Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Bearb.]; Nitribitt, Franz Ernst [Bearb.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 2): De Anima, Sive Psychologia (Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1773) [VD18 90785053]

de Natura Animae hum. 367
to facilius atque expeditius peragit, quanto
magis ipsase lensibus subduxerit ( 116). Ne-
que existimari debet, cogitationes illas nimis
obscuras fore, eoquod tunc anima ideis phan-
tasticis studiosa intentione fibrarum cerebri
nullam amplius claritatem conciliare possit:
licet enim anima tunc ad jumento isto destituta
sit, poterit tamen ideis luis phantasticis satis
magnam, & forlassis etiam multo majorem cla-
ritatem majori attentione conciliare, quia
tunc ejus attentio nullis amplius sensionibus
externis turbatur, atque in diversa distrahitur.
Itaque animae a corpora; separatce nec facultas,
nec materia cogitandi deest: ecquid igitur ob-
stec, quin reipsa cogitet? nihil certe, nili
illi fortassis vis illa desit, quae facultatis sive
potentite applicatio & complementum est
(Ont. 610 & 612): quis enim, nisi forto
huo-ari velit, dicere audebit, quid pra?rer ob-
jectum & vim potentiamque ipsam cogitandi
ad cogitandum requiratur? Sed cur anima
a corpore sbluta vi illa desticuatur? nonne
illi ab ipso ortu insatiabilis quasdam cupiditas
fciendi ingenita est? quid vero illa tandem,
nisi ipsissima vis, sive conatus cognoscendi,
esfe potest? cur igitur illam anima amittat,
cum a corpore separatur? Sed, nequid dubi-
tationis relinquatur, rem paulo diligentius
expendamus. Vim, qua facultas cogitandi
ad cogitandum applicatur, anima non accipit
a corpore: hoc enim si tamen revera in ipsam
agere possit, nihil in ipsa, nisi motum produ-
cere potest: cum autem motu nihil, nisi mo-
tus effici possit, & cogitatio aliquid a motu
prorsus diversum sit ( ?9s), perspjcuum est,
motum nec vim esse posse, qux ratio safficiens
CQ-