DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0655
u
tarquod licet.
y Rati. ] dlias esi
glossi in $. przcedent
fi, CZ sol. pj-cw
xiffic Ma est: qwu
Vtrum
pet.n^r
u«**
«.pws1*
Cotlitis^P
‘‘^Si
bneDrO^i
J. * r°‘“T‘
«« primus fit ht
to;p«wr4i»M,C-^
sic comprobatum est.ss.de neg. gest.
P6po.8carg.ff.de mor.infe.si prius.
$.j.Dic contritum, quiahsec cautio
exigitur,quoties incertum,&c.C. de
proc.l.j.tum, quia ante litem cotesta
tam exigitur,ut J.uer.debent.tum,
quia talis exceptio dilatoria est,C.de
m excep.l.fi.secundum Odof.m Ar.co
tra, extra de procurat, in nostra.in
plena probatio rei tol* n n -j-ste queritur,an cautio de rato
Ut dimidiam probMio» J eBeat prsestari etiam in arbitris:’ A-
zo dicit,quod non,arg.ff de arbi. no
de non petendo tollit dio distinguemus. §. pe. ° Odof. dicit,
J oblivionisyHt pr^stari debere tam in iudicijs,quam
jJ" ’ in arbitrijs.nam arbitriaredaiftaiunt
adinftar indiciorum,ff. de arbitris, L
j.Et intelligit §. praj.quando procura
tor.seu is,qui dicit se procuratorem,
compromittit sab certa pcena , qui
non tenetur cauere de rato. Si enim
dominus ratum Labet,bene quidem:
alioquin ageturad pcenam.Si autem
dominus compromisit, sicutintelle-
xit Azopr£.$.&postmodum aliquis
procurator interueniat,de cuius ma
p dato dubitatur,cauere debetp. tl-
9 tem no.quod procuratora&oris, e-
tiam si consiat de mandato, debet a-
liam cautionem prasstare. debet e-
conueniatur dominus coram eodem
iudice,C.de satisdat.l.unica,ff. de 3p-
cur.omnium.& 1. non solum. &hoc
cum ante litis contestationem inter-
uenerit:si uerd post, non tenetur sa-
tisdare de defendendo, secundum il-
los,qui dicut, reconuentionem post
litem contestatam non possefieri, ut
infra de reconuen. $. sequitur. quod
si non cauear, uel defendat, denega-
tureiaftio: quia non audietur,utfE
eo.mutus.§.poena.& C.eo.a&ione.i-
md condemnabitur in expensis, ex-
, traeo.constitutus.Hinc est, quod do
’ minus tenetur eum constitueread a-
gendum,&ad desendendum , ut ex-
tra eo.accedens.C.eo.nulla.extraeo.
insuper.Quid si constitutus est ad u.
curs in l.no sbliiM.$.ple
niitsperCy.C. de pro,
cur.l.j.in j.quatst.
U Soluere indicatu.]
Concludet hoc tUsiun
apertius, quod absolun
toria m non requirit
executionem,qu<£ m i*
pftus codemnatione ne
ce/Jaria est afliori. fiat
quodnot.de appel. pd'
storalK.igl.h(sc rado»
in psm.
DeSatisdationibus. 537
Ad hoc dicit loan. quod ideo tunc £ lnprin.]&c bacAc'
procurator adoris no cauet de rato,
quia lata sententia pro eo satis ei con
sulitur per exceptionem rei iudicat^.
Rei autem procurator ideo tunc ca-
uet de indicato soluendo,quia rev.s
postea ueniens posset malignari, no-
lens soluere iudicatum u.Sed haec ra
tio non uidetur sufsiciens.Nam sicut
reo consulitur lata sententia pro eo
per exceptionem rei iudicarse,ita co-
iulitur etiam adori per actionem iu
dicati,latasententia contra eum pro
procuratoresuo,ut not. infra, de ex-
ecut.sent. ^.breuiter.Et ideo dixitO-
dof. quod ideo procurator adoris
tunc non cauet de rato,quia stipuiatio illa committi non
posset:quia htestipubtiones non committuntur,nisi ad in-
teresse.Aut enim procurator adoris causam profequitur,
aut non:si non prosequitur,non interest rei: si uero prose-
quitur,aut reus succumbir, aut obtinet: & si succumbit, aut
& dominus ador non habet ratum,nec interest cius : imo
laudetDeum,quod non habetratum,quod ipse reus sitco-
demnandus. Si autem reus obtinet, nec in casuisio com-
mittiturstipWatio: quia habet exceptionem rei iudicam
contra dominum,ff de procu.Pomponius.§.sed & is. In sp-
ectator? rei autesecus eff quia & si sufficiat adori adio iu-
dicati contra reum,lata sententia contra procuratorem rei,
tameesse potest,quod procurator rei defendere nollet, sed
dolum interponet,ne sententia feratur:quibus casibus con
tra reum stipulatio non committereturjicet contra proca -
ratorem posset agi.Sed dicet aliquisfq>similiter eo casu,qu£
do procurator adoris non sequitur litem, interesse potest
rei sibi cautum fore de rato: quia for , c
x te uuk x perducere causam ad fine, X fi i.j.pjeieus.
8cdominus ueniens interim agetcum eo : & sic litibus 8c
suinptibusuexabitur.Seddichocnonattedi, scilicet quod
reus optet secum agi,ut lis perueniat adfinermquia id raro
accidit, ff.de legib.nam ad ea. secundum OdofiVeldic,
qadd procurator adoris,de cuius mandato constat, ideo
non cauet de ratomam ex quo de mandato constat.aclor co
gitur ratum habere fadum procuratoris sui,ut extra de off
deleg.cum olim.&r de procurat, c. j. Procurator autem rei
non iolum debet cauere de indicato soluendo,sed etiam ne
dolum committat,& quod in iudicio perseuei et,ut in prae.
$.si uOro.Vnde licet quando dominus constituit sefideiut-
sorem sui procuratoris sub hypotheca rerum suarum, tunc
procurator exoneretur,in quantum illa cautio tangit perso
nam domini,!.quod no teneatur canere de soluendo iilud,
quod in condemnationem ueniet,tamen in hoc, quod illa
cautio,s.iudicatumsoiui/angitpersonajn procuratoris,sc.
quod dolum non committat.&quddin iudicio perseuere\
per cautionem domini non liberatur: quia faflum alterius
non potest quis promittere,ut inH uer.si igitur.Sed adhuc
uidetur supersiuum , procuratorem pr^stare huiusmodi
cautionem:quia de quolibet praffumitur, quod sit bonus,
12 ex.de praffump.c.sin. t Praeterea si procurator nolit in
iudicio perseuerare, sed contumaciter se absentat, potest
fieri missio in possessionem bonoru,ex. ut lite non cont. c.
j.infin.&c.quoniam. Item si dolum committat,habeta-
doradionemde dolo contra procuratorem, ff. de dolo,
eleganter. Sed dic , quod susficit ita scriptum esse, ff.qui,
& a qb.ma.li.no fi.prospexit.vj.q.iij.scriptu est.Sed uidet,
quod haec cautio de rato non sit hodie necessaria.nam prin-
cipalis persona iurat de calumnia, C. de iuramen. cal.
auth. principales. &1. ij. $. sin autem. &ideo uidetur es-
se certum de mandftto. Sed dic , quod ante quam iure*
tur , procurator posset aliqua sacere: pmA libellum offer-
re , litem contestari, & huiusmodi.
unde debet cauere.Item adhuc uide-
tur superssua.nam cum dominus iu-
rat,uideturomniaratahabere. quod
y prosequere 3 ur uq. inprje. $,ratiy.
tur aojuraip
libcrei^ *. ® h
[nonomw>^
(ontrdt^P'1
H
«M
‘tdtnot.sitprr tit. prox, m
Mteinducitadhoc
|fJ [«dg.s deadmin.tut.
boc 'mtelliv clarius
1-^ He ibi ojy /crip/i de iu
^^Sw^,ibi< rdur.ap-fainfin.ult.
^dde^bdBjrt.in
w concoxi d. I./.refert,q, Francis.
erCMcolps;
'Alweniuiqii^ bdbmtucobai de Rx
we intemiiire sed illam reprehendit i
d rem dubii jiBdrtolus.
^ducumprijnidiw^ Secundum Odof]
'eMiij^ idemSwUeSu^r.C. _ __
^emaddesl^j deproc.si procurator. njm cauere je defendendo 11, si re-
i.de uetiinj opt; 1« fi.] Dic^uod ex/
.§.sicep^pcuratoria qM»
locuti^omwB doq;ejidilatoria, </uan
>(ttio,lociw * do^ peremptoria,ut i=
doni iwr«ti:p bino.inAquando dica
cumnt,j.dew(B! $.pend]vbi dixit
thonendia» boc Azo.De satisdatio
se^iMbidia
ADDE, J
atnrpcr^J etum
essici resdubu 1 ‘N^Accwr..
m l.dm ^findendo.] Vide,
reditss»®
den.ej num capitulum tantumffde hoc iupri de procar. $. ratione
nio gHU.Lj4 aQtem,fonn3e.uer.sed illud. Debet etiam htec cautio conti-
Fidgo.CT P<ml'R nere>^d defendet cum arbitrio boni uiri , ut ff. eod. ser-
^quibimdticil ?uln4U0(l;*$-itapr;etor. Item prtestabit etiam cautionem
dUlbiwibi^R Acatum solui,sicut & procurator rei.nam est procurator
M4ld<i(*]^,0flrC'^UOa<^ wusanireconuenti°nis.t Debent autem prse-
s undmGni^ .^cautiones ante litis contestationem,&non postea:
>C ,r ^«.1; cumabinitioprocuratorfueritin causa,ff.de procur. Pom
is,qui lit e rn contestatus est sine cautione, etiam
~ F postlitem contestatam potest, utfaL
^tur.si id probetur ' r sasffemouerir,C.eo. licet, sed si lis
... * contestata est cum domino,&postea
co stuatprocuratore,quod potest,ut C.eo.nihil.benecaue
ictunc procuratorpost|ite(n contestatam, C. de consor.
c,u em licis,l.ijdtt.ln quamuis haec cautio debeat prsesta-
lante luSc°ntestationem, ut dixi, susficit tamen, secunda
j s Accur? si fiat in ipsa litis contesta-
t SrcMftdiwn Accur.] tione,uel eciam incontinenti pdst,ut
ubi totus patiis,petens.&ff.de solut.Mo
destinus.dehoc extra eo. accedens.
11 t Sed quce est ratio diuersitatis,
derar . quod procurator adoris non cauet
'1 IirtinTor.;0’ 1CC7um^teurn mandatum habere:procurator ue
itreU^^ tsit enm Vl^Cdicato soluendo,quantumcunque certum
s((1» ’ J. prox.in principi
tarquod licet.
y Rati. ] dlias esi
glossi in $. przcedent
fi, CZ sol. pj-cw
xiffic Ma est: qwu
Vtrum
pet.n^r
u«**
«.pws1*
Cotlitis^P
‘‘^Si
bneDrO^i
J. * r°‘“T‘
«« primus fit ht
to;p«wr4i»M,C-^
sic comprobatum est.ss.de neg. gest.
P6po.8carg.ff.de mor.infe.si prius.
$.j.Dic contritum, quiahsec cautio
exigitur,quoties incertum,&c.C. de
proc.l.j.tum, quia ante litem cotesta
tam exigitur,ut J.uer.debent.tum,
quia talis exceptio dilatoria est,C.de
m excep.l.fi.secundum Odof.m Ar.co
tra, extra de procurat, in nostra.in
plena probatio rei tol* n n -j-ste queritur,an cautio de rato
Ut dimidiam probMio» J eBeat prsestari etiam in arbitris:’ A-
zo dicit,quod non,arg.ff de arbi. no
de non petendo tollit dio distinguemus. §. pe. ° Odof. dicit,
J oblivionisyHt pr^stari debere tam in iudicijs,quam
jJ" ’ in arbitrijs.nam arbitriaredaiftaiunt
adinftar indiciorum,ff. de arbitris, L
j.Et intelligit §. praj.quando procura
tor.seu is,qui dicit se procuratorem,
compromittit sab certa pcena , qui
non tenetur cauere de rato. Si enim
dominus ratum Labet,bene quidem:
alioquin ageturad pcenam.Si autem
dominus compromisit, sicutintelle-
xit Azopr£.$.&postmodum aliquis
procurator interueniat,de cuius ma
p dato dubitatur,cauere debetp. tl-
9 tem no.quod procuratora&oris, e-
tiam si consiat de mandato, debet a-
liam cautionem prasstare. debet e-
conueniatur dominus coram eodem
iudice,C.de satisdat.l.unica,ff. de 3p-
cur.omnium.& 1. non solum. &hoc
cum ante litis contestationem inter-
uenerit:si uerd post, non tenetur sa-
tisdare de defendendo, secundum il-
los,qui dicut, reconuentionem post
litem contestatam non possefieri, ut
infra de reconuen. $. sequitur. quod
si non cauear, uel defendat, denega-
tureiaftio: quia non audietur,utfE
eo.mutus.§.poena.& C.eo.a&ione.i-
md condemnabitur in expensis, ex-
, traeo.constitutus.Hinc est, quod do
’ minus tenetur eum constitueread a-
gendum,&ad desendendum , ut ex-
tra eo.accedens.C.eo.nulla.extraeo.
insuper.Quid si constitutus est ad u.
curs in l.no sbliiM.$.ple
niitsperCy.C. de pro,
cur.l.j.in j.quatst.
U Soluere indicatu.]
Concludet hoc tUsiun
apertius, quod absolun
toria m non requirit
executionem,qu<£ m i*
pftus codemnatione ne
ce/Jaria est afliori. fiat
quodnot.de appel. pd'
storalK.igl.h(sc rado»
in psm.
DeSatisdationibus. 537
Ad hoc dicit loan. quod ideo tunc £ lnprin.]&c bacAc'
procurator adoris no cauet de rato,
quia lata sententia pro eo satis ei con
sulitur per exceptionem rei iudicat^.
Rei autem procurator ideo tunc ca-
uet de indicato soluendo,quia rev.s
postea ueniens posset malignari, no-
lens soluere iudicatum u.Sed haec ra
tio non uidetur sufsiciens.Nam sicut
reo consulitur lata sententia pro eo
per exceptionem rei iudicarse,ita co-
iulitur etiam adori per actionem iu
dicati,latasententia contra eum pro
procuratoresuo,ut not. infra, de ex-
ecut.sent. ^.breuiter.Et ideo dixitO-
dof. quod ideo procurator adoris
tunc non cauet de rato,quia stipuiatio illa committi non
posset:quia htestipubtiones non committuntur,nisi ad in-
teresse.Aut enim procurator adoris causam profequitur,
aut non:si non prosequitur,non interest rei: si uero prose-
quitur,aut reus succumbir, aut obtinet: & si succumbit, aut
& dominus ador non habet ratum,nec interest cius : imo
laudetDeum,quod non habetratum,quod ipse reus sitco-
demnandus. Si autem reus obtinet, nec in casuisio com-
mittiturstipWatio: quia habet exceptionem rei iudicam
contra dominum,ff de procu.Pomponius.§.sed & is. In sp-
ectator? rei autesecus eff quia & si sufficiat adori adio iu-
dicati contra reum,lata sententia contra procuratorem rei,
tameesse potest,quod procurator rei defendere nollet, sed
dolum interponet,ne sententia feratur:quibus casibus con
tra reum stipulatio non committereturjicet contra proca -
ratorem posset agi.Sed dicet aliquisfq>similiter eo casu,qu£
do procurator adoris non sequitur litem, interesse potest
rei sibi cautum fore de rato: quia for , c
x te uuk x perducere causam ad fine, X fi i.j.pjeieus.
8cdominus ueniens interim agetcum eo : & sic litibus 8c
suinptibusuexabitur.Seddichocnonattedi, scilicet quod
reus optet secum agi,ut lis perueniat adfinermquia id raro
accidit, ff.de legib.nam ad ea. secundum OdofiVeldic,
qadd procurator adoris,de cuius mandato constat, ideo
non cauet de ratomam ex quo de mandato constat.aclor co
gitur ratum habere fadum procuratoris sui,ut extra de off
deleg.cum olim.&r de procurat, c. j. Procurator autem rei
non iolum debet cauere de indicato soluendo,sed etiam ne
dolum committat,& quod in iudicio perseuei et,ut in prae.
$.si uOro.Vnde licet quando dominus constituit sefideiut-
sorem sui procuratoris sub hypotheca rerum suarum, tunc
procurator exoneretur,in quantum illa cautio tangit perso
nam domini,!.quod no teneatur canere de soluendo iilud,
quod in condemnationem ueniet,tamen in hoc, quod illa
cautio,s.iudicatumsoiui/angitpersonajn procuratoris,sc.
quod dolum non committat.&quddin iudicio perseuere\
per cautionem domini non liberatur: quia faflum alterius
non potest quis promittere,ut inH uer.si igitur.Sed adhuc
uidetur supersiuum , procuratorem pr^stare huiusmodi
cautionem:quia de quolibet praffumitur, quod sit bonus,
12 ex.de praffump.c.sin. t Praeterea si procurator nolit in
iudicio perseuerare, sed contumaciter se absentat, potest
fieri missio in possessionem bonoru,ex. ut lite non cont. c.
j.infin.&c.quoniam. Item si dolum committat,habeta-
doradionemde dolo contra procuratorem, ff. de dolo,
eleganter. Sed dic , quod susficit ita scriptum esse, ff.qui,
& a qb.ma.li.no fi.prospexit.vj.q.iij.scriptu est.Sed uidet,
quod haec cautio de rato non sit hodie necessaria.nam prin-
cipalis persona iurat de calumnia, C. de iuramen. cal.
auth. principales. &1. ij. $. sin autem. &ideo uidetur es-
se certum de mandftto. Sed dic , quod ante quam iure*
tur , procurator posset aliqua sacere: pmA libellum offer-
re , litem contestari, & huiusmodi.
unde debet cauere.Item adhuc uide-
tur superssua.nam cum dominus iu-
rat,uideturomniaratahabere. quod
y prosequere 3 ur uq. inprje. $,ratiy.
tur aojuraip
libcrei^ *. ® h
[nonomw>^
(ontrdt^P'1
H
«M
‘tdtnot.sitprr tit. prox, m
Mteinducitadhoc
|fJ [«dg.s deadmin.tut.
boc 'mtelliv clarius
1-^ He ibi ojy /crip/i de iu
^^Sw^,ibi< rdur.ap-fainfin.ult.
^dde^bdBjrt.in
w concoxi d. I./.refert,q, Francis.
erCMcolps;
'Alweniuiqii^ bdbmtucobai de Rx
we intemiiire sed illam reprehendit i
d rem dubii jiBdrtolus.
^ducumprijnidiw^ Secundum Odof]
'eMiij^ idemSwUeSu^r.C. _ __
^emaddesl^j deproc.si procurator. njm cauere je defendendo 11, si re-
i.de uetiinj opt; 1« fi.] Dic^uod ex/
.§.sicep^pcuratoria qM»
locuti^omwB doq;ejidilatoria, </uan
>(ttio,lociw * do^ peremptoria,ut i=
doni iwr«ti:p bino.inAquando dica
cumnt,j.dew(B! $.pend]vbi dixit
thonendia» boc Azo.De satisdatio
se^iMbidia
ADDE, J
atnrpcr^J etum
essici resdubu 1 ‘N^Accwr..
m l.dm ^findendo.] Vide,
reditss»®
den.ej num capitulum tantumffde hoc iupri de procar. $. ratione
nio gHU.Lj4 aQtem,fonn3e.uer.sed illud. Debet etiam htec cautio conti-
Fidgo.CT P<ml'R nere>^d defendet cum arbitrio boni uiri , ut ff. eod. ser-
^quibimdticil ?uln4U0(l;*$-itapr;etor. Item prtestabit etiam cautionem
dUlbiwibi^R Acatum solui,sicut & procurator rei.nam est procurator
M4ld<i(*]^,0flrC'^UOa<^ wusanireconuenti°nis.t Debent autem prse-
s undmGni^ .^cautiones ante litis contestationem,&non postea:
>C ,r ^«.1; cumabinitioprocuratorfueritin causa,ff.de procur. Pom
is,qui lit e rn contestatus est sine cautione, etiam
~ F postlitem contestatam potest, utfaL
^tur.si id probetur ' r sasffemouerir,C.eo. licet, sed si lis
... * contestata est cum domino,&postea
co stuatprocuratore,quod potest,ut C.eo.nihil.benecaue
ictunc procuratorpost|ite(n contestatam, C. de consor.
c,u em licis,l.ijdtt.ln quamuis haec cautio debeat prsesta-
lante luSc°ntestationem, ut dixi, susficit tamen, secunda
j s Accur? si fiat in ipsa litis contesta-
t SrcMftdiwn Accur.] tione,uel eciam incontinenti pdst,ut
ubi totus patiis,petens.&ff.de solut.Mo
destinus.dehoc extra eo. accedens.
11 t Sed quce est ratio diuersitatis,
derar . quod procurator adoris non cauet
'1 IirtinTor.;0’ 1CC7um^teurn mandatum habere:procurator ue
itreU^^ tsit enm Vl^Cdicato soluendo,quantumcunque certum
s((1» ’ J. prox.in principi