DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: Eenige aanteekeningen over der Zuid-Hollandsche eilanden
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17414#0034
28
Eenige aanteekeningen over de Zuid-Hollandsche eilanden.
Langen tijd was het gedeelte van de provincie Zuid-Holland, dat als
de Hollandsche eilanden bekend staat, vrijwel afgesloten van het groote
verkeer en slechts weinigen bezochten deze streek om de sierlijke ligging
der plaatsjes alleen of om de aldaar nog te vinden herinneringen aan de
oud-vaderlandsche kunst. Dordrecht, met het Huis de Merwede, en Brielle
zijn aan alle oudheidkundigen bekend, doch het daartusschen liggende land,
met tal van welvarende dorpen, trok nog weinig de aandacht. Doch ten
onrechte. Laten wij het mij nog weinig bekende eiland Goeree en Over-
flakkee, waarop ik later, na nadere kennismaking, nog wel eens hoop terug
te komen, voorloopig buiten bespreking, dan vinden wij op oudheid-
kundig gebied op de eilanden reeds zooveel belangrijks, dat eene nauw-
keuriger kennisname aan de lezers van dit bulletin met vrijmoedigheid kan
aanbevolen worden, vooral nu door het aanleggen van tramwegen het
bezoek zooveel wordt vergemakkelijkt.
Rijsoort met de schilderachtige oevers van Oude Waal en Dever, Rhoon,
Oostvoorne met zijn mooien kerkbrink, Zuidland, Strijen, Heenvliet en het
welvarende Oud Beierland zijn rijk aan landschaps- en dorpsschoon en zijn
reeds hierom alleen een bezoek overwaard. Van de raadhuizen zijn voor-
namelijk die te Oud-Beierland, uit 1622, en te Geervliet te noemen, de
laatste speciaal om het interieur. Zeer belangrijk is de schilderachtige ruïne
van het slot Ravesteyn te Heenvliet, uit het begin der 13de eeuw en bekend
als gevangenis van Merula, en verder valt van profane gebouwen te wijzen
op de Huize de Oliphant aldaar, uit 1592, de Huize het Paradijs bij Oud-
Beierland, uit 1665, met rijke interieurs, de hoeve A 318 aldaar, het Huis
te Rhoon en de hoeve Reestevn aldaar, het Rijks zeemagazijn te Hellevoetsluis,
uit 1687, met rijke portiek en schoorsteenmantels, en mooie geveltjes van
particuliere huizen te Oud-Beierland, Zuidland (o. a. W 14 en W 21) en
Strijen (o. a. gevelsteen van 1573).
Het belangrijkst zijn echter de kerken, waaronder ik hier de aandacht
vestig op die van Abbenbroek, deels I3de eeuw, met rechthoekige koor-
sluiting, St. Anthoniepolder, i)de, toren i4de eeuw, Geervliet, Heenvliet,
Heinenoord, Hendrik ldo-ambacht, deels i4de, Mijnsheerenland, i44),Nieuw-
Helvoet, Oud-Beierland, 1567, Poortugaal, i4deen 15de eeuw, Rhoon, c. 1430,
Ridderkerk, 1448, Spijkenisse, Strijen, 1511, IJsselmonde, 1462?, en Zuid-
land, i)de eeuw. De kerk te Westmaas, uit 1650, is de eenige mij bekende
kerk uit dien tijd, die ook aan den bouwmeester de hem te dikwijls ont-
houden eer toekent, door in den binnenmuur der kerk op eene cartouche
met afbeelding der kerk het stichtingsjaar en den naam van den bouw-
meester, Jacob Hermans van Driel, te vermelden.
In verschillende dorpen vindt men nog goede oude koperen bolkronen,
o. a. te Geervliet, Heenvliet, Rhoon, met jaartal 1768, enz., of aardige
lezenaars, waarvan ik alleen die van Oud-Beierland hier noem, omdat deze
Eenige aanteekeningen over de Zuid-Hollandsche eilanden.
Langen tijd was het gedeelte van de provincie Zuid-Holland, dat als
de Hollandsche eilanden bekend staat, vrijwel afgesloten van het groote
verkeer en slechts weinigen bezochten deze streek om de sierlijke ligging
der plaatsjes alleen of om de aldaar nog te vinden herinneringen aan de
oud-vaderlandsche kunst. Dordrecht, met het Huis de Merwede, en Brielle
zijn aan alle oudheidkundigen bekend, doch het daartusschen liggende land,
met tal van welvarende dorpen, trok nog weinig de aandacht. Doch ten
onrechte. Laten wij het mij nog weinig bekende eiland Goeree en Over-
flakkee, waarop ik later, na nadere kennismaking, nog wel eens hoop terug
te komen, voorloopig buiten bespreking, dan vinden wij op oudheid-
kundig gebied op de eilanden reeds zooveel belangrijks, dat eene nauw-
keuriger kennisname aan de lezers van dit bulletin met vrijmoedigheid kan
aanbevolen worden, vooral nu door het aanleggen van tramwegen het
bezoek zooveel wordt vergemakkelijkt.
Rijsoort met de schilderachtige oevers van Oude Waal en Dever, Rhoon,
Oostvoorne met zijn mooien kerkbrink, Zuidland, Strijen, Heenvliet en het
welvarende Oud Beierland zijn rijk aan landschaps- en dorpsschoon en zijn
reeds hierom alleen een bezoek overwaard. Van de raadhuizen zijn voor-
namelijk die te Oud-Beierland, uit 1622, en te Geervliet te noemen, de
laatste speciaal om het interieur. Zeer belangrijk is de schilderachtige ruïne
van het slot Ravesteyn te Heenvliet, uit het begin der 13de eeuw en bekend
als gevangenis van Merula, en verder valt van profane gebouwen te wijzen
op de Huize de Oliphant aldaar, uit 1592, de Huize het Paradijs bij Oud-
Beierland, uit 1665, met rijke interieurs, de hoeve A 318 aldaar, het Huis
te Rhoon en de hoeve Reestevn aldaar, het Rijks zeemagazijn te Hellevoetsluis,
uit 1687, met rijke portiek en schoorsteenmantels, en mooie geveltjes van
particuliere huizen te Oud-Beierland, Zuidland (o. a. W 14 en W 21) en
Strijen (o. a. gevelsteen van 1573).
Het belangrijkst zijn echter de kerken, waaronder ik hier de aandacht
vestig op die van Abbenbroek, deels I3de eeuw, met rechthoekige koor-
sluiting, St. Anthoniepolder, i)de, toren i4de eeuw, Geervliet, Heenvliet,
Heinenoord, Hendrik ldo-ambacht, deels i4de, Mijnsheerenland, i44),Nieuw-
Helvoet, Oud-Beierland, 1567, Poortugaal, i4deen 15de eeuw, Rhoon, c. 1430,
Ridderkerk, 1448, Spijkenisse, Strijen, 1511, IJsselmonde, 1462?, en Zuid-
land, i)de eeuw. De kerk te Westmaas, uit 1650, is de eenige mij bekende
kerk uit dien tijd, die ook aan den bouwmeester de hem te dikwijls ont-
houden eer toekent, door in den binnenmuur der kerk op eene cartouche
met afbeelding der kerk het stichtingsjaar en den naam van den bouw-
meester, Jacob Hermans van Driel, te vermelden.
In verschillende dorpen vindt men nog goede oude koperen bolkronen,
o. a. te Geervliet, Heenvliet, Rhoon, met jaartal 1768, enz., of aardige
lezenaars, waarvan ik alleen die van Oud-Beierland hier noem, omdat deze