Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Bearb.]; Nitribitt, Franz Ernst [Bearb.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 2): De Anima, Sive Psychologia (Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1773) [VD18 90785053]

34

Partis II. Sectio I,

49. Scholion. Dixi , claritatem idearum
sensualium plurimum dependere ab intensione mo-
tuum , quos corpora externa in organis sensuum
producunt: obscuritas enim idearum sensualium po-
test utique etiam interdum aliis ex causis oriri : ut
quod motus , quem objeiffum aliquod in organo effi-
cit , licet satis intensus sit , a similibus motibus ,
quos alia similia objeAa in eodem organo producunt,
nimis parum differat ; aut quod motus organi satis
catteroquin validus per alios motus vehementiores
retundatur , qua de re paulo post dicemus , &c.
Prasterea non dico , claritatem idearum sensualium
dependere a magnitudine aftionis , qua corpora ex-
terna in organa sensuum agunt : eorum enim astioni
ob varia impedimenta non semper respondet integer
essedtus in organis ipsis : nam e. g. corpus longe a
me remotum potest aque valida in lucem agere >
quam corpus propinquum ; & tamen illud per lu-
cem in oculo meo longe debiliorem motuiu excitat,
quam istud , &c.
50. Propositio VII. Ut idea fenfuales di-
fiintta fint , diversa partes objecti in diverfis parti-
bus organi diverfos, eosdemque fatis intensos motus
fingillatim producere debent. Nam ut idea sensua-
lis distinda sit, ea diversas notas objesti, quas
per ideas sensuales repriesentari pedunt, e. g.
diversos colores, aut diversas figuras partium,
&c., singillatim tamque dilucide reprxsenta-
re debet , ut ilice ab invicem discernantur.
Evidens autem est, ad id omnino necessarium
esle , quod pratens propositio requirit : sic
enim diversas illae notse objeCli per ideas re-
pradentari non polsunt, nili ilice etiam per
species impressas , i. e. per motus , <]uos ob-
jectum in organo sensus efficit, singillatim &
clare