Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Bearb.]; Nitribitt, Franz Ernst [Bearb.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 3): De Deo, Sive Theologia Naturalis (Bambergae Et Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1774) [VD18 90785061]

i<S4 Partis III. Sectio II.
tribuendam esse ? Illud tamen hic nolo decernere, an
Deus etiam astiones suas liberas aftuales prius per
scientiam mediam ressexam ut hypothetice futuras,
quam per scientiam visionis ut reapse exiflentes cog-
noscat? nam hac quidem qusslio plurimum subtili-
tatis, utilitatis vero nihil habet. Alia reslat quaj-
stio de scientia Dei, sive prascientia, qua is futuras
aftiones liberas hominum aliorumque entium finito-
rum rationalium certissime prsvidet: an scientia ista,
ut Tullius, & deinceps nonnulli haeretici existima-
runt, libertati creatae repugnet? sed nec hsc qus-
stio multum difficultatis habet.
190. Propositio XVI. Scientia Dei, qua
is futuras attiones liberas entium rationalium finito-
rum certiffime prrevidet, eorundem libertati nequa-
quam repugnat. Nam generarim cognitio non
requiritur ad objedum (scilicetad idem ob-
jedum, quod per eam cognoscitur), sed ob-
jectum requiritur ad cognitionem, adeo, ut
in objedo ratio aliqua contineatur, cur ipsum
cognoscatur (154), in cognitione vero nul-
la ratio contineatur, cur ejusdem objedtum
existat, aut sit, quod est: neque objectum
ita se habet, ut cognoscitur, quia cognitio
vera est, sed cognitio vera est, quia objedum
ita se habet, ut cognoscitur : unde quoque
objedum logice prius esse dicitur, quam cog-
nitio. In illa igitur scientia, qua Deus futu-
ras adiones entium rationaliu-n finitorum,
quas liberas vocamus, certissime prsevidet,
nulla continetur ratio, cur illa aliquando ex-
titurse sint, sed potius e contrario futura illa-
rum existentia est ratio sufficiens objediva,
cur a Deo cognoscantur & cur
cognitio ista vera, & certa sit (170 & i8s)>
Sed