DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0794
>4 r
I
2$
2.6
27
29
30
3*
32
33
d
34
35
b
3*
c
4*
46
47
23
24
21
32
36
37
43
' 44
39
40
jit ItfalW
|,b cH*
i
sco.l De
tnior.
tiM
(ttbMOj
$ifeiD> a
^hniid.
QpMe.]
a Stores
CrB4g4rctu<}pro[p(u
tinonfiierunt9quasidd
wdicioruordmcnofye
ilaret.ldtindicodev^
ber.de Bctucur.de Bc»
Mgui.v de Aegt nsW
idem de Guid.deSuz,
Rof.ubi inter ciidle$ de
ditione ex te somento.
De hoc prosequitur V«
bert.de Bo.dioan.dt
Deo post eu jiccontti
nuat materiam, ut au/
torpostpriuilegiorim
scripturw examinado
scriptura teffamentos
rum. Primus bocsdcit
chdrtd secunda, ibi,si
ossendatur tesiamentu:
secundus libxsibpro'
pria rub.gr ssbrub.so
edi.gr rub.sequentw
ip[oru quify breuittr
Ctsine exemplis ponit
illa tria opponenda,
qua ponit hic autori
ibi, primo crgooppo»
ne. er ibi, secundo qu
pone, ^3 ibi,tertio op-
pone. per qus exe/rt
plaautor utiliter diso
tauit ipsonvm pofiere
uerba assumens. io.de
Bld, bene ponit rubri'
crtde assionibutexlv
/lamento,d de petitio
Hihotdl. 'm
ss hicwtor di
[exi
mUiMp'
iti/snmtii |
It/kntplutpUc
tosw, ^oi
fain nodis
H» defin
^#‘^boc
!lts[tc intt
^sitise/lnat
felit indu
'fc Puto
bal
«Wwlenfe
'Wfeffl
6/6
20
? HpiW;
^fegdto: b
bw
5Wc
fe«
$1
K?
Mi
contra testamentum,ponemus : se-
cundo uerd formas ultimarum uo-
luntatum inseremus:tertid,quid iu-
ris sit de executoribustestamento-
b rum,aliqua disputabimus b. In pri
mis igitur cum quaeritur, an ualeat
tcstamentum,considei anda est. testa
toris persona,utrum uidelicet sitte-
stabilis , uel non,ut ff. quitest.fac.
pos.l.si quaeramus. & per totum,In-
stit. quibus nonestpermis. fac.test.
t Potest autem testari, quicunq; no
prohibetur, C. derelig. & sum.fun.
statuas.Primo ergo oppone contra
testamentum,quod testatorprohibi
tus erataiure :estari:quod in multis
casibus contingit c.Primo,si fuit ser
uus,ff.qui testamen.facer. pos.fili as.
xiij.q.ij.illud.ipse enim nec seipsum,
nec bona habetsimd pro mortuo re-
putatur,ff.de re iud.quod attinet.&
l.seruitutem.Quid de asscriptitio^Vi
detur idem, ciim & ipse deterioris
sit conditionis,qudm serui, ut C.lib.
xj.de agri.&censi.ne diutius. &arg.
C.lib.eo.in quibus causis coloni ce-
sitij.ij ubi dicitur, quod bona domi
ni, cuius & ipsisunt, non alienent,
sed ibi in alienatione inter uiuos:
unde dic,quod possunttestari, C.de
episc.& cler.si quis presbyter. Quod
autem dixi adscriptitium testari pos-
se,idem est etia in colono: quos lex
liberosuocat,ut C.deagri. &censi.
cumsatis.intclligo uerum esse inter
suos,ut C. de episc. &der. authen.si
quis presbyter d. Liberti autem te-
stari poliunt, relida tamen patronis
ne hereditatis,cum dtiab.seq.scd materia huius prmcipij no profani
tur.Nepos de Motealb.direfie prosequitur materiajn rubricis cott
tetiametu solene,et cetra nucupatiuu coiungit codicillos.Alb.Gdpo
suit rub.de tessametifrgr alia de sideicomiffariistposuit etia rubricant
de quarta TrebeUianica, v tres rubricas de diuerfis succesiombus.
< Difyutabimus.J Quida habet,quatuor de donationecausaittorlis,
quinq- de codicillis,sex de 'muetarij ccsesiione supponcmusisednty*
to hic hos poni debere, qui positi suma s. §. po[lremo.ubi ponitur it
msw in septe partes ultimi principalis mebrit hic aut quintitinebriM
iUiM diuisionls subdiutdit tii tres partes: hoc refpetiuaHe^tiiis
quadoq; iste §.pro toto,quodfequitur, quo ad lUud quintumembra»
Contingit.] xuij.not.Accurf.sf.de tcila.l.iiij.Eslsciendivm,^
in Ylo super viij.parte swmm<£ ponit de his hos uersus:
Te/lari nequeunt impubes,religiofus,
Filius in sacris,mortis damnatus cz obses:
pr odigus,ac slultus, dubius,ser uus furiosus:
Crimine damnat us,cwn mutosurdus:^
Qui maiestatemlas t,secuscripse. . , • s-
Autor autem ponit xvj.casus,^ hi seruus.xiiij hoc est,quid ate^p
quartus cr xv no coprehedunlur inuersibus.Oppositionesergo^
berent essex^ij.Rcspondeo:autor unit duos hi numero wij.quos
lan. diuisit ,quia aliud surio fus,quam mente captus, ueljlultus^ c
uersustsecundum hoc posset addi uersus,
Ab hostibus captus, interdicas,hteresarcha:
C3 primum differt ab ob[ide,qut fponte datur,uel ingreditur, m
men poterat includisub seruo,In si it.de iure person.^serui.
citur de interdisso bonis iudicis, iujlificatur ex interdifto,qwn
cere non debebat,ut dicam super uer.tertib stsuerit.Quod e
codicit,inteUigendumest,ut s.uer.quartdprohibetur.
d Presbyter. ] Hanc autem non habemus: (3 si I ;4 .
sacit. Accur.autem in l.cum satis.proxime aUegata,cr m *
(au.cQ.allcgsupcr.aUc^atl.si quifrC.de intrst.nup.
Specul.lib.II.Partic.II.
Secure teflari uolen$tju& habeat dicere.
Legans alicui aliquid, fipoflea teftamentum condat
nulla depradiclo legato mentione faLla, an intelli'
gatur legatum reuocatum. (tate a legitimis»
Tideicomiftariw uniuerfalis an poftit petere hare di-
Duobus institutis haredibus , uno pure,altero fub
conditione,an sure inii it ut tu habebit totam hare-
ditat em, uelmedietatem tantum. (mutari.
Vltima uoluntas an per altam pofteriorem dicatur
Testator dicens, fi secundum teftamentum fecero,
non u ale at, an propterea non ualebit.
Jurans non contrauenirefua uoluntati, an, ficodat
fecundum teftamentum, contrauenire poterit.
Redditio iuramenti eft de iure naturali, (fp inpra- c
cepto, nec eft infringendum iuramentum.
Duorum teftamentorumfiprimum fuerit genera-
le, dr fecundum fieciale, anprimum rumpatur.
Teftamentumfaciens fi audiat, quod h aresfit mor-
tuus,& fecundo teHetur, anfiprimushares appa-
reat, u ale atfecundum teiiamentum.
Pater habes tres filios, quos inJiittiit h&redesfipo*
fteafecerit teftamentum unu inftituedo,an ualeat.
Secundum teftamentumfactum fub conditione,an
primum rumpatur.
Teftamentum faciensfiolenne, d fecundo incipiens
aliud, fed mortepr&uentus perficere nonpoteft, an
primum ualeat.
Teftamentum faciens,fi per arrogationem teftato-
ris rumpatur ,poftea autem fui iuris esfectus uult,
quod ualeat, an debeat ualere.
Deductio Palcidia c effiat in relictis ad pias cau fas,
fed non TrebeUianica.
Teftatorepracipiete, illicite acquifita reftitui, non
eft de reftituedis aliquid diminue du, uel deducendi/.
Codicillosplures facere an quispoftit, et an unus tol-
latur per alium.
Teft amenti forma qua efse debeat.
Bxharedare uolens aliquem caufa ingratitudinis,
quem tenebatur inftitucre, qua forma uti debeat.
Pater an poftitfiliam in dote h are dem inftituere.
Dos eft proprium patrimonium mulieris.
Teftamentorum aliudpriuatum,aliudfiolenne.
T'eftametnm fiolenne in quibus aut comparetur,aut
difserat d teftament e nuncupatiuo.
Porma, qua quilibet ex teftibus in teftament isfiefub-
ficribere debeat.
Cacus an, (fe qualiter teftaripoftit.
Te si amentum caci qualiter dicatur nuncupatiuu.
Teli amentipartesfiuntfex.
Legatorum fiecies eft triplex.
Directa h are dis inftitutio sieri nequit, nifi in telia-
mento.
Prouida. teli at orum diftofitiones fiunt plur es.
Teftamentum integrum cui daripoftit, & quibus
teftamentipartes.
i2-§-Compediose;;“^
. A a gnetur:sedquiatestamentafrequeti
ompencuose.] Hic ter in iudiciis producuntur, ideo de
dotor aggreditur tna^ jppls a|jqUa subnedamus : in quo
Lruin Ujlatnetorum^ quidem hoc ordine procedamus.
quamirsspruniprotii Nam primo quae possunt opponi
I
2$
2.6
27
29
30
3*
32
33
d
34
35
b
3*
c
4*
46
47
23
24
21
32
36
37
43
' 44
39
40
jit ItfalW
|,b cH*
i
sco.l De
tnior.
tiM
(ttbMOj
$ifeiD> a
^hniid.
QpMe.]
a Stores
CrB4g4rctu<}pro[p(u
tinonfiierunt9quasidd
wdicioruordmcnofye
ilaret.ldtindicodev^
ber.de Bctucur.de Bc»
Mgui.v de Aegt nsW
idem de Guid.deSuz,
Rof.ubi inter ciidle$ de
ditione ex te somento.
De hoc prosequitur V«
bert.de Bo.dioan.dt
Deo post eu jiccontti
nuat materiam, ut au/
torpostpriuilegiorim
scripturw examinado
scriptura teffamentos
rum. Primus bocsdcit
chdrtd secunda, ibi,si
ossendatur tesiamentu:
secundus libxsibpro'
pria rub.gr ssbrub.so
edi.gr rub.sequentw
ip[oru quify breuittr
Ctsine exemplis ponit
illa tria opponenda,
qua ponit hic autori
ibi, primo crgooppo»
ne. er ibi, secundo qu
pone, ^3 ibi,tertio op-
pone. per qus exe/rt
plaautor utiliter diso
tauit ipsonvm pofiere
uerba assumens. io.de
Bld, bene ponit rubri'
crtde assionibutexlv
/lamento,d de petitio
Hihotdl. 'm
ss hicwtor di
[exi
mUiMp'
iti/snmtii |
It/kntplutpUc
tosw, ^oi
fain nodis
H» defin
^#‘^boc
!lts[tc intt
^sitise/lnat
felit indu
'fc Puto
bal
«Wwlenfe
'Wfeffl
6/6
20
? HpiW;
^fegdto: b
bw
5Wc
fe«
$1
K?
Mi
contra testamentum,ponemus : se-
cundo uerd formas ultimarum uo-
luntatum inseremus:tertid,quid iu-
ris sit de executoribustestamento-
b rum,aliqua disputabimus b. In pri
mis igitur cum quaeritur, an ualeat
tcstamentum,considei anda est. testa
toris persona,utrum uidelicet sitte-
stabilis , uel non,ut ff. quitest.fac.
pos.l.si quaeramus. & per totum,In-
stit. quibus nonestpermis. fac.test.
t Potest autem testari, quicunq; no
prohibetur, C. derelig. & sum.fun.
statuas.Primo ergo oppone contra
testamentum,quod testatorprohibi
tus erataiure :estari:quod in multis
casibus contingit c.Primo,si fuit ser
uus,ff.qui testamen.facer. pos.fili as.
xiij.q.ij.illud.ipse enim nec seipsum,
nec bona habetsimd pro mortuo re-
putatur,ff.de re iud.quod attinet.&
l.seruitutem.Quid de asscriptitio^Vi
detur idem, ciim & ipse deterioris
sit conditionis,qudm serui, ut C.lib.
xj.de agri.&censi.ne diutius. &arg.
C.lib.eo.in quibus causis coloni ce-
sitij.ij ubi dicitur, quod bona domi
ni, cuius & ipsisunt, non alienent,
sed ibi in alienatione inter uiuos:
unde dic,quod possunttestari, C.de
episc.& cler.si quis presbyter. Quod
autem dixi adscriptitium testari pos-
se,idem est etia in colono: quos lex
liberosuocat,ut C.deagri. &censi.
cumsatis.intclligo uerum esse inter
suos,ut C. de episc. &der. authen.si
quis presbyter d. Liberti autem te-
stari poliunt, relida tamen patronis
ne hereditatis,cum dtiab.seq.scd materia huius prmcipij no profani
tur.Nepos de Motealb.direfie prosequitur materiajn rubricis cott
tetiametu solene,et cetra nucupatiuu coiungit codicillos.Alb.Gdpo
suit rub.de tessametifrgr alia de sideicomiffariistposuit etia rubricant
de quarta TrebeUianica, v tres rubricas de diuerfis succesiombus.
< Difyutabimus.J Quida habet,quatuor de donationecausaittorlis,
quinq- de codicillis,sex de 'muetarij ccsesiione supponcmusisednty*
to hic hos poni debere, qui positi suma s. §. po[lremo.ubi ponitur it
msw in septe partes ultimi principalis mebrit hic aut quintitinebriM
iUiM diuisionls subdiutdit tii tres partes: hoc refpetiuaHe^tiiis
quadoq; iste §.pro toto,quodfequitur, quo ad lUud quintumembra»
Contingit.] xuij.not.Accurf.sf.de tcila.l.iiij.Eslsciendivm,^
in Ylo super viij.parte swmm<£ ponit de his hos uersus:
Te/lari nequeunt impubes,religiofus,
Filius in sacris,mortis damnatus cz obses:
pr odigus,ac slultus, dubius,ser uus furiosus:
Crimine damnat us,cwn mutosurdus:^
Qui maiestatemlas t,secuscripse. . , • s-
Autor autem ponit xvj.casus,^ hi seruus.xiiij hoc est,quid ate^p
quartus cr xv no coprehedunlur inuersibus.Oppositionesergo^
berent essex^ij.Rcspondeo:autor unit duos hi numero wij.quos
lan. diuisit ,quia aliud surio fus,quam mente captus, ueljlultus^ c
uersustsecundum hoc posset addi uersus,
Ab hostibus captus, interdicas,hteresarcha:
C3 primum differt ab ob[ide,qut fponte datur,uel ingreditur, m
men poterat includisub seruo,In si it.de iure person.^serui.
citur de interdisso bonis iudicis, iujlificatur ex interdifto,qwn
cere non debebat,ut dicam super uer.tertib stsuerit.Quod e
codicit,inteUigendumest,ut s.uer.quartdprohibetur.
d Presbyter. ] Hanc autem non habemus: (3 si I ;4 .
sacit. Accur.autem in l.cum satis.proxime aUegata,cr m *
(au.cQ.allcgsupcr.aUc^atl.si quifrC.de intrst.nup.
Specul.lib.II.Partic.II.
Secure teflari uolen$tju& habeat dicere.
Legans alicui aliquid, fipoflea teftamentum condat
nulla depradiclo legato mentione faLla, an intelli'
gatur legatum reuocatum. (tate a legitimis»
Tideicomiftariw uniuerfalis an poftit petere hare di-
Duobus institutis haredibus , uno pure,altero fub
conditione,an sure inii it ut tu habebit totam hare-
ditat em, uelmedietatem tantum. (mutari.
Vltima uoluntas an per altam pofteriorem dicatur
Testator dicens, fi secundum teftamentum fecero,
non u ale at, an propterea non ualebit.
Jurans non contrauenirefua uoluntati, an, ficodat
fecundum teftamentum, contrauenire poterit.
Redditio iuramenti eft de iure naturali, (fp inpra- c
cepto, nec eft infringendum iuramentum.
Duorum teftamentorumfiprimum fuerit genera-
le, dr fecundum fieciale, anprimum rumpatur.
Teftamentumfaciens fi audiat, quod h aresfit mor-
tuus,& fecundo teHetur, anfiprimushares appa-
reat, u ale atfecundum teiiamentum.
Pater habes tres filios, quos inJiittiit h&redesfipo*
fteafecerit teftamentum unu inftituedo,an ualeat.
Secundum teftamentumfactum fub conditione,an
primum rumpatur.
Teftamentum faciensfiolenne, d fecundo incipiens
aliud, fed mortepr&uentus perficere nonpoteft, an
primum ualeat.
Teftamentum faciens,fi per arrogationem teftato-
ris rumpatur ,poftea autem fui iuris esfectus uult,
quod ualeat, an debeat ualere.
Deductio Palcidia c effiat in relictis ad pias cau fas,
fed non TrebeUianica.
Teftatorepracipiete, illicite acquifita reftitui, non
eft de reftituedis aliquid diminue du, uel deducendi/.
Codicillosplures facere an quispoftit, et an unus tol-
latur per alium.
Teft amenti forma qua efse debeat.
Bxharedare uolens aliquem caufa ingratitudinis,
quem tenebatur inftitucre, qua forma uti debeat.
Pater an poftitfiliam in dote h are dem inftituere.
Dos eft proprium patrimonium mulieris.
Teftamentorum aliudpriuatum,aliudfiolenne.
T'eftametnm fiolenne in quibus aut comparetur,aut
difserat d teftament e nuncupatiuo.
Porma, qua quilibet ex teftibus in teftament isfiefub-
ficribere debeat.
Cacus an, (fe qualiter teftaripoftit.
Te si amentum caci qualiter dicatur nuncupatiuu.
Teli amentipartesfiuntfex.
Legatorum fiecies eft triplex.
Directa h are dis inftitutio sieri nequit, nifi in telia-
mento.
Prouida. teli at orum diftofitiones fiunt plur es.
Teftamentum integrum cui daripoftit, & quibus
teftamentipartes.
i2-§-Compediose;;“^
. A a gnetur:sedquiatestamentafrequeti
ompencuose.] Hic ter in iudiciis producuntur, ideo de
dotor aggreditur tna^ jppls a|jqUa subnedamus : in quo
Lruin Ujlatnetorum^ quidem hoc ordine procedamus.
quamirsspruniprotii Nam primo quae possunt opponi