DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.7905#0398
393
Mustei Kirchcriani
morbofam earumdem luem, Reseram rationem,
sib quam Cochlea auribus admota marisfusurrum
•videamur audire ; caufam inquiram , cursub un-
dis copiosius Tejlacea , qudm fub glebis nascan-
tur , &pracipue in Mari Indiarum Orientali-, in
quo egregius piclurata : cur in fupersicie potijji-
mum externa dislinguantur coloribus, cur multa
spirarum orbibus circumvol<vantur : cur membro-
rum diversitatem vix habtant; Cur Dentibus,
Corde, & Ossibus careant: Cur Luna desicient^*
macrescant : Pigra , & Jlolida Jint. Balanoru&
fuccus noclu eniteat. Cur inter colores, quibuS
diversimod} pinguntur, non appareat C<erJeUS •
AnCochlea, qu* dicituy Venerea ,sit Remor* *
Mutiano relata , cujus abdita vis velocgm N*'
vium cursum valeat retardare, aliaquefimili11^
problematad nullo hatlenuspropq/ita adtrutin^
revocabo .
PRjEFATIO.
Ui ncgotiis otia , seriis lu-
dicra miscent>non tam suo,
quam natura? genio, huma-
na?que vita? conditioni ob-
sequuntur. Vita» cnim , vel
laudatissimas tenor, si nulla
voiuptate interpelletur ,
speciem refert Musice, aptis
quidem modulis temperata?, imperfecla? tamen,
nisi Harmonjam pausa condierit. Tempus , te-
ste Plutarcho , die no&eque componitur, qua-
rum ista quieti, labori illa debetur, idqudd
Lucanus Pjsonem pluribus monuit.
- Nec enim facundia semper
Addutla cumfronteplacet, necfemper inarmis
Bellica turba manet, nec tota cUfficus horror
Nocle^ dieque gemit-, nec femper Gnosjius arcu
Dessinat exempto -.fed iaxat cornu* nervo ,
Et galea milcs caput, latus ense refolvit.
Sane Viros undccumque spe&atissimos novi-
mus, seu privatorum studiorum contentionem ,
seu publicas curas honestis remissionibus, & lu-
dicris exercitationibus ideoque laudabili vaca-
tionerelaxasse, quod non segne , &ignavum->
otium seftati, confirmandi animum, & a labore
recreandi propositum haberent. Fatetur id do
seTullius, qudd Tullius cum eforo, in quo
versare omnium animos quoqud vallet consue-
verat, rus, & in villam concederet, visus sibi
fuerit tanquam e procelloso mari ad portum,ab
armorum strepitu ad pacis asylum,a se denique,
velut ex aliena potcstate , ac dominatu evasisse .
Hinc summis laudibus di&um illud Scipionis
proscquitur : Nunquam fe minus otiosum ejft-j*
quam eum otiofus. Etvere nemo sapiente sua-
viusoble&atur, qui ad rerum meditationemu ,
aut lec^ionem scceisum , & solirudinem eligit;
Ejus rei gravissimus austor est /Eneas Silvius
Vir doAiiiimus idem, & Romana Ecdesia: Pon-
tifcx Mw\mus.Esi^incmiUcv).66.MagnaVirorum
recreatio, cum fe aliquis retrahit infalitarium
locum, ut meditetur, vellegat. Et verd ad re,-
creandum animum quolibet libro potenti^
est quicunque partus Natura*. Hinc , ut nl*
hildetot aliis dicam , Scipio, atque Lelius»
tametsi alter ducendis agminibus , & consercn'
dis pra?liis, alter dicendis in Senatu sentcnriis>
versandoque qud vellet Collegarum suorur^V
judicio insuevissent, ad litus maris eam aliquass"
do voluptatem quarrebant, quam in Cochlea-'
rum delcriptione ipse tibi proponere constitui *
Confiat namque eos , inquit Plutarchus yCafCtt *
& Laurenti conchulas , & calculos leclitajfes *
Quod gcnus animi oble&andi etiam ab aliis pat1
studio, ac jucunditate usurpatum vetus adagium
peperit. Conchas legere, hoc est jucundis & utili"
bus occupationibus sese oblcdare. At enim ista
rudibus puerorum oculis parata neutiquam est »
ciimenim plurimas conch ium formas prodU'
co, simul Musseum aperio , in quo non tantuo1
se lumina pascant colorum , ac figurarum vari^"
tate, tanquam qui viridarium ingrestus varilS
consitum ssoribus, atque admiratione defixus»
nekiret tamen quem ex illis omnibus legere»
ac concupiscere potissimum deberet . Veruss1
etiam, utanimus ex accidentibus substantia**1
cognoscere discat, callearque subinde modu&
causasque tum molis , tum formae, tum deniq^f
coloris singularum . Comperiet enim ver<?
quanti sit operis , ac laboris, penitus intimcquc
rei cujulcunque, vel minima? pretium cognO"
scere, quam Natura produxerit, aliam atquc^
aliam admirationis materiem omni suo opere
lita ministrarc , quajque terrae impressa reliqul£
vestigia, ea mens capax , prodigiorum artificis»
& Gigantis esse deprehendet.
Equidem ista magnificentius, quam verius
me dixisse nemo putaverit, quivcl solas c°\
chlex spiras intuens exiget secum , quantopcs^
laboratum a Geometris fuerit in illis rite
dis, & verd quaecunque demum ejus artis pr^".
cepta tradiderunt, aliter esse tamen semper sunt
visas, ut qui eam ecirtuli portionibus inangu*
stius sr^atium semper contracii composuerccu01
con-
Mustei Kirchcriani
morbofam earumdem luem, Reseram rationem,
sib quam Cochlea auribus admota marisfusurrum
•videamur audire ; caufam inquiram , cursub un-
dis copiosius Tejlacea , qudm fub glebis nascan-
tur , &pracipue in Mari Indiarum Orientali-, in
quo egregius piclurata : cur in fupersicie potijji-
mum externa dislinguantur coloribus, cur multa
spirarum orbibus circumvol<vantur : cur membro-
rum diversitatem vix habtant; Cur Dentibus,
Corde, & Ossibus careant: Cur Luna desicient^*
macrescant : Pigra , & Jlolida Jint. Balanoru&
fuccus noclu eniteat. Cur inter colores, quibuS
diversimod} pinguntur, non appareat C<erJeUS •
AnCochlea, qu* dicituy Venerea ,sit Remor* *
Mutiano relata , cujus abdita vis velocgm N*'
vium cursum valeat retardare, aliaquefimili11^
problematad nullo hatlenuspropq/ita adtrutin^
revocabo .
PRjEFATIO.
Ui ncgotiis otia , seriis lu-
dicra miscent>non tam suo,
quam natura? genio, huma-
na?que vita? conditioni ob-
sequuntur. Vita» cnim , vel
laudatissimas tenor, si nulla
voiuptate interpelletur ,
speciem refert Musice, aptis
quidem modulis temperata?, imperfecla? tamen,
nisi Harmonjam pausa condierit. Tempus , te-
ste Plutarcho , die no&eque componitur, qua-
rum ista quieti, labori illa debetur, idqudd
Lucanus Pjsonem pluribus monuit.
- Nec enim facundia semper
Addutla cumfronteplacet, necfemper inarmis
Bellica turba manet, nec tota cUfficus horror
Nocle^ dieque gemit-, nec femper Gnosjius arcu
Dessinat exempto -.fed iaxat cornu* nervo ,
Et galea milcs caput, latus ense refolvit.
Sane Viros undccumque spe&atissimos novi-
mus, seu privatorum studiorum contentionem ,
seu publicas curas honestis remissionibus, & lu-
dicris exercitationibus ideoque laudabili vaca-
tionerelaxasse, quod non segne , &ignavum->
otium seftati, confirmandi animum, & a labore
recreandi propositum haberent. Fatetur id do
seTullius, qudd Tullius cum eforo, in quo
versare omnium animos quoqud vallet consue-
verat, rus, & in villam concederet, visus sibi
fuerit tanquam e procelloso mari ad portum,ab
armorum strepitu ad pacis asylum,a se denique,
velut ex aliena potcstate , ac dominatu evasisse .
Hinc summis laudibus di&um illud Scipionis
proscquitur : Nunquam fe minus otiosum ejft-j*
quam eum otiofus. Etvere nemo sapiente sua-
viusoble&atur, qui ad rerum meditationemu ,
aut lec^ionem scceisum , & solirudinem eligit;
Ejus rei gravissimus austor est /Eneas Silvius
Vir doAiiiimus idem, & Romana Ecdesia: Pon-
tifcx Mw\mus.Esi^incmiUcv).66.MagnaVirorum
recreatio, cum fe aliquis retrahit infalitarium
locum, ut meditetur, vellegat. Et verd ad re,-
creandum animum quolibet libro potenti^
est quicunque partus Natura*. Hinc , ut nl*
hildetot aliis dicam , Scipio, atque Lelius»
tametsi alter ducendis agminibus , & consercn'
dis pra?liis, alter dicendis in Senatu sentcnriis>
versandoque qud vellet Collegarum suorur^V
judicio insuevissent, ad litus maris eam aliquass"
do voluptatem quarrebant, quam in Cochlea-'
rum delcriptione ipse tibi proponere constitui *
Confiat namque eos , inquit Plutarchus yCafCtt *
& Laurenti conchulas , & calculos leclitajfes *
Quod gcnus animi oble&andi etiam ab aliis pat1
studio, ac jucunditate usurpatum vetus adagium
peperit. Conchas legere, hoc est jucundis & utili"
bus occupationibus sese oblcdare. At enim ista
rudibus puerorum oculis parata neutiquam est »
ciimenim plurimas conch ium formas prodU'
co, simul Musseum aperio , in quo non tantuo1
se lumina pascant colorum , ac figurarum vari^"
tate, tanquam qui viridarium ingrestus varilS
consitum ssoribus, atque admiratione defixus»
nekiret tamen quem ex illis omnibus legere»
ac concupiscere potissimum deberet . Veruss1
etiam, utanimus ex accidentibus substantia**1
cognoscere discat, callearque subinde modu&
causasque tum molis , tum formae, tum deniq^f
coloris singularum . Comperiet enim ver<?
quanti sit operis , ac laboris, penitus intimcquc
rei cujulcunque, vel minima? pretium cognO"
scere, quam Natura produxerit, aliam atquc^
aliam admirationis materiem omni suo opere
lita ministrarc , quajque terrae impressa reliqul£
vestigia, ea mens capax , prodigiorum artificis»
& Gigantis esse deprehendet.
Equidem ista magnificentius, quam verius
me dixisse nemo putaverit, quivcl solas c°\
chlex spiras intuens exiget secum , quantopcs^
laboratum a Geometris fuerit in illis rite
dis, & verd quaecunque demum ejus artis pr^".
cepta tradiderunt, aliter esse tamen semper sunt
visas, ut qui eam ecirtuli portionibus inangu*
stius sr^atium semper contracii composuerccu01
con-