DOI Artikel:
Xanthudidēs, Stephanos A.: Ek Krētēs, [3]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14657#0083
Κ Ρ Η Τ Η Σ
(Πίν. 6-8).
Δ'1.
Προϊστορεχαι βφραγϊββς τοΰ Μουσείου
Ή ρακλείου.
Άπό του" χρόνου, καθ' ον πρώτος ό Κθ8& 2 παρε-
τήοησεν έν ταϊς νήσοις του Ελληνικού Αρχιπε-
λάγους τάς εγγεγλυμμένας μικράς λίθους της προ-
ϊστορικής έπο/ης, αί οποΐαι δια τοΟτο εκλήθησαν
νησιωτικοί λν&οι (Ιηβθΐδίθϊηθ), ο αριθμός αυτών
ηύςησε μεγάλως. Αί άνασκαφα! των τριών τελευ-
ταίων δεκαετηρίδων μάλιστα έν τη Άργολίοι κα!
τη Λακωνική παρέσχον τά πλείστα καϊ κάλλιστα
δείγματα αυτών, και κατέδειξαν, ότι τά μικρά
αύτά μνημεία ήσαν κοινής χρήσεως ουχί μόνον εν
ταϊς νήσοις άλλά και πανταχοΟ του Μυκηναϊκού
κόσμου, εντεύθεν δε άντ'ι τοΟ στενοϋ' ονόματος τών
νησιωτικών λίθων επεκράτησε το εΰρύτερον Μυ-
κηναϊκαϊ λίϋοι !.
Αί προ οκταετίας άρςάμεναι και εισέτι έςακο-
λουθοΟσαι άνασκαφα! εις προϊστορικούς συνοικι-
σμούς και τάφους έν Κρήτη και αί ολίγον πρόσε-
ρον σημαντικά! ερευναι του κ. Α. Εν&ηβ έν αύτη
ηΰ'ρηναν άκόμη περισσότερον τον κΰκλον τών μι-
κρών αυτών μνημείων της προϊστορικής εποχής
και έπεξέτειναν μεγάλως το χρονικόν όριον έντός
τοΟ όποιου εκυκλοφόρουν ταΟτα. Διότι έν ω μέχρι
1 Άρχαιολ. Έ?ημ. 1904 σελ. 21-56. 1906 α. 117-156.
» Ηοδβ Κβΐββη αυί άβΐ' Οΐ'ϊβοΐι. Ιηββίη. τ. III σ. XII, 21.
3 ΡθΓΓΟί βΐ ΟΙηρίβζ Ηϊβίοΐι-β άβ Ι'&τΙ τ. VI σ. 834-862.
"Ιδε αυτόθι και τήν βιβλιογραφίαν πρό αΰτοΰ. Τβ1ΐη1&8- ΜαηίΐΙΙ σ.
218. ΡϋΓίτν&η^ΙθΓ ϋίβ αιΠί1(6ΐι Οοιηιηβη 1900. ϋ&Γθΐη1)6Γ§
εΐ 83^'ΐίο ϋϊοίίοηιΐίΐΐι·β άβδ αηίϊςιιιϊΙέΒ τ. II σ. 1460 έν λέξει
Οβηιηιαβ &πό Ε. Βαίιβίοιι.
ΚΙΙΜΒΡίε ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 11)07.
τοϋ' χρόνου τούτου έπιστεύετο, ότι αί έγγεγλυμ-
μέναι λίθοι περιωρίζοντο έν τη κυρίως Μυκηναϊκή
έποχη, Ό δέ κ. ΡθΓΐ'Οί έξέφρασε τήν ΐοέαν ότι, άφ'
ού" τοιαΟται λίθοι οέν ευρέθησαν έν Τροία, θήρα,
Άμοργώ, Μήλω, 'Ωλιάρω, όπου ήρευνήΟησαν
στρώματα άρχαιότερα τών Μυκηναϊκών, ή κατα-
σκευή αυτών ίσως είναι έπίνοια και έφεύρεσις τών
έν Πελοποννήσω Αχαϊκών Βασιλείων έςαπλωΟεΐσα
ύστερον καί εις τάς νήσους ι, αί αρχαιολογικά!
έρευναι και άνασκαφα! τής Κρήτης άνήγαγον τάς
σφραγίδας ταύτας 2 χιλιετηρίδα ολην κα! ίσως καί
πλέον μετά μεγάλης βεβαιότητος. Οΰτως έχομεν
σφραγίδας Κρητικάς ού μόνον τής κυρίως λεγομέ-
νης Μυκηναϊκής έποχής (ή όψιμου Μινωικής, Ε&ίβ
Μπιοηη κατά τήν διαίρεσιν τοΟ κ. Ενηπβ), άλλά
καί πολυάριθμους άλλας άρχαιοτέρας ανήκουσας
είς τήν Μεσαίαν Μινωϊκήν ή Καμαραϊκήν (ΜκΙιΙΙβ
ΜϊηοΕίη), τήν άντιστοιχοΟσαν περίπου προς τήν
περίοδον τής 18 μέχρι τής 12 Αίγυπτ. Δυναστείας
και άκόμη άλλας άναγομένας είς τήν Πρώϊμον Μι-
νωϊκήν ή Κυκλαδικήν (ΕηιΊ_γ Μίποαπ) τήν ίσό-
χρονον, ώς πιστεύεται, τή τρίτη π.Χ. χιλιετηρίδι.
Ό κ. Εν&Π8 εξετάζων τάς άρχαιοτέρας ταύτας
Κρητικάς σφραγίδας προέΟετο άλλοΐον κάπως σκο-
πάν, ήτοι τήν εύρεσιν και έςακρίό'ωσιν τών στοι-
χείων τής προϊστορικής γραφής, τά όποια εύρην-
ται κεχαραγμένα είς τινας τών σφραγίδων τούτων
μάλιστα τής Μεσαίας Μινωικής περιόδου, άλλά
1 ΡβιτοΙ Ηί8ΐ (Ιο 1'βΓΐ VI σ. 838.
5 Ουδεμίαν διάκρισιν κάμνω μεταξύ σφραγίδων καί ίγγιγλυμμένων
λίθων. Ότι αί έγγεγλυμμέναι λίθοι ησαν σφραγίδες έν '/ρη'σε; κατέ-
δειξαν αναμφισβήτητη); αί άνασκαφαί τη; Κοη'τη; καϊ αάλιστα τά
κατά έκατοντάδα; ευρεθέντα πήλινα αυτών άποτυπιόματα, έν οι; συλ-
λαμβάνεται οϋτω; ειπείν κατάφωρο; ή /ρήσι; τη; σφραγϊδο;. Τό οτι
με τόν καιρόν αί έγγεγλυμμέναι λίθοι {χρησίμευσαν καί ώ; κοσμήματα
εΤναι καί φυσικόν καί πιθανόν.
10
(Πίν. 6-8).
Δ'1.
Προϊστορεχαι βφραγϊββς τοΰ Μουσείου
Ή ρακλείου.
Άπό του" χρόνου, καθ' ον πρώτος ό Κθ8& 2 παρε-
τήοησεν έν ταϊς νήσοις του Ελληνικού Αρχιπε-
λάγους τάς εγγεγλυμμένας μικράς λίθους της προ-
ϊστορικής έπο/ης, αί οποΐαι δια τοΟτο εκλήθησαν
νησιωτικοί λν&οι (Ιηβθΐδίθϊηθ), ο αριθμός αυτών
ηύςησε μεγάλως. Αί άνασκαφα! των τριών τελευ-
ταίων δεκαετηρίδων μάλιστα έν τη Άργολίοι κα!
τη Λακωνική παρέσχον τά πλείστα καϊ κάλλιστα
δείγματα αυτών, και κατέδειξαν, ότι τά μικρά
αύτά μνημεία ήσαν κοινής χρήσεως ουχί μόνον εν
ταϊς νήσοις άλλά και πανταχοΟ του Μυκηναϊκού
κόσμου, εντεύθεν δε άντ'ι τοΟ στενοϋ' ονόματος τών
νησιωτικών λίθων επεκράτησε το εΰρύτερον Μυ-
κηναϊκαϊ λίϋοι !.
Αί προ οκταετίας άρςάμεναι και εισέτι έςακο-
λουθοΟσαι άνασκαφα! εις προϊστορικούς συνοικι-
σμούς και τάφους έν Κρήτη και αί ολίγον πρόσε-
ρον σημαντικά! ερευναι του κ. Α. Εν&ηβ έν αύτη
ηΰ'ρηναν άκόμη περισσότερον τον κΰκλον τών μι-
κρών αυτών μνημείων της προϊστορικής εποχής
και έπεξέτειναν μεγάλως το χρονικόν όριον έντός
τοΟ όποιου εκυκλοφόρουν ταΟτα. Διότι έν ω μέχρι
1 Άρχαιολ. Έ?ημ. 1904 σελ. 21-56. 1906 α. 117-156.
» Ηοδβ Κβΐββη αυί άβΐ' Οΐ'ϊβοΐι. Ιηββίη. τ. III σ. XII, 21.
3 ΡθΓΓΟί βΐ ΟΙηρίβζ Ηϊβίοΐι-β άβ Ι'&τΙ τ. VI σ. 834-862.
"Ιδε αυτόθι και τήν βιβλιογραφίαν πρό αΰτοΰ. Τβ1ΐη1&8- ΜαηίΐΙΙ σ.
218. ΡϋΓίτν&η^ΙθΓ ϋίβ αιΠί1(6ΐι Οοιηιηβη 1900. ϋ&Γθΐη1)6Γ§
εΐ 83^'ΐίο ϋϊοίίοηιΐίΐΐι·β άβδ αηίϊςιιιϊΙέΒ τ. II σ. 1460 έν λέξει
Οβηιηιαβ &πό Ε. Βαίιβίοιι.
ΚΙΙΜΒΡίε ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ 11)07.
τοϋ' χρόνου τούτου έπιστεύετο, ότι αί έγγεγλυμ-
μέναι λίθοι περιωρίζοντο έν τη κυρίως Μυκηναϊκή
έποχη, Ό δέ κ. ΡθΓΐ'Οί έξέφρασε τήν ΐοέαν ότι, άφ'
ού" τοιαΟται λίθοι οέν ευρέθησαν έν Τροία, θήρα,
Άμοργώ, Μήλω, 'Ωλιάρω, όπου ήρευνήΟησαν
στρώματα άρχαιότερα τών Μυκηναϊκών, ή κατα-
σκευή αυτών ίσως είναι έπίνοια και έφεύρεσις τών
έν Πελοποννήσω Αχαϊκών Βασιλείων έςαπλωΟεΐσα
ύστερον καί εις τάς νήσους ι, αί αρχαιολογικά!
έρευναι και άνασκαφα! τής Κρήτης άνήγαγον τάς
σφραγίδας ταύτας 2 χιλιετηρίδα ολην κα! ίσως καί
πλέον μετά μεγάλης βεβαιότητος. Οΰτως έχομεν
σφραγίδας Κρητικάς ού μόνον τής κυρίως λεγομέ-
νης Μυκηναϊκής έποχής (ή όψιμου Μινωικής, Ε&ίβ
Μπιοηη κατά τήν διαίρεσιν τοΟ κ. Ενηπβ), άλλά
καί πολυάριθμους άλλας άρχαιοτέρας ανήκουσας
είς τήν Μεσαίαν Μινωϊκήν ή Καμαραϊκήν (ΜκΙιΙΙβ
ΜϊηοΕίη), τήν άντιστοιχοΟσαν περίπου προς τήν
περίοδον τής 18 μέχρι τής 12 Αίγυπτ. Δυναστείας
και άκόμη άλλας άναγομένας είς τήν Πρώϊμον Μι-
νωϊκήν ή Κυκλαδικήν (ΕηιΊ_γ Μίποαπ) τήν ίσό-
χρονον, ώς πιστεύεται, τή τρίτη π.Χ. χιλιετηρίδι.
Ό κ. Εν&Π8 εξετάζων τάς άρχαιοτέρας ταύτας
Κρητικάς σφραγίδας προέΟετο άλλοΐον κάπως σκο-
πάν, ήτοι τήν εύρεσιν και έςακρίό'ωσιν τών στοι-
χείων τής προϊστορικής γραφής, τά όποια εύρην-
ται κεχαραγμένα είς τινας τών σφραγίδων τούτων
μάλιστα τής Μεσαίας Μινωικής περιόδου, άλλά
1 ΡβιτοΙ Ηί8ΐ (Ιο 1'βΓΐ VI σ. 838.
5 Ουδεμίαν διάκρισιν κάμνω μεταξύ σφραγίδων καί ίγγιγλυμμένων
λίθων. Ότι αί έγγεγλυμμέναι λίθοι ησαν σφραγίδες έν '/ρη'σε; κατέ-
δειξαν αναμφισβήτητη); αί άνασκαφαί τη; Κοη'τη; καϊ αάλιστα τά
κατά έκατοντάδα; ευρεθέντα πήλινα αυτών άποτυπιόματα, έν οι; συλ-
λαμβάνεται οϋτω; ειπείν κατάφωρο; ή /ρήσι; τη; σφραγϊδο;. Τό οτι
με τόν καιρόν αί έγγεγλυμμέναι λίθοι {χρησίμευσαν καί ώ; κοσμήματα
εΤναι καί φυσικόν καί πιθανόν.
10