DOI Artikel:
Rōmaios, Kōnstantinos Ath.: Pēlinē sarkophagos ek Klazomenōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14657#0112
ΠΗΛΙΝΗ ΣΑΡΚΟΦΑΓΟΣ ΕΚ ΚΑΑΖΟΜΕΝΩΝ
(Πίν. 9).
Έκ τών λυπηρότερων κενών τοΰ ημετέρου Εθνι-
κού Μουσείου είναι ή σχεδόν εντελής έ'λλειψις 1 έρ-
γων πλαστικών ή γραπτών αναφερομένων εις την
ίωνικήν τέχνην, έ/.είνην, «ήτις απέβη ή ζύμη δια
πασαν την Ελλάδα » 2. Τόσον μάλλον εύφράσυνον
κτήμα του Μουσείου είναι δια τοΰ'το πήλινη σαρ-
κοφάγος έκ Κλα'ζομενών, προ τίνων μηνών εισα-
χθείσα, άν και είναι εκ τών κοινότερων του είδους
τούτου έργων. Δια τΌν αυτόν λόγον μετά πολλής
προθυμίας συνοδεύομεν ένταΰΟα το υπό του κ.
ΟίΙΙΐθΓΟη φιλοπονηΟέν σχ_έδιον μετά συντόμου
περιγραφής καί τινουν παρατηρήσεο^ν.
II σαρκοφάγος προέρχεται έκ τής αυτής νεκρο-
πόλειος τών Βρουλών, άφ ής καί τόσαι άλλαι
προήλΟον. Συνετέθη έν τω έργαστηρίω του Μου-
σείου έκ πολλών τεμαχίων οΰτως, ώστε ή έζω-
γραφημένη επιφάνεια έκτος ελαχίστων κενών δλό-
κληρος άπεκατεστάΟη. Ομοίως διετηρήΟη έκ τών
πλαγίων πλευρών μικρόν μεν άλλ' άρκετόν μέρος,
ώστε νά όδηγηΟώσιν οί τεχνϊται εις την οιά γύψου
συυ.πλήοωσιν και άποκατάστασιν τοΰ σώματος της
σαρκοφάγου. Κατά ταύτα οέν είναι του σπανιωτέ-
ρου ορθογωνίου τύπου ή σαρκοφάγος ημών άλλά
τοΟ συνηΟεστέρου, καθ ον αί πλευραί, πλην τής
προς τους πόδας , συγκλίνουσι καί αποτελείται
ούτο.) σχήμα άνάλογον προς τον εντετυλιγμένον
νεκρόν. Μήκος 2,10, πλάτος μέγιστον τής γρα-
πτής άνω επιφανείας 0,96, τής κάτω 0,66.
11 πλευρά ή -αρά τους πόδας τοΰ νεκροΟ δεν
1 Έκτος ευάριθμων ροδίων καί σαμίων άγγείιον, όστρακου γρα-
πτού έκ Κλαζοαενήν (Λ. Μ. XXIII, Τ. VI, 1) καί του λίθου μετά
τί]ς περίφημου Λημνίας επιγραφής τοΰ δεικνύοντος ανάγλυφον όπλίτην
περιελΟο'ντος δέ προπερυσιν εις την κυριυ'τητα τοΰ Μουσείου ουδέν
άλλο γνωρίζω έν αυτω ϊωνικόν.
'-' Ι,οβοΐιοΐίβ έν Λ. Μ. XIX, 512.
συγκλίνει ομοίως, ώς έλέχΟή, άλλ αποτελεί όρθην
γωνίαν μετά τής άνωθεν γραπτής επιφανείας. Κατά
την αρχήν τών πλαγίων πλευρών παρατηρείται
κΟμα τεκτονικον ισχυρώς μεν εί και άνίσως έςωγ-
κωμένον επί τών τριών πλευρών, άσθενέστατα οί,
μόλις 0,015, έπι τής τών ποδών. Προσέτι το κυμα
τοΰτο έπι μεν τών δύο μακρών πλευρών κοσμείται
διά τοΰ ίωνικοΟ λεγομένου κυματίου, ένώ τό τής
άνω πλευράς είναι μόνον διά γανώματος, ώς φαι-
νεται, έπικεχρισμένον, το οέ τής τών ποοών στε-
ρείται παντός χρίσματος.
1ά ανωτέρω παρατηρούμενα έπίσης ή και μετά
μικρα.ς διαφοράς έπι πασών τών άλλων σαρκοφά-
γων τοΰ αύτοΰ τύπου 1 έπεισαν τον ΜθΐΐΓθΓ νά ές-
ενέγκη την εύλογον αύτοΰ γνώμην 2 περ'ι τής χρη-
σιμοποιήσεως τών σχεδόν κατά την μίαν μόνον έπί-
φάνειαν γραπτών τούτων σαρκοφάγων. Αύται μετά
τοΰ εντός νεκροΰ έτοποΟετοΰντο ορΟιαι επί τής πλευ-
ρας το^ν ποοων, μέχρις οτου συνετελοΰντο αι προ
τής ταφής τελεταί. ΈντεΰΟεν έξηγεΐται διατί οια-
οέοει ή ποός του; πόδας πλευοά και διατί και αί
άλλαι μένουσι κατά αένα αέοος άκόσαητοι.
Τήν γνώμην τοΰ Μθιιγθγ δύναται νά ένυσχ_ύση
καί ή εξής λεπτομέρεια, ήν -αρατηρώ έπι τής ήμε-
τέρας σαρκοφάγου. Τα ό'ρια τών άνωθεν γραπτών
επιφανειών καί τών πλαγίων πλευρών οέν είναι
μόνον γραμμαί, διότι τότε θά ήσαν ταΰτα ύπέρ το
δέον λεπτά καί θά έΟραύοντο ευκόλως. Άντί τών
γραμμών λοιπόν εχομεν έπιφανείας μικροΰ πλά-
τους σχηυ.ατιζούσας μετά τών έκατέρωΟεν επι-
φανειών αμβλείας γωνίας. Αλλά τό μικρόν τούτο
1 Περί τών δύο διαφο'ρων τύπων τών Κλαζοαενίων σαρκοφάγων
Ι'δε λνϊηίοι· έν Αηί. ϋβηΐηη. II, Ηβίί. 3, 1.
'-' .ΙίΐΙιΛυοΙι 1902, 05 κ. έ.
(Πίν. 9).
Έκ τών λυπηρότερων κενών τοΰ ημετέρου Εθνι-
κού Μουσείου είναι ή σχεδόν εντελής έ'λλειψις 1 έρ-
γων πλαστικών ή γραπτών αναφερομένων εις την
ίωνικήν τέχνην, έ/.είνην, «ήτις απέβη ή ζύμη δια
πασαν την Ελλάδα » 2. Τόσον μάλλον εύφράσυνον
κτήμα του Μουσείου είναι δια τοΰ'το πήλινη σαρ-
κοφάγος έκ Κλα'ζομενών, προ τίνων μηνών εισα-
χθείσα, άν και είναι εκ τών κοινότερων του είδους
τούτου έργων. Δια τΌν αυτόν λόγον μετά πολλής
προθυμίας συνοδεύομεν ένταΰΟα το υπό του κ.
ΟίΙΙΐθΓΟη φιλοπονηΟέν σχ_έδιον μετά συντόμου
περιγραφής καί τινουν παρατηρήσεο^ν.
II σαρκοφάγος προέρχεται έκ τής αυτής νεκρο-
πόλειος τών Βρουλών, άφ ής καί τόσαι άλλαι
προήλΟον. Συνετέθη έν τω έργαστηρίω του Μου-
σείου έκ πολλών τεμαχίων οΰτως, ώστε ή έζω-
γραφημένη επιφάνεια έκτος ελαχίστων κενών δλό-
κληρος άπεκατεστάΟη. Ομοίως διετηρήΟη έκ τών
πλαγίων πλευρών μικρόν μεν άλλ' άρκετόν μέρος,
ώστε νά όδηγηΟώσιν οί τεχνϊται εις την οιά γύψου
συυ.πλήοωσιν και άποκατάστασιν τοΰ σώματος της
σαρκοφάγου. Κατά ταύτα οέν είναι του σπανιωτέ-
ρου ορθογωνίου τύπου ή σαρκοφάγος ημών άλλά
τοΟ συνηΟεστέρου, καθ ον αί πλευραί, πλην τής
προς τους πόδας , συγκλίνουσι καί αποτελείται
ούτο.) σχήμα άνάλογον προς τον εντετυλιγμένον
νεκρόν. Μήκος 2,10, πλάτος μέγιστον τής γρα-
πτής άνω επιφανείας 0,96, τής κάτω 0,66.
11 πλευρά ή -αρά τους πόδας τοΰ νεκροΟ δεν
1 Έκτος ευάριθμων ροδίων καί σαμίων άγγείιον, όστρακου γρα-
πτού έκ Κλαζοαενήν (Λ. Μ. XXIII, Τ. VI, 1) καί του λίθου μετά
τί]ς περίφημου Λημνίας επιγραφής τοΰ δεικνύοντος ανάγλυφον όπλίτην
περιελΟο'ντος δέ προπερυσιν εις την κυριυ'τητα τοΰ Μουσείου ουδέν
άλλο γνωρίζω έν αυτω ϊωνικόν.
'-' Ι,οβοΐιοΐίβ έν Λ. Μ. XIX, 512.
συγκλίνει ομοίως, ώς έλέχΟή, άλλ αποτελεί όρθην
γωνίαν μετά τής άνωθεν γραπτής επιφανείας. Κατά
την αρχήν τών πλαγίων πλευρών παρατηρείται
κΟμα τεκτονικον ισχυρώς μεν εί και άνίσως έςωγ-
κωμένον επί τών τριών πλευρών, άσθενέστατα οί,
μόλις 0,015, έπι τής τών ποδών. Προσέτι το κυμα
τοΰτο έπι μεν τών δύο μακρών πλευρών κοσμείται
διά τοΰ ίωνικοΟ λεγομένου κυματίου, ένώ τό τής
άνω πλευράς είναι μόνον διά γανώματος, ώς φαι-
νεται, έπικεχρισμένον, το οέ τής τών ποοών στε-
ρείται παντός χρίσματος.
1ά ανωτέρω παρατηρούμενα έπίσης ή και μετά
μικρα.ς διαφοράς έπι πασών τών άλλων σαρκοφά-
γων τοΰ αύτοΰ τύπου 1 έπεισαν τον ΜθΐΐΓθΓ νά ές-
ενέγκη την εύλογον αύτοΰ γνώμην 2 περ'ι τής χρη-
σιμοποιήσεως τών σχεδόν κατά την μίαν μόνον έπί-
φάνειαν γραπτών τούτων σαρκοφάγων. Αύται μετά
τοΰ εντός νεκροΰ έτοποΟετοΰντο ορΟιαι επί τής πλευ-
ρας το^ν ποοων, μέχρις οτου συνετελοΰντο αι προ
τής ταφής τελεταί. ΈντεΰΟεν έξηγεΐται διατί οια-
οέοει ή ποός του; πόδας πλευοά και διατί και αί
άλλαι μένουσι κατά αένα αέοος άκόσαητοι.
Τήν γνώμην τοΰ Μθιιγθγ δύναται νά ένυσχ_ύση
καί ή εξής λεπτομέρεια, ήν -αρατηρώ έπι τής ήμε-
τέρας σαρκοφάγου. Τα ό'ρια τών άνωθεν γραπτών
επιφανειών καί τών πλαγίων πλευρών οέν είναι
μόνον γραμμαί, διότι τότε θά ήσαν ταΰτα ύπέρ το
δέον λεπτά καί θά έΟραύοντο ευκόλως. Άντί τών
γραμμών λοιπόν εχομεν έπιφανείας μικροΰ πλά-
τους σχηυ.ατιζούσας μετά τών έκατέρωΟεν επι-
φανειών αμβλείας γωνίας. Αλλά τό μικρόν τούτο
1 Περί τών δύο διαφο'ρων τύπων τών Κλαζοαενίων σαρκοφάγων
Ι'δε λνϊηίοι· έν Αηί. ϋβηΐηη. II, Ηβίί. 3, 1.
'-' .ΙίΐΙιΛυοΙι 1902, 05 κ. έ.