Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Bearb.]; Nitribitt, Franz Ernst [Bearb.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 2): De Anima, Sive Psychologia (Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1773) [VD18 90785053]

de Natura Animae hum.
hoc verum esse non posse, nisi anima ipsa vc-
litiones ssias vi propria efficiat: ratio enim il-
la sussiciens ultima, salva libertate, nihil esse
potest, nisi actio ipsa, qua anima vult (285).
331. Corollarium. Igitur Systema cau-
larum occatio'alium ita defendi non potest,
ut etiam volitiones anima? a solo Deo effici
dicantur, quemadmodum Malebranchius &
nonnulli ejus sellatores interdum docuere
(Ont. 667).
332. Scholion. Imo ne quidem concipi po-
test, quemadmodum anima duntaxat causa oecasionalis
vohtionum suarum sit. Nam quid tandem in anima
erit, quod Deo occationem prsbeat, ut certas in illa
volitiones producat? non sane essentia ipsa anima,
nec voluntas sola, quatenus prtecise voluntas est:
alioquin enim ejusdem anima nonnisi una volitio,
eademque perpetua &neceffaria esse potiet, atque adeo
libertas omnis sublata effet. Occatio igitur illa de.
beret determinatio quidam contingens anims esse,
& quidem, ut libertas integra persistat, determina-
tio libera, i. e. determinatio, cujus ratio sufficiens
ultima in ipfa libero arbitrio animx contineatur:
evidens vero est, ejusmodi determinationem nihil
effe posse, nisi volitionem ipsam: ac proinde dicen-
dum effet, animam esse tantum eausam occafionalem
suarum volitionum, eoquod liber® ejus volitiones
tanquam conditiones aut occationes quadam Deum
determinent, ut ipse in illa volitiones producat;
qu® vero unquam contradiftio magis absurda cogita-
ri potest? Mirum proinde non est, Malebranchium
in sua illa sententia ita vacillasse , ut ipse inter-
dum contrarium affirmet, imo ut ne quidem sin®
omni contradiftione illam proponere potuerit; ut
«urn ita scribit, Rech. de ia vSrit. 1, 6, p. 1. ch. j.: