Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Bearb.]; Nitribitt, Franz Ernst [Bearb.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 2): De Anima, Sive Psychologia (Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1773) [VD18 90785053]

de Operationibus Animae hum. 141
ms , sed ut esseftus quosdam conlideramus , qui
ex perceptione boni & mali ultro ac (ponte in ani-
mis nostris nascantur. Eas denique ex perceptione
boni & mali semper , nunquam vero ex aliis perce-
ptionibus consequi , nemini potest non per expe-
rientiam intimam abunde conslare. Sed eadem quo-
que experientia»cotijperimus , nos nunquam , nulla
omnino praecedente cognitione , voluptate aut taedio
affici , sed affectiones istas nonnisi ex cognitione
boni & mali oriri : quamvis enim interdum dicere
soleamus , nos gaudere, vel tristes etie , quin cau-
sam ullam gaudii vel tristitiae illius cognoscamus :
certum tamen est, id nonnisi eo sensu verum esse,
quo interdum nihil nos cogiraffe dicimus , quando
cogitationum nostrarum conscientia desiituimur :
nam si tum , quando nos absque omni causa gau-
dere vel tristes esse putamus , animorum nostrorum
sensa paulo diligentius excutiamus , satis semper
perspicue cognoscimus , gaudium illud , vel moe-
rorem nostrum ortum revera habere ex obscuriori-
bus perceptionibus boni vel mali , e. g. ex perce-
ptione facilitatis , vel dissicultatis , qua negotia r
stra tradiamus , 'vel ex prassagitione quadam futilio-
rum eventuum prosperorum , vel sinistrorum , aut
ex percepto vigore , vel languore corporis , &c.
Certum proinde & evidens est , voluptatem ac tae-
dium & ex omni , & ex Jola perceptione boni ac ma-
li oriri , atque adeo verissimum effe , quod in Co-
rollario 111. assirmavi.
207. Scholion II. Plerique cum 111. WoLFio
solum illud txdium , quod ex cruciatu corporis
nimirum ex solutlone aut violenta compressione vel
rensione nervorum percipitur , dolorem , & e con_
trario voluptatem , quae ex leni placidoque motu
nervorum percipitur , titillationem vocare , nomen
autem