DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#1040
Ammm
danunimeitpenmx k —
'nditionali.inhocmei
'n^Utodic,
tiiis'fatur}no
tuliterdebetin
Aprset
jMl,,
Uo^ittioiw
tastt^utLtra
■Wt intere
Uir^eiut
^iurtadioi
^itiuris.
tenetur (
s*e|fe,Sed
fclWgKf
^UMtitdt
hi^hoci
Wiwo:
’^!wnw^(
| Ww
,'^^itncir
Igsd^e
issres,^
j iiturtribus r
Ifturpus:
lationem
LjJJifissi
fa^i
l^interesi
ssditfaa/
fanabo
tslMMii
fadinttres
isiwUsi
^uoinos
plcerticond
nrhrm.zri
quod ert petitum,primo ZF principaliter debet ferri certa fententia:si
secundario,ualet mcerta,utLterminato. C. de frurt. Z2 lit. expen.de
sent.qu# pro eo,quod interert, m rubro <& nigro: zr Inglojsa m ru*
brica,qu# dicit,^super interejse fertur incerta fententia. lacobusdi*
at,quod uidetur contra no.in Lcerti c6didtio.ff.fi cert.pet.ZF’ uidetur
casus C.de inutil.ftipulliij.insi. Suftinendo gl. dic, aut certum petitur
vn libello:^ tunc debet ferri certa fententia,ut no. C. de sent.qu# sine
#er.quant.l.j.Autmcertum:zy tunc aut loquuntur de sententia con*
demnatoria,autdeabfolutoria. Side condemnator ia, aut petitur in*
terejse principaliter: zj ert interejse, quod habet originem de pr#te*
rito:zy tunc non ualet incerta sententia, ut in §. curare. Inst.de artio.
Autpetitur accessbrie,uel de faturo:zr tunc ualet incerta sententia,ut
no.insimili,C.defruft.&lit. exp en.I, ter minato, z? sacit ad pr#di*
dia,quodno.sf.de damno inferto,l.fi quismijswm,§.iudex.et Q.si quis
dlteri,uelsibi,l.cu/m propria.per Cyn. Si loquitur de absolutoria,tunc
ualet.Exemplwn:petij interejse non declarando quantitatem:reussu*
scepit libellum,dato mihi termino ad probandum: debui certum pro-
bil probaur.certe reus absoluetur:tamen quantitas exprimi non pote*
rit.Vnde qualiter incertu deducatur, dicit lex ultima C. de annali ex*
ceptione:dc quo dirtum erts. Qualiter autem deducatur in sententia,
dirtum ert fuperius. Bald.Interesse ert quantitas damni,uel lucri.Bald.
ttide ].§.nota, quod omne interejse. Circa interejse taxandum, quale
sit ossicium iudicis appellationis,uel primi iudicis : sidendum ert, quod
obligatio primitiua continet certam quantitatem, uel certam natura:
obligatio secundaria z? ossicium iudicis taxat ad duplum,id est, ad in*
terestesingulare,non uenit ultra damnum communis #stima.tionis. Si
nutem obligatio primitiua non ert cert# quantitatis,uel natur#, uenit
totum, quatenus interert uere,quod per subtilitatem iudicis declarahi*
'tur:ztr uenit interejse ratione damni emergentis, zj ratione lucri ces*
santis,ut C.desententiis,qu<e pro eo,quod interert,l. j. Verba textus
illius legis siant ita obscurasicut aliqua,qu&sint in corpore iuris:ideo
bic inssemus.Sciendum ert, quod ert triple* interejse, quoddam ert in*
terejjeconuentionaliterdeclaratum, quod uocamus Interejse conuen*
tumtquodda interejse comune,quantum res comuniter ualet: quodda
ert interejse singulare,quia singularem utilitatem affert res uni, quam
non assert ferte alteri. Item quoddam est interejse taxans: quoddam est
wterejse taxatum per fermam contrartus:utsi promittitur aliquid no
mine interejse taxati,sf. de pr#t.ftipul.l.fi.De interejse taxando omnes
concordant,quod interejse taxandum ert interejsesingulare: quia lex
taxat,z? taxari mandat ad duplum. Sed de interejse taxante siunt opi*
mones.Placen.dixit, quod interejse taxas ert interesse couentwn,quod
no potert excedere ultra duplum simplo computato, C.de jsion. l.si. in
prin.Bulg. dixit,quod interejse comune.nam quoniam nome interejse
Jsimpliciter prolatum inteUigitur de communi,ss. ad leg. Falci.l.pretia
rerum, cr pretium conuentum, uel merces non ert proprie interejse:
quia non ex re,sed ex negotiatione percipitur,ss adl.Falc.l. iij.de h#*
red.uend. I. exheredatus, nec ad ipsu/m agitur, ut interesse, cum sit in
ebligationeprim#ua:sed interejse cocernit obligationem secundaria,
sfcomo.l.fi,ut certo. §.si duobus uehiadum. Et si promitto damna zr
interejse re sar cire,non uenit pretiivm,sf. de condit, ZJ demonst. I. qui*
bus diebus. §.j.&fi absoluo te ab interejse,non ideo uideor dbsoluere
d reflitutione pretijfts.de artio.emp.Lemptorem.§. ibidem, ZJ hoc ert
uerius, fecundum lac.But. interejse enim ert damnum, ut hic in uerbo,
damnum reddatur.zr de art.emp.1. j. Sed pretium conuentum non ert
damnumiergo non ert interejse:sed damnum conuentionaliter #stima*
tum ert interejse conuentum: ut no. Dyn.in c. mora.de reg.iur.lib.vj.
Bal. Sed quomodo probatur interejse singulare per tejks,qubd ipsi no
sint singulares* Refeon.si concordant in dirto, z? causa non ad diui*
duum relata,id ert, ad sie te ssem zj singularem dssertionem: quia tunc
teftis ejset singularis:nec ad genus generaliflimu omniu hominu, quia
ejsetinterejse commane:fiedadgenus siubalternum,sicilicethominem
talis industri(e,ztr talis conditionis,js.de uerb. oblig.l.c6tinuus.§. cum
ijhi.secundum gl.Bald.Ex conierturis etiam iudex aflimat, tsemper.
hoc interdirto. sfquod ui,dut clam.uide, quod no.Inst. de uerb. oblig.
s.fi.ZT Lsi.ss.de prat.stipuL quod dic,ut no. pergl.z^ Cyntum in dirta
lpuer.uide.Bal.Et nota,quod obligatio primaria taxatsecundariam,
si primaria habet certos sines: sed si no habet sines cert# #ftimationis,
non potert tunc aliud taxare: quia terminus,ad. quem fit relatio, taxa*
tus ejse debet.nam incertus numerus non potert alium numerum dbnu*
ii**'®
^1«.
Specui. liE. II. Pardc.III.
merare. tunc igitur iuxta ferti #femationem debetur r
ss.de uerb.oblig.Lflipulationes no dwidufe^^
communem #jHmationemsingulariter interert,in totw^debetur^
cummfertumcadatinterZfse ^mmune,z^oper#pretii^^^^
qui insulam. §.qui #des.ss.pro facio,l. cum duobus. §.cummco^
Zj Ljbcietas contrahitur.sf.de cond. M.l.fi non fcrtem.§
Quare mtercssecommMenonme^
quiam ferto iwncadit#ftimatiounifermis,ZT^
commune: nisi ferte fit tale fartum,quod locari cosueuit communiter
zristud dicitur mterejje commune,sicty interca fas certos,
casus incertos ifle casusponeretur:arg.st:depr#[^
lis.§.atcum do.ztrls§.j.desupersic.ingl.ZT arg.ssde rebus dub l L
Omne autem,quodertcertivm,autertcertunidese,autertcertum^t
relationem ad aliud: zgsic non ex se, fedper relationem adiundi,^.
htcfententia.z?l.infivmma. Quomodoergommateriaaccibimvs
interejse* Refeon.casu certwm appello, quando resipfaredfate^
tionemcommunem,qu<e cadit ut in plurali,ita quod personanonfeit
locuminter^fed res,id ert bonitas rei. Nam quod unisormeeft,
certum diatun,uduidc.tur:fed quod noji eft aptum natum unisormiter
prodejse,fed dijsormiterfefaidnon dicitur certum commoditate com-.
muni,fed debet sieri certumiudidssubtilitate.cxueritate personanm
€7 circunstAntiissimilesf.de legatis,iij.sifine. delegatis,ijl.M
trarium eH ergo magis,i^uam taxatum: ficjs.de teflibus,LHj.^.tu^
gis.ss.deiuredotium,l.cumport.§.gen&ri. zyLqu.ero. Itentqu^
sunt res,qu# habent intrrtifecam bonitatem, cui communis sstimafa
commensuratur, ff.si certum petatur, l. cum quid. zyLulmm.^
iftis cadit regula de casibus certis z^commenferatis. Quiedamfiiiit,
qu# non habent intrmfecam bonitatem, ut ire Romam,svjfem(odert,
ZJ fimilia: er tunc interejse singulare nonpojsuMiismetiripenet h
terefse commune:Z7 non cadit in casibus:quia no asferunt tantam uS»
htatem rejfaertu uniuersorwn, quantam rejsertu singularispersont:
zrsic interejse omnino dissormezpno conferme:&hoc proptertjsi
propter qualitatem mh#rentemperson£,ss ad exhib.l.populi.zrnik
sf.de eo,quod certo loco,l.Hj.§si.Item propter necessitatemlncwmbin
tem person#,ff.de feruis exfaor.l.serui uenditor.^sina.ejlsermu.
Item propterajsertionem iustfiimam, ss. mandd.cm feruiu.eMm
qualitas,qu# communis non ert,fedsiiigukrh^mcnfaratmtercjss^
gulare,ut quia patet:fed qualitas communis ert,quemenfarativitrs
fe commune,ut quia homo, non quia filius, ss. ad L Falcidlpretiarn
rum.portprin.nam talis natura communis ert,sf.deaccus.l.bosdcau
sare. §.si.fimde dicimus ss.de procur.Linpopularibus.mprin.Difi^
rtio ergo legis ert in tribus. qu#dam enim sunt res,qu# persenatia^
liter utiles sunt ex quantitate, ut frumentumiuelnaturatUtfajsiqM^
qu# ex accidenti,ut purumfartum, quo dcomniuniter noti
nec cadit in camerciis zginartibushw^^
muniter ert in ufibus. hominumdBal. De lucro nota, quod eit lucrwn
rei, cr lucru/m feei. Spei ert multiplex: quo ddarn enim ert pendensex
infidus fertun#,ut Inst.de uerb.oblig.§.ex coi " ' ‘ . poroarc
mnis potentia deducitur in artum,sf.de condirt.ob cau. Lquodferu^
sed distrahitur de potentia propinqua,^ remota. Quodddinerti^ r e
pendens ex farto meo zj alterius,ss.ad l.Falcid.L pretiarerMiidtip
Quoddam pendens ex moraaduerfarij, ss.ex quibus causism^fa
cndum.z^Ldenicp. Quoddam pendens ex uerisimilibusconicd^
ss. de eo,quod certo loco,l.iij.in fine. Lucrum autem pr^jumpttonis,
uoco lucrum temere pr£sivmptum,jsad exhiblpen. C. de
pro eo,quod inter.l.j.$.pen. Lucrum enimutueniatiniudicio, _
ejse uerisimde,zy~ no aberrare a iuflitia natur ali,ut lucrum ufepPj
nis, zy lucrum usur ari# prauitatis, utnoL ss. de fartis, l.si
lium.§.sin.perglossizy' Dyn. Lucrum rei quoddam coharenst
si emi bono fero,puta pro decem mercantiam, qu# ualet
possea coepit ea ualerefic enim ditantur mercatores.Quoddam c I
paratum are,quod accedit magis contemplatione peisona:,^^
uel iufta ratione: uide Injra eodem,§. nota, quod quidam.$.(s c
co,zyc. Nunquid interejse singularedicatur precium ? G ofa > j J
quodsic:fed textus dicit contrarium: ut l. pretia, rerum. (7 s
exemplo,si seruus tuus me osfcndatjgo multum tibi darem p '
bendo zy iugulando, l. penul. ss. decondirt. ob caus.ZT *
non dicitur pretium : quia delinquendo nemo sit preti°rt • .
fi ejset pretium , ergo fartus, ejset pretiosior delins ^ '^r
ert silsum. ergo momine pretij absolute probato,