Ciampini, Giovanni Giustino: Vetera Monimenta: In quibus praecipuè Musiva Opera Sacrarum, Profanarumque Aedium Structura, Ac nonnulli antiqui Ritus Dißertationibus, Iconibusque illustrantur (Band 2) (Rom, 1699) [Cicognara, 3671-2]

39

qoic

10-

C ^ P F T fJ7.

fomnis, fed in ipfo meridie claro ,^ nibus deferri confueuerit 2
ferenoqus Coelo „ Crux Splendorem 3. Curauro,pretiofifque lapillis,

fole clariorem emittens» in aere appa- ornata fucrit»

ruit, in qua hasc gra^cis Iegebantur Ex hifcc tribus animaduerfionibus
infcripta Jitcris TOYTO,NIKA, aliam elicio * nempe Chrifti fideles
nempe hac ^vince. Interea anxius,quid pretiofis lapillis , auroque ornatam
ha*c denotare vaierent , fuperuenien- Crucem expreffiffe $ Conftantini for-
te deinde nocle quieuit, eiqueinfom- fart exemplo addu&os, vt ad fidem
nis, Chriftus cum eodem figno, quod venientes, Crucem non opprobrij ,
in Coelo fuerat oftenfum, apparuit« fed honoris { non fuplicij , fed viclo-
prascepitque eidem , vt militare fi- riar y non poenae, (fed premij fignum
gnum, ad eius fimilitudinem':■$ quod^ effe intelligerent . Cruces ditandi
in Coelo viderat, fabricaret, eoque mos ex quam plurimis antiquis mo-
tanquam falutari prsefidio in praelijs nimentis dedueitur. Sufficiat hic fo-
vteretur. Cumque primum dies il- lummodo indicare infrafcripta Tabu-
luxit; Auguftus nofter , prasftantifc lam XXXIL vbigemmata Cruxck-
fimis accerfitis Artificibus, Crucem riffime apparet.
ad illius Coeleftis fimilitudinem in- Cum igitur femper laudatus Im-
texto'auro,. gemmifque infertis ,fieri perator publiceGrucem deferret,eam-
iuflit , Hoc fimbolum exprimebat que venerarr iuffiffet, hanc libentik
hafta longior, quae auro contecta , fime ipfi Fideles nacli occafionem*
tranfuerfam habebat antennam ; in_, eandem Crucem etiam in laetanijs,fi-
eius haftar fummitate corona affixa_>C ue Iitanijs,quas nunc proceffiones,feu
erat gemmis,auroque ditata,binajque fupplicationfis publicas denomina-
in fuper litera? X. P. hac ratione ex- mus , tanquam Chriftianas Religio-
preffe jg* Salutare Chrifti nomcn_s nis vexillum, pakm deferre cgperunt.
defignabant. Quas quidem literas Im- Cumque litaniar ante celebrationettio
perator in galea poft ha?c etiam ge- indicerentur, vt populus ad ftatutam
ftare confueuit. Ex antenna autem, diem , ftatutumque focum conueni-
quas obliqua per haftam traiecT:a_, ret, ipfe Populi aclus ftandi, fiue per-
erat , velum quoddam- pendebat , manendi in defignato loco, Statio ap-
textum videlicet purpureum , pretio- pellatus fuit , a militum ftatione de-
fis lapidibus inter fe iunclis , & lumi- fumpta metaphora ; fidelium enirn-,
nis fui fulgore oculos perftringenti-DCoetus militans Ecclefia dicitur , &vl-
bus, coopcrtum smuItoque intertextu ta hominum militia fuper terram.
auro, inexplicabilem quandam pul- QuareficutipfeftandiaclusStatio de-
chritudinis fpeciem intuentibus pre- nominatus fuit; ipfa etiam Crux, idem
bens. Haec breuiter in Eufebio in_» ftationalis nomine fortita eft. Pretio-
eiufdem Imperatoris vita. forum autem lapidum ornatum vlui-

Exhac narratione triadeduco . ficas Crucisfignoa Conftantino addi-

i.Quando Crucem publice Chri- tum (vt innuimus) Chrifti fideles po-
fti fideles coeperint venerari. ftea imitati funt; quem morem in_.

2. Quando ea in militia? agmi- fubfequetia perduraffe tempora com-

peri-