DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.8046#0127
De <venis>artenjs ttfneruis. p g
Q^V S s I O II.
An Vense Vim habeant fanguisicandi,
£ n i s injitam ejsevim continendi, conseruandi & diftribuendisangtiinem, omni-
bus (vt opmor) esl exploratum. Sedan innatam babeant coquendi & alterandisa-
cultatem, controuerfia non caret, Sunt qui Venis,non carm,aclionem totam tribu-
unt: altjvenis vim iiiam a!j/ux&woitiTiKlw omnino denegant,&soli parenchjmati
concedunt:nonnuUt&venis &cami,sedcarniprimb & perfe,venisfecundarib&
vi a parenchjmate influente* Prim&opinionis authoresfunt Andreas Vejalius, libro Venas s°'?*s
tertw,&taurentius lobertus,dicadisprinu,paradoxo quarto;parenchjmatisemm j^^"^eTo
hunctantumagnofcuntvsum,vtvasisaffmdaturne coh&reant,vtpuluinaris tnjlar iuerunt Vefa-
&moUiorisfubsternicuiivasafulcidtftabiliatque, vtdenique calore fuovenarum lius&Iober-
bdematossnpromoueat) nonfecus ac epiploon, hen, & cirtumteti& partes ventriculi coclionem iuuant. Venas t«s.
verb non vmJ^ox^ tdntum, sed etiam uxxotaltH<x.g > non umHc{ tantum, idesl, dtflttbutioni, fedfanguifi-
cationi & coclkni perfecld inferuire volunt. Confirmatur h&c opinio Galeni authorttattbus & ratiombus
satisvalidis: ex cuiuslocismultis pauculaquidemhk retuliffefat erit. Denaturaitbusfacultatibusitbropri- Authoritates
tno itafcrtptum reltqmt; vbi chjlusfanguisfit, pafliuus qUidem chjit,acliuus verb ipfius ven&fit motus. Eta- G^nuj
libi i Facultas (ait) m venis; quam vocantfanguificam, ex eorum eligenere qtu Gr&ci ra. ^lc, rt appeUant;
quarto de vfupartium coqui in emntbus venisjkngutnem ait; prtmo de vfttpartium venas faclas ejfegratiage-
nerandtsanguinisfcrtpfit; quinto de fanitate tuenda $ carnesputat non recie coquere qiu acceperint a venis
qu& mate coxerunt. Authoritas rdtionetonfirmatur. Ven& hepatis iarne fitnt priores,nec ab ipjbparenchj- Rationes*
matependent,fepardri enim tutb maceratione,velelixatiomposfiint: vems ergopotiusqtt&fangutnem conti- Prini«»
nent elaboratiflimumpriusquam caro conformetur iwnatofls tnbuenda. Quomcdo enim hepdtis cdro venis
posserior 'fkiy^v Jtwei/ujv influentern vim venis communicabit ? Etqi omodo quodgencrationepofterk
us eslfangtiificationisprincipiumeffepoiertt ? Pratereaacito omnisphjflcaipr&fertim nutritio & aftmila- Secunda.
tio,fitper contatlum; atfoUhepatisvemsanguinemconiinent, vndtquaque verfant &agitant; caroautem
proforibusflat, vafii tantum ampleclitur nec fanguinem immedtate tangti; foti igttur vena, non carni,tribu-
endah&matofls. Uucaccedttquodven&port& ofcula, nencoeuntcumofculis vcnttcau&:fl'itaqueinvifceris Tertia.
fubftantiafanguinisfitgeneratio, detiuabitur exporta tn Jpongiofam hepatis carnem, tbtque aut exhaurie-
tur,aut concrefcetextra ^vXockLuu^ idesi, cuftodiam faam. Poflremb ven&mefenterij fanguinemabfque Quarta.
parenchjmate conficiunt, quo eptploon,pancreas, intcflma, mefenterium, &vicin& partesaluntur: esligttur
vena, non caroorganum ahXoicdlmov j^Lj &ttotfliov. Argenterius Contrariam omntno tueturfcntenti~ Argenterij
nm, & venis vtm ittamfiinguificandipenttus denegat. Axioma ess medicum,alimentum omne tdeam, naturam COiltrana opi-
&temperiempartisreferre, aquamaiut;ficchjlusalbus, qutaaventrkulo albo &Jpermatico: femenal- p
bum,quiaiuteflibus:lacalbum, quiainmammisadenoflsgenerantur: atquevtreminpautacontraham, co- > ,DPnstias
dio mhilaltudesl) quam eius quod toquitur in coquentis naturam conuerfio & afltmilatio: atfangutnis & ve-
narum dflimilis eslsorma, temperies, color: ven&siquidem exanguesfunt ,fitgul& &alb&, fanguis calidrn &
ruber i non igttur Vtm habent coquendi & alterandi fanguinem. Ouin ettam certiflimum esi pusfolidarzm Secunda.
fartium & venarum ejfe opus, hjpoflafln venarum ejfe excrementum: at h&c candtda esfe debent &fint,flea-
rum partium Vires fint valid&. Deinde sivenis vis inesi d^ixct^iroifitiy^ s cur etiam arterijs vis ea Hon Conce- Teitia.
detur? At artert&contincndo & diftribuendo tantum JptritUoso fanguim non excoquendo dicat&funt :ven&
ergosolia,vcifPo<T&, ides~i, distributioni, non aAAo<w5-<|, idri?, alterationi tnferuient* Pojiremaopiniovul- Tertia opinio
garisesi,fitngUificationem&aparenchjmate&dVenisperfici,fedacdrneprimb&perse,dvenisfecundarib G-*'cm.
&perinfluxum. H&cvidetursuijfe Gdlenifententidquarto de vfupartium,fecundodefacultatibtis natura-
libusy librodedifferentijsmorborum, fecundode facultat. alimentorum: adcuiusilluflrationemlubeth&cin
mediumafferre. Iti omni organo Varia partium genera obseruantur ,sedvnicaest perpctub flmiiaris, cta Ratioprima»
tanqUamprincipidebeturaclio. Sic ocuiorumvari&funtpartes; fedcrjflaUinusprincepsviflomsparsdicitur,
quippe qui solus a coloribus alterettir &vifliium sp.iira rectpiat. Ouomodo autemJimiiarem eamprincipem Q^omoJo
dignofcereqtieds, docet GalenUS. Qti^anjrganopjwi^^ pr*c!pua p^r-
ganiparsextflimanda esl; at caro hepatis sdlt huicvisceripeculiarisesl, & tahrn in reliquo Corporenuliam re- ^'^no'
perias; vafit autem toti corportfunt commuma'; hutc igiturprinceps debetur aciionis caust. Secundb, dw.crfa scculida.
tsl chjlt&siingutnis tempertei, diuerfaforma, dtuersus color. Diftmtlitudo h&c aut a materia aut ab cffi-
ciente manat; non a materia,proxtma entmsangtunis materia chylus esl; ergo ab esstciente. Effctens &pro-
ximacoclionis, vt&aclionum omniuM fmilarium causa, esitemperies, nonVenarum, sitgid& enimjuns,
membranof&,ssermatic&, alb&, vt ventriculus & tntessina; ergoparenchjmatis, quodtempenem &Jorn?am
fuam caltdam & humidam, necnon qualitates temperiem comttantes colorem quippe & ruborem chjio indit»
Poflremb ,sscoclionum oniniumgenera &Jpeciesmentepercurras, videbispr¶tidsiemin vaflssien,cccii- Tertra
§nemverbinpecuiianpartissubjiantia. SemeninJpermaticis Vajispr¶tur, coquitur tntefuumsubflan- Cod;o omnis
N 2 tia,