DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.8046#0273
T^eorganisndturdih.inimonjentrecontentis.
ipfarmnpaliente: itavnkut^quodeslcognatumacsamiliarestnnoxiumess» Sedcuriofusquis sciscitabitur, Cur non Iaedi-
Ouomodo excremento eo olieitaripoteslveficula,cu'tus tanta eslserttas & acrimonia,vtsipauliJperin intesii- tur a<|*^
nhcuniietur,vlcerapariat,&sitn bahitum corporis essundatur,panniculumvellicandorigorem excitets Cur ™onia vc .'ctt"
vesicula membranoft,proinde^ exquisittflimi fenfus,acrimoniam eam nofentit,eius<fe humoris coUuuie non k-
diturcMuka,(inquit Lu cretm)te$h sacro injiolucro Natura,y#/tf mirabiles tn vniuerfo rerumfympathU
& antipatbU. oblectatur biltsprajmtm vesicula; itafe acrhnonia eius non Uditur; quinetiam hmnoris con- ResponGo.
taM ajfueta nonpatitur. Sic veneno ajsucti veneficam etus vim non experiuntur, & Itquorisguttulaartsriam
infi (txt.-plenapocula ventnculum oblectant; minimo aeretorqueturventr'tculus)&tnteflina diris cruciatlbus
infcftanrdr^opiostsimiiimautem hauriunt,eo^ recreanturajsuetipulmones. Qui btlisfamtitaritatem & co-
gnattoncm cum veficuLa non adm'tttuntytractwnis caussam referunt advniuerfalis natur<& neceflitatem&pro-
mdentiam,vtfciltcet exptirgi turfanguis, ne ea labe tnquinatus adalendum reddatur inutilis.
q^v je s t i o XXIV.
Dc du&ibus bilem expurgantibus,contra Fallopium.
«./^"g^l^^^-l^^ Abrieli FaUopio fubtiiiflimo tttatis noflw Anatomico multmn debemus: Fallopijlaus,
S^>P^^M^^^^M ciUAmV^unmii enmprionbus feculis incogntta aperuit nobis. Primus hic humani o~
^^pj^^^^A cuti hiflonam accuvaie defcripfit, & cartilagtneum iUudcorpus (trochlcam vocat)
$£$0^^ vJ^) olferuautt. Primus FaUopius vterinumpenem clytorida diclum tndtcauit: quinct-
lll.t^&^&^ Um in mufculorum^venarum, & neruorum bijloria multas difficultates mille impli- '
t; Cita,s inuolucris exphcauit. Sed chn vesicuU biliaru vfum ajiignat, dum tto/j»? x°"
r ^^^^^s^^ Xyietox^ > id esl, meatus bilem deferentes defcrtbit, quia veteris dtsciplinaaucio-
$ (QQ^^^^^^-^ ritatem erroris infimulat, mifere faUitur. Vetus esl optnio, & longe verifltma, duos
esse duclus cholidochos, eorum vnus in hepar numerosis furculis dijlribuitur: alter a
vesiculaadinte(linumfertur. Pnorebilemadfe allicit veficula,poflerioreeandemin duodenum amandat.Fal- FaMopij de du-
lopius ccntra, duitus choidochos, qutper iecur dijfemmantur, nonadveficulam,fedadduodenuminteflmum ^'kus choli-
ietik ferricontinucque bilem extrudere exissimat. Qugniam autemfepe contingittnteflina flatibus diflendi, doc^is nou*
aut difiributimis tempore chylo ejfe turgidula,vndc bilis expurgattoni aditus interchditur,ne in hepar btiis re- °^In,°*
gurgitet, finguinemiterum conjpurcatura,yestculam conflruxitNaturatanquam diuerticulum, inquoad
tcmpus ajjhuetur & colhgatur bilis donec inteftmi meatus aperttfint. Itaque duo aflrutt Falloptus^primum,
hiian ab bcpatc uctaferrt addttodenum; alterum>vesiculam btlem nontrahere,fedeo resiuere tumentibus in-
tcftinis. Quf duoabjiirdfltma ejse,ne dum verttatispallio velatat&ratione &Jenfu (certifltmisrerum omni- fa^°pij€tI<>u
uin critii ijs) demonfirare aggredtor. Nthilinfiruclura corporisfe ingeritsortuttum: at qui a Fallopio assigna-
tur veficuU vfus,fortmtus esl & accidentanus: neque entm perpetuum esl inteftina flatibusdisiendi,eorum-
qae meatnsinterclud-,hoc fanis & bene conflttutis corporibus rarb cottngit:, esl ergo aliquando quibufdam cor- Rat'on« no«
poribus mutihs vejica &fruflraa Natura condita,quadvera &folida Philofophta nonpatitur. NihilVi^uam ^
nioiitur Natura contra caujfasmaleficas, nifl contra eas qua quotidte & necejsarib contingunt :suitprtramn
patufit inflitutumfanum,non morbofum homtnem creare,partes ergoprimb &perfe nonfortuitogenerat-Ji-
cetvna & eadempartkula advarios vfus fiepe abutatur. Aa edttfecundus aries nout dogmatismuros euerfu- Secimda.
rtis. Debint bilwfum excrcmentumadveficulamprtusserri quamadecphysin: sienimfenfim &pcrpetub ad
tnteftina flueret,ea adexcretionem non impelleret,quia pauca btits&guttatim iUabens hnbeciUiter moueret:
at quoniam a vejicula trahitur, in eaque coUigitur, tandem consertim & maxima copta irrumpens, repente
mouet admterpolatasnecejfariafque homtni denciwnes. JTertib, nifladmittatur veflcuU tracius &proprie- Tertia.
tas quadam continendi rettnendique bilem adtempus,quidproderit eam afanguineJeparajfesSi enhn ab hepa-
te recla aa tntejunwn fempcr defcendit, cttm chjlo iterum mifcebitur eumque conjpurcabit; patct quippe ad
inteftmumvia.necchjitdiflributio,vtfomniatFaUoptus,tenuiflinubtiiadttumintercludit.Sed&fireflueret Qujrta.
tantumadveficulam bilisob interclufum duodcumeatum,nonfemper,fedaitquando tantumrepertreturve-
siculaplena; atea bilefemperplcnaeit,etiam infants & bene conssitutis corportbus: AddequodsssvesscUfadi- Quinta.
uerticulumtantum ejjct, qutdopus tam inflgni cauitate ?fussueret cxiguum corpufculum,cum primumnatu-
r<t mftitutum nonsit eb bilem amandare^ fedadinteftinum* Pratereafinulla trahendi vipolleret veficula,cur Sexta.
ressueret pottus ad eam quhn ad hepar bilis, ciim oblongiorsit magifque obitquus ducius ? Si enhn folum agno-
feis resiuxum,pcrpatentiores & breutores viasfieri debet-.tr ahttur ergo. Qutnetiam nisitrahereturfed resiue~Sc?tima'
ret tantum biits,non rethteretur,fedeodm momento tanquam noxia pelleretur; itairrttus soret htc refluxus:
cur enhn veficam non tmtaretset tnteftina & ventrtculumfeei cognata &famiUaris non esset'( Non coniecit
(ait Galenus < ap.^.lib^.Devjupartmrn) bilemin ventriculiim Natura, quianoxia erat.Si enhn intefttnafuo
conuciuftawn mouct,vcntmuit colhonem labefaclaret. Quxrit Galenus cur inteftina duas habent tunicas,
vesscaautemambte, quavrinam&btlemcontinent acrtorem, vntcam tantum. Rejpondet, quia intessints
mxia est bihs, veflcaatt tem cognata; pauca bilis tnteftina irritat non veftcdm, quia non trahttur ab intefttnis,
nec iU:s famiitaris eii vt veficuU. Mouit (nisallor ) fubtiiiflimum FaUopium vnica h*c ratio, obltquum RatioFallopi)
Hb s sM
ipfarmnpaliente: itavnkut^quodeslcognatumacsamiliarestnnoxiumess» Sedcuriofusquis sciscitabitur, Cur non Iaedi-
Ouomodo excremento eo olieitaripoteslveficula,cu'tus tanta eslserttas & acrimonia,vtsipauliJperin intesii- tur a<|*^
nhcuniietur,vlcerapariat,&sitn bahitum corporis essundatur,panniculumvellicandorigorem excitets Cur ™onia vc .'ctt"
vesicula membranoft,proinde^ exquisittflimi fenfus,acrimoniam eam nofentit,eius<fe humoris coUuuie non k-
diturcMuka,(inquit Lu cretm)te$h sacro injiolucro Natura,y#/tf mirabiles tn vniuerfo rerumfympathU
& antipatbU. oblectatur biltsprajmtm vesicula; itafe acrhnonia eius non Uditur; quinetiam hmnoris con- ResponGo.
taM ajfueta nonpatitur. Sic veneno ajsucti veneficam etus vim non experiuntur, & Itquorisguttulaartsriam
infi (txt.-plenapocula ventnculum oblectant; minimo aeretorqueturventr'tculus)&tnteflina diris cruciatlbus
infcftanrdr^opiostsimiiimautem hauriunt,eo^ recreanturajsuetipulmones. Qui btlisfamtitaritatem & co-
gnattoncm cum veficuLa non adm'tttuntytractwnis caussam referunt advniuerfalis natur<& neceflitatem&pro-
mdentiam,vtfciltcet exptirgi turfanguis, ne ea labe tnquinatus adalendum reddatur inutilis.
q^v je s t i o XXIV.
Dc du&ibus bilem expurgantibus,contra Fallopium.
«./^"g^l^^^-l^^ Abrieli FaUopio fubtiiiflimo tttatis noflw Anatomico multmn debemus: Fallopijlaus,
S^>P^^M^^^^M ciUAmV^unmii enmprionbus feculis incogntta aperuit nobis. Primus hic humani o~
^^pj^^^^A cuti hiflonam accuvaie defcripfit, & cartilagtneum iUudcorpus (trochlcam vocat)
$£$0^^ vJ^) olferuautt. Primus FaUopius vterinumpenem clytorida diclum tndtcauit: quinct-
lll.t^&^&^ Um in mufculorum^venarum, & neruorum bijloria multas difficultates mille impli- '
t; Cita,s inuolucris exphcauit. Sed chn vesicuU biliaru vfum ajiignat, dum tto/j»? x°"
r ^^^^^s^^ Xyietox^ > id esl, meatus bilem deferentes defcrtbit, quia veteris dtsciplinaaucio-
$ (QQ^^^^^^-^ ritatem erroris infimulat, mifere faUitur. Vetus esl optnio, & longe verifltma, duos
esse duclus cholidochos, eorum vnus in hepar numerosis furculis dijlribuitur: alter a
vesiculaadinte(linumfertur. Pnorebilemadfe allicit veficula,poflerioreeandemin duodenum amandat.Fal- FaMopij de du-
lopius ccntra, duitus choidochos, qutper iecur dijfemmantur, nonadveficulam,fedadduodenuminteflmum ^'kus choli-
ietik ferricontinucque bilem extrudere exissimat. Qugniam autemfepe contingittnteflina flatibus diflendi, doc^is nou*
aut difiributimis tempore chylo ejfe turgidula,vndc bilis expurgattoni aditus interchditur,ne in hepar btiis re- °^In,°*
gurgitet, finguinemiterum conjpurcatura,yestculam conflruxitNaturatanquam diuerticulum, inquoad
tcmpus ajjhuetur & colhgatur bilis donec inteftmi meatus aperttfint. Itaque duo aflrutt Falloptus^primum,
hiian ab bcpatc uctaferrt addttodenum; alterum>vesiculam btlem nontrahere,fedeo resiuere tumentibus in-
tcftinis. Quf duoabjiirdfltma ejse,ne dum verttatispallio velatat&ratione &Jenfu (certifltmisrerum omni- fa^°pij€tI<>u
uin critii ijs) demonfirare aggredtor. Nthilinfiruclura corporisfe ingeritsortuttum: at qui a Fallopio assigna-
tur veficuU vfus,fortmtus esl & accidentanus: neque entm perpetuum esl inteftina flatibusdisiendi,eorum-
qae meatnsinterclud-,hoc fanis & bene conflttutis corporibus rarb cottngit:, esl ergo aliquando quibufdam cor- Rat'on« no«
poribus mutihs vejica &fruflraa Natura condita,quadvera &folida Philofophta nonpatitur. NihilVi^uam ^
nioiitur Natura contra caujfasmaleficas, nifl contra eas qua quotidte & necejsarib contingunt :suitprtramn
patufit inflitutumfanum,non morbofum homtnem creare,partes ergoprimb &perfe nonfortuitogenerat-Ji-
cetvna & eadempartkula advarios vfus fiepe abutatur. Aa edttfecundus aries nout dogmatismuros euerfu- Secimda.
rtis. Debint bilwfum excrcmentumadveficulamprtusserri quamadecphysin: sienimfenfim &pcrpetub ad
tnteftina flueret,ea adexcretionem non impelleret,quia pauca btits&guttatim iUabens hnbeciUiter moueret:
at quoniam a vejicula trahitur, in eaque coUigitur, tandem consertim & maxima copta irrumpens, repente
mouet admterpolatasnecejfariafque homtni denciwnes. JTertib, nifladmittatur veflcuU tracius &proprie- Tertia.
tas quadam continendi rettnendique bilem adtempus,quidproderit eam afanguineJeparajfesSi enhn ab hepa-
te recla aa tntejunwn fempcr defcendit, cttm chjlo iterum mifcebitur eumque conjpurcabit; patct quippe ad
inteftmumvia.necchjitdiflributio,vtfomniatFaUoptus,tenuiflinubtiiadttumintercludit.Sed&fireflueret Qujrta.
tantumadveficulam bilisob interclufum duodcumeatum,nonfemper,fedaitquando tantumrepertreturve-
siculaplena; atea bilefemperplcnaeit,etiam infants & bene conssitutis corportbus: AddequodsssvesscUfadi- Quinta.
uerticulumtantum ejjct, qutdopus tam inflgni cauitate ?fussueret cxiguum corpufculum,cum primumnatu-
r<t mftitutum nonsit eb bilem amandare^ fedadinteftinum* Pratereafinulla trahendi vipolleret veficula,cur Sexta.
ressueret pottus ad eam quhn ad hepar bilis, ciim oblongiorsit magifque obitquus ducius ? Si enhn folum agno-
feis resiuxum,pcrpatentiores & breutores viasfieri debet-.tr ahttur ergo. Qutnetiam nisitrahereturfed resiue~Sc?tima'
ret tantum biits,non rethteretur,fedeodm momento tanquam noxia pelleretur; itairrttus soret htc refluxus:
cur enhn veficam non tmtaretset tnteftina & ventrtculumfeei cognata &famiUaris non esset'( Non coniecit
(ait Galenus < ap.^.lib^.Devjupartmrn) bilemin ventriculiim Natura, quianoxia erat.Si enhn intefttnafuo
conuciuftawn mouct,vcntmuit colhonem labefaclaret. Quxrit Galenus cur inteftina duas habent tunicas,
vesscaautemambte, quavrinam&btlemcontinent acrtorem, vntcam tantum. Rejpondet, quia intessints
mxia est bihs, veflcaatt tem cognata; pauca bilis tnteftina irritat non veftcdm, quia non trahttur ab intefttnis,
nec iU:s famiitaris eii vt veficuU. Mouit (nisallor ) fubtiiiflimum FaUopium vnica h*c ratio, obltquum RatioFallopi)
Hb s sM