r^pis
excusus est, civitas literaria, eo cuod cum elocuentia singulari nerviscue instrursta recstum cuocue
mentis judicium in demonstranda civium felicitate, ex felici principis conjugio comprobavisset.
bmembicannus impostrit studiorum viri illustris curriculo academico: ipse,ut parentis vesti-
gia tantopere fenatui literario ex merito collaudata fecueretur, immortalitatem nominis ejus
more atcue usti secstaretur, proslecstiones pbilosopbicas atcue juridicas instituit. Didicerat autem
domestico exemplo perfpicuitatem cum soliditate conjungere, cuo vinculo auditores multi in ejus
pbrontisterium pertrahi sunt. Dxplicuit autem prsscepta etbicss, juris natura gentium, bisto-
riam jurisprudentios, institutiones juris Homani, ea intentione, ut ubicue prodesset. (^uos res
essecit, uc collegia cuocue juvenum docstorum institueret, in cuibus ipso proestde exercitationes
disputationum literariarum ingenia acuebant; cuo stne cuocue bujus generis certami-
num anno cloloccXVIII. vulgavit. Lt ut insatiabili destderio amplistcandorum, cuoad posset,
stnium reipublicss literarios faceret fatis, ad nonnullas epbemerides literarias eruditas symbolas
asserre statuit. Majora vero cum prosclara ejus do6Irina sponderet, ejus virtutem in nobiliori
argumento, cuod non nist magna mentis acies exbaurire potest, demonstrare aggressus est, cam-
pumcue elegit, cuem alii non satis adbuc erant emenst. Orta scilicet contentione inter aulos 8axo-
vinariensts administros-Ltk.ssreunerumadsupremamibi ecclestarum epboriam ex nostra urbe trans-
latum de origine potestatis principis circa sacra, cum illi ex jure majestatis, bic ex jure episcopali
singulari illam derivarent, in comroverstos partes descendit, L priorem sententiam docstissma com-
mentatione demonstravit, anon^mus cuidem, sed passim tamen in diariis licerariis pro sucstors