DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Hoefer, Frederic Adolph: Opsomming der bezienswaardigheden te Zalt - Bommel
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19797#0162
OPSOMMING DER BEZIENSWAARDIGHEDEN TE ZALT-BOMMEL.
Bommel komt reeds in 709 voor, als villa in 850 en wordt 13 December 1315
oppidum. Deze voormalige Hansestad had van ouds muntrecht. De stad werd in 1319
door de heeren van Buren geplunderd en verwoest, in 1363 nam hertog Eduard haar in.
In 1368 had de eerste brand van de St. Maartenskerk plaats, in 1462 brandde de stad
nagenoeg af en werden toren en St. Maartenskerk zwaar beschadigd. Na een beleg van
drie maanden moest zij in 1505 Bourgondische bezetting innemen. Den 28en Januari 1511
maakte Karei van Gelre zich met list van haar meester. Den 24en Juni 1523 teisterde een
zware brand de stad en bleef de groote kerk alleen ongeschonden. Den 31en juli 1572
werd zij voor den Prins van Oranje gewonnen. Van half Juni tot half October 1574
belegerde Requesens haar tevergeefs, met denzelfden uitslag deed dit van 4 Mei tot 4 Juni
1599 de Mendoza. Prins Maurits voerde tijdens het laatste beleg het bevel in de stad.
Den 22en Juli 1672 viel de stad in handen der Franschen, den 26en December 1794
bezette haar Daendels.
Vestingwerken. — De stad had eertijds vijf poorten, twee aan de rivierzijde : Waterpoort
en Steigerpoort, en drie aan de landzijde: Oenselschepoort, Boschpoort en Gamersche poort.
Thans bestaat alleen nog een gedeelte van de Waterpoort en verder overblijfselen van
den ouden vestingmuur, vooral tusschen de voormalige Gamersche- en Boschpoort.
Het Stadhuis. — Het oude Stadhuis is in de XVIIlde eeuw afgebroken. Van het
tegenwoordige baksteenen gebouw met kleine torentje, waarin een klok, werd den llen April
1762 de eerste steen gelegd. Op den hoogen hardsteenen stoep met dubbel trap en
wapens van Gelderland en van de stad staat: »Anno” »1724”.
In de raadskamer hangen:
Schilderij op doek, voorstellende de overwinning der gerechtigheid, met onderschrift,
toegeschreven aan G. Hoet.
Schilderij op paneel Prins Willem I op het doodsbed. »Aetatis 51” opschrift op de lijst.
Schilderij op doek, voorstellende een vrouw, waarvoor een andere knielt, toegeschreven
aan G. Hoet.
Schilderij »belegering van Zalt-Bommel in 1574”, gemerkt T. Heemer.
Schilderij op doek, plattegrond van Zalt-Bommel.
Portretten van Prins Willem III en zijn gemalin in fraaai gesneden houten lijsten.
Schilderij op doek, waarop voorkomen o. a. Prins Maurits en Prins Frederik Hendrik.
Perkament met de namen en wapens van den magistraat van Zalt-Bommel van 1753 af.
In de kamer van den burgemeester worden bewaard :
Oude zegel- en muntstempels der stad.
Zilveren bus van den stadsbode met wapen der stad.
Glas met ingeslepen stadswapen, opschrift »Twelvaere van de stadt Saltbommel”.
Verguld zilveren beker in pijnappelvorm.
Drinkhoorn met zilver gemonteerd van het snijdersgilde »1619”,
147
Bommel komt reeds in 709 voor, als villa in 850 en wordt 13 December 1315
oppidum. Deze voormalige Hansestad had van ouds muntrecht. De stad werd in 1319
door de heeren van Buren geplunderd en verwoest, in 1363 nam hertog Eduard haar in.
In 1368 had de eerste brand van de St. Maartenskerk plaats, in 1462 brandde de stad
nagenoeg af en werden toren en St. Maartenskerk zwaar beschadigd. Na een beleg van
drie maanden moest zij in 1505 Bourgondische bezetting innemen. Den 28en Januari 1511
maakte Karei van Gelre zich met list van haar meester. Den 24en Juni 1523 teisterde een
zware brand de stad en bleef de groote kerk alleen ongeschonden. Den 31en juli 1572
werd zij voor den Prins van Oranje gewonnen. Van half Juni tot half October 1574
belegerde Requesens haar tevergeefs, met denzelfden uitslag deed dit van 4 Mei tot 4 Juni
1599 de Mendoza. Prins Maurits voerde tijdens het laatste beleg het bevel in de stad.
Den 22en Juli 1672 viel de stad in handen der Franschen, den 26en December 1794
bezette haar Daendels.
Vestingwerken. — De stad had eertijds vijf poorten, twee aan de rivierzijde : Waterpoort
en Steigerpoort, en drie aan de landzijde: Oenselschepoort, Boschpoort en Gamersche poort.
Thans bestaat alleen nog een gedeelte van de Waterpoort en verder overblijfselen van
den ouden vestingmuur, vooral tusschen de voormalige Gamersche- en Boschpoort.
Het Stadhuis. — Het oude Stadhuis is in de XVIIlde eeuw afgebroken. Van het
tegenwoordige baksteenen gebouw met kleine torentje, waarin een klok, werd den llen April
1762 de eerste steen gelegd. Op den hoogen hardsteenen stoep met dubbel trap en
wapens van Gelderland en van de stad staat: »Anno” »1724”.
In de raadskamer hangen:
Schilderij op doek, voorstellende de overwinning der gerechtigheid, met onderschrift,
toegeschreven aan G. Hoet.
Schilderij op paneel Prins Willem I op het doodsbed. »Aetatis 51” opschrift op de lijst.
Schilderij op doek, voorstellende een vrouw, waarvoor een andere knielt, toegeschreven
aan G. Hoet.
Schilderij »belegering van Zalt-Bommel in 1574”, gemerkt T. Heemer.
Schilderij op doek, plattegrond van Zalt-Bommel.
Portretten van Prins Willem III en zijn gemalin in fraaai gesneden houten lijsten.
Schilderij op doek, waarop voorkomen o. a. Prins Maurits en Prins Frederik Hendrik.
Perkament met de namen en wapens van den magistraat van Zalt-Bommel van 1753 af.
In de kamer van den burgemeester worden bewaard :
Oude zegel- en muntstempels der stad.
Zilveren bus van den stadsbode met wapen der stad.
Glas met ingeslepen stadswapen, opschrift »Twelvaere van de stadt Saltbommel”.
Verguld zilveren beker in pijnappelvorm.
Drinkhoorn met zilver gemonteerd van het snijdersgilde »1619”,
147