Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Ephēmeris archaiologikē (1885)

233

ΑΡΧΑΪΚΟΝ ΑΕΤΩΜΑ ΕΚ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ

234

εδρεσεως αύτοΟ, διότι δεν εύρέθη έρριμένον που
ούο επί τοΟ αρχαίου εδάφους, άλλ' ευρέθη εις βά-
θος ένός μέτρου υπό το άρχαϊον έδαφος, έν τω
7^ώρω τω μεταξύ της θόλου και τοΟ ναού τοΰ
Ασκληπιού, καθέτως κείμενον και δια πλίνθων
επιμελώς καθ' άπασαν αυτού τήν έπιφάνειαν περι-
τετυλιγμένον. Εινε άρα κατάδηλον δτι ετάφη ύπό
ανθρωπινής χειρός και περιετυλίχθη δια πλίνθων
επί τω σκοπώ τοΟ νά κείται έκεΐ αβλαβές και
ασφαλές. Ποία δε ή έξήγησις του παραδόξου τού-
του φαινομένου, εινέ μοι πάντη άδηλον. Μήπως το
προκείμενον κιονόκρανον ήτο τό τταράδευγμα, καθ'
ό κατεσκευάσθησαν τά λοιπά, και εκ τούτου ίσως
εύλαοείας ένεκα προς τό επιφανές οικοδόμημα καί
τον αρχιτέκτονα αύτου έθαψαν αυτό, ίνα σώζηται
δια παντός; Τά παραδείγματα ό'μως κατεσκευά-
"ζοντο ούχί εκ σκληρού λίθου, άλλ' έκ κηροΟ ή εξ
άλλης μαλακής καί ευκόλως έξεργαζομένης Ο'λης.

Καί αύται μέν αί περί τοϋ ύπ' έξέτασιν κιονο-
κράνου ειδήσεις, ας ειχον νά άνακοινώσω τω άνα-
γνώστη' άλλ'άνάγκη νά προσθέσω καί τά έξης :

*Αν ήτο βέβαιον ό'τι ή θόλος ωκοδομήθη ύπό
Πολυκλείτου τοΟ έπιφανοΟς γλύπτου της Ε' έκα-
τονταετηρίδος, έδυνάμεθα νυν νά είπωμεν δτι τό
προκείμενον κιονόκρανον εΐνε τά άρχαιότατον τών
σωζομένων ήμΐν κορινθιακών κιονόκρανων" αλλά
προ πολλοΟ έχω ήδη υποδηλώσει ( Πρακτικά της
Αρχ. Εταιρίας τοΟ έτους 1883 σελ. 50) καί άλ-
λοτε εκτενώς θέλω αναπτύξει, ό'τι κατ' έμήν γνώ-
μην ό αρχιτέκτων της τε θόλου καί το 0 θεάτρου
εινε πιθανώς Πολύκλειτος ό νεώτερος, ό κατά τό

πρώτον ήμισυ της Δ' εκατονταετηρίδας άκμάσας.
Τούτου δέ ούτως έχοντος, παραβάλλοντες τό ύπ'
έξέτασιν κιονόκρανον πράςτό έκτοΟ ναοΟ τοΟ Απόλ-
λωνος έν Φιγαλία παρατηροΟμεν,δτι τό τελευταϊον
τούτο, μίαν μόνον σειράν έχον φύλλων καί έκ τού-
του ίκανόν μέρος του καλουμένου καλάθου άκό-
σμητον, θά εινε άρχαιότερον τοΟ ημετέρου καί οιο-
νεί ή πρώτη μορφή τοΟ κορινθιακοΟ κιονοκράνου,
διότι οιανδήποτε καί αν παραδεχθώμεν τήν άρχήν
καί τον τρόπον της άναπτύξεως τοΟ κορινθιακοΟ
κιονοκράνου, μίαν σειράν φύλλων θά ειχεν αύτό
κατ αρχάς, της δευτέρας σειράς προστεθείσης ύστε-
ρώτερον προς μείζονα καλλωπισμόν (1). Τό προκεί-
μενον δμως δύο σειράς έχον φύλλων δεικνύει τήν
δευτέραν περίοδον της άναπτύξεως τοΟ κορινθιακοΟ
κιονοκράνου, έν ω έξ άλλου τό άπλοΟν της μορφής
αύτοΟ άποτελεί αντίθεσιν προς τό τοΟ μνημείου τοΟ
Λυσικράτους, έν ω τό κορινθιακόν κιονόκρανον άνα-
φαίνεται έν άκρα άναπτύξει καί τελειότητι.

Κατά ταύτα άρα το ύπ' έξέτασιν κιονόκρανον,
δπερ άλλως μεγίστην έχει ομοιότητα προς τό έκ
τοΟ ναοΟ τοΟ Απόλλωνος έν Μιλήτω, ίσταται με-
ταξύ του έκ της Φιγαλίας καί τοΟ έκ τοΟ μνημείου
τοΟ Λυσικράτους, κατ' άκολουθίαν προέρχεται πι-
θανώς έκ τών χρόνων τοΟ πρώτου ήμίσεος της Δ'
έκατονταετηρίδος. Προστίθεται άρα δι' αύτοΟ καί
εΐς λόγος, ύπέρ ής άνωτέρω έξήνεγκον εικασίας,
ό'τι άρχιτέκτων της θόλου ήτο Πολύκλειτος ούχί ό
άρχαιότερος, άλλ' ό νεώτερος.

Π. Καββαδίας.

ΑΡΧΑΙΚΟΝ ΑΕΤΩΜΑ ΕΚ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΑΕΩΣ

(Όρα τήν άρχήν του άρθρου τούτου έν τή Άρχ.Έφημ.τοϋ 1884 σ. 147 :ος και τόν οίκεϊον πίνκαα ΰπ'άρ. 7).

β'. η γιαραστασισ
Ό κατά της Ύδρας άθλος του Ηρακλέους εινε
εκ τών έ'ργων τοΟ ήρωος τούτου, άπερ έξ άρχης
ή τε ποίησις καί αί τέχναι καθ" δμοιον τρόπον πα-
ρέστησαν. Κατά τόν Ήσίοδον (θεογον. 313 κ. έξ.)
ή 'Ύδρα εινε θυγάτηρ της Έχίδνης έκ τοΟ Τυφάω-

νος, άνατραφεϊσα προς ολεθρον τοΟ Ηρακλέους
ύπό της έχθρας αύτώ "Ηρας.

(i) Τοιαύτη Οά ήτο ή φυσική πορεία του κιονόκρανου τούτου εν τη
αναπτύξει αύτοΰ' άλλ' εννοείται δτι πρός διάκρισιν της φυσικής ταύτης
πορείας αυτού" δέν πρέπει νά λάβωιχεν ύπ' όψιν τά μεταγενέστερα κιο-
νόκρανα, έν οίς είχε παύσει πλέον ή άνάπτυξις και έπεκράτει ή σύγχυ-
σις τών μορφών.