DOI article:
Staēs, Balerios N.: Peri tēs chrēseōs Mykēnaïkōn tinōn kosmēmatōn
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14657#0042
59
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΜΥΚΗΝΑΪΚΩΝ ΤΙΝΩΝ ΚΟΣΜΗΜΑΤΩΝ
60
τά δύο ταΟτα κοσμήματα ήσαν τεθειμένα επί φερέ-
τρων,καθόσον έλλείπουσιν ήμΐν άναλογίαι παραπλή-
σιου έθίμ,ου ', πιθανής λίαν ομως ού'σης, ώς έκ των
άνωτέρω εκτεθέντων, της διακοσμήσειος τών ξυλί-
νων θηκών τών νεκρών δια διαφόρων άλλων χρυ-
σών ποικιλμ.άτων, ουδόλως παράδοξον είνε νά έχρη-
σίμευσαν και τά δύο ταύτα κοσμήματα προς τοι·
οΟτον σκοπόν, γνωστοΰ άλλως τε όντος ότι τό έτε-
ρον τών κοσμημάτιον τούτων, ή κεφαλή του βοός
ή τον διπλούν πέλεκυν φέρουσα, ή το παρά μυ-
Είκών 13.
κηναίοις λατρευτικόν σύμβολον ίερώτατον. Ες
άλλου δέ φανερόν εινε ότι καΐ τά εν τω αύτώ τάφω
ευρεθέντα πολυάριθμα εκ λεπτού ελάσματος ομοι-
ώματα τοΟ αύτοΰ εμβλήματος (δοΐΐΐ. είκ. 329-330)·
τά όποια ήσαν βεβαίως έπικεκολλημένα έπί ξύλου,
Οά έστόλιζον, παρά την άργυράν κεφαλήν, μέρος της
λοιπής του φέρετρου επιφανείας. Άλλ έπαναλαμ-
βάνομεν ότι και ώς προς τήν χρησιμοποίησιν τών
1 "Ισως ή3υνάμ.εΟα να επικαλεσθούν προς έπίρρωσιν της υποθέ-
σεως ταύτης, τας έπί αιγυπτιακών σαρκοφάγων εΐ/.ονας τοΰ πτερωτού
ήλιου και αλλο>ν θεοτήτων, έαν μ,ή έκινοΰνευεν ή σύγκρισις αϋτη να
ΟεωρηΟή λίαν τολιχηρά.
δύο τούτων παραδόξουν αντικειμένων δεν έκφράζο-
μεν ή άπλήν ύπόΟεσιν.
Επίσης εϊκαστικώς; έκφράζομεν τήν ίδέαν ότι
και το παράδοξον πεταλοειδές κόσμημα του τρί-
του τάφου (δοΐαποΐι. είκ. 195) το είκονίζον θεότητα
ύπο φοινικοειδές άνΟέμιον, το έξηρτημένον άπό κυρ-
τής άργυροίς καρφίδος ίκανου πά/ους, ότι και τού-
το τό κόσμημα τοιούτον τινα Οά είχε προορισμόν.
Διότι αληθώς εϊνε αδύνατον νά έ'/ρησίμευσεν ώς
περόνη του στήθους ή της κεφαλής, ώς ήρμηνεύθη
(8ο1ιαο1ι. ενΟ. άνωτ. σελ. 236). Οϋτε τό βάρος
αύτοΰ, ούτε το σχήμα του άργυρου εμβόλου, τον
αυλακωτού, Βι ού έστερεοΟτο τοΰτο επί αντικειμέ-
νου τινός συμπαγοΟς, έπιτρέπουσι τοιαύτην ερμη-
νείαν. Προφανώς και το κόσμημα τοΰτο έστερεοΟτο
επί ξύλου, τοΰ άργυρου εμβόλου αύτοΰ είσχουροΰν
τος εις άνάλογον οπήν, ούτως ώστε μόνον το /ρυ-
σοΰν κόσμημα νά έξέχη της δι' αύτοΰ κοσμουμένης
επιφανείας, καΟηλούμενον, έπί πλέον, διά δύο λε-
πτών ήλων ών τά ίχνη ορατά έτι ύπάρ/ουσιν έπί
τοΰ χρυσοΰ κοσμήματος-
Εϊς μεταγενεστέρους ελληνικούς έτι γρόνους ά-
παντα τις τόσας άναλογίας διακοσμήσεως ξύλινων
σαρκοφάγων διά προσθέτων, παρεμφερών προς τά
μυκηναϊκά ταΰτα, κοσμημάτων και άλλων αντικει-
μένων, ζώων λ. γ., ανθρωπίνων μορφών, ιχθύων,
γρυπών κ.τ.τ., ώστε εάν έπετρέπετο συσχέτισις
αυτών ή ύπόΟεσις ήμών περί τής χρήσεως τών
ανωτέρω μυκηναϊκών κοσμημάτων, ώς οιακοσμη-
τικών τών ςυλίνων σαρκοφάγων, δεν Οά ειχεν άνάγ-
κην άλλης ύποστηρίξεως, διότι ήρκει νά παραβάλη
τους σαρκοφάγους έκ Κβΐ'ίδοΐι (^ν&ηΐζϊηοβι·, ένΟ'
άνωτ. αριθ. 32. 33) όπως πεισΟη περί του πράγ-
ματος. Οπωσδήποτε όμως και αί άναλογίαι αδται,
προκειμένου περί νεκρικών εθίμων, ών πολλάκις ή
τήρησις διεσκέλισεν αιώνας όλους, ώφειλον ίσως
νά μή μείνωσιν άμνημόνευτοι.
Π. Σ'ΓΑΗΣ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΜΥΚΗΝΑΪΚΩΝ ΤΙΝΩΝ ΚΟΣΜΗΜΑΤΩΝ
60
τά δύο ταΟτα κοσμήματα ήσαν τεθειμένα επί φερέ-
τρων,καθόσον έλλείπουσιν ήμΐν άναλογίαι παραπλή-
σιου έθίμ,ου ', πιθανής λίαν ομως ού'σης, ώς έκ των
άνωτέρω εκτεθέντων, της διακοσμήσειος τών ξυλί-
νων θηκών τών νεκρών δια διαφόρων άλλων χρυ-
σών ποικιλμ.άτων, ουδόλως παράδοξον είνε νά έχρη-
σίμευσαν και τά δύο ταύτα κοσμήματα προς τοι·
οΟτον σκοπόν, γνωστοΰ άλλως τε όντος ότι τό έτε-
ρον τών κοσμημάτιον τούτων, ή κεφαλή του βοός
ή τον διπλούν πέλεκυν φέρουσα, ή το παρά μυ-
Είκών 13.
κηναίοις λατρευτικόν σύμβολον ίερώτατον. Ες
άλλου δέ φανερόν εινε ότι καΐ τά εν τω αύτώ τάφω
ευρεθέντα πολυάριθμα εκ λεπτού ελάσματος ομοι-
ώματα τοΟ αύτοΰ εμβλήματος (δοΐΐΐ. είκ. 329-330)·
τά όποια ήσαν βεβαίως έπικεκολλημένα έπί ξύλου,
Οά έστόλιζον, παρά την άργυράν κεφαλήν, μέρος της
λοιπής του φέρετρου επιφανείας. Άλλ έπαναλαμ-
βάνομεν ότι και ώς προς τήν χρησιμοποίησιν τών
1 "Ισως ή3υνάμ.εΟα να επικαλεσθούν προς έπίρρωσιν της υποθέ-
σεως ταύτης, τας έπί αιγυπτιακών σαρκοφάγων εΐ/.ονας τοΰ πτερωτού
ήλιου και αλλο>ν θεοτήτων, έαν μ,ή έκινοΰνευεν ή σύγκρισις αϋτη να
ΟεωρηΟή λίαν τολιχηρά.
δύο τούτων παραδόξουν αντικειμένων δεν έκφράζο-
μεν ή άπλήν ύπόΟεσιν.
Επίσης εϊκαστικώς; έκφράζομεν τήν ίδέαν ότι
και το παράδοξον πεταλοειδές κόσμημα του τρί-
του τάφου (δοΐαποΐι. είκ. 195) το είκονίζον θεότητα
ύπο φοινικοειδές άνΟέμιον, το έξηρτημένον άπό κυρ-
τής άργυροίς καρφίδος ίκανου πά/ους, ότι και τού-
το τό κόσμημα τοιούτον τινα Οά είχε προορισμόν.
Διότι αληθώς εϊνε αδύνατον νά έ'/ρησίμευσεν ώς
περόνη του στήθους ή της κεφαλής, ώς ήρμηνεύθη
(8ο1ιαο1ι. ενΟ. άνωτ. σελ. 236). Οϋτε τό βάρος
αύτοΰ, ούτε το σχήμα του άργυρου εμβόλου, τον
αυλακωτού, Βι ού έστερεοΟτο τοΰτο επί αντικειμέ-
νου τινός συμπαγοΟς, έπιτρέπουσι τοιαύτην ερμη-
νείαν. Προφανώς και το κόσμημα τοΰτο έστερεοΟτο
επί ξύλου, τοΰ άργυρου εμβόλου αύτοΰ είσχουροΰν
τος εις άνάλογον οπήν, ούτως ώστε μόνον το /ρυ-
σοΰν κόσμημα νά έξέχη της δι' αύτοΰ κοσμουμένης
επιφανείας, καΟηλούμενον, έπί πλέον, διά δύο λε-
πτών ήλων ών τά ίχνη ορατά έτι ύπάρ/ουσιν έπί
τοΰ χρυσοΰ κοσμήματος-
Εϊς μεταγενεστέρους ελληνικούς έτι γρόνους ά-
παντα τις τόσας άναλογίας διακοσμήσεως ξύλινων
σαρκοφάγων διά προσθέτων, παρεμφερών προς τά
μυκηναϊκά ταΰτα, κοσμημάτων και άλλων αντικει-
μένων, ζώων λ. γ., ανθρωπίνων μορφών, ιχθύων,
γρυπών κ.τ.τ., ώστε εάν έπετρέπετο συσχέτισις
αυτών ή ύπόΟεσις ήμών περί τής χρήσεως τών
ανωτέρω μυκηναϊκών κοσμημάτων, ώς οιακοσμη-
τικών τών ςυλίνων σαρκοφάγων, δεν Οά ειχεν άνάγ-
κην άλλης ύποστηρίξεως, διότι ήρκει νά παραβάλη
τους σαρκοφάγους έκ Κβΐ'ίδοΐι (^ν&ηΐζϊηοβι·, ένΟ'
άνωτ. αριθ. 32. 33) όπως πεισΟη περί του πράγ-
ματος. Οπωσδήποτε όμως και αί άναλογίαι αδται,
προκειμένου περί νεκρικών εθίμων, ών πολλάκις ή
τήρησις διεσκέλισεν αιώνας όλους, ώφειλον ίσως
νά μή μείνωσιν άμνημόνευτοι.
Π. Σ'ΓΑΗΣ