DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.8046#0065
T>e Opbm. 37
reum, tumquiaacr&aquaineosuntvaldedensata. Album,quiaspermaticum. Materiaossium MaterialU os
seminisestcrassamentum, crassiorquippe&terreaeiuspars: Aristotelesvocat cmtpjuetlixov <sriplT-fium c***f* fg-
TtofjLo. ifeminale excrementum. Licet enim videatur semen homogeneum, habet tamen partes alias m%H crstIsil-
aliis crassiores; est in eo quidpingue, quid glutinosum. Ex glutinosa, quia tensionis est capax, mmtHm*
nerui,membranse&vinculaerformantur: expinguiore, ossa. Hocindicauitdiuinussenex: o'xx
ts s (inquit) r "KitTttpi ttAsov m tQ KoXXucPioc, og-ia, iyevife, id est, vbi pinguupiusquamgluttnoftexti-
titjojfasormatafunt. Erficiensossiscausavisestformatrix, quaj idolum&ideagenerantisquibus- z#««w ««*|4
dam dicitur; hxc calido vtiturtanquam architedo, & spiritu tanquam opifice & pi&ore. His or- ™iiJ^t**j*
dinationem,secretionem,concretionem,densationem, raresa&ioncm tribuit Philosophus. Cali-
dum ergo pingue absorbet,siccatque: vnde durities soliditasque. Hanc ossium generationem pri-
mus agnouit Hippocrates, TaLog-ea, inquit, uv.X^puuiJ) x^ro r' d-ep/unc ^nyvuySpa, id c{\.,oJfaa calore
denftta mdurefcunt & resiccantur. CaJidum porro.illud licet sit modcratum ( nam bene tcmpera-
taestcaloris natiuisiibstantia) quiatamen in densiore materia diumoxamr, vires easdem obtinet,-. /-
qiusiajLCn<ii^miim) vtvrere.yideatur.; propterea ossium generationem per exustionem fteri vo-
luitHippocratcs. Finalis ossiumcausa,quamvsumappellaresolet Galcnus,postremadefinitio- ^tnalUoJsmm
nis particuia eleganter exprimitur. Est enim primarius hic & communissimus ossium vsus, vttoti tr¥ex-
corporistabilimen, re&itudinem&figuramexhibeant. Stabilimen, quia suntvelut propugna- stabilimenp&~
culaaduersus omnesimpetus, &robur corpori sustinendo prastant, haudsccusatque bases & co- Jbrnt.
iumnaeaedibussubic&ae. Rectitudinem, quiarectum stare non possset sme ossibus animal, sed ver- Recluudinem
miculorum serpentumque more rcperet. Legimus quidem apud Hippocratem secundo Epid.na-/*««»*•
Ihjbpuellumwfeioiewffim,pfaecipnk corporispartibus discretum, sed ismagnitudinem qua-
tuor digitoruni non excedebat, necdiusupcrstes remansit.Postrcmo,figuram exhibentoisa, quia Tiguram exhi*
ab ossibus, corporisproceritas& incrementi metadependet: quibus enim caput magnum, hisce- ^ent'
rebrum amphssimum; quibus thorax angustum,his pulmo & viscera contraci:iora;quibus maxillae
paruae, etiam musculi parui. Finalis huius causaeratione, qu# manens immobilis caeteras omnes
mouet, testePhilosopho, substantiam;qualemcernimus,obtinueruntossa,duramquippe, soli- Cur <>J[* dnra tt
dam&insensilem; duram &solidam, quiaidfulcri&propugnaculipostulabatnatura;insensilem-^^"^
ad JvxxratifavMd\,patiendidissicultatem.Cum enim vniuersam corporismolemsustcntent,&con- m Wje^'!a'
tinuis agitentur motibus, tam varios motussine doloris sensuferre no polsent:ita tristis semper &
querula animalium vita foret. Ca&emm serisus omnis expertiasuntossa» non quia terrea,ita enini
dentes durissimi non scntirent; sed quia per eorum jubstantiam neruinon disseminantur.Sunt &
alij peculiares ossium vsus,qui in particulari historia describentur.
C A P. III.
Ofittim differentU omnes explicantur.
no ffieirouSjjw w 7v/uCtCtizoTuvside{l,aby . ..
C^yj^^Mww^vtiingularum^amumjita&ossiumdirrerentiaspeten- dsfintpLtmm
das esse docet Galenus. Ossis essentiam, temperiem quippe fngidam & diserentu.
siccam, sequuntur qualitates tractabiles, durities,mollkies,dcnsitas, rari-
tas;acciduntautem magnitudo, figura, situs, motus,sensus,& similia.Hax Prima ejswdtf
ergo primastatuatur ossium diuisio aduritie. Ossiumalia sunt durissima,*dt#i*
vt quae lapidosadicuntur,&dentes;aliamollia^o? ti, vtEthmoidea& Ue'
Epiphyses,aliadurasimpliciter, vtcajteraomnia. Amagnitudine,ossium Secmd* k mtt-
alia sunt magna, aliaparua, alia mediocria.Magna desiniunt quidam, quje &r>itt*dine.
& ampliter concaua, & medullosa sunt. EgomagnimdirmLnaturam^adXolam quantitatem re£e-
ro, nonad copiosiorem &parciorem medullam. Sic ischij-&fcapularum ossancccauasunt, nec
medullosa, quse tamen magna esse nemo inficiabitur. Quantitas autem quia dimensionum est,
dimensio vero triplex statuitur, longitudo, latitudo, altitudo, triplex a magnitudine ossium diui-
sio peti potest: Alia enim suntlonga, vt femoris os, alia breuia, vt extremorum digitorum ; Alia
lata, seu ampla, vt scapularum &ilium ossa, aliaangusta, alia crassa, alia tenuia. A sigura multiplex T . > ^ , v
sumitur dirserentia: qua?dam enim sunt plana, quaedam rotunda, quaedam trilatera, alia quadrila- /£>!,r*
tera; suntquae scaphcC,cubi,malleoli, incudis,stapedis similitudinem referunt. Ad siguram refcrre
soleo,cum politioribus medicis, meatus &cauitates, lasuitatem, asperitatem. Ossium ergo aliasta- &
tuantur solida, alianon solida,alia lsuia,alia aspera. Solidi nomen moxe vulei accipio pro eo quod sf* ("
opponitur cajjij.<^ua: oila ioiida iunt,aut omnino apparent iohda, nec vllas aut ialtem vix ienliies [oUda.
habcnt cauernulas, vt ossicula auricularum & nasi:aut soris quidem videntur soiida,sed intus estra-
exa multis foraminibus, ipongiae instar, sunt peruia; o-ispaysug vocat Galcnus, vtvertebrarum
E | corpora.
reum, tumquiaacr&aquaineosuntvaldedensata. Album,quiaspermaticum. Materiaossium MaterialU os
seminisestcrassamentum, crassiorquippe&terreaeiuspars: Aristotelesvocat cmtpjuetlixov <sriplT-fium c***f* fg-
TtofjLo. ifeminale excrementum. Licet enim videatur semen homogeneum, habet tamen partes alias m%H crstIsil-
aliis crassiores; est in eo quidpingue, quid glutinosum. Ex glutinosa, quia tensionis est capax, mmtHm*
nerui,membranse&vinculaerformantur: expinguiore, ossa. Hocindicauitdiuinussenex: o'xx
ts s (inquit) r "KitTttpi ttAsov m tQ KoXXucPioc, og-ia, iyevife, id est, vbi pinguupiusquamgluttnoftexti-
titjojfasormatafunt. Erficiensossiscausavisestformatrix, quaj idolum&ideagenerantisquibus- z#««w ««*|4
dam dicitur; hxc calido vtiturtanquam architedo, & spiritu tanquam opifice & pi&ore. His or- ™iiJ^t**j*
dinationem,secretionem,concretionem,densationem, raresa&ioncm tribuit Philosophus. Cali-
dum ergo pingue absorbet,siccatque: vnde durities soliditasque. Hanc ossium generationem pri-
mus agnouit Hippocrates, TaLog-ea, inquit, uv.X^puuiJ) x^ro r' d-ep/unc ^nyvuySpa, id c{\.,oJfaa calore
denftta mdurefcunt & resiccantur. CaJidum porro.illud licet sit modcratum ( nam bene tcmpera-
taestcaloris natiuisiibstantia) quiatamen in densiore materia diumoxamr, vires easdem obtinet,-. /-
qiusiajLCn<ii^miim) vtvrere.yideatur.; propterea ossium generationem per exustionem fteri vo-
luitHippocratcs. Finalis ossiumcausa,quamvsumappellaresolet Galcnus,postremadefinitio- ^tnalUoJsmm
nis particuia eleganter exprimitur. Est enim primarius hic & communissimus ossium vsus, vttoti tr¥ex-
corporistabilimen, re&itudinem&figuramexhibeant. Stabilimen, quia suntvelut propugna- stabilimenp&~
culaaduersus omnesimpetus, &robur corpori sustinendo prastant, haudsccusatque bases & co- Jbrnt.
iumnaeaedibussubic&ae. Rectitudinem, quiarectum stare non possset sme ossibus animal, sed ver- Recluudinem
miculorum serpentumque more rcperet. Legimus quidem apud Hippocratem secundo Epid.na-/*««»*•
Ihjbpuellumwfeioiewffim,pfaecipnk corporispartibus discretum, sed ismagnitudinem qua-
tuor digitoruni non excedebat, necdiusupcrstes remansit.Postrcmo,figuram exhibentoisa, quia Tiguram exhi*
ab ossibus, corporisproceritas& incrementi metadependet: quibus enim caput magnum, hisce- ^ent'
rebrum amphssimum; quibus thorax angustum,his pulmo & viscera contraci:iora;quibus maxillae
paruae, etiam musculi parui. Finalis huius causaeratione, qu# manens immobilis caeteras omnes
mouet, testePhilosopho, substantiam;qualemcernimus,obtinueruntossa,duramquippe, soli- Cur <>J[* dnra tt
dam&insensilem; duram &solidam, quiaidfulcri&propugnaculipostulabatnatura;insensilem-^^"^
ad JvxxratifavMd\,patiendidissicultatem.Cum enim vniuersam corporismolemsustcntent,&con- m Wje^'!a'
tinuis agitentur motibus, tam varios motussine doloris sensuferre no polsent:ita tristis semper &
querula animalium vita foret. Ca&emm serisus omnis expertiasuntossa» non quia terrea,ita enini
dentes durissimi non scntirent; sed quia per eorum jubstantiam neruinon disseminantur.Sunt &
alij peculiares ossium vsus,qui in particulari historia describentur.
C A P. III.
Ofittim differentU omnes explicantur.
no ffieirouSjjw w 7v/uCtCtizoTuvside{l,aby . ..
C^yj^^Mww^vtiingularum^amumjita&ossiumdirrerentiaspeten- dsfintpLtmm
das esse docet Galenus. Ossis essentiam, temperiem quippe fngidam & diserentu.
siccam, sequuntur qualitates tractabiles, durities,mollkies,dcnsitas, rari-
tas;acciduntautem magnitudo, figura, situs, motus,sensus,& similia.Hax Prima ejswdtf
ergo primastatuatur ossium diuisio aduritie. Ossiumalia sunt durissima,*dt#i*
vt quae lapidosadicuntur,&dentes;aliamollia^o? ti, vtEthmoidea& Ue'
Epiphyses,aliadurasimpliciter, vtcajteraomnia. Amagnitudine,ossium Secmd* k mtt-
alia sunt magna, aliaparua, alia mediocria.Magna desiniunt quidam, quje &r>itt*dine.
& ampliter concaua, & medullosa sunt. EgomagnimdirmLnaturam^adXolam quantitatem re£e-
ro, nonad copiosiorem &parciorem medullam. Sic ischij-&fcapularum ossancccauasunt, nec
medullosa, quse tamen magna esse nemo inficiabitur. Quantitas autem quia dimensionum est,
dimensio vero triplex statuitur, longitudo, latitudo, altitudo, triplex a magnitudine ossium diui-
sio peti potest: Alia enim suntlonga, vt femoris os, alia breuia, vt extremorum digitorum ; Alia
lata, seu ampla, vt scapularum &ilium ossa, aliaangusta, alia crassa, alia tenuia. A sigura multiplex T . > ^ , v
sumitur dirserentia: qua?dam enim sunt plana, quaedam rotunda, quaedam trilatera, alia quadrila- /£>!,r*
tera; suntquae scaphcC,cubi,malleoli, incudis,stapedis similitudinem referunt. Ad siguram refcrre
soleo,cum politioribus medicis, meatus &cauitates, lasuitatem, asperitatem. Ossium ergo aliasta- &
tuantur solida, alianon solida,alia lsuia,alia aspera. Solidi nomen moxe vulei accipio pro eo quod sf* ("
opponitur cajjij.<^ua: oila ioiida iunt,aut omnino apparent iohda, nec vllas aut ialtem vix ienliies [oUda.
habcnt cauernulas, vt ossicula auricularum & nasi:aut soris quidem videntur soiida,sed intus estra-
exa multis foraminibus, ipongiae instar, sunt peruia; o-ispaysug vocat Galcnus, vtvertebrarum
E | corpora.