DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.8046#0415
Torculat.
Cur fola sron$
dicitur contine*
ttabHipp.
Quartusjintu,
Memlrang tttt*.
rt. vftti tfyleX.
DeorganuanimalibHScertbroqmppe* . 387
litii tertius nascitur sinus, qui per sagittalis sutura* longitudinem excurrens, ad narium ossasertur.
Ab hoc venute quamplurimaj hinc inde per tenuemmembranam dijCperfaeyagantur. Herophilus
TkLjuov appellauit, qu6d ab eb tanquam torculari & cister na, fanguis e kigularibus vafis corriuatus,
in vniuersu m cerebri corpus exprimatur .* sunt qui malint finuum quatuor concurfum torcular ap-
pellare. Tertius hic sinus ad frontis extrema protenditur, qua ratione ab Hippocrate didhim puto
libro <t& t$ cv k ttpctXtprsti/ua.Ttov, inter caluarise partes folam srontem si percutiatur,inflammationi
expoiitam esse; quia sola frons continetur,non continet.Fitautem inflammatio,qUando pars qU£
continet,exoneratseineamqua2Continetur;contineri srontem indicatfitusinferior&vasorum
sere omnium eo desinentium productio. Quartus sinus omnium breuuTimus, inter cerebrum &
cerebellumdelatus,clunibuscerebrifinitur. Mirabilisergoefthorum finuumvsus&venarum ab
illis ceu a iugi fonte manantium diuaricatio. In cxteris enim corporis partibus ade6 propinqua*
sunt arterijs venx, vt & mutuo sese tangant & vena arteriam habeat perpetuo comitem: at in cere-
bro & eius membranis venarum & arteriarum dilsimilis eft distributio, venarum enim orisicia de-
orfum spectant, arteriarum sursum, quia Venzecerebrum irrigant laudabilifucco, arterise fpiritum
continentqui ob tenuitatem ascenditfacile. Vtautem venx orisiciahabentdeorfum, debuerunt
prius afi:endere,non per externam gutim, non per ofsa, non per interiorem cerebri meduliam; er-
goper durse meningis duplicaturas. Vfus duras membranse multiplex eft primus, vt cerebrum &
spinalem medullam tcgat, atqiie ita ab extrinfecus irruentibus iniurijs tueatur: secundus, vt cere^
brum in dextrum & la?uum, in anticum & pofticum dirimat: tertius, vt omnes caluariam nutrien*
tes venas excipiat, & ccrebro ac tenui membrana?inftarlagena? fit, ex quapartes hx fanguinemad
neceffarios vsus prolectcnt.
C A P. VIII.
De tenui menin?z-j.
EtracTa defectaquecrassioremcmbrana,conspicua eftpiamates,\t~
wrJ» julojty^ ob tenuitatem&mollitiern dicta. Tenuisautemconftruc"ta CurtenuUem*
eft 5 tum, vt in omnes cerebri finus fefe infinuet; tum, negrauitate &pon-
derecerebrofitmoleftajtumdeniquevtvalaper vniuerlum cerebri cor^
pusdeducat: quaratione^c;po«<^«c,ideft,ytsst«^/^vocatur.Ha^cpropriuni
eft & immediatum cerebri velamen, non exteriorem modo eius superfici-
em tegens; fed in pcnitiores eius recefliis peruadens. Fertur enim ad vcn=-
triculos vfque,non a fupernis partibus, vt exiftimat vulgus,fed ab inferni%
afcendit quippe qua parte peiuis eft,& eum ea feruntur arteriolse ex carotL-
dibus & ceruicalibus per latera fphenoides. In harum mem branarum fitu quis fingularem Natur£ sittit*
prouidetiam non admirabitur ? Vt enim Deusille,rerum opifex,ignem tenui/TimumJeuiifimurn,
rariifimum,maximequeperfpicuum aterra denfiflima,craffilTima,grau^
tio & aquarum diuortio diuifit; itadiuini operis imitatrix &annulanatura, duriflimam caluam 3,
cerebro molliflimo, geminasmembrana?interieClufeparauit* Quam triftisfemper&querula ho^
mini vita foret,fi molle duro collideretur!
ADNOTATIO.
N hac continentiumpartium hissoria, nihiloccurrit cohtrouerftim, quodnonsuertt
$JfO a nobis librosecundo explicatum.JStam qu<c de capitisJitu & vfu contra Galehum af-
/>rri folent, ita conciluib mtut KftdtXeris caput tnperfeclis animaltbus folius cerebri
I^^M gratia confiruclum ej[e,fitum autem editifiimum occupajfepropter oculos, & ad re-
Hquorumfenfuum comnwditafem.De motu capitis obfctirifima eii quaflw,quamiti
^ ofteologia expofuimus,vbi Gakntim a recentwrum calumnijsvindicauimus. Depilo-
rumgenerationeianfint animati & nutrtantur,nihilanobis ditlum\trita enimfunt
h<zc & omnibus nota. indura meningishtftoria qu&dam obuerfanturssedjatis leuiai
Putat Columbm duas ejfemeninges durast quiaduplexfit. Ego membranasomnes, CoUttibiet*
ttiampiamjuplices esfe volo: non tamenpropterea dtu eruntpleur<e,,duoperiton&ii &c.fic cornea oculi tuni- r°r-
ca inquatuor aut quinque laminas fecan folet, nemo tameri quinque corneas ejfe dicet. Deflnibus dura mem-
hranct certant Anatomici,an inter illas membran* duplicaturas ven<£ferantur, anfint tantum canales^ & a-
qmduclusfanguitiem vndique excipienteS. Exiflimant quidamper eos Jinus venas ekcunere^ necfanguinem
extra vafa contineri tpropria autemfanguinis conceptacula ven<e funt, extra quasfahguis aut concrefcit, aut
putrefctt; quia locus locati esl conferuatio. Ego in tnteriore eorumfinuum cauitate Venas nunqUam obferuauii
sanguinem tamen tanquam in vafe & conceptaculosin illis continert neque computrefcere puto*
Ccc % CAP.
Cur fola sron$
dicitur contine*
ttabHipp.
Quartusjintu,
Memlrang tttt*.
rt. vftti tfyleX.
DeorganuanimalibHScertbroqmppe* . 387
litii tertius nascitur sinus, qui per sagittalis sutura* longitudinem excurrens, ad narium ossasertur.
Ab hoc venute quamplurimaj hinc inde per tenuemmembranam dijCperfaeyagantur. Herophilus
TkLjuov appellauit, qu6d ab eb tanquam torculari & cister na, fanguis e kigularibus vafis corriuatus,
in vniuersu m cerebri corpus exprimatur .* sunt qui malint finuum quatuor concurfum torcular ap-
pellare. Tertius hic sinus ad frontis extrema protenditur, qua ratione ab Hippocrate didhim puto
libro <t& t$ cv k ttpctXtprsti/ua.Ttov, inter caluarise partes folam srontem si percutiatur,inflammationi
expoiitam esse; quia sola frons continetur,non continet.Fitautem inflammatio,qUando pars qU£
continet,exoneratseineamqua2Continetur;contineri srontem indicatfitusinferior&vasorum
sere omnium eo desinentium productio. Quartus sinus omnium breuuTimus, inter cerebrum &
cerebellumdelatus,clunibuscerebrifinitur. Mirabilisergoefthorum finuumvsus&venarum ab
illis ceu a iugi fonte manantium diuaricatio. In cxteris enim corporis partibus ade6 propinqua*
sunt arterijs venx, vt & mutuo sese tangant & vena arteriam habeat perpetuo comitem: at in cere-
bro & eius membranis venarum & arteriarum dilsimilis eft distributio, venarum enim orisicia de-
orfum spectant, arteriarum sursum, quia Venzecerebrum irrigant laudabilifucco, arterise fpiritum
continentqui ob tenuitatem ascenditfacile. Vtautem venx orisiciahabentdeorfum, debuerunt
prius afi:endere,non per externam gutim, non per ofsa, non per interiorem cerebri meduliam; er-
goper durse meningis duplicaturas. Vfus duras membranse multiplex eft primus, vt cerebrum &
spinalem medullam tcgat, atqiie ita ab extrinfecus irruentibus iniurijs tueatur: secundus, vt cere^
brum in dextrum & la?uum, in anticum & pofticum dirimat: tertius, vt omnes caluariam nutrien*
tes venas excipiat, & ccrebro ac tenui membrana?inftarlagena? fit, ex quapartes hx fanguinemad
neceffarios vsus prolectcnt.
C A P. VIII.
De tenui menin?z-j.
EtracTa defectaquecrassioremcmbrana,conspicua eftpiamates,\t~
wrJ» julojty^ ob tenuitatem&mollitiern dicta. Tenuisautemconftruc"ta CurtenuUem*
eft 5 tum, vt in omnes cerebri finus fefe infinuet; tum, negrauitate &pon-
derecerebrofitmoleftajtumdeniquevtvalaper vniuerlum cerebri cor^
pusdeducat: quaratione^c;po«<^«c,ideft,ytsst«^/^vocatur.Ha^cpropriuni
eft & immediatum cerebri velamen, non exteriorem modo eius superfici-
em tegens; fed in pcnitiores eius recefliis peruadens. Fertur enim ad vcn=-
triculos vfque,non a fupernis partibus, vt exiftimat vulgus,fed ab inferni%
afcendit quippe qua parte peiuis eft,& eum ea feruntur arteriolse ex carotL-
dibus & ceruicalibus per latera fphenoides. In harum mem branarum fitu quis fingularem Natur£ sittit*
prouidetiam non admirabitur ? Vt enim Deusille,rerum opifex,ignem tenui/TimumJeuiifimurn,
rariifimum,maximequeperfpicuum aterra denfiflima,craffilTima,grau^
tio & aquarum diuortio diuifit; itadiuini operis imitatrix &annulanatura, duriflimam caluam 3,
cerebro molliflimo, geminasmembrana?interieClufeparauit* Quam triftisfemper&querula ho^
mini vita foret,fi molle duro collideretur!
ADNOTATIO.
N hac continentiumpartium hissoria, nihiloccurrit cohtrouerftim, quodnonsuertt
$JfO a nobis librosecundo explicatum.JStam qu<c de capitisJitu & vfu contra Galehum af-
/>rri folent, ita conciluib mtut KftdtXeris caput tnperfeclis animaltbus folius cerebri
I^^M gratia confiruclum ej[e,fitum autem editifiimum occupajfepropter oculos, & ad re-
Hquorumfenfuum comnwditafem.De motu capitis obfctirifima eii quaflw,quamiti
^ ofteologia expofuimus,vbi Gakntim a recentwrum calumnijsvindicauimus. Depilo-
rumgenerationeianfint animati & nutrtantur,nihilanobis ditlum\trita enimfunt
h<zc & omnibus nota. indura meningishtftoria qu&dam obuerfanturssedjatis leuiai
Putat Columbm duas ejfemeninges durast quiaduplexfit. Ego membranasomnes, CoUttibiet*
ttiampiamjuplices esfe volo: non tamenpropterea dtu eruntpleur<e,,duoperiton&ii &c.fic cornea oculi tuni- r°r-
ca inquatuor aut quinque laminas fecan folet, nemo tameri quinque corneas ejfe dicet. Deflnibus dura mem-
hranct certant Anatomici,an inter illas membran* duplicaturas ven<£ferantur, anfint tantum canales^ & a-
qmduclusfanguitiem vndique excipienteS. Exiflimant quidamper eos Jinus venas ekcunere^ necfanguinem
extra vafa contineri tpropria autemfanguinis conceptacula ven<e funt, extra quasfahguis aut concrefcit, aut
putrefctt; quia locus locati esl conferuatio. Ego in tnteriore eorumfinuum cauitate Venas nunqUam obferuauii
sanguinem tamen tanquam in vafe & conceptaculosin illis continert neque computrefcere puto*
Ccc % CAP.