DOI Artikel:
Kuruniōtēs, Kōnstantinos: Lēkythoi met' Amazonōn tou Ethnikou mouseiou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14657#0074
ΛΗΚΥΘΟΙ ΜΕΤ' ΑΜΑΖΟΝΩΝ
ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
(Πίν. 5).
II λευκή λήκυθος, τής οποίας ή παράστασις
άπεικονίσθη μετά χρωμάτων έπί τοΰ πίνακος 5
ευρέθη τω 1900 εν τινι των ανατολικώς της Ερέ-
τριας κειμένων αρχαίων νεκροταφείων, δέκα λεπτά
περίπου μακρ ν τοΰ αρχαίου τεί/ους, πλησίον της
δημοσίας όδοΰ, εν τω άγρω τοΰ Κ. Μπενέτου. Ό
τάφος, εν ω ευρέθη, ήτο κατεσκευασμένος δια τεσ-
σάρων πα'/ειών πιορίνων, επί των πλευρών έστη-
μένων πλακών, ων αί κατά τα πλάγια ήσαν μα-
κροτεραι και έκαλύπτετο δια δύο ομοίων πώρινων
πλακών. Τοιούτοι τάφοι ήσαν συνήθεις έν Ερέ-
τρια, ομοΟ μετά τών έκ πώρου, κοινού καΐ αμυ-
γδαλάτου, λαρνάκων περ'ι το τέλος της 6 καΙ κατά
τήν 5 εκατονταετή ο ίδα. 'Εν αύτοΐς ευρίσκονται
προ πάντων λήκυθοι μελανόμορφοι, άλλ' ούχΐ σπα-
νίως και λευκα'ι και έρυθρόμορφοι λήκυθοι.
Όμοια προς τήν εικόνα της ληκύθου ταύτης δέν
είνε μένρι τοΰδε γνωστή έπΐ άλλων λευκών ληκύ-
θων, ίϊζ εκ του προορισμού, ον εί/ον αί λευκα'ι
λήκυθοι και της σχέσεως αυτών προς τήν ταφήν
και τους νεκρούς, έκοσμοΰντο συνηθέστατα δια πα-
ραστάσεων έΟίμων νεκρικών, όλίγαι δέ εΐνε αί λευ-
κα'ι λήκυθοι, έπι τών όποιων κατ' έςαίρεσιν εικο-
νίζεται θεός τις, ή άλλη παράστασις μυΟολογικήν
έχουσα εννοιαν ή έν γένει άσ/ετος προς τους νε-
κρούς και τά νεκρικά εθιαα . Σπανιώταται εΐνε αϊ
παραστάσεις ιππέων, Αμαζόνες δε έφιπποι ή πε-
ζαΐ μόνον έπ'ι έλανίστων λευκών ληκύθων άπαν-
τώσιν 2.
Επ'ι τοΰ πίνακος 5 εικονίζεται ;! έπ'ι ώραιοτά-
1 Πβλ. Ροϋίβ}· Σιίβ. 1)1. 5 σημ. 1.
■ Πό'λ. ■/. ΡοΙΗβι- ϊ. ά. αριθ. 19, 20. ψ/ιϋβ ΑΙΙιβηίαη
ΥαββΒ πίν. 24 ("Εφιππος Άμαζών κατά πεζοΰ Έλληνος) και ΈΟνι-
χόν Μοναεΐον άριΟ. 1856 (ίδε και Λιη. ,7. οί. Ανβ/ι. 1907 σελ. 28
εΐκ. 7).
» Αριθ. ληκύθου 12738. 'Ύψ. 0,33, δψ. πεδίου εικόνος 0,135.
Τό σώαα τοΰ ίππου είνε όλον κατεσκευασαένον δια τοΰ λευκού έπι-
του ολόλευκου Γππου σπεύδοντας οιά βήματος με-
μετρημένου, ώς έν παρελάσει μετρίας ταχύτητος,
ποός δεξιά Άυ-αζών σαλπίζουσα.
Ό ΐππος πατών μόνον οιά τών οπισθίων ποοών
το έδαφος εΐνε έλαφρώς ήνωρθωμένος καϊ προτεί-
νει ούχ'ι εντελώς τους προσθίους πόδας. ΓΌ στήθος
εινε υπερηφάνως προοεολημενον, επίσης ο υπερή-
φανος εΐνε και ή στάσις της κεφαλής. Παρίσταται
Οέτου χροίματος, δπερ έςέχον επί τοΰ εδάφους της ληκύθου σχηματί-
ζει οιονεί λίαν χαμηλόν άνάγλυφον. Έπί τοΰ σώματος τοΰ ίππου
έμεινε κενός μόνον ό χώρος του κάτω σώματος και τοΰ όεςιοΰ [5ρα-
χίονος τη; Άμαζόνος, άτινα ούτο> είνε γεγραμμένα έπί τοΰ εδάφους
της ληκύθου. Γ1Ι επιθυμία τοΰ αγγειογράφου νά παρουσιάσω τον ί'π-
πον ώς έν αναγλύφω, φαίνεται και έκ τη; σπουδή; αυτοΰ, όπιο; κατα-
στήση τήν έπιφάνειαν τούτου κατά το δυνατόν εστρογγυλωμενην. Δια
τοΰ αύτοΰ λευκού Ιπιτεθειμένου χρώματος παρίστατο και το πρόσωπον
της Άμαζο'νος και τό λευκόν αύτής υπόδημα ό>ς και αί χείρες, αίτι-
νες όμο>ς εΐνε έσχ εδιασμέναι έπί τοΰ σώματος τοΰ ίππου. Τό έσο>τε-
οικόν ενόυαα και ό χιτών της Άμαζο'νος εινε ερυθρά (εαφαΐμένως
έπί τοΰ πίναχος άπεδόΟη ώς κνανονν τό ανω ημισν τον ποδός της
Άμαΐόνος), κυαναϊ δέ ησαν μόνα! αί έπιφάνειαι τοΰ στήθους και τοΰ
νώτου τοΰ [5ρα-/έο; χιτώνο;. Έπί των ενδυμάτων εΐνε γεγραμμένα τα
κοσμητικά σχήματα ό>ς και τό κιγκλιδωτόν της άσπίδος δι* ολίγον
άραιώθεντος μέλανος γανώματος, ομοίως δέ δια μέλανος χρώματος
εΐνε γεγραμμένα και ή λόγχη και ή σάλπιγϊ. Τήν σάλπιγγα δέν έγρα-
ψεν ό τεχνίτη; άπλώ; έπί τοΰ σώματος τοΰ ίππου, αλλά δι* έργαλείου
τινός έπίεσε μικρόν αΰλάκιον έπ' αύτοΰ διακοπτόμενο1/ κατά τό άκρον
υπό τής κρατούσης τήν σάλπιγγα χειρός, και τοΰτο έχριομάτισεν ειτα
οιά τοΰ γανώματος. Ή αλωπεκή ί'σως ητο και αϋτη έρυΟρά, πιΟανώ-
τεοον όαιος είνε, ότι ητο άχρωμάτιστος. Και έπί τής ληκύθου ταύ-
της καταφαίνεται, ότι ό τεχνίτης πρώτον έσχεδίασε τήν εικόνα δι ά-
ραιοΰ γανώματος, είτα έπέΟηκε τό χονδρότερον λευκόν χρώμα και
μετά ταΰτα τά λοιπά χρώματα, έπανέλαοε δέ και πάλιν το περί-
γραμμα τής εικόνος δια γανώματος, όπου ητο ανάγκη νά κα/υφΟώσι
τά άκοα τοΰ λευκού χρώματος. Ή είκων έχει πολλά; φθοράς, ιδίως
δ' έχει άπολεπισΟή τό λευκόν χρώμα κάτωθεν τής κοιλίας και άπο
μέρους τοΰ στήθους τοΰ ίππου, έξηλείφΟη δέ σχεδόν εντελώς κα! το
κυανοΰν χρώμα και κατά τό πλείστον τό έρυΟρόν, και έφΟάρη έν μέρει
και τό πρόσιοπον τής Άμαζόνος και τοΰ ίππου. Το σώμα τής ληκύ-
θου φέρει χρίσμα χρώματος κρέμας λεπτότερον τοΰ επιθέτου λευκοΰ
νρώματος. Ή σύστασι; τοΰ χρίσματος τούτου είναι διάφορος τής
τοΰ έπιΟέτου λευκοΰ νρώματος* φαίνεται δέ τοΰτο και έκ τοΰ ότι το
μεν χρίσμα τοΰ έδάφους τής ληκύθου ξυόμενον τρίβεται εις κονιν, οις
συνιστάμενο·/ πιΟανώτατα έξ ήραιωμένου πηλοΰ και άλλου χρώματος,
τό δέ λευκόν έπίΟετον χρώμα άπελεπίζεται ώς φλοιός.
ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
(Πίν. 5).
II λευκή λήκυθος, τής οποίας ή παράστασις
άπεικονίσθη μετά χρωμάτων έπί τοΰ πίνακος 5
ευρέθη τω 1900 εν τινι των ανατολικώς της Ερέ-
τριας κειμένων αρχαίων νεκροταφείων, δέκα λεπτά
περίπου μακρ ν τοΰ αρχαίου τεί/ους, πλησίον της
δημοσίας όδοΰ, εν τω άγρω τοΰ Κ. Μπενέτου. Ό
τάφος, εν ω ευρέθη, ήτο κατεσκευασμένος δια τεσ-
σάρων πα'/ειών πιορίνων, επί των πλευρών έστη-
μένων πλακών, ων αί κατά τα πλάγια ήσαν μα-
κροτεραι και έκαλύπτετο δια δύο ομοίων πώρινων
πλακών. Τοιούτοι τάφοι ήσαν συνήθεις έν Ερέ-
τρια, ομοΟ μετά τών έκ πώρου, κοινού καΐ αμυ-
γδαλάτου, λαρνάκων περ'ι το τέλος της 6 καΙ κατά
τήν 5 εκατονταετή ο ίδα. 'Εν αύτοΐς ευρίσκονται
προ πάντων λήκυθοι μελανόμορφοι, άλλ' ούχΐ σπα-
νίως και λευκα'ι και έρυθρόμορφοι λήκυθοι.
Όμοια προς τήν εικόνα της ληκύθου ταύτης δέν
είνε μένρι τοΰδε γνωστή έπΐ άλλων λευκών ληκύ-
θων, ίϊζ εκ του προορισμού, ον εί/ον αί λευκα'ι
λήκυθοι και της σχέσεως αυτών προς τήν ταφήν
και τους νεκρούς, έκοσμοΰντο συνηθέστατα δια πα-
ραστάσεων έΟίμων νεκρικών, όλίγαι δέ εΐνε αί λευ-
κα'ι λήκυθοι, έπι τών όποιων κατ' έςαίρεσιν εικο-
νίζεται θεός τις, ή άλλη παράστασις μυΟολογικήν
έχουσα εννοιαν ή έν γένει άσ/ετος προς τους νε-
κρούς και τά νεκρικά εθιαα . Σπανιώταται εΐνε αϊ
παραστάσεις ιππέων, Αμαζόνες δε έφιπποι ή πε-
ζαΐ μόνον έπ'ι έλανίστων λευκών ληκύθων άπαν-
τώσιν 2.
Επ'ι τοΰ πίνακος 5 εικονίζεται ;! έπ'ι ώραιοτά-
1 Πβλ. Ροϋίβ}· Σιίβ. 1)1. 5 σημ. 1.
■ Πό'λ. ■/. ΡοΙΗβι- ϊ. ά. αριθ. 19, 20. ψ/ιϋβ ΑΙΙιβηίαη
ΥαββΒ πίν. 24 ("Εφιππος Άμαζών κατά πεζοΰ Έλληνος) και ΈΟνι-
χόν Μοναεΐον άριΟ. 1856 (ίδε και Λιη. ,7. οί. Ανβ/ι. 1907 σελ. 28
εΐκ. 7).
» Αριθ. ληκύθου 12738. 'Ύψ. 0,33, δψ. πεδίου εικόνος 0,135.
Τό σώαα τοΰ ίππου είνε όλον κατεσκευασαένον δια τοΰ λευκού έπι-
του ολόλευκου Γππου σπεύδοντας οιά βήματος με-
μετρημένου, ώς έν παρελάσει μετρίας ταχύτητος,
ποός δεξιά Άυ-αζών σαλπίζουσα.
Ό ΐππος πατών μόνον οιά τών οπισθίων ποοών
το έδαφος εΐνε έλαφρώς ήνωρθωμένος καϊ προτεί-
νει ούχ'ι εντελώς τους προσθίους πόδας. ΓΌ στήθος
εινε υπερηφάνως προοεολημενον, επίσης ο υπερή-
φανος εΐνε και ή στάσις της κεφαλής. Παρίσταται
Οέτου χροίματος, δπερ έςέχον επί τοΰ εδάφους της ληκύθου σχηματί-
ζει οιονεί λίαν χαμηλόν άνάγλυφον. Έπί τοΰ σώματος τοΰ ίππου
έμεινε κενός μόνον ό χώρος του κάτω σώματος και τοΰ όεςιοΰ [5ρα-
χίονος τη; Άμαζόνος, άτινα ούτο> είνε γεγραμμένα έπί τοΰ εδάφους
της ληκύθου. Γ1Ι επιθυμία τοΰ αγγειογράφου νά παρουσιάσω τον ί'π-
πον ώς έν αναγλύφω, φαίνεται και έκ τη; σπουδή; αυτοΰ, όπιο; κατα-
στήση τήν έπιφάνειαν τούτου κατά το δυνατόν εστρογγυλωμενην. Δια
τοΰ αύτοΰ λευκού Ιπιτεθειμένου χρώματος παρίστατο και το πρόσωπον
της Άμαζο'νος και τό λευκόν αύτής υπόδημα ό>ς και αί χείρες, αίτι-
νες όμο>ς εΐνε έσχ εδιασμέναι έπί τοΰ σώματος τοΰ ίππου. Τό έσο>τε-
οικόν ενόυαα και ό χιτών της Άμαζο'νος εινε ερυθρά (εαφαΐμένως
έπί τοΰ πίναχος άπεδόΟη ώς κνανονν τό ανω ημισν τον ποδός της
Άμαΐόνος), κυαναϊ δέ ησαν μόνα! αί έπιφάνειαι τοΰ στήθους και τοΰ
νώτου τοΰ [5ρα-/έο; χιτώνο;. Έπί των ενδυμάτων εΐνε γεγραμμένα τα
κοσμητικά σχήματα ό>ς και τό κιγκλιδωτόν της άσπίδος δι* ολίγον
άραιώθεντος μέλανος γανώματος, ομοίως δέ δια μέλανος χρώματος
εΐνε γεγραμμένα και ή λόγχη και ή σάλπιγϊ. Τήν σάλπιγγα δέν έγρα-
ψεν ό τεχνίτη; άπλώ; έπί τοΰ σώματος τοΰ ίππου, αλλά δι* έργαλείου
τινός έπίεσε μικρόν αΰλάκιον έπ' αύτοΰ διακοπτόμενο1/ κατά τό άκρον
υπό τής κρατούσης τήν σάλπιγγα χειρός, και τοΰτο έχριομάτισεν ειτα
οιά τοΰ γανώματος. Ή αλωπεκή ί'σως ητο και αϋτη έρυΟρά, πιΟανώ-
τεοον όαιος είνε, ότι ητο άχρωμάτιστος. Και έπί τής ληκύθου ταύ-
της καταφαίνεται, ότι ό τεχνίτης πρώτον έσχεδίασε τήν εικόνα δι ά-
ραιοΰ γανώματος, είτα έπέΟηκε τό χονδρότερον λευκόν χρώμα και
μετά ταΰτα τά λοιπά χρώματα, έπανέλαοε δέ και πάλιν το περί-
γραμμα τής εικόνος δια γανώματος, όπου ητο ανάγκη νά κα/υφΟώσι
τά άκοα τοΰ λευκού χρώματος. Ή είκων έχει πολλά; φθοράς, ιδίως
δ' έχει άπολεπισΟή τό λευκόν χρώμα κάτωθεν τής κοιλίας και άπο
μέρους τοΰ στήθους τοΰ ίππου, έξηλείφΟη δέ σχεδόν εντελώς κα! το
κυανοΰν χρώμα και κατά τό πλείστον τό έρυΟρόν, και έφΟάρη έν μέρει
και τό πρόσιοπον τής Άμαζόνος και τοΰ ίππου. Το σώμα τής ληκύ-
θου φέρει χρίσμα χρώματος κρέμας λεπτότερον τοΰ επιθέτου λευκοΰ
νρώματος. Ή σύστασι; τοΰ χρίσματος τούτου είναι διάφορος τής
τοΰ έπιΟέτου λευκοΰ νρώματος* φαίνεται δέ τοΰτο και έκ τοΰ ότι το
μεν χρίσμα τοΰ έδάφους τής ληκύθου ξυόμενον τρίβεται εις κονιν, οις
συνιστάμενο·/ πιΟανώτατα έξ ήραιωμένου πηλοΰ και άλλου χρώματος,
τό δέ λευκόν έπίΟετον χρώμα άπελεπίζεται ώς φλοιός.