DOI Artikel:
Tsuntas, Chrēstos: Anaskaphai taphōn en Eretria
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14587#0030
37
πνοής τοΟ άνεμου. Ύπό την μεγάλην κάθετον λα-
βήν τοΟ άγγείου ύπάρχει άνάγλυφον έπικεκολλημέ-
νον παριστών τον Διόνυσον μεθύοντα καί ύποβα-
σταζόμενον ύπό Σατύρου.
Οί των τάφων τούτων μεταγενέστεροι είναι πολύ
ποικιλώτεροι τήν κατασκευήν, φαίνεται δέ, δτι τό
έν είδος δεν έπεται άλλω κατά χρονολογικήν τάξιν,
άλλ' δτι κατά τήν αύτήν έποχήν άλλοι κατεσκιύα-
ζον ούτω και άλλοι άλλως τον τάφον των. "Ηδη
άπο τοΟ τρίτου αιώνος ήρχισαν άντί τών τριών και
τεσσάρων μεγάλων ογκολίθων νά έπιΟέτωσι τώ
πώματι μόνον δύο τετραγωνικούς πώρινους λίθους
έχοντας πάχος 0,25-0,35 μ. περίπου. Όλίγον δέ
μετά ταΰτα εκλείπει και τό κύριον πώμα, τό όποιον,
ώς είπομεν, συνίστατο συνήθως έκ κεραμίδων, ούτω
δέ ο τάφος σκεπάζεται μόνον ύπό τών δύο πωρίνων
λίθων. Τό είδος τοΟτο εξακολουθεί, ύποθέτω, μέχρι
τών καθαρώς ρωμαϊκών χρόνων" λέγω δέ ύποθέτω,
διότι μόνον έν ένί εΰρομεν δύο πήλινα άγαλμάτια
παριστώντα βάκχας κρατούσας τύμπανα" ή τέχνη
αύτών μοι φαίνεται τών ρωμαϊκών χρόνων. Οί εύ-
τελέστεροι τών τάφων τούτων στεροΟνται ενίοτε
και πάτου, 6 δέ νεκρός κείται άμέσως επί της γης.
Επίσης άπό τοΟ τρίτου αιώνος φαίνεται, δ'τι
ήρχ_ισεν ή χρησις μαρμάρινων λαρνάκων σκεπαζο-
μένων ύπο μιας και μόνης μεγάλης επιμήκους πλα-
κός επίσης έκ μαρμάρου. Αί πλεΐσται δμως αύτών
είναι άναντιρρήτως πολύ μεταγενέστεραι. Μόνον
έν μια εΰρομεν εν μικρόν ληκύθιον τών νεωτέρων
αττικών, έφ' ού παρίσταται γυνή καθημένη πρός
δεξιά και πρό αύτης έρως, μεταξύ δ' αύτών χήν"
της γυναικός τά γυμνά μέρη είναι λευκά, ή δέ
τέχνη φαίνεται τοΟ τέλους του τρίτου αιώνος. Αί
λοιπαί λάρνακες δέν περιεΐχον ειμή άγγεΐα πρό-
στυχα, ων τινα και άνευ γανώματος, άλάβαστρα
λευκά, φύλλα χ_ρυαά, βελόνας όστείνας και τρεις
καλαθίσκους πλεκτούς έκ φυτών λεπτών, ών οί
δύο σχεδόν δλως κατεστραμμένοι. Έν μια εύρέθη-
σαν τά οστά δύο νεκρών είς δύο σωρούς, ών δ εις
εκείτο εϊς τό μέσον, δ άλλος εις τό έν άκρον."Αλλη
δέ πάλιν περιείχε τά οστά τούλάχιστον τεσσάρων
νεκρών εις σωρούς ούχ_ί διακεκριμένους άλλήλων
ώς έν τή πρώτη.
"Οτι οί έκ κεραμίδων τετραγωνικοί τάφοι ήσαν
έν χ_ρήσει και κατά τον τρίτον και τούς έπομέ'νους
38
αιώνας, είπομεν ήδη άνωτέρω. Κατά τούς ρωμαϊ-
κούς χρόνους συνείθιζον νά θάπτωσι και έν τάφοις
κακοτέχνως κατεσκευασμένοις έκ πωρίνων πλακών
και έσκεπασμένοις διδμοίων τριών ή τεσσάρων μήτε
τοΟ αύτοΟ μήκους μήτε του αύτοΟ πάχους" ενίοτε
μάλιστα είναι προφανές, δτι αύται ειχον χρησιμεύ-
σει πρότερον εις άλλο τι' ούτω ενός τάφου τό πώμα
ευρέθη, δτι άπετελεΐτο έκ τεσσάρων πλακών πελε-
κηθεισών έκ τών σπονδύλων κίονος πωρίνου άρ-
ραβδώτου. Τών αύτών χρόνων τάφοι είναι και οί
έκ λίθων κοινών κτιστοί. Οί άτεχνότατοι δμως και
πενιχρότατοι πάντων είναι οί έκ κυρτών κεραμίδων
μεγάλων πεποιημένοι, ών δύο ή τρεις έστρονον
κάτω καί, άφοΟ άπέθετον έπ' αύτών τον νεκρόν, τον
περιέβαλλον έπειτα δι άλλων πανταχόθεν. Οί έρ-
γάται όνομάζουσιν αύτούς λίαν προσφυώς καλύβας.
Περί πάντων τών τάφων γενικώς, έξαιρουμένων
μόνον τών άρχαιοτέρων τών περιεχόντων ληκύ-
θους, δύναται νά ρηθή, δτι έν αύτοϊς τά πράγματα
ευρίσκονται συνήθως εις τούς πόδας, πολύ δέ σπα-
νιώτερον παρά τήν κεφαλήν καί εις τό μέσον. Εν-
νοείται δτι δέν πρόκειται περί πραγμάτων, τά όποια
δ νεκρός έφόρει, ώς τά κοσμήματα [εις ά πρέπει νά
καταταχθώσι καί τά περί τήν κεφαλήν καί έπί τοΟ
στήθουςεύρισκόμενα χρυσά φύλλα), άλλά περί άγ-
γείων, κατόπτρων, πήλινων άγαλματίων καί τών
τοιούτων. Έκτος τοΟ τάφου δμως ούδέποτε ευρέθη τι
άξιον λόγου ή άρτιο ν, πλήν ενός ή δύο μικρών άγ-
γείων δλως άσημάντων, ύποθέτω δέ δτι καί ταΰτα
δλως τυχαίως περιέπεσαν είς τά χώματα" έν ώ
είναι γνωστόν, δτι ά)ΛαχοΟ ευρίσκονται πολλά
πράγματα, ενίοτε μάλιστα τά πλείστα καί τά κάλ-
λιστα περί τον τάφον ή έπ' αύτοΟ. Έν Έρετρία
παρατηρείται άλλο τι, δτι δηλαδή συχνότατα δ
τάφος κείται ύπό στρώμα άμμου θαλάσσιας ή πο-
τάμιας, καί άλλοτε μέν ευρίσκεται ή άμμος άμέ-
σως ύπό τήν έπιφάνειαν της γης, άλλοτε δέ βαθύ-
τερον" ενίοτε στρώματα άμμου καί στρώματα γης
έναλλάσσουσιν" έν τοιαύταις δέ περιπτώσεσι τά
στρώματα της πρώτης είναι πολύ παχύτερα τών
της γης. Αγνοώ πρός τί έχ^ρησίμευεν ή άμμος,
αληθές είναι μόνον, δτι αύτή διατηρεί" περί τον
τάφον ύγρασίαν διαρκή. Αί δύο δημοσιευόμεναι
λήκυθοι έν τοιούτοις τάφοις εύρέθησαν, άλλά καί
έπί πάσης εποχής τάφων άπαντα τις τήν άμμον,
ΑΝΑΣΚΑΦΑ1 ΤΑΦΩΝ ΕΝ ΕΡΕΤΡΙΑ
πνοής τοΟ άνεμου. Ύπό την μεγάλην κάθετον λα-
βήν τοΟ άγγείου ύπάρχει άνάγλυφον έπικεκολλημέ-
νον παριστών τον Διόνυσον μεθύοντα καί ύποβα-
σταζόμενον ύπό Σατύρου.
Οί των τάφων τούτων μεταγενέστεροι είναι πολύ
ποικιλώτεροι τήν κατασκευήν, φαίνεται δέ, δτι τό
έν είδος δεν έπεται άλλω κατά χρονολογικήν τάξιν,
άλλ' δτι κατά τήν αύτήν έποχήν άλλοι κατεσκιύα-
ζον ούτω και άλλοι άλλως τον τάφον των. "Ηδη
άπο τοΟ τρίτου αιώνος ήρχισαν άντί τών τριών και
τεσσάρων μεγάλων ογκολίθων νά έπιΟέτωσι τώ
πώματι μόνον δύο τετραγωνικούς πώρινους λίθους
έχοντας πάχος 0,25-0,35 μ. περίπου. Όλίγον δέ
μετά ταΰτα εκλείπει και τό κύριον πώμα, τό όποιον,
ώς είπομεν, συνίστατο συνήθως έκ κεραμίδων, ούτω
δέ ο τάφος σκεπάζεται μόνον ύπό τών δύο πωρίνων
λίθων. Τό είδος τοΟτο εξακολουθεί, ύποθέτω, μέχρι
τών καθαρώς ρωμαϊκών χρόνων" λέγω δέ ύποθέτω,
διότι μόνον έν ένί εΰρομεν δύο πήλινα άγαλμάτια
παριστώντα βάκχας κρατούσας τύμπανα" ή τέχνη
αύτών μοι φαίνεται τών ρωμαϊκών χρόνων. Οί εύ-
τελέστεροι τών τάφων τούτων στεροΟνται ενίοτε
και πάτου, 6 δέ νεκρός κείται άμέσως επί της γης.
Επίσης άπό τοΟ τρίτου αιώνος φαίνεται, δ'τι
ήρχ_ισεν ή χρησις μαρμάρινων λαρνάκων σκεπαζο-
μένων ύπο μιας και μόνης μεγάλης επιμήκους πλα-
κός επίσης έκ μαρμάρου. Αί πλεΐσται δμως αύτών
είναι άναντιρρήτως πολύ μεταγενέστεραι. Μόνον
έν μια εΰρομεν εν μικρόν ληκύθιον τών νεωτέρων
αττικών, έφ' ού παρίσταται γυνή καθημένη πρός
δεξιά και πρό αύτης έρως, μεταξύ δ' αύτών χήν"
της γυναικός τά γυμνά μέρη είναι λευκά, ή δέ
τέχνη φαίνεται τοΟ τέλους του τρίτου αιώνος. Αί
λοιπαί λάρνακες δέν περιεΐχον ειμή άγγεΐα πρό-
στυχα, ων τινα και άνευ γανώματος, άλάβαστρα
λευκά, φύλλα χ_ρυαά, βελόνας όστείνας και τρεις
καλαθίσκους πλεκτούς έκ φυτών λεπτών, ών οί
δύο σχεδόν δλως κατεστραμμένοι. Έν μια εύρέθη-
σαν τά οστά δύο νεκρών είς δύο σωρούς, ών δ εις
εκείτο εϊς τό μέσον, δ άλλος εις τό έν άκρον."Αλλη
δέ πάλιν περιείχε τά οστά τούλάχιστον τεσσάρων
νεκρών εις σωρούς ούχ_ί διακεκριμένους άλλήλων
ώς έν τή πρώτη.
"Οτι οί έκ κεραμίδων τετραγωνικοί τάφοι ήσαν
έν χ_ρήσει και κατά τον τρίτον και τούς έπομέ'νους
38
αιώνας, είπομεν ήδη άνωτέρω. Κατά τούς ρωμαϊ-
κούς χρόνους συνείθιζον νά θάπτωσι και έν τάφοις
κακοτέχνως κατεσκευασμένοις έκ πωρίνων πλακών
και έσκεπασμένοις διδμοίων τριών ή τεσσάρων μήτε
τοΟ αύτοΟ μήκους μήτε του αύτοΟ πάχους" ενίοτε
μάλιστα είναι προφανές, δτι αύται ειχον χρησιμεύ-
σει πρότερον εις άλλο τι' ούτω ενός τάφου τό πώμα
ευρέθη, δτι άπετελεΐτο έκ τεσσάρων πλακών πελε-
κηθεισών έκ τών σπονδύλων κίονος πωρίνου άρ-
ραβδώτου. Τών αύτών χρόνων τάφοι είναι και οί
έκ λίθων κοινών κτιστοί. Οί άτεχνότατοι δμως και
πενιχρότατοι πάντων είναι οί έκ κυρτών κεραμίδων
μεγάλων πεποιημένοι, ών δύο ή τρεις έστρονον
κάτω καί, άφοΟ άπέθετον έπ' αύτών τον νεκρόν, τον
περιέβαλλον έπειτα δι άλλων πανταχόθεν. Οί έρ-
γάται όνομάζουσιν αύτούς λίαν προσφυώς καλύβας.
Περί πάντων τών τάφων γενικώς, έξαιρουμένων
μόνον τών άρχαιοτέρων τών περιεχόντων ληκύ-
θους, δύναται νά ρηθή, δτι έν αύτοϊς τά πράγματα
ευρίσκονται συνήθως εις τούς πόδας, πολύ δέ σπα-
νιώτερον παρά τήν κεφαλήν καί εις τό μέσον. Εν-
νοείται δτι δέν πρόκειται περί πραγμάτων, τά όποια
δ νεκρός έφόρει, ώς τά κοσμήματα [εις ά πρέπει νά
καταταχθώσι καί τά περί τήν κεφαλήν καί έπί τοΟ
στήθουςεύρισκόμενα χρυσά φύλλα), άλλά περί άγ-
γείων, κατόπτρων, πήλινων άγαλματίων καί τών
τοιούτων. Έκτος τοΟ τάφου δμως ούδέποτε ευρέθη τι
άξιον λόγου ή άρτιο ν, πλήν ενός ή δύο μικρών άγ-
γείων δλως άσημάντων, ύποθέτω δέ δτι καί ταΰτα
δλως τυχαίως περιέπεσαν είς τά χώματα" έν ώ
είναι γνωστόν, δτι ά)ΛαχοΟ ευρίσκονται πολλά
πράγματα, ενίοτε μάλιστα τά πλείστα καί τά κάλ-
λιστα περί τον τάφον ή έπ' αύτοΟ. Έν Έρετρία
παρατηρείται άλλο τι, δτι δηλαδή συχνότατα δ
τάφος κείται ύπό στρώμα άμμου θαλάσσιας ή πο-
τάμιας, καί άλλοτε μέν ευρίσκεται ή άμμος άμέ-
σως ύπό τήν έπιφάνειαν της γης, άλλοτε δέ βαθύ-
τερον" ενίοτε στρώματα άμμου καί στρώματα γης
έναλλάσσουσιν" έν τοιαύταις δέ περιπτώσεσι τά
στρώματα της πρώτης είναι πολύ παχύτερα τών
της γης. Αγνοώ πρός τί έχ^ρησίμευεν ή άμμος,
αληθές είναι μόνον, δτι αύτή διατηρεί" περί τον
τάφον ύγρασίαν διαρκή. Αί δύο δημοσιευόμεναι
λήκυθοι έν τοιούτοις τάφοις εύρέθησαν, άλλά καί
έπί πάσης εποχής τάφων άπαντα τις τήν άμμον,
ΑΝΑΣΚΑΦΑ1 ΤΑΦΩΝ ΕΝ ΕΡΕΤΡΙΑ