DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0799
a
n
o
testa.noncodiciUwm. et
n
P
TaC^^rio Iit idem deb^
t
i
e
id
sunt^ecies testamenti,
non codicilli, que con*
mrc non poffunt
quod si reus tacuerit ante litem cori-
testatam,& post litem contestatam
,tunc potest respddere ex-
hibens, Frater,totum ius meum in iu
dicio deduxi, ex. de re iudic.abba-
tesan£. $.j. uersic. prjemissa L & de
causapos.&propri. cum ecclesia. ita
ualet mihi,siue sit testamentum, siue
alia ultima uoluntas: hoc uideat iu-
deX.Stultus enim fuit reus, qui hoc
non petijtante litis contestationem,
utC.de codic.Lsin.fF.de legat.ij.ciun
filius.§.uarijs.Porro si dubium sit, an
debeat haberi pro testamento , uel
pro codicillo, considera mente testa
p §.pcnultimo, ] Ad
Hieram posttit hoc Al*
ber. Gal. de te fla. pofb
prin. Kicol. notat insua
quxslione.qu# 'mcipit,
quidam fecit teflamen*
twm. m qua pmcipa*
liter qua:sinit de ipso
htrede instituto m pri*
mo,an aliquid in bo*
nis desundi habere de*
bereitpro utraque par*
te copiose cr /ubtili*
bet alterius ultimae uoluntatis, ut ff.
de testa. mil. I. iij. infin.&ffdeuulg.
subst.cohasredi.^.silise. C. de codici).
l.fin.$.illud quoque.ff. de iure codi-
cillorum,consiciuntur. Quid autem
operetur praedi da clausula in ulti-
mis uoluntatibus , uide C. de lib.
pneter.uel exhaered. auth. eX causa.
Breuiter tamen nota, secundum lac.
But.qudd haec clausula operatur tan
tum, cum testamentum deficit pro-
pter defedum solenitatis,puta cum
deficit numerus testium, uel alia so-
lennitas,ut tunc ualeat iure codicil-
lorummon autem operatur,si in alio
deficit, puta si rumpatur per quere-
lam,uel posthumi agnationem , uel
minima capitis diminutione: & hoc
probat ex eo,quod dicitur ibi, ualet:
& sic loquitur de prcesenti defeftu,
qui est,ut quia non est ibi plenus nu
merus testium, uel non sunt rogati,
uelest mulier, non de futuro, ut de
illo,quod fiet: puta aliquo de pra>
missis modis : si enim dixisset Vale-
bit,tunc futuros complecteretur de-
fedus:ut ergo omnes hos modos
comprehendat,debet dici, si non ua-
let,uel non uaiebit iure testamenti,
mcodic.non codicillum111, t Itemui
n Non ualeat.] Quod
enim dissio Valeat, in*
fyiciat tempus feturu,
patet de elcfi. quia pro
pter. uer.aliter.de re>
ferip.statntum.uer. nu!
lustamenagr §. cuma*
liter.de eo, qui mit. ini
pojsefieu/m,qui.cunt si.
idem si dicat,non uale*
retifecit C.de testa.ma*
nu.si iure feciat.ss.quL
1%0d.pig.ud hyp. fol.l.
(i debitor.in si,ubi V a*
Iere,ponitur pro Dura/
re.Vide dehac clausu-
la. Et, an obstet coptda^
cum dicit, uola,quod
ualeat iure teftamenti,
& iure codicillorum,
in quastiont lac.de Bel.
quam posuit C.de liber,
prater.uel exhat ed. in
sblutionibus cotrario*
rwn : adde, quod haec
clausula > Si non ualet
iure testamenti,ualeat
iure codicillorum3 noti
habet locum> quando
teftametum desicit pra
pter imperfedlam uo*
luntatem, l. ex ea seri*
pturaatbi hoc per W»
js de tefta.
> to bonorum subfidio.t Pone: B. in toriesintappossea.
suo testamento legauit mihi decem: & h/nulhmn 1
postea condidit secundum testame-
tum nulla de p ree dicio legato facta
mentione : quaeritur, an ir.relliga
tur legatum reuocatum, cum in pri-
mo testamento dixerit, Si non ua-
let iure testamenti, ualeat saltem iu-
re codicillorum, &c. Respon. quod
sic,arg.fEde adimen. leg. si tibi. Arg.
contra ff» de probat, cum tacitum,
sed illudlocum habet in tacito lega-
to. de hoc not.ff.si cui plus quam per
21 leg Falcid.l. iij. pcn.p t Sed pone:
ter aUegauitdenuit autem,ut s.squbd nihil habere debeat:fetetur au*
tem,qubd uesligia uoluntatis te flatorum sequendafunt, C. de necesi
feritis htere.Lquidam.lt em communiter te slat ores per uerba praedi*
fla fibi prouident in cairfam inteftati,sfde test.milit.Lmiles,qui deslb
nduerat.f .fin & attendendum id fit,quod fieri consueuit ,ff. de pro*
bat.l iij,&Lsipasium.infi.dicit,qubd si ieftator remaneret 'mtesla*
tusfioctestamento non habente uim teftamenti, per uerba pradiftd
testamentum haberet uim codicilli.,grwmientes ab inteflato excodi*
ciliari reflitueret hereditatem inflituto,ff de tefla.l. ex ea seriptura,
de iniust.test.l.posthumus.s fin.& de tcsia.n:ilit.qu<£rebatur.§. pen.
Sed in casu qutsito teflator fecit aliud teftamentum: cr sic primum
non ualet iuretestamenti,necprcpterhocfit testatormtestams.Soluc
do dicit,illa uerba m hoc cafu nihil cpt rarv.^y ideo sublato primo te*
/lamento per secundum,C.de teflasancimus. instituti in primo teflae
mto nihil habebunt^fiut dkitylU wrba>St non u^Ut^csic pro*
quidam
Delnstrumentorum editione. 68i
cum plures essient filij institutLunus alteri ex fideicoittmisjb restituen
poteritihoc non procedit 'm terminis quostionis.nam cum suerint pa*
riter instituti , necesiarib est sideicommifflim inuicem relislum,
esfeinutile,ss.de legsi.Lcumpater.s.pater,quisilio, quare concludi*
tur,quod s.
&c.arg.ff.de uerb.oblig.si stipalatus
fuerim.$.j.& 1.si a colono.ff. de uerb.
sig.uerbum Oportebit. Item aliud
uidetur didum , Si non ualet: &a-
liud,Si nonualeatn. Vel dic, secun-
dum Odof.quddaut statim deficit te
stamentum proptersolennitatis de-
fedum:&tuncuerbailla, Sinon ua-
let, &c. referuntur ad illum casum
tantum,& non ad alios praedidos:
aut non desicit statim, sed postea ex
euentu , puta capitis diminutione,
uel posthumi agnatione,uel alio rno
do,&tunc etiam ad casum illum per
tinenthaecuerba:quia in dubiis in-
terpretari debemus,ut resualcat0,
ff.de uerb.oblig. quoties, ex. de fide
instrumen.inter, prope fin. & in te«
stamentis,&c.ff.de reg. iur. in testa-
mentis.ex.de donat.cum diledus.&t
arg.ad hoc ff de leg.ij.cum filius.$.h§
19 res. &1. si quis testamento.tSi qs
uult igitur secur£ testari, dicat sic.
Fo RM A. Si non ualet testamen-
tum ratione praeteritionis, uel exhe-
redationis, uel alterius solennitatis,
ualeatiurecodicillorum,& alterius
cuiuslibet ultima uoluntatis: & ro-
go omnes mihi uenientes ab intesta
to , uel (accedentes ex testamento,
uel aliquo iure, ut hereditatem me-
am restituantP.nam hoc casu quili-
bet tenetur restituere hereditatem
perfideicommissum,arg. C. de fidei-
com. ex testamento. ff de leg. iij. si
cum fundum, detrado tamen debi - Q Valeat.nettugd/
20 tobonorum subfidio.t Pone: B. in torieCint lonoshd
illd§Milari.Princi*
paliterautem se fundat
' inboc,qubdlicet insti*
tutiora in codicillis,
udat interdum, non
MMa, sed trahitur
adsideicominissa/m, ff.
^iurecodic,l.i/.$.sin.
^4c°dicil.$,Luci
tl^fesiscriptura,de
W queritur, posiitefe
sstodiciU^tamenilla,
(T omnia alia iura id di
tentia, oportet inteUL
^cumposiibikest du
redam codicillare tra^
^^fideicommissarid:
J«od est,quando diuer
lJ sunt^ui debent sidei'
^miswn, ab illis qui
bu5debetur:utquiaue-
nie^bintestato debet
£i^er^tUt^>Ut m ^conficlu^nr.ss.de iure codicil. Sed
direda^?°^°&^em^ens^cu^debetur,nonesl posiibile
ualeredebet,quo iure potest,
fecit dir ^ .Un^Um ^P°si^dee^,qubd sit codicillus, qui non
Treb l testamentum,ss.deiure cod.quodmanus.ss. ad
^rettircy0 4,^tetu^quod quibusdam probabiliter prima sacie ui
feuolM°jiartUin>^r^ codic.cun suaglo.vqubd reslator
ieicoMm;mltSntm™fronsMn,ut procedat, ciim si*
c«idebetur^U^c€X diuersitatepersonaru/m, debentis et
^conclu/t^^4 b°c desicit, cum ijdem sint sicripti in utro*
htfllW>^110^ ^r£dixi:^ uerba illa,Si non ualet iure codic.
i^direfto non ualet iuresideicommifii, ualeat
^f^tesideicommissumi desiciat, propter causant
siciuretestamenti,extra quod
' ~ ( 0 ^testsQd€ codicd.ij. Et si dicatur > quod
eo™>^ de cldU^
rr^nlM^tent
f(«j»rog‘‘w"w’c<’/ac • ■ - • -
rti> t hoc dicat ■
** n° M
5»u ili (t|U >in
*■ s“h,'!T
fat txtrd l«r« le"el > 9’ • , ,
(u/tuim. " tons.utssde iure codiciJ-l-j-& uerba
Lisi ■ ’i? «licita,»Meat eius,uteod.tit.illud.& C.de
. n r ? !ilcniii4ttlhmd,s»> mcodic.noncodicillum ™. t Irem ui
«pAwJnt* ’ jK de.si estibiclausulageneralis, & so-
citaKr.ndfji 1 n(MMI!Bweram lita,Si non ualet iure testamenti, ua.
* leat iure codicillorum, uel cUiusli-
tegenti.
tutMm. er hi
rr t nuit
^*«»Zc-de
4U5#‘H“! ibi^m codic.
pjeprosqwM j - - 11
ADDB)!!
B4rt iw L c««M
pulos. ucr.^m
ro.inj.
ccxxiiisR^ ■
cofufiudi^^
Pet. de Ane W
clxij.teneL^
uxor haberet
libislU^^1
tictm
uelill^
cilset
qKO^0l,tlQ
>■ i:S5
95**»
l0d litet
^;S>'
n
o
testa.noncodiciUwm. et
n
P
TaC^^rio Iit idem deb^
t
i
e
id
sunt^ecies testamenti,
non codicilli, que con*
mrc non poffunt
quod si reus tacuerit ante litem cori-
testatam,& post litem contestatam
,tunc potest respddere ex-
hibens, Frater,totum ius meum in iu
dicio deduxi, ex. de re iudic.abba-
tesan£. $.j. uersic. prjemissa L & de
causapos.&propri. cum ecclesia. ita
ualet mihi,siue sit testamentum, siue
alia ultima uoluntas: hoc uideat iu-
deX.Stultus enim fuit reus, qui hoc
non petijtante litis contestationem,
utC.de codic.Lsin.fF.de legat.ij.ciun
filius.§.uarijs.Porro si dubium sit, an
debeat haberi pro testamento , uel
pro codicillo, considera mente testa
p §.pcnultimo, ] Ad
Hieram posttit hoc Al*
ber. Gal. de te fla. pofb
prin. Kicol. notat insua
quxslione.qu# 'mcipit,
quidam fecit teflamen*
twm. m qua pmcipa*
liter qua:sinit de ipso
htrede instituto m pri*
mo,an aliquid in bo*
nis desundi habere de*
bereitpro utraque par*
te copiose cr /ubtili*
bet alterius ultimae uoluntatis, ut ff.
de testa. mil. I. iij. infin.&ffdeuulg.
subst.cohasredi.^.silise. C. de codici).
l.fin.$.illud quoque.ff. de iure codi-
cillorum,consiciuntur. Quid autem
operetur praedi da clausula in ulti-
mis uoluntatibus , uide C. de lib.
pneter.uel exhaered. auth. eX causa.
Breuiter tamen nota, secundum lac.
But.qudd haec clausula operatur tan
tum, cum testamentum deficit pro-
pter defedum solenitatis,puta cum
deficit numerus testium, uel alia so-
lennitas,ut tunc ualeat iure codicil-
lorummon autem operatur,si in alio
deficit, puta si rumpatur per quere-
lam,uel posthumi agnationem , uel
minima capitis diminutione: & hoc
probat ex eo,quod dicitur ibi, ualet:
& sic loquitur de prcesenti defeftu,
qui est,ut quia non est ibi plenus nu
merus testium, uel non sunt rogati,
uelest mulier, non de futuro, ut de
illo,quod fiet: puta aliquo de pra>
missis modis : si enim dixisset Vale-
bit,tunc futuros complecteretur de-
fedus:ut ergo omnes hos modos
comprehendat,debet dici, si non ua-
let,uel non uaiebit iure testamenti,
mcodic.non codicillum111, t Itemui
n Non ualeat.] Quod
enim dissio Valeat, in*
fyiciat tempus feturu,
patet de elcfi. quia pro
pter. uer.aliter.de re>
ferip.statntum.uer. nu!
lustamenagr §. cuma*
liter.de eo, qui mit. ini
pojsefieu/m,qui.cunt si.
idem si dicat,non uale*
retifecit C.de testa.ma*
nu.si iure feciat.ss.quL
1%0d.pig.ud hyp. fol.l.
(i debitor.in si,ubi V a*
Iere,ponitur pro Dura/
re.Vide dehac clausu-
la. Et, an obstet coptda^
cum dicit, uola,quod
ualeat iure teftamenti,
& iure codicillorum,
in quastiont lac.de Bel.
quam posuit C.de liber,
prater.uel exhat ed. in
sblutionibus cotrario*
rwn : adde, quod haec
clausula > Si non ualet
iure testamenti,ualeat
iure codicillorum3 noti
habet locum> quando
teftametum desicit pra
pter imperfedlam uo*
luntatem, l. ex ea seri*
pturaatbi hoc per W»
js de tefta.
> to bonorum subfidio.t Pone: B. in toriesintappossea.
suo testamento legauit mihi decem: & h/nulhmn 1
postea condidit secundum testame-
tum nulla de p ree dicio legato facta
mentione : quaeritur, an ir.relliga
tur legatum reuocatum, cum in pri-
mo testamento dixerit, Si non ua-
let iure testamenti, ualeat saltem iu-
re codicillorum, &c. Respon. quod
sic,arg.fEde adimen. leg. si tibi. Arg.
contra ff» de probat, cum tacitum,
sed illudlocum habet in tacito lega-
to. de hoc not.ff.si cui plus quam per
21 leg Falcid.l. iij. pcn.p t Sed pone:
ter aUegauitdenuit autem,ut s.squbd nihil habere debeat:fetetur au*
tem,qubd uesligia uoluntatis te flatorum sequendafunt, C. de necesi
feritis htere.Lquidam.lt em communiter te slat ores per uerba praedi*
fla fibi prouident in cairfam inteftati,sfde test.milit.Lmiles,qui deslb
nduerat.f .fin & attendendum id fit,quod fieri consueuit ,ff. de pro*
bat.l iij,&Lsipasium.infi.dicit,qubd si ieftator remaneret 'mtesla*
tusfioctestamento non habente uim teftamenti, per uerba pradiftd
testamentum haberet uim codicilli.,grwmientes ab inteflato excodi*
ciliari reflitueret hereditatem inflituto,ff de tefla.l. ex ea seriptura,
de iniust.test.l.posthumus.s fin.& de tcsia.n:ilit.qu<£rebatur.§. pen.
Sed in casu qutsito teflator fecit aliud teftamentum: cr sic primum
non ualet iuretestamenti,necprcpterhocfit testatormtestams.Soluc
do dicit,illa uerba m hoc cafu nihil cpt rarv.^y ideo sublato primo te*
/lamento per secundum,C.de teflasancimus. instituti in primo teflae
mto nihil habebunt^fiut dkitylU wrba>St non u^Ut^csic pro*
quidam
Delnstrumentorum editione. 68i
cum plures essient filij institutLunus alteri ex fideicoittmisjb restituen
poteritihoc non procedit 'm terminis quostionis.nam cum suerint pa*
riter instituti , necesiarib est sideicommifflim inuicem relislum,
esfeinutile,ss.de legsi.Lcumpater.s.pater,quisilio, quare concludi*
tur,quod s.
&c.arg.ff.de uerb.oblig.si stipalatus
fuerim.$.j.& 1.si a colono.ff. de uerb.
sig.uerbum Oportebit. Item aliud
uidetur didum , Si non ualet: &a-
liud,Si nonualeatn. Vel dic, secun-
dum Odof.quddaut statim deficit te
stamentum proptersolennitatis de-
fedum:&tuncuerbailla, Sinon ua-
let, &c. referuntur ad illum casum
tantum,& non ad alios praedidos:
aut non desicit statim, sed postea ex
euentu , puta capitis diminutione,
uel posthumi agnatione,uel alio rno
do,&tunc etiam ad casum illum per
tinenthaecuerba:quia in dubiis in-
terpretari debemus,ut resualcat0,
ff.de uerb.oblig. quoties, ex. de fide
instrumen.inter, prope fin. & in te«
stamentis,&c.ff.de reg. iur. in testa-
mentis.ex.de donat.cum diledus.&t
arg.ad hoc ff de leg.ij.cum filius.$.h§
19 res. &1. si quis testamento.tSi qs
uult igitur secur£ testari, dicat sic.
Fo RM A. Si non ualet testamen-
tum ratione praeteritionis, uel exhe-
redationis, uel alterius solennitatis,
ualeatiurecodicillorum,& alterius
cuiuslibet ultima uoluntatis: & ro-
go omnes mihi uenientes ab intesta
to , uel (accedentes ex testamento,
uel aliquo iure, ut hereditatem me-
am restituantP.nam hoc casu quili-
bet tenetur restituere hereditatem
perfideicommissum,arg. C. de fidei-
com. ex testamento. ff de leg. iij. si
cum fundum, detrado tamen debi - Q Valeat.nettugd/
20 tobonorum subfidio.t Pone: B. in torieCint lonoshd
illd§Milari.Princi*
paliterautem se fundat
' inboc,qubdlicet insti*
tutiora in codicillis,
udat interdum, non
MMa, sed trahitur
adsideicominissa/m, ff.
^iurecodic,l.i/.$.sin.
^4c°dicil.$,Luci
tl^fesiscriptura,de
W queritur, posiitefe
sstodiciU^tamenilla,
(T omnia alia iura id di
tentia, oportet inteUL
^cumposiibikest du
redam codicillare tra^
^^fideicommissarid:
J«od est,quando diuer
lJ sunt^ui debent sidei'
^miswn, ab illis qui
bu5debetur:utquiaue-
nie^bintestato debet
£i^er^tUt^>Ut m ^conficlu^nr.ss.de iure codicil. Sed
direda^?°^°&^em^ens^cu^debetur,nonesl posiibile
ualeredebet,quo iure potest,
fecit dir ^ .Un^Um ^P°si^dee^,qubd sit codicillus, qui non
Treb l testamentum,ss.deiure cod.quodmanus.ss. ad
^rettircy0 4,^tetu^quod quibusdam probabiliter prima sacie ui
feuolM°jiartUin>^r^ codic.cun suaglo.vqubd reslator
ieicoMm;mltSntm™fronsMn,ut procedat, ciim si*
c«idebetur^U^c€X diuersitatepersonaru/m, debentis et
^conclu/t^^4 b°c desicit, cum ijdem sint sicripti in utro*
htfllW>^110^ ^r£dixi:^ uerba illa,Si non ualet iure codic.
i^direfto non ualet iuresideicommifii, ualeat
^f^tesideicommissumi desiciat, propter causant
siciuretestamenti,extra quod
' ~ ( 0 ^testsQd€ codicd.ij. Et si dicatur > quod
eo™>^ de cldU^
rr^nlM^tent
f(«j»rog‘‘w"w’c<’/ac • ■ - • -
rti> t hoc dicat ■
** n° M
5»u ili (t|U >in
*■ s“h,'!T
fat txtrd l«r« le"el > 9’ • , ,
(u/tuim. " tons.utssde iure codiciJ-l-j-& uerba
Lisi ■ ’i? «licita,»Meat eius,uteod.tit.illud.& C.de
. n r ? !ilcniii4ttlhmd,s»> mcodic.noncodicillum ™. t Irem ui
«pAwJnt* ’ jK de.si estibiclausulageneralis, & so-
citaKr.ndfji 1 n(MMI!Bweram lita,Si non ualet iure testamenti, ua.
* leat iure codicillorum, uel cUiusli-
tegenti.
tutMm. er hi
rr t nuit
^*«»Zc-de
4U5#‘H“! ibi^m codic.
pjeprosqwM j - - 11
ADDB)!!
B4rt iw L c««M
pulos. ucr.^m
ro.inj.
ccxxiiisR^ ■
cofufiudi^^
Pet. de Ane W
clxij.teneL^
uxor haberet
libislU^^1
tictm
uelill^
cilset
qKO^0l,tlQ
>■ i:S5
95**»
l0d litet
^;S>'