DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0395
2
3
4
x P<trte. JJ.hoc tente
perat.
y CXtendebat.] Et sic
loquebatur pars parti,
noniudici.
z Excludant.~]Vtditlu,
ejls.§.j.uer.item,q,no
habet, et suit hoc diftii
Ro. rub. xix. de caufa
edenda, ubi distinguit
uthic.
. , . |U<MUU.V.W.UW.V. v VI L1V VVUVIUIWV.W 1MVUVV L«ilCUI,qUl aa
,bl™“- ueftrumnoncurauituenire madatum,animaduerfione de-
qualingK bitapUniatis.ex.de do.& contuina.proutff.si quis ius dice.
ciaduaiF nonobtem.l.unica.C.de iudic.1.properandum.
FORMA.+ Cum de omnibus confiteri uideatur, quis-
Pidxxxi 4U*S sobterfugere iudicium quaerit:ut ex.de pr^sum.nullus.
1 ueftraapertduiderepotest prudentia,qua iuris pr^rogatiua
a°enas5'“ pars aduersa fulciatur: quae per excogitata quidem subterfu
quiaiuli» giaretardare nititur negotium principale. Vel ita:
joscoWi. Fo RMA.Cum id,quod infirmari, uel uituperari potest,
'gatis:
la"rw
'““««it
ciMaJ
a|rfoltits
Ul, uv
Forma. Licetius, quodfinitumest &r.
non possit: ut C. deorigi.iur.I.inomni faamV'm’Uar'ari
uariaripot arg.ffiad muni.ordine. Quare je f n*®e" fcl’e
dicantisreligiocircuuemri,quantucunq-si^ in ; pos'etJU-
quiafaaiignorantiaprudentioresfepefairir-„Jlreper,tUS:
inomni.&s.^.nuc tractemus.&idcirco fartum lnFr£ceJ-
recitabo:quodtaleest,&c. Vel sic: ante omnia
FORMA.Qu®cunq;inlitefiut,uelad fartum
referuntur, ad instar eius,quod legitur C de h^r/ ‘a- !US
proponas.Nam quaelibet qu^stio est uel fart^uebSm^ff
de usuns.mora.Cu igitur ex farto ius Oriaturut s in T
trartemus.inpnn. idcircoprius fartum breuirebti
feram, qu^m supersdificem iura: quia ubi non estf
tum, nullius boni operis superest aedificiunr ut s
ptopcsi^ .post hoc.Vtar tamen breuitate, ut excludam caotinn/^T
perssuitatesuerborum.C.quiadmi adhnn P^lones&su
lumiss^ rum.C.detessa.cumantiquitas.&s.eodem^d^^6^0^
ic: Ves autem farti talis est, &c. t Porrd
ipales^ uersiscasibus aduocati,aliquibus uti possuntprefard*
aienti dequoexempla
JOest&Btv' ^eSecautumhabetur,quddedirtanr^t
/,^7/sse"ondebcnt:utffdeiudIc.fipri.tore/T°pm
■nfifae,, de.despo.ca.fin J.pen.ex.de matri, cotrakcotrainter/
■‘queunttf < V „<r. J_L
Ciminter. 1Deele.
MJff commiffa.§.porro.lib. * d r co,
ditercm:
Z
....,r_--pM.vov.pivLVUIU
dist.oinnis.ii diligenter debeat praecaueri: ut ex.de ser.non or.c.j. solici— 44 pudore.J’ Si autem iudex sitillitera-
'operant' tus,domine iudex, esse debetis, utuires mandati primitus
:: discutiatis,uel personam artoris,uel rei examinetis, an cum
fuabfe’ eisiudicium ualeat exerceri, ne processus in posterum iure
,ar,quSR ualeat irritari.Vel sic:
jsearubig®»' FORMA.In qualibet indiciorum parte,oculum iudican-
liinlisti^ tisoportetcunrtarimari, & meditatione sedulaintueri, ne
elutbfc6 inaliquocircunueniriualeatreligio indicantis.xx.q.ulti. iu
jld.ex.^1 dicantem.ex.de fide instru.cum Ioan.propefi.ex.deoff.de-
hinceti^1 le.superquasstionumff.nos autem.in fi,$.Etinspicere debet
iudex qdeuenirepotessutff.loca.si quis domu.^.j. & quod
infirmari potest, praecauere.ex.de ser.non ordi.c.j.ideoq; so
licitus,domine iudex,Scc.ut s.proxi. Vel ita:
;eacctp^‘i Forma. Euidenter intelligit, qui hoc prudenter atte-
- ^ditu, quare momentaneae dilationes
dto •Worg.no dari petuntur,qu? nullu.uel modicu
‘‘‘iMUlietmf'o-or. „etentiafferurltadininiculu, sedre-
■ndyrt “ter‘K-m^m- tardat negotiu principale.Vnde, do-
j.agtnin3^ wineiudex,uos,ad que spertat lites dirimere:utff.si cer.pet.
ijcetoi"15’1'1 ^nida.Scff.denouiope.nuncia.l j.§.& post operis, ex.dedo
[ijifcsctq jo&.contu.fine.&deresti. spol. frequens, lib. vj. dilationes
mdusissodi denegare debetis. Qff si opponitur,q? a iure co-
Cednntur:utiij.q.iiij.c.induci£.§.spatium. & iuris beneficiu
*}em’niestdenegadu: utinauth.colla.iiij.sed hoc.xxviij.di-
fon.dehis.ex.de secundis nup.$.pe.&fina-attendite,si pia-
jujsio^ SpecuhpMi.
' elusoria effenondebent:utff.deiudic.si praetor.ex.de clan-
desiE.c.j.cumsuis concor.nec leges ludibrio esse debent.C.
de bon.quae li.l.fina.^.ubi autem, ex.
> ne
uestrumiudicium elusoriutn sit, dis-
quiratur primitus, an tale mandatu
sitsusficiens.extra,deprocur. in no-
., stra.infi.C.eo.licet.Vel sic conclude:& idcirco talem,qui ad
uestrumnoncurauitueniremadatum,animaduerfionede-
: bitapuniatis.ex.de do.&contuma.proutff.fi quis ius dice.
Fo RM A. + Cum de omnibus consiteri uideatur, quif-
uestra apertd uidere poteft prudentia,qua iuris pr^rogatiua
Si nero ei iniungatur, ut prodicat, fic dicet.
lotijJr. Mum,nonquodscientiaimeritaexiaonF r
'S cenJoisedutmercommilitonesiurisinhoss b?ferar’nd'-
A tot triuphare. Vel sic: Sed quia in Xo± «
'(l|> debilioresaggressqrespramittunturutfi • c'eord|nata
rej« I? riuselucescant.-uts.JJ.iamnunc.uer nor/Tr.^”” u,res c,a
zungis zi.cmoca.w 2.77
r m Si liero ei iniungatur, ut prodicat, sic dicet. cet,qua mete loctitus fuerit legislatoriut ff.ad exhiben 1 pe
cadlC* MA. Velutbalista praemittor adallegandum con- 42 < Mens enim potius, quam uerbaspertatur:utffdesupel.lel
FO ■ -:-- r ga.l.Labeo.xxxviij.distffedulo.ex.deuer.sig.przetere^.Malss
tijsergoaduersarijobuiantis indulgendum non est. ex.de
reicrip.plerunque. Vel ita:
F o R M A. Iuris probata docet ratio ordinem in causis
debereseruariadeo, utsiquidex substantialibusomissum,
seupraeposteratum extiterit:iura decernant irritum, quod
indesequitur,& inane:ut C. de sen.8cinterlo.om. iudi. pro-
latam. C.de iura.ca.l.ij.$. sed quia ueremur. ex. de iit.conte,
c.unico.ff.defideicommis.liber.generaliter.tysi quis.quia ex
his quae inordinabiliter arta sunt, nihil potest ordinabiliter
agi.ex.de accu.qualiter.j.IgitUrprecoruos,utsecundum iu-
ris ordinem procedatis : ut uesterprocessus teneat, &neex
hocparsnostrain aliquo laedipossit. Haecbreuitatiscausa
45 exempli gratiasufficiat memorasse. + Sed nunquid aduoca-
tus in causa leges 8c canones allegans,debet rustico id pete-
ti ipsas materna lingua proponere,ut ille intel 1 igat/Et uide-
tur,qudd sic: nam nemo respondere cogitur in iudicio, nisi
prius quae proponuntur,intelligat. v.q. ij. relatum, xj.q.iij.
quid ergo.Item nemo lege aliqua obligatur,nisi quae lex co-
tinet,sibi plen£ referantur:ut in authen.ut fartae no. consti-
tutio.$.sancimus.colla.v.xviij.distinrtio.c.fi.Necetiamob- -
ligatur quis respondere ad uerba non intellerta.ex.de spon-
sa. exliteris. j. ff.deuerbo. obliga, l.j.$. fi. Ad hoc etiam facit
Ixiij.dist. c.fi.ibi, uitium animi,Scc.ff de eden.l.j. ff. de inter,
artio, de aetate. §.nihil. Contra, quia ignorans ignorabitur.
xxxvij*dist.c.fi.debet enim talis quaerere interpretem, ff. de
uerbo.oblig.l.j. in fi.lxiij.dist.Adrianus.So. dicunt H. 8c Bar.
quod tenetur sic allegare, quodaiu-
X dice parte x intelligi possit. arg.
jp eis xxviij.q.j.c. sic enim neq;< jppe
fi.ubi dicit Ang.ad Pollentium, cum
y quo cotendebaty : intelligis ne quid
dicam:an in hoc explanando aliqua
to diligentius immorabor/Attende
utremipsam explanandam tanquam in conspertu declara-
dam planiori sermone ponamus. Ad idem facit xxiiij .q.j.o-
pin.ibi:nostris sermonibus agnoscamus, 8cc. 8c xxijus aute.
ibi:uteisquisquein alterius notitia,&c. Dominicalis qute-
stio estlxv.Vel dic,quod si iudexestliteratus,sufsicitsibi fi-
eri fidem,8c allegationes exponi.arg.C.de condi.ob turpem
cau.l.j.ex.de rescrip.inter ceteras.C.si aduer.credit.l.j. ff de
probationi.l.quinquaginta.Na iudex postea exponet parti,
uel aduocato idiotaezut C.de litigio.authen. litigiosa. 8c hoc
utilius estadudcatis,utidiotasacau
sis excludantz. Iudex enim explana
do fatigabitur: sicqs illos eijciet cum
tus: utC.de iudi.certi, quiafort£est
baro,uel comesiunc sicdebetaduo-
catus proponere,ut iudice intelligi
possit,alias enim indicare no posset:
ut de pcen.distinrtione vj.capitulo,uersus fine, uer.iudicia-
ria'enim,&c.& xj qutestione tertia.eorum.In quibus autem
causis leges uel canones sint allegandi, & an allegationes o-
missas possit quis repetere,dic ut s.de dispu.aduoca. §. post
hoc autem.in fin.ubi plenius prosequere hunc trartatum.
S V M M A R I V M.
De cautelis 8/ osficio aduocati acftoris*
1duo cattas actoris, cjua ratione oporteatfagaciore
& diligenttorem effe aduocato rei.
Euangelicum illud: Neminem in uia falutaueritis:
quomodo actoris aduocato debeat adaptari.
lacula minusferiunt, quaprauidentur.
Breuiloquus ejfe non debet actoris aduocatus, ita ut
de caufa contingentibus aliquid omittat.
^NEtoris aduo catus quomodo debet esfe prudensf*
cut ferpenSj&fimplexficut columba.
Actoris aduocatiisfuperjlare debetgener a lib. tan-
quarrt
3
4
x P<trte. JJ.hoc tente
perat.
y CXtendebat.] Et sic
loquebatur pars parti,
noniudici.
z Excludant.~]Vtditlu,
ejls.§.j.uer.item,q,no
habet, et suit hoc diftii
Ro. rub. xix. de caufa
edenda, ubi distinguit
uthic.
. , . |U<MUU.V.W.UW.V. v VI L1V VVUVIUIWV.W 1MVUVV L«ilCUI,qUl aa
,bl™“- ueftrumnoncurauituenire madatum,animaduerfione de-
qualingK bitapUniatis.ex.de do.& contuina.proutff.si quis ius dice.
ciaduaiF nonobtem.l.unica.C.de iudic.1.properandum.
FORMA.+ Cum de omnibus confiteri uideatur, quis-
Pidxxxi 4U*S sobterfugere iudicium quaerit:ut ex.de pr^sum.nullus.
1 ueftraapertduiderepotest prudentia,qua iuris pr^rogatiua
a°enas5'“ pars aduersa fulciatur: quae per excogitata quidem subterfu
quiaiuli» giaretardare nititur negotium principale. Vel ita:
joscoWi. Fo RMA.Cum id,quod infirmari, uel uituperari potest,
'gatis:
la"rw
'““««it
ciMaJ
a|rfoltits
Ul, uv
Forma. Licetius, quodfinitumest &r.
non possit: ut C. deorigi.iur.I.inomni faamV'm’Uar'ari
uariaripot arg.ffiad muni.ordine. Quare je f n*®e" fcl’e
dicantisreligiocircuuemri,quantucunq-si^ in ; pos'etJU-
quiafaaiignorantiaprudentioresfepefairir-„Jlreper,tUS:
inomni.&s.^.nuc tractemus.&idcirco fartum lnFr£ceJ-
recitabo:quodtaleest,&c. Vel sic: ante omnia
FORMA.Qu®cunq;inlitefiut,uelad fartum
referuntur, ad instar eius,quod legitur C de h^r/ ‘a- !US
proponas.Nam quaelibet qu^stio est uel fart^uebSm^ff
de usuns.mora.Cu igitur ex farto ius Oriaturut s in T
trartemus.inpnn. idcircoprius fartum breuirebti
feram, qu^m supersdificem iura: quia ubi non estf
tum, nullius boni operis superest aedificiunr ut s
ptopcsi^ .post hoc.Vtar tamen breuitate, ut excludam caotinn/^T
perssuitatesuerborum.C.quiadmi adhnn P^lones&su
lumiss^ rum.C.detessa.cumantiquitas.&s.eodem^d^^6^0^
ic: Ves autem farti talis est, &c. t Porrd
ipales^ uersiscasibus aduocati,aliquibus uti possuntprefard*
aienti dequoexempla
JOest&Btv' ^eSecautumhabetur,quddedirtanr^t
/,^7/sse"ondebcnt:utffdeiudIc.fipri.tore/T°pm
■nfifae,, de.despo.ca.fin J.pen.ex.de matri, cotrakcotrainter/
■‘queunttf < V „<r. J_L
Ciminter. 1Deele.
MJff commiffa.§.porro.lib. * d r co,
ditercm:
Z
....,r_--pM.vov.pivLVUIU
dist.oinnis.ii diligenter debeat praecaueri: ut ex.de ser.non or.c.j. solici— 44 pudore.J’ Si autem iudex sitillitera-
'operant' tus,domine iudex, esse debetis, utuires mandati primitus
:: discutiatis,uel personam artoris,uel rei examinetis, an cum
fuabfe’ eisiudicium ualeat exerceri, ne processus in posterum iure
,ar,quSR ualeat irritari.Vel sic:
jsearubig®»' FORMA.In qualibet indiciorum parte,oculum iudican-
liinlisti^ tisoportetcunrtarimari, & meditatione sedulaintueri, ne
elutbfc6 inaliquocircunueniriualeatreligio indicantis.xx.q.ulti. iu
jld.ex.^1 dicantem.ex.de fide instru.cum Ioan.propefi.ex.deoff.de-
hinceti^1 le.superquasstionumff.nos autem.in fi,$.Etinspicere debet
iudex qdeuenirepotessutff.loca.si quis domu.^.j. & quod
infirmari potest, praecauere.ex.de ser.non ordi.c.j.ideoq; so
licitus,domine iudex,Scc.ut s.proxi. Vel ita:
;eacctp^‘i Forma. Euidenter intelligit, qui hoc prudenter atte-
- ^ditu, quare momentaneae dilationes
dto •Worg.no dari petuntur,qu? nullu.uel modicu
‘‘‘iMUlietmf'o-or. „etentiafferurltadininiculu, sedre-
■ndyrt “ter‘K-m^m- tardat negotiu principale.Vnde, do-
j.agtnin3^ wineiudex,uos,ad que spertat lites dirimere:utff.si cer.pet.
ijcetoi"15’1'1 ^nida.Scff.denouiope.nuncia.l j.§.& post operis, ex.dedo
[ijifcsctq jo&.contu.fine.&deresti. spol. frequens, lib. vj. dilationes
mdusissodi denegare debetis. Qff si opponitur,q? a iure co-
Cednntur:utiij.q.iiij.c.induci£.§.spatium. & iuris beneficiu
*}em’niestdenegadu: utinauth.colla.iiij.sed hoc.xxviij.di-
fon.dehis.ex.de secundis nup.$.pe.&fina-attendite,si pia-
jujsio^ SpecuhpMi.
' elusoria effenondebent:utff.deiudic.si praetor.ex.de clan-
desiE.c.j.cumsuis concor.nec leges ludibrio esse debent.C.
de bon.quae li.l.fina.^.ubi autem, ex.
> ne
uestrumiudicium elusoriutn sit, dis-
quiratur primitus, an tale mandatu
sitsusficiens.extra,deprocur. in no-
., stra.infi.C.eo.licet.Vel sic conclude:& idcirco talem,qui ad
uestrumnoncurauitueniremadatum,animaduerfionede-
: bitapuniatis.ex.de do.&contuma.proutff.fi quis ius dice.
Fo RM A. + Cum de omnibus consiteri uideatur, quif-
uestra apertd uidere poteft prudentia,qua iuris pr^rogatiua
Si nero ei iniungatur, ut prodicat, fic dicet.
lotijJr. Mum,nonquodscientiaimeritaexiaonF r
'S cenJoisedutmercommilitonesiurisinhoss b?ferar’nd'-
A tot triuphare. Vel sic: Sed quia in Xo± «
'(l|> debilioresaggressqrespramittunturutfi • c'eord|nata
rej« I? riuselucescant.-uts.JJ.iamnunc.uer nor/Tr.^”” u,res c,a
zungis zi.cmoca.w 2.77
r m Si liero ei iniungatur, ut prodicat, sic dicet. cet,qua mete loctitus fuerit legislatoriut ff.ad exhiben 1 pe
cadlC* MA. Velutbalista praemittor adallegandum con- 42 < Mens enim potius, quam uerbaspertatur:utffdesupel.lel
FO ■ -:-- r ga.l.Labeo.xxxviij.distffedulo.ex.deuer.sig.przetere^.Malss
tijsergoaduersarijobuiantis indulgendum non est. ex.de
reicrip.plerunque. Vel ita:
F o R M A. Iuris probata docet ratio ordinem in causis
debereseruariadeo, utsiquidex substantialibusomissum,
seupraeposteratum extiterit:iura decernant irritum, quod
indesequitur,& inane:ut C. de sen.8cinterlo.om. iudi. pro-
latam. C.de iura.ca.l.ij.$. sed quia ueremur. ex. de iit.conte,
c.unico.ff.defideicommis.liber.generaliter.tysi quis.quia ex
his quae inordinabiliter arta sunt, nihil potest ordinabiliter
agi.ex.de accu.qualiter.j.IgitUrprecoruos,utsecundum iu-
ris ordinem procedatis : ut uesterprocessus teneat, &neex
hocparsnostrain aliquo laedipossit. Haecbreuitatiscausa
45 exempli gratiasufficiat memorasse. + Sed nunquid aduoca-
tus in causa leges 8c canones allegans,debet rustico id pete-
ti ipsas materna lingua proponere,ut ille intel 1 igat/Et uide-
tur,qudd sic: nam nemo respondere cogitur in iudicio, nisi
prius quae proponuntur,intelligat. v.q. ij. relatum, xj.q.iij.
quid ergo.Item nemo lege aliqua obligatur,nisi quae lex co-
tinet,sibi plen£ referantur:ut in authen.ut fartae no. consti-
tutio.$.sancimus.colla.v.xviij.distinrtio.c.fi.Necetiamob- -
ligatur quis respondere ad uerba non intellerta.ex.de spon-
sa. exliteris. j. ff.deuerbo. obliga, l.j.$. fi. Ad hoc etiam facit
Ixiij.dist. c.fi.ibi, uitium animi,Scc.ff de eden.l.j. ff. de inter,
artio, de aetate. §.nihil. Contra, quia ignorans ignorabitur.
xxxvij*dist.c.fi.debet enim talis quaerere interpretem, ff. de
uerbo.oblig.l.j. in fi.lxiij.dist.Adrianus.So. dicunt H. 8c Bar.
quod tenetur sic allegare, quodaiu-
X dice parte x intelligi possit. arg.
jp eis xxviij.q.j.c. sic enim neq;< jppe
fi.ubi dicit Ang.ad Pollentium, cum
y quo cotendebaty : intelligis ne quid
dicam:an in hoc explanando aliqua
to diligentius immorabor/Attende
utremipsam explanandam tanquam in conspertu declara-
dam planiori sermone ponamus. Ad idem facit xxiiij .q.j.o-
pin.ibi:nostris sermonibus agnoscamus, 8cc. 8c xxijus aute.
ibi:uteisquisquein alterius notitia,&c. Dominicalis qute-
stio estlxv.Vel dic,quod si iudexestliteratus,sufsicitsibi fi-
eri fidem,8c allegationes exponi.arg.C.de condi.ob turpem
cau.l.j.ex.de rescrip.inter ceteras.C.si aduer.credit.l.j. ff de
probationi.l.quinquaginta.Na iudex postea exponet parti,
uel aduocato idiotaezut C.de litigio.authen. litigiosa. 8c hoc
utilius estadudcatis,utidiotasacau
sis excludantz. Iudex enim explana
do fatigabitur: sicqs illos eijciet cum
tus: utC.de iudi.certi, quiafort£est
baro,uel comesiunc sicdebetaduo-
catus proponere,ut iudice intelligi
possit,alias enim indicare no posset:
ut de pcen.distinrtione vj.capitulo,uersus fine, uer.iudicia-
ria'enim,&c.& xj qutestione tertia.eorum.In quibus autem
causis leges uel canones sint allegandi, & an allegationes o-
missas possit quis repetere,dic ut s.de dispu.aduoca. §. post
hoc autem.in fin.ubi plenius prosequere hunc trartatum.
S V M M A R I V M.
De cautelis 8/ osficio aduocati acftoris*
1duo cattas actoris, cjua ratione oporteatfagaciore
& diligenttorem effe aduocato rei.
Euangelicum illud: Neminem in uia falutaueritis:
quomodo actoris aduocato debeat adaptari.
lacula minusferiunt, quaprauidentur.
Breuiloquus ejfe non debet actoris aduocatus, ita ut
de caufa contingentibus aliquid omittat.
^NEtoris aduo catus quomodo debet esfe prudensf*
cut ferpenSj&fimplexficut columba.
Actoris aduocatiisfuperjlare debetgener a lib. tan-
quarrt