DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0770
c
5
Msdpre.
d
RWude
4
6
cit,nec negatfefecifle,anfletur. fetJ tu 11X0 profequere, ut no.de uerb.fig.abbate. & c.dil.co
Liter&proprixprxiudicantfcribenti, licet lintpriua .tr* m.orem'QaidC producens sumptum>,quod de orijiw-
rrv-.lpMV: J J r “‘aciat mentionem, uult probare per testes, quod iicconn
j .p . . , . 3 . nebatur in instrumento, prout ipse dicit i'dic, ut J.spsox.
Conjuetudoan aliquidpofiit operari, quo adfidefcrissgt^ uersic.illud quoqT.t Priuatu autem est omne aliud instru-
p turis pr assandam ♦ mentum,ii quocunq; sit seriptum, nisi aliquo prasdifiorum
7
a
C
z
2
fe»
Hserti
Kimintm
h^eita
debito agit eonmcreditorem condicione sine causa,ut
edat & tradat instrumenta: & hoc, si erant propria credito-
ris: quia ipse satisfecit tabellioni pro illis,ut C.de condi, si-
ne causd.dissolutx, Sed si erant debitoris, scilicet quia ipse
solueret ea,tunc aget aCione ad exhibendu, C.ad exhiben.
Lfi.Item hxres agit contra haeredes familiae erciscundx iu-
dicio,ut exhibeant cautionem,uelinstrumentum,ueltabu
las ad sidem rei gestx facienda.nec enim sufficit exemplum
ostendere, C.de eden.procurator.& authe.ibi posita, ex.de
fid.inst.c.j.ss.fami.erc.cxterx.$.fi.l.si qux.& 1. Pomponius.
Item etiam socij socio per aftione pro socio, & procurator
peractionem mandati domino:& tutor per adionem man
dati,tutelse,pupillo:& curator adulto per a&ionem utilem
negotioru gestoru, &pcrdire<ftam aspontaneo gestore co
guntur exhibere & tradere. Idem 8c in argetario,qui per a-
dionem in fadum cogitur edere rationes.Etidem in tabel
lione,qui ei similis est,ff.de eden.quxdam.respon.j.& $.fin.
Item per interdictum detabulisexhibendisabeo,qui ne-
gat se tabulas habere, uel exhibere debere,uel per edidutn
quemadmodu testa. aper, si fateatur se tabulas habere, nec
praerodit, curnon exhibeatur, ff.de tab.exhib.l.j.ff. quead.
tes.aper.I.ij.$.fi.C£terum editio instrumetoru,qu2 pertinet
adeausam coepti iudicij,fit iudicis osficioffuper quo tres
diuersitates no. C.de eden.l.j. Ada uerd uel iudicis officio,
uel condicione exlege petutur,ut eo.titd.ij. t Fieri quoq;
debet editio prxsente iudice, uel alio ab eo deputato, ut in
pr^.dec.contingit.Item etiam in loco tuto.’& is, qui eam pe
« Persona.~\ Quod no
hdbenws, fed quod fe-
quitur >uide de priuil.
cum persona.j.respon,
Ub.vj.
tit, debetesse contetus inspedione
duodecim hominu.extr^ eo. accipi-
mus.&in consti. Alex.111. qaperso
xnxx.sed hoc estarbitrariu. Qux au-
tem hic desunt, uide, secundum Pa-
pam, extrii de probat.c.j.
£ F M M A R I V M.
Instrurnentorum species quotsunt.
Inftrumentum publicum quale dicatur.
Osficium notarij an dicatur publicum.
Scriptura dicitur publica, cuideiure, uel de feciali
confuetudine creditur.
Infir ument orum priuatorumseci es flunttres.
Scriptura priuata regulariter credendum non eft.
Scriptura priuata induci a contra eum,qui illam fe-
modorum sit corroboratum. Priuatorum autem tressunt
species.nam aliquandofacisscripturatibitantum:aiiquan
do alij tantdm: aliquando tibi & alij. Scripturas, quam tibi
facis,nullafides adhibetur,C.de probat.non exemploM
non epistolis.C.de conuen.fis debit.l.fin. Scripturas uero,
quam facis alij contra te, put^ creditori tuo de eo, quod»
eo accepistijbene creditur contra te,ff.depositi,Pub!iaM®
uia.^.fi.j.q.vij.saluberrimu. xxvij. q.j.omnes foeminasP 1
autem &alij facis scripturam,sicut estcodex rationutui'
rum,cui interdu creditur, ff de eden. si quis ex argentanj5’
&1. quxdam.£.numularios. Est autem argentarius i’Mu
prxponebatur olim autoritate publica argento dando r«
cipiendo: ad cuius fidem, sicut & nunc ad fide tabellio^
recurrebatur. Idem etiam in numulario,scilicet quiah«n
pecuniam tenebat publica autoritate,ut in prae.$-nUtnU
rios.&arg.inauth.defideius $.fi.Col.j.&eiusseripturae
publica: hodie uerd non,utffdeeden.argentarijs.x.qj'
oeconomus0. Eiusdem quoq; natu- ->
rx,cuiusestcodexrationum,estchi e flocco
rographu, quod fit super depolito: derfrgenwri
quod solet in eadem forma fieri de- tnuldriobic j!
positario & deponenti, itauidelicct torssebistw
bdt feriptoribiu mate*
ridsferibendu, quifesi 'ff
Mdnt,ut'mutniebdntt
CT postea corrigebat,
CF addcbdtiTanAltg.
extrd detestibx.^il
lud erat c.ciim biofe
j.iniij.copil.hocrmA
sstincorreftMn.
phy.l.fi.in auth.de quxstore,inprin.&utfrdt.fil 6 i/?”1’ ?
tra de cofir.uti.c.j.extra de fide inst.c. pe. & fi.de quo d?-
ests.$.ostenso.Aliterenimnoncreditursumntoly U <7
C.de eden.auth.si quis.ff.eo.I.ij. Quarto dicitur publicum • H
instrumetum, quod miudicioscribitur apud aftanuki1 PF
&ualet,perquemcunq;scriptumsit,utC.deeden lii cT
re iud. gesta.ex.de prob quoniacontra. Quinto dicitur™ W
bheum, quod habet lubscnptionem trium, uel,secundu '
non es, duoru uiuentiu testiu, etiam si fit per psiuata mani
seriptum, ut ex.defi. inst.c.ij.ex. de 3 Lsiiiiri
testib.c.j.cdeprob.quoniam cotra, c T.sli.c.Ll AUorlt W
&c.qui pot. in pig. hab.l. seripturas. ’ - ‘ '
in auth.de fi.inst.^. si quis igitur uult
caut£, & §.seq.xvj. q.iij.c. placuit. $.
potest.ij.uersi. is autem. C. de anna,
excep.ut perfedius. sed mortuis te-
stibus non ualet,ex.eod.c.ij. Sexto
dicitur publicum, quod de archiuo
publico producitur, liber scilicet ra-
tionu,uel alterius rei: & ei creditur,
si habet publicum testimonium, sci-
licet si iudex confiteatur illum fore de archiuo, seu armario ^H111
publico produftum, ex.de prxscrip.ad audientiam.xxx.q.
j-peruenit.in auth.de his, quiingre.adappel.^.siuero.ff.de
prob.census. t Et generaliter nota, omnem scripturadici,
publica,cui de iure,uel speciali consuetudinecreditur:ex/
de fide inst. ciim diledus.&no. secu , „ » , . ,
dulnnoc.ex.eo.c.j.*1 & cuilibet pr?- d r ) *
dictorum creditur, utpatet in prx.
Concor.& Inst. de inut.stip.§.ite uerborum. Quod quidem
uerum est,si originale,id est ipsum authenticum instrumen
tum,introducatur.Si uero exemplum,uel sumptum,quod
& uocatur Iudex, ut s.$. postqua. in prin.exhibeatur,fide!
ei non adhibetur, ff.de fide instru.l.ij.ex. eo.c.j.C. de eden,.
authe.si quis in aliquo. Ixxvj.dist.ieiunium.ix.dist.utuete-
rum.C.dediuer.rescrip.sancimus.nisi autoritateiudicissit
transeriptum per manum publicam, utprxdixi: uelnisiil-
lud authenticum,de quo fit mentio,uel alia legitima probi
tio exhibeatur,ut in auth.ut spodarg.$.& hoc msuper.Arg,,
contra C.dctesti.Lij. C. dereiud.l.ij.infi.&ff. deadmi.tut.
tutor.De humanitate tamen, secundum Vber. deberetur
lere,nisi fiat in fraude,argu.ff.de iurefis.in fraudem.£.neq».
iunge hic,quod est p§.nunc autem.uersic. item opponitur,
sed tu hxc prosequere, ut no.de uerb.fig.abbate. & c.dis.co
Specui, lib. II. Partic. II.
blicum,quodestautoritateiudicisexemplaram &an,t.
ticum,utC.detesta.publicati.C.dereiu.l.fi c tne'
nhv I fi.in anrh dt» nneprt-nr» in «rir, . ,I^reCni-
7^*Nun C <^’cen^^re^at>cIuot^unthpeciesin-
J strumentorum. Et quidem dux a. na
aliudestpublicum,seu authenticu:
Additio. aliud priuatum.Publicum,seu authe
Qgidein dua.JTotu ticum est, quod publicam habetau-
sere, quod hic ponitur toritatem:cuius species sunrplures.
usq}dduer.regulariten i t Nam publicum est, quod est per
fuitTdnc.ubis. manum publicam seriptum , id est
per manum notarij, qui est publica
persona.utC.deepiCc. &cleric. orphanotrophos. Vndc
ieruus publicus dicitur, ut C.lib.x.de iurefis.facultas.& in
b const.Greg.X. deusur.c.quanquab.
b Qudnquam.] lib.vj. pUblica formam reda<ftu,utex-
tr^depr^sump.illud.extradesi.inst.c.ij.&c.interdiledtos.
2 §.rursu$. tDe notario autem dicetur j.^.prox.cuius osficiu
dicitur publicum, quia ob publica utilitatem est inuentu.
Item dicitur publicum instrumentu, quod est sigillo authe
tico sigillatum:ex.eo.scripta.ex.deprobat.tertio.xix.q. iij.
statuimus.Scd tunc potius dicitur authenticum,quam pu-
blicum,ut probatur m prx.c.scripta. Quod autem sigillum
dicatur authenticu,dixi s.deprob.^.fi.uer.jciij. Diciturpu-
5
Msdpre.
d
RWude
4
6
cit,nec negatfefecifle,anfletur. fetJ tu 11X0 profequere, ut no.de uerb.fig.abbate. & c.dil.co
Liter&proprixprxiudicantfcribenti, licet lintpriua .tr* m.orem'QaidC producens sumptum>,quod de orijiw-
rrv-.lpMV: J J r “‘aciat mentionem, uult probare per testes, quod iicconn
j .p . . , . 3 . nebatur in instrumento, prout ipse dicit i'dic, ut J.spsox.
Conjuetudoan aliquidpofiit operari, quo adfidefcrissgt^ uersic.illud quoqT.t Priuatu autem est omne aliud instru-
p turis pr assandam ♦ mentum,ii quocunq; sit seriptum, nisi aliquo prasdifiorum
7
a
C
z
2
fe»
Hserti
Kimintm
h^eita
debito agit eonmcreditorem condicione sine causa,ut
edat & tradat instrumenta: & hoc, si erant propria credito-
ris: quia ipse satisfecit tabellioni pro illis,ut C.de condi, si-
ne causd.dissolutx, Sed si erant debitoris, scilicet quia ipse
solueret ea,tunc aget aCione ad exhibendu, C.ad exhiben.
Lfi.Item hxres agit contra haeredes familiae erciscundx iu-
dicio,ut exhibeant cautionem,uelinstrumentum,ueltabu
las ad sidem rei gestx facienda.nec enim sufficit exemplum
ostendere, C.de eden.procurator.& authe.ibi posita, ex.de
fid.inst.c.j.ss.fami.erc.cxterx.$.fi.l.si qux.& 1. Pomponius.
Item etiam socij socio per aftione pro socio, & procurator
peractionem mandati domino:& tutor per adionem man
dati,tutelse,pupillo:& curator adulto per a&ionem utilem
negotioru gestoru, &pcrdire<ftam aspontaneo gestore co
guntur exhibere & tradere. Idem 8c in argetario,qui per a-
dionem in fadum cogitur edere rationes.Etidem in tabel
lione,qui ei similis est,ff.de eden.quxdam.respon.j.& $.fin.
Item per interdictum detabulisexhibendisabeo,qui ne-
gat se tabulas habere, uel exhibere debere,uel per edidutn
quemadmodu testa. aper, si fateatur se tabulas habere, nec
praerodit, curnon exhibeatur, ff.de tab.exhib.l.j.ff. quead.
tes.aper.I.ij.$.fi.C£terum editio instrumetoru,qu2 pertinet
adeausam coepti iudicij,fit iudicis osficioffuper quo tres
diuersitates no. C.de eden.l.j. Ada uerd uel iudicis officio,
uel condicione exlege petutur,ut eo.titd.ij. t Fieri quoq;
debet editio prxsente iudice, uel alio ab eo deputato, ut in
pr^.dec.contingit.Item etiam in loco tuto.’& is, qui eam pe
« Persona.~\ Quod no
hdbenws, fed quod fe-
quitur >uide de priuil.
cum persona.j.respon,
Ub.vj.
tit, debetesse contetus inspedione
duodecim hominu.extr^ eo. accipi-
mus.&in consti. Alex.111. qaperso
xnxx.sed hoc estarbitrariu. Qux au-
tem hic desunt, uide, secundum Pa-
pam, extrii de probat.c.j.
£ F M M A R I V M.
Instrurnentorum species quotsunt.
Inftrumentum publicum quale dicatur.
Osficium notarij an dicatur publicum.
Scriptura dicitur publica, cuideiure, uel de feciali
confuetudine creditur.
Infir ument orum priuatorumseci es flunttres.
Scriptura priuata regulariter credendum non eft.
Scriptura priuata induci a contra eum,qui illam fe-
modorum sit corroboratum. Priuatorum autem tressunt
species.nam aliquandofacisscripturatibitantum:aiiquan
do alij tantdm: aliquando tibi & alij. Scripturas, quam tibi
facis,nullafides adhibetur,C.de probat.non exemploM
non epistolis.C.de conuen.fis debit.l.fin. Scripturas uero,
quam facis alij contra te, put^ creditori tuo de eo, quod»
eo accepistijbene creditur contra te,ff.depositi,Pub!iaM®
uia.^.fi.j.q.vij.saluberrimu. xxvij. q.j.omnes foeminasP 1
autem &alij facis scripturam,sicut estcodex rationutui'
rum,cui interdu creditur, ff de eden. si quis ex argentanj5’
&1. quxdam.£.numularios. Est autem argentarius i’Mu
prxponebatur olim autoritate publica argento dando r«
cipiendo: ad cuius fidem, sicut & nunc ad fide tabellio^
recurrebatur. Idem etiam in numulario,scilicet quiah«n
pecuniam tenebat publica autoritate,ut in prae.$-nUtnU
rios.&arg.inauth.defideius $.fi.Col.j.&eiusseripturae
publica: hodie uerd non,utffdeeden.argentarijs.x.qj'
oeconomus0. Eiusdem quoq; natu- ->
rx,cuiusestcodexrationum,estchi e flocco
rographu, quod fit super depolito: derfrgenwri
quod solet in eadem forma fieri de- tnuldriobic j!
positario & deponenti, itauidelicct torssebistw
bdt feriptoribiu mate*
ridsferibendu, quifesi 'ff
Mdnt,ut'mutniebdntt
CT postea corrigebat,
CF addcbdtiTanAltg.
extrd detestibx.^il
lud erat c.ciim biofe
j.iniij.copil.hocrmA
sstincorreftMn.
phy.l.fi.in auth.de quxstore,inprin.&utfrdt.fil 6 i/?”1’ ?
tra de cofir.uti.c.j.extra de fide inst.c. pe. & fi.de quo d?-
ests.$.ostenso.Aliterenimnoncreditursumntoly U <7
C.de eden.auth.si quis.ff.eo.I.ij. Quarto dicitur publicum • H
instrumetum, quod miudicioscribitur apud aftanuki1 PF
&ualet,perquemcunq;scriptumsit,utC.deeden lii cT
re iud. gesta.ex.de prob quoniacontra. Quinto dicitur™ W
bheum, quod habet lubscnptionem trium, uel,secundu '
non es, duoru uiuentiu testiu, etiam si fit per psiuata mani
seriptum, ut ex.defi. inst.c.ij.ex. de 3 Lsiiiiri
testib.c.j.cdeprob.quoniam cotra, c T.sli.c.Ll AUorlt W
&c.qui pot. in pig. hab.l. seripturas. ’ - ‘ '
in auth.de fi.inst.^. si quis igitur uult
caut£, & §.seq.xvj. q.iij.c. placuit. $.
potest.ij.uersi. is autem. C. de anna,
excep.ut perfedius. sed mortuis te-
stibus non ualet,ex.eod.c.ij. Sexto
dicitur publicum, quod de archiuo
publico producitur, liber scilicet ra-
tionu,uel alterius rei: & ei creditur,
si habet publicum testimonium, sci-
licet si iudex confiteatur illum fore de archiuo, seu armario ^H111
publico produftum, ex.de prxscrip.ad audientiam.xxx.q.
j-peruenit.in auth.de his, quiingre.adappel.^.siuero.ff.de
prob.census. t Et generaliter nota, omnem scripturadici,
publica,cui de iure,uel speciali consuetudinecreditur:ex/
de fide inst. ciim diledus.&no. secu , „ » , . ,
dulnnoc.ex.eo.c.j.*1 & cuilibet pr?- d r ) *
dictorum creditur, utpatet in prx.
Concor.& Inst. de inut.stip.§.ite uerborum. Quod quidem
uerum est,si originale,id est ipsum authenticum instrumen
tum,introducatur.Si uero exemplum,uel sumptum,quod
& uocatur Iudex, ut s.$. postqua. in prin.exhibeatur,fide!
ei non adhibetur, ff.de fide instru.l.ij.ex. eo.c.j.C. de eden,.
authe.si quis in aliquo. Ixxvj.dist.ieiunium.ix.dist.utuete-
rum.C.dediuer.rescrip.sancimus.nisi autoritateiudicissit
transeriptum per manum publicam, utprxdixi: uelnisiil-
lud authenticum,de quo fit mentio,uel alia legitima probi
tio exhibeatur,ut in auth.ut spodarg.$.& hoc msuper.Arg,,
contra C.dctesti.Lij. C. dereiud.l.ij.infi.&ff. deadmi.tut.
tutor.De humanitate tamen, secundum Vber. deberetur
lere,nisi fiat in fraude,argu.ff.de iurefis.in fraudem.£.neq».
iunge hic,quod est p§.nunc autem.uersic. item opponitur,
sed tu hxc prosequere, ut no.de uerb.fig.abbate. & c.dis.co
Specui, lib. II. Partic. II.
blicum,quodestautoritateiudicisexemplaram &an,t.
ticum,utC.detesta.publicati.C.dereiu.l.fi c tne'
nhv I fi.in anrh dt» nneprt-nr» in «rir, . ,I^reCni-
7^*Nun C <^’cen^^re^at>cIuot^unthpeciesin-
J strumentorum. Et quidem dux a. na
aliudestpublicum,seu authenticu:
Additio. aliud priuatum.Publicum,seu authe
Qgidein dua.JTotu ticum est, quod publicam habetau-
sere, quod hic ponitur toritatem:cuius species sunrplures.
usq}dduer.regulariten i t Nam publicum est, quod est per
fuitTdnc.ubis. manum publicam seriptum , id est
per manum notarij, qui est publica
persona.utC.deepiCc. &cleric. orphanotrophos. Vndc
ieruus publicus dicitur, ut C.lib.x.de iurefis.facultas.& in
b const.Greg.X. deusur.c.quanquab.
b Qudnquam.] lib.vj. pUblica formam reda<ftu,utex-
tr^depr^sump.illud.extradesi.inst.c.ij.&c.interdiledtos.
2 §.rursu$. tDe notario autem dicetur j.^.prox.cuius osficiu
dicitur publicum, quia ob publica utilitatem est inuentu.
Item dicitur publicum instrumentu, quod est sigillo authe
tico sigillatum:ex.eo.scripta.ex.deprobat.tertio.xix.q. iij.
statuimus.Scd tunc potius dicitur authenticum,quam pu-
blicum,ut probatur m prx.c.scripta. Quod autem sigillum
dicatur authenticu,dixi s.deprob.^.fi.uer.jciij. Diciturpu-