DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.28158#0019
GESTA AC LABORES
VII
duilisss concessuim ; ubi praesertim Virginem quamdam tenui vitta compositis cri-
nibus , ac praegrandibus alis ornatam, veluti Admetae comitem , sacrique ritus,
ac lustrationis administram , exhibuit. Atque utinam quidem clariores etiam huic
Virgini characteres, notas , ac indicia praestantissimus Artifex adiecisset , ut certo
comici , vel definiri nunc posset , an illa vel Themis , vel Nemesis , vel Pallas,
vel Victoria censenda foret! Ac certe quidem quod eiusmodi imagine Pallas ipsa
designari fortasse potuerit indicio esse potest, quod ubique Pallas Herculi in labo-
ribus exanthlandis semper adstiterit , uc innumeris Scriptorum teflimoniis erudimur.
Quin etiam pausanias (<*) asser it Amyclis in templo Minervam sculptam esse , quae
Herculem ipsum cum Diis , atque immortalibus habitatum duceret. Itaque, quum
Hercules Diis, atque immortalibus inseri non posset, nili prius, ut Ovidii verbis utar,
trisiia crimina caedis ssuminea aqua abluisset , facile suspicari quis posset Palladem
ipsam hic ab Artifice expressam esse , ut Herculis expiationi non adesse modo, sed
etiam conferre, videretur. Quod autem ad Nemesim , vel Themidem attinet, illa
puniendis , expiandisque hominum sceleribus praeesse putabatur ; adeoque facile Her-
culi quoque a caedibus expiando adesse poterat. Quamvis tamen haec aliquam
veri lpeciem preseferant , longe verisimilius exislimo eiusmodi imagine non aliud
quam Vi&oriam designari. Etenim , licet illa coronam , oleamque , solemne nem-
pe Vifioriae symbolum non gerat , reliquus tamen ornatus Vifioriae ipsi mire con°
veniet. Accedit etiam quod Hercules a caedibus illis expiandus erat , quas Iovis
imperio , Palladis auspicio, Victoriaque comite patraverac , iisque rite , fortiter ,
praeclareque absolutis ab hostili caede , quam Vifioriae viribus peregerat, expian-
dus erat * uc Seneca (h) Amphitryonem loquentem inducit
..... Nate , manantes prius
Manus cruenta caede , & bosiili expia ;
atque He&or nefas esse dixerat (O
AIfiuTl k) Terra. Asty [Aevov suyeYOixaeJCU
Sanguine & eruor e inquinatum vota sacere.
Itaque pulcherrima , & eleganti imagine Vi&oriam ipsam Sculptor expressic, qua©
sicuti Heroi caedes patranti semper comes adfuerat, ita quoqqe expiando ipsi vel-
uci praesens adstiterit, sacroque ritui peragendo manum admoverit. Nec plurimum
fortasse ego fallar , si non alia prorsus de caussa unam eamdemque Aram tum Ca-
tharflo live Expiatori iovi , tum ViBoriae quoque communem apud Elidenses di-
catam esse putaverim. Certe Pausanias si), ubi Ignotorum Deorum Aram in Elide po-
litam descriplisset, ait: k) fterti tvtqv Kti$*p<rtu Aibc >§ Nfctjt poss eam Cathar-
sti five Piacularis Iovis , & ViBoriae ara » ut quemadmodum nempe visitoria ex
hostibus sine caede referri non potess , caedesque ipsa vel Iovis, vel alterius Nu-
minis auspicio , & invocatione expiari debebat; ita una eademque ara , in qua
viftores a caedibus patratis expiarentur, Iovi simulque ViQoriae dicata foret. Ita-
que pulcherrimo hoc exemplo perspicue , opinor , intelligi ostendique potest cur
in expiandis Herculis caedibus Victoria adesse, lustralem aquam superfundere , sa-
croque ritui peragendo conferre dicatur. Illud idem pulcherrimo quoque Gemmae
exemplo iUustrari , ac confirmari facile poterit , quam Chausaeus <0 expressic. Ete-
nim in illa Hercules dextera ( non sinistra ut ait Chausaeus ) globum , Vi£to-
riamque globo jnlistentem sustinet , quae palmam dextra gerens, sinistra coronam
Herculis capiti admovet. Hercules ipse sinistra pateram super aram ignitam tenet i
poneque aram ipsam bovis, veluti viftimae , caput , ac praefericulum reperitur.
Sed iiluftrius adhuc haec ipsa Herculis , Vifioriaeque societas in fiftili Lucerna ex-
primitur , quam in eximio praestantique Opere Passerius (s) exhibuit. Etenim in
illa Hercules veluti sacrificans exprimitur , ipsique Victoria veluti comes , sacrisque
praesens adiungitur , quod sacrificii genus ab Hercule, Caco interempto, litatum esse
Passerius existimavit. Itaque , sicuti in pulcherrimo hoc exemplo Herculi sacrificanti
Vifto-
(/*) Zitconir. cap> iS. p0) nere. Fur en. v. 917, (e) II. Z. v* 166. (d) Eligi* 1. c. 14, Vii. UcYod. Lii. &
(d Sccl. I, Tab. 49. (sj T»m. 1. num. *
VII
duilisss concessuim ; ubi praesertim Virginem quamdam tenui vitta compositis cri-
nibus , ac praegrandibus alis ornatam, veluti Admetae comitem , sacrique ritus,
ac lustrationis administram , exhibuit. Atque utinam quidem clariores etiam huic
Virgini characteres, notas , ac indicia praestantissimus Artifex adiecisset , ut certo
comici , vel definiri nunc posset , an illa vel Themis , vel Nemesis , vel Pallas,
vel Victoria censenda foret! Ac certe quidem quod eiusmodi imagine Pallas ipsa
designari fortasse potuerit indicio esse potest, quod ubique Pallas Herculi in labo-
ribus exanthlandis semper adstiterit , uc innumeris Scriptorum teflimoniis erudimur.
Quin etiam pausanias (<*) asser it Amyclis in templo Minervam sculptam esse , quae
Herculem ipsum cum Diis , atque immortalibus habitatum duceret. Itaque, quum
Hercules Diis, atque immortalibus inseri non posset, nili prius, ut Ovidii verbis utar,
trisiia crimina caedis ssuminea aqua abluisset , facile suspicari quis posset Palladem
ipsam hic ab Artifice expressam esse , ut Herculis expiationi non adesse modo, sed
etiam conferre, videretur. Quod autem ad Nemesim , vel Themidem attinet, illa
puniendis , expiandisque hominum sceleribus praeesse putabatur ; adeoque facile Her-
culi quoque a caedibus expiando adesse poterat. Quamvis tamen haec aliquam
veri lpeciem preseferant , longe verisimilius exislimo eiusmodi imagine non aliud
quam Vi&oriam designari. Etenim , licet illa coronam , oleamque , solemne nem-
pe Vifioriae symbolum non gerat , reliquus tamen ornatus Vifioriae ipsi mire con°
veniet. Accedit etiam quod Hercules a caedibus illis expiandus erat , quas Iovis
imperio , Palladis auspicio, Victoriaque comite patraverac , iisque rite , fortiter ,
praeclareque absolutis ab hostili caede , quam Vifioriae viribus peregerat, expian-
dus erat * uc Seneca (h) Amphitryonem loquentem inducit
..... Nate , manantes prius
Manus cruenta caede , & bosiili expia ;
atque He&or nefas esse dixerat (O
AIfiuTl k) Terra. Asty [Aevov suyeYOixaeJCU
Sanguine & eruor e inquinatum vota sacere.
Itaque pulcherrima , & eleganti imagine Vi&oriam ipsam Sculptor expressic, qua©
sicuti Heroi caedes patranti semper comes adfuerat, ita quoqqe expiando ipsi vel-
uci praesens adstiterit, sacroque ritui peragendo manum admoverit. Nec plurimum
fortasse ego fallar , si non alia prorsus de caussa unam eamdemque Aram tum Ca-
tharflo live Expiatori iovi , tum ViBoriae quoque communem apud Elidenses di-
catam esse putaverim. Certe Pausanias si), ubi Ignotorum Deorum Aram in Elide po-
litam descriplisset, ait: k) fterti tvtqv Kti$*p<rtu Aibc >§ Nfctjt poss eam Cathar-
sti five Piacularis Iovis , & ViBoriae ara » ut quemadmodum nempe visitoria ex
hostibus sine caede referri non potess , caedesque ipsa vel Iovis, vel alterius Nu-
minis auspicio , & invocatione expiari debebat; ita una eademque ara , in qua
viftores a caedibus patratis expiarentur, Iovi simulque ViQoriae dicata foret. Ita-
que pulcherrimo hoc exemplo perspicue , opinor , intelligi ostendique potest cur
in expiandis Herculis caedibus Victoria adesse, lustralem aquam superfundere , sa-
croque ritui peragendo conferre dicatur. Illud idem pulcherrimo quoque Gemmae
exemplo iUustrari , ac confirmari facile poterit , quam Chausaeus <0 expressic. Ete-
nim in illa Hercules dextera ( non sinistra ut ait Chausaeus ) globum , Vi£to-
riamque globo jnlistentem sustinet , quae palmam dextra gerens, sinistra coronam
Herculis capiti admovet. Hercules ipse sinistra pateram super aram ignitam tenet i
poneque aram ipsam bovis, veluti viftimae , caput , ac praefericulum reperitur.
Sed iiluftrius adhuc haec ipsa Herculis , Vifioriaeque societas in fiftili Lucerna ex-
primitur , quam in eximio praestantique Opere Passerius (s) exhibuit. Etenim in
illa Hercules veluti sacrificans exprimitur , ipsique Victoria veluti comes , sacrisque
praesens adiungitur , quod sacrificii genus ab Hercule, Caco interempto, litatum esse
Passerius existimavit. Itaque , sicuti in pulcherrimo hoc exemplo Herculi sacrificanti
Vifto-
(/*) Zitconir. cap> iS. p0) nere. Fur en. v. 917, (e) II. Z. v* 166. (d) Eligi* 1. c. 14, Vii. UcYod. Lii. &
(d Sccl. I, Tab. 49. (sj T»m. 1. num. *