Du Laurens, André: Andreae Lavrentii, Ferrerii Domini, Gall. Regis Christian. Consiliarij ac Medici primarij, & Academiae Monspeliensis Cancellarij Opera Omnia Anatomica Et Medica: Ex postrema recognitione, accessione quorundam librorum, qui lucem antea non viderant, locupletata (Band 2): Continens Scripta Therapevtica X Nimirvm Tractatum De Crisibus, Mirabili strumas sanandi vi, Nobilitate visus, eiusq[ue] conseruandi ratione, Melancholia, Libris duobus absolutum, Senectute, Morbo Articulari, Lepra, Lue Venera. Eivsdem Annotationes In Artem Parvam Galeni, & Consilia Medica: Omnia Nvnc Primvm Edita Adiectis Scholiis Et Indicibvs Necessariis Capitum, & Materiarum (Frankfurt a.M., 1628)

ratto exerci
tiorum

10 D E S E N £ C T V T E
utiposTunt, propotu quotidiano: cenomeli enim fortiusest, instarvini Malvatici- abist0 ttf111'0^
igiturstabstinerenolint, snmantparummatutinotemporecum tostibuccellapanis ° LV^l01
Certissimum est, nullum alimentum adeo purum aut defecatum reperiri, quin aliquid in j t$Pc
trase contineat,quod natura? nostraesitdillimile. Necessarium igiturest, ut in concostione ^
aliquidexcrementicreetur, quod si intra eorpus retineatur,fieri non potest, quin infinitiinc\e ^lteel:ia!
generentur morbi. Et excrementa quidem crassiora purgantur evacuatione sensibili: subti-
lioraautem poiluntScdebent dissipari atque resolvi perexercitia. Vnde Hippocrates inli-
bris suis De Diasta non sine gravicausascripsit,hominem {anum vivere non posse,.nisi cuni a-
limento labores iungat, propterea,ait, quod unUm quidem reparat perditum, alterum vero
dissipatsuperssuum. Conservari corporanostra exercitijs, &: ocio pessiindari Plato scriptum
reliquitinTheaeteto. Exercinumenimmoderatum6c:bonoadhibitumordine5repletionem
impeditsquoematerest&nutrixinfinitarum£egritudinum, augetcalqrem naturalem, 0perit
omnes vias ductusque corporis, tam sensibiles quam insensibiles, reddit membra agilia, prs-
parat&disponitomnes superssuitatesadexcretionem, sive sint vniversalessive particulares
Confortatnervos supra quamcredipossit, redditque iun&urasarticulorum firmas. Ethoc
iliudest,quod Hippocratesaitin Epidemijs: sicutsomnus conducit visceribus, italaboi&
exercitium iuncturarum firmitati.
Egregius apud Celsum locusest, quem silentio prseterire nonposiTum, Ignavia, jnquit
corpus laxum reddit & grave, calor autem robustum facit & agiie. Ocium nos cito senescere
facit, exercitia vero diuturnam conservant juventutem.
Modus & , Qportet autem ut in capessendis exercitijs industria & modus adhibeatur. Primum utea.
cibos antecedant, quodexercendo corpus calor naturalis excitaturaddigerendum cibum ganta^
quo pacto fit,ut ea quae sumsimus cibaria, calorem iam praeparatum inveniant, minimeque ^ , —
sopitum. Ostendit hoc exprelliiTime Hippocratesin Aphorisino ,vbiait: Labores cibospr&ce-
dant. Debetautemexercitiumessepromodoalimenti autcibi: quienim multum cibicapi-
unt,eosmukumfacereparest:quiminus comedunt,parciuslaborent. Praerereaexercitium jtotfj
debetesse moderatum & sequale. Aequale voco, quo exercentur omnes corporis partes,
summas&infimae£qualiter: exercitium enim violentum £c inaequaleetiam robustapessuiidat
corpora, debilitat iuu&uras artuum, facit musculos laxos, in quibus tamen bona pars agilita-
tisconsistit. Exercitatio matutina sempermeliorhabetur, autsanequando duaeprimaecon-
cottiones fa&aesunt. Illae enim quajstatim postrefe&umcibo corpus sequantur, plurimas
gignuntobstru&ionesjmplentcruditatibus venas, faciuntqueuttardius descendatcibusin
ventriculum. Hyemis tempore celeriusincedendumest, aestate vero tardiusculej semperque
dabit operam Medicus, utadconsuetudinem respiciat. Nam, utsecundo Aphorismorum
Hippo crates scriptum reliquit, qui adsuefenint labori, multo facilius eum ferunt, quanquara
iintdebilioresj&iamannos senec~tutis attigerint,
Sunt autem exercitiadupliciay vniversalia $c particularia. Vniversaliasihaberi poisunt,
optima sunt, laudaturque cumprimis lususpilae , deambulatio pedestris, &cursus inequo.
Particulariaconsistuntinfridionibus, quaemirificefaciunt adexcitandum calorem natura-
lem, utattrahatur nutrimentum adpartes, utque dissipentur vapores6c excrementatemae
n Concoclionis, quse sa:pe retinenturinter musculorum commissuras, & inter membranas.
JExereitiet se- autem, me iudice, (enes contenti exercitio modico ne exiguus iste calor, qui inipiis
adhucerratjomninodissipetur^ Fricl;ionesijseximieconveniunt:fricandisunt mane, post-
quam evigilaverunt,donec pars fridaincipiat calescere §c calorem rubore profiteri. Est au-
tem incipienda fridio a brachijs, hinc de veniendum ad scapulas, ad dorsum, usque ad pedlus.
Inde descendendum est ad coxendices, hinc rursum converso itinere adscendendum ad hu-
meros,ita utcervix &caput sit vltimum.-quod quidem pedine ducl:im est demulcendum
manesingulisdiebus. Suntpraeterhaecetiam alia exercitiaparticularia, utoGulpruffl,vodSi
& pe6toris, cpix minime sunt contemnenda.
C A p. V T. IX,
ReguU diquot defomno Senum.
XJ stsomnusinterpra5cipuacapita,quoruminDi32t32obierUationeratio haberidebet. Sunt
■*-^autemcerta:qu.xdamregulaEgeneraies, quasii, quiintempestiuas vigilias cauere velint,
obferuare rede poterunt. Primum,optimum faclu esse ait Hippocrates,vt se quis adsuefaciat,
nodu quidem dormire, interdiu autem vigilare. Somnusmeridianusdicinonsatispotestj
quam noxiussit, cumtotum corpus reddatgraue & turgidum. Nonesteundumcubicum,
nisitertiaautquartapostcoenamhora, &antequamad quietem membracomponantur, de
ambuiandum erit hincindeper cubiculum. Yeac^legitimisomnitempusestliorarumse-
ptem,

ntorum.

■