DOI Heft:
Nr. 5
DOI Artikel:Kapel Marienberg en Boddelpoort te Nijmegen
DOI Artikel:Wadenoyen / 's Hertogebosch / Wilsum
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17407#0189
i78
deze methode aanwendde in Schwartz-Rheindorf, dat geen nonnenklooster
was, is onbekend, misschien alleen om plaats te winnen.
Bij burchtkapellen komt zij meer voor en werd daar aangebracht
om de gemeente te scheiden: de hooge heeren zaten beneden, het volk
boven, of wel omgekeerd. Te Neurenberg bevat de burchtkapel twee
verdiepingen, doch beide hebben hun eigen altaar. Er bestaat geen
opening die uitzicht geeft in de benedenkerk, misschien echter is deze
later dichtgemetseld. De burchtkapel te Eger in Bohemen vertoont
deze bijzonderheid, dat het oudste gedeelte Romaansch, doch de boven-
kerk in spitsbogenstijl gebouwd is en dus van later tijdperk dagteekent.
Verder zijn er nog twee kerken van dit type, n.1. te Landsberg
bij Halle op den Neuenburg, een burcht der Thuringsche landgraven,
bij Freiburg aan de Unstrutt. Dit laatste gebouwtje, niet meer dan een
twintigtal voeten lang, is een waar juweeltje in zijn soort. De kapiteelen,
de graten en sluitsteenen der gewelven, de lijsten zijn alle in den
rijksten en sierlijksten stijl van de i2eof 13° eeuw bewerkt. Ongetwijfeld
zijn er in Duitschland nog andere kerken van dit soort te vinden, doch
zij zijn zeldzaam, en waar zij voorkomen, trekken zij terecht de aan-
dacht van vakmannen en van alle liefhebbers der oude bouwkunde.«
Wadenoyen.
In de kerk te Wadenoyen, waarvan het romaansch schip en de
toren den hoogen ouderdom bewijzen, is in het gothisch koor eené
muurschildering ontdekt, die volgens de inlichtingen ons door ons cor-
respondeerend lid, den Heer J. A. Heuff Azn, verstrekt, belangrijk te
achten is. Reeds is een vrouwenfiguur bloot gelegd, waarschijnlijk een
der vroegere vrouwen van de heerlijkheid, met vier geslachtswapens
naast zich. Hiernaast ziet men minder duidelijk een kind, waarnaast
waarschijnlijk het portret van een der heeren van Wadenoyen nog
onder den kalklaag verborgen schuilt. Op verzoek van een belangstellende
ïs het blootleggen van de verdere beschildering, die geheel buiten des-
kundig toezicht geschiedde, voorloopig gestaakt. Ook in het naburig
Zoelen zijn in de kerk verleden jaar gedeelten van muurschilderingen
ontbloot.
's Hertogenbosch.
Bij het graven voor de grondslagen van een paar huizen, welke
men op het noordelijk voorplein der kerk van de Hervormde- gemeente
deze methode aanwendde in Schwartz-Rheindorf, dat geen nonnenklooster
was, is onbekend, misschien alleen om plaats te winnen.
Bij burchtkapellen komt zij meer voor en werd daar aangebracht
om de gemeente te scheiden: de hooge heeren zaten beneden, het volk
boven, of wel omgekeerd. Te Neurenberg bevat de burchtkapel twee
verdiepingen, doch beide hebben hun eigen altaar. Er bestaat geen
opening die uitzicht geeft in de benedenkerk, misschien echter is deze
later dichtgemetseld. De burchtkapel te Eger in Bohemen vertoont
deze bijzonderheid, dat het oudste gedeelte Romaansch, doch de boven-
kerk in spitsbogenstijl gebouwd is en dus van later tijdperk dagteekent.
Verder zijn er nog twee kerken van dit type, n.1. te Landsberg
bij Halle op den Neuenburg, een burcht der Thuringsche landgraven,
bij Freiburg aan de Unstrutt. Dit laatste gebouwtje, niet meer dan een
twintigtal voeten lang, is een waar juweeltje in zijn soort. De kapiteelen,
de graten en sluitsteenen der gewelven, de lijsten zijn alle in den
rijksten en sierlijksten stijl van de i2eof 13° eeuw bewerkt. Ongetwijfeld
zijn er in Duitschland nog andere kerken van dit soort te vinden, doch
zij zijn zeldzaam, en waar zij voorkomen, trekken zij terecht de aan-
dacht van vakmannen en van alle liefhebbers der oude bouwkunde.«
Wadenoyen.
In de kerk te Wadenoyen, waarvan het romaansch schip en de
toren den hoogen ouderdom bewijzen, is in het gothisch koor eené
muurschildering ontdekt, die volgens de inlichtingen ons door ons cor-
respondeerend lid, den Heer J. A. Heuff Azn, verstrekt, belangrijk te
achten is. Reeds is een vrouwenfiguur bloot gelegd, waarschijnlijk een
der vroegere vrouwen van de heerlijkheid, met vier geslachtswapens
naast zich. Hiernaast ziet men minder duidelijk een kind, waarnaast
waarschijnlijk het portret van een der heeren van Wadenoyen nog
onder den kalklaag verborgen schuilt. Op verzoek van een belangstellende
ïs het blootleggen van de verdere beschildering, die geheel buiten des-
kundig toezicht geschiedde, voorloopig gestaakt. Ook in het naburig
Zoelen zijn in de kerk verleden jaar gedeelten van muurschilderingen
ontbloot.
's Hertogenbosch.
Bij het graven voor de grondslagen van een paar huizen, welke
men op het noordelijk voorplein der kerk van de Hervormde- gemeente