DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Pit, Adriaan: Nederl. Museum voor geschiedenis en kunst: Aanwinstein
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19797#0176
karakter. De ongeschoolde, laat ons erkennen verarmde, hedendaagsche smaak zal zich in
den beginne niet wel te moede gevoelen bij het zien van dit voorwerp, maar in afwachting
van meer ingaande waardeering, ten gevolge van nauwkeurige studie, zal toch aanstonds
erkend moeten worden, dat in hooge mate het monumentale spreekt.
Het kistje is ook in een ander opzicht belangwekkend; wij zien hier hoe de vormen
der renaissance zich weer beginnen te verbasteren, of te ontwikkelen, al naar men het nemen
wil. De eierlijst die zich in knorrenlijst vervormde, later tot een naar een middenpunt
gezwenkte knorrenlijst, heeft zich nu samengetrokken tot een maskaron met uitstralende
voluten; nog een stap en dit mascaron
verkleint zich en vraagt, ter vulling
van de lijst andere motieven naast
zich, zooals wij dat in den ontwik-
kelden Lodewijk XIV stijl zien. De
hoekschilden van het kistje staan reeds
zeer dicht bij het gelijke motief van
dien tijd.
Beschouwen wij ook uit dit
oogpunt het groote meubel, fig. 3,
dan zal het belang van zijn aanwezig-
heid, in eene verzameling die er naar
moet streven geschiedkundige over-
zichten te geven, zich aanstonds op-
dringen, om zich daarna te laten be-
seffen door de fraaie, zuivere ver-
houdingen die ook al weer tot het
monumentale leiden. Het woord mo-
mond
wanneer wij voor een Italiaansch
meubel staan, laat het de 15de eeuwsche
cassone, de 16de eeuwsche cassettina
riguur 4.
zijn, of de laat 16de eeuwsche credenz
die wij nu beschouwen. Het Hollandsche meubel uit den bloeitijd heeft vele en groote
verdiensten, waarop hier niet nog eens gewezen behoeft te worden, maar juist die eigenschap
van monumentaliteit mist het. De vergelijking met Italiaansche meubelen is daarom des
te nuttiger.
De credenz heeft reeds in de 15de eeuw haar definitieve vormen gekregen: een
betrekkelijk laag meubel met een breed front, meest voor groote vertrekken berekend,
waarop, bij feestelijke gelegenheden, de groote faience sierschotels en de zilveren vaatwerken
kwamen te staan. Nu nog treft men ze dikwijls in sacristieën. Ons exemplaar vertoont in
het ornament kleine schildjes met drie aan de punten samenkomende zwaarden, vermoedelijk
numentaal komt ons altijd in den
161
den beginne niet wel te moede gevoelen bij het zien van dit voorwerp, maar in afwachting
van meer ingaande waardeering, ten gevolge van nauwkeurige studie, zal toch aanstonds
erkend moeten worden, dat in hooge mate het monumentale spreekt.
Het kistje is ook in een ander opzicht belangwekkend; wij zien hier hoe de vormen
der renaissance zich weer beginnen te verbasteren, of te ontwikkelen, al naar men het nemen
wil. De eierlijst die zich in knorrenlijst vervormde, later tot een naar een middenpunt
gezwenkte knorrenlijst, heeft zich nu samengetrokken tot een maskaron met uitstralende
voluten; nog een stap en dit mascaron
verkleint zich en vraagt, ter vulling
van de lijst andere motieven naast
zich, zooals wij dat in den ontwik-
kelden Lodewijk XIV stijl zien. De
hoekschilden van het kistje staan reeds
zeer dicht bij het gelijke motief van
dien tijd.
Beschouwen wij ook uit dit
oogpunt het groote meubel, fig. 3,
dan zal het belang van zijn aanwezig-
heid, in eene verzameling die er naar
moet streven geschiedkundige over-
zichten te geven, zich aanstonds op-
dringen, om zich daarna te laten be-
seffen door de fraaie, zuivere ver-
houdingen die ook al weer tot het
monumentale leiden. Het woord mo-
mond
wanneer wij voor een Italiaansch
meubel staan, laat het de 15de eeuwsche
cassone, de 16de eeuwsche cassettina
riguur 4.
zijn, of de laat 16de eeuwsche credenz
die wij nu beschouwen. Het Hollandsche meubel uit den bloeitijd heeft vele en groote
verdiensten, waarop hier niet nog eens gewezen behoeft te worden, maar juist die eigenschap
van monumentaliteit mist het. De vergelijking met Italiaansche meubelen is daarom des
te nuttiger.
De credenz heeft reeds in de 15de eeuw haar definitieve vormen gekregen: een
betrekkelijk laag meubel met een breed front, meest voor groote vertrekken berekend,
waarop, bij feestelijke gelegenheden, de groote faience sierschotels en de zilveren vaatwerken
kwamen te staan. Nu nog treft men ze dikwijls in sacristieën. Ons exemplaar vertoont in
het ornament kleine schildjes met drie aan de punten samenkomende zwaarden, vermoedelijk
numentaal komt ons altijd in den
161