DOI Artikel:
Bersakēs, Friderikos: Architektonika mnēmeia tou en Athēnais Asklēpieiou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14658#0143
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ
ΤΟΥ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ
(Πίν. 9. 10).
Τά άπο τοΰ Απριλίου 1876 μέχρι τοΰ Μαΐου
του επομένου έτους άποκαλυφθέντα λείψανα τοΰ
ύπό τήν νοτίαν πλευράν της Ακροπόλεως ίεροΟ του
Ασκληπιοΰ ούοενός τήν προσοχήν των περί τά αρ-
χιτεκτονικά ασχολουμένων αρχαιολόγων είλκυσαν
μέχρι τοΰδε ίνα μελέτην τινά περί αύτών έκπο-
νήση' ώστε άγνωστα ύποθέτω τοις πλειστοις τυγ-
χάνουσι τά έν τω ίερώ διάφορα κτίσματα άπο άπό-
ψεως της άρχιτεκτονικής αύτών μορφής. Τήν ελ-
λειψιν ταύτην προσπαθήσας νά πληρώσω έδημο
σίευσα τήν μικράν ταύτην διατριβήν, ής σκοπός ή
μελέτη τών διαφόρων άρχιτεκτονικών μελών και
θραυσμάτων, ή κατάταςις αύτών τοις προσήκουσιν
οϊκοδομήμασι και ή άναπαράστασις τούτων, ίνα
δυνηθη ούτω ό άναγνώστης νά λάβη ϊδέαν τινά της
μορφής τών εν τω Ασκληπιείω άλλοτε κτισμάτων.
Τών άνασκα^ών Ι'κθεσις έδηαοσιεύΟη έν τοις
Πρακτικοΐς 1876, 14 κ έ., 1877, 6 κ. έ. ύπό Σ.
Κουμανούδη, έν τώ Αθηναίω τόμ. Ε', σελ. 164.
320, <7', 146 κ.έ., έν ΑΜ. 1887, 171 κ.έ. ύπο
τοΰ ΚοΙιΙθγ, έν ή δημοσιεύει και περιληπτικήν πε-
ριγραφήν τών ερείπιων όμοίαν περιγραφήν δημο-
σιεύει και Ό ΟΐΓ&ΐ'ά έν «Ι/Αδοίβρϊβϊοη (1Άί1ΐΘηΘ8
βίο. 1-22. Ρ&πβ 1882».
Πάσαν δέ σχετικήν προς το Ασκληπιεΐ'ον έργα-
σίαν εύρίσκει ό άναγνώστης ύπο του <Γιιάθίθ1ι, Το-
ρο§Γ&ρ1ιϊβ νοη Αίΐίθη, 285, σημ. 13, μνημο-
νευομένην.
Έκ πάντων τών δημοσιευθέντων διαγραμμάτων
τοΰ ίεροΟ Οέλομεν εχει προ οφθαλμών κατά τήν
περιγραφήν αύτοΟ το ύπο του Μητσάκη έν τοις
Πρακτικοΐς 1877 δημοσιευθέν. (Β', ε'ικ. Σ').
Ό ύπό τοΟ ίεροΟ καταλαμβανόμενος χώρος μή-
κους 100 μ. και πλάτους 30 μ. περίπου, περιω-
ρίζετο προς βορρα.ν ύπο του βράχου της Ακροπό-
λεως, προς δυσμάς, νάτον και άνατολάς ύπό άνα-
λήμματος (Τε, Τβ, Τδ) έκ λίθων πολυγωνικών
του της Ακροπόλεως βράχου, ου λείψανα ίκανά
σώζονται καθ' δ'λην τήν εκτασιν. Ό χώρος ούτος
έχωρί'ζετο διά τοίχου έκ τών αύτών πολυγωνικών
λίθων (Τα) εις δύο ή μίση, ών το δυτικόν (Τε,
Τβ, Τα) κείται περι τά 2 μέτρα ύψηλότερον τοΟ
ετέρου άνατολικοΰ ημίσεως.
Έν τώ άνατολικώ ήμίσει κείνται τά έρείπια της
στοάς Ζ, προς νότον αύτής τετράπλευράν τι κτί-
σμα, θεμέλια πιθανώς βωμού τίνος (μεταξύ τών
στοιχείων Κ-Κ) και νοτιοδυτικώς της στοάς τά
λείψανα Μ ναού τίνος. Έν τώ δυτικώ ήμίσει ή
στοά Ν, τά έρείπια δύο ναών Ξ και θ και ή πηγή
Π καλυπτομένη ύπό δεξαμενής χριστιανικών ή
τουρκικών χρόνων.
Περι τοΰ μεγέθους τοΰ ίεροΰ και τών έν αύτώ
κτισμάτων ουδέν ωφελεί ημάς ή λίαν άόριστος ανα-
φορά τοΰ Παυσανίου 21, 4 « . , . ιόντων δέ Αθή-
νησιν ες τήν Ακρόπολιν άπο τοΰ θεάτρου τεθά-
πται Κάλως . . .», 7 «τοΰ δέ Ασκληπιού το ιερόν
ες τε τά άγάλματά έστιν, όπόσα τοΰ θεοΰ πεποίη-
ται και τών παίδων . . . εστι δέ έν αύτώ κρήνη
...» κτλ.
Περισσότερον διαφωτίζει ημάς ή το ανάθημα και
τους λόγους τούς προκαλέσαντας αύτό άναφέρουσα
επιγραφή τοΰ Αιοκλέους (ΟΙΑ. 4896. 22. 13 £)
« . . . διεφθάρται τά θυρώματα της πρότερον ού-
σης εις τό ιερόν εισόδου, ομοίως δέ και τήν οπίσω
ΤΟΥ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟΥ
(Πίν. 9. 10).
Τά άπο τοΰ Απριλίου 1876 μέχρι τοΰ Μαΐου
του επομένου έτους άποκαλυφθέντα λείψανα τοΰ
ύπό τήν νοτίαν πλευράν της Ακροπόλεως ίεροΟ του
Ασκληπιοΰ ούοενός τήν προσοχήν των περί τά αρ-
χιτεκτονικά ασχολουμένων αρχαιολόγων είλκυσαν
μέχρι τοΰδε ίνα μελέτην τινά περί αύτών έκπο-
νήση' ώστε άγνωστα ύποθέτω τοις πλειστοις τυγ-
χάνουσι τά έν τω ίερώ διάφορα κτίσματα άπο άπό-
ψεως της άρχιτεκτονικής αύτών μορφής. Τήν ελ-
λειψιν ταύτην προσπαθήσας νά πληρώσω έδημο
σίευσα τήν μικράν ταύτην διατριβήν, ής σκοπός ή
μελέτη τών διαφόρων άρχιτεκτονικών μελών και
θραυσμάτων, ή κατάταςις αύτών τοις προσήκουσιν
οϊκοδομήμασι και ή άναπαράστασις τούτων, ίνα
δυνηθη ούτω ό άναγνώστης νά λάβη ϊδέαν τινά της
μορφής τών εν τω Ασκληπιείω άλλοτε κτισμάτων.
Τών άνασκα^ών Ι'κθεσις έδηαοσιεύΟη έν τοις
Πρακτικοΐς 1876, 14 κ έ., 1877, 6 κ. έ. ύπό Σ.
Κουμανούδη, έν τώ Αθηναίω τόμ. Ε', σελ. 164.
320, <7', 146 κ.έ., έν ΑΜ. 1887, 171 κ.έ. ύπο
τοΰ ΚοΙιΙθγ, έν ή δημοσιεύει και περιληπτικήν πε-
ριγραφήν τών ερείπιων όμοίαν περιγραφήν δημο-
σιεύει και Ό ΟΐΓ&ΐ'ά έν «Ι/Αδοίβρϊβϊοη (1Άί1ΐΘηΘ8
βίο. 1-22. Ρ&πβ 1882».
Πάσαν δέ σχετικήν προς το Ασκληπιεΐ'ον έργα-
σίαν εύρίσκει ό άναγνώστης ύπο του <Γιιάθίθ1ι, Το-
ρο§Γ&ρ1ιϊβ νοη Αίΐίθη, 285, σημ. 13, μνημο-
νευομένην.
Έκ πάντων τών δημοσιευθέντων διαγραμμάτων
τοΰ ίεροΟ Οέλομεν εχει προ οφθαλμών κατά τήν
περιγραφήν αύτοΟ το ύπο του Μητσάκη έν τοις
Πρακτικοΐς 1877 δημοσιευθέν. (Β', ε'ικ. Σ').
Ό ύπό τοΟ ίεροΟ καταλαμβανόμενος χώρος μή-
κους 100 μ. και πλάτους 30 μ. περίπου, περιω-
ρίζετο προς βορρα.ν ύπο του βράχου της Ακροπό-
λεως, προς δυσμάς, νάτον και άνατολάς ύπό άνα-
λήμματος (Τε, Τβ, Τδ) έκ λίθων πολυγωνικών
του της Ακροπόλεως βράχου, ου λείψανα ίκανά
σώζονται καθ' δ'λην τήν εκτασιν. Ό χώρος ούτος
έχωρί'ζετο διά τοίχου έκ τών αύτών πολυγωνικών
λίθων (Τα) εις δύο ή μίση, ών το δυτικόν (Τε,
Τβ, Τα) κείται περι τά 2 μέτρα ύψηλότερον τοΟ
ετέρου άνατολικοΰ ημίσεως.
Έν τώ άνατολικώ ήμίσει κείνται τά έρείπια της
στοάς Ζ, προς νότον αύτής τετράπλευράν τι κτί-
σμα, θεμέλια πιθανώς βωμού τίνος (μεταξύ τών
στοιχείων Κ-Κ) και νοτιοδυτικώς της στοάς τά
λείψανα Μ ναού τίνος. Έν τώ δυτικώ ήμίσει ή
στοά Ν, τά έρείπια δύο ναών Ξ και θ και ή πηγή
Π καλυπτομένη ύπό δεξαμενής χριστιανικών ή
τουρκικών χρόνων.
Περι τοΰ μεγέθους τοΰ ίεροΰ και τών έν αύτώ
κτισμάτων ουδέν ωφελεί ημάς ή λίαν άόριστος ανα-
φορά τοΰ Παυσανίου 21, 4 « . , . ιόντων δέ Αθή-
νησιν ες τήν Ακρόπολιν άπο τοΰ θεάτρου τεθά-
πται Κάλως . . .», 7 «τοΰ δέ Ασκληπιού το ιερόν
ες τε τά άγάλματά έστιν, όπόσα τοΰ θεοΰ πεποίη-
ται και τών παίδων . . . εστι δέ έν αύτώ κρήνη
...» κτλ.
Περισσότερον διαφωτίζει ημάς ή το ανάθημα και
τους λόγους τούς προκαλέσαντας αύτό άναφέρουσα
επιγραφή τοΰ Αιοκλέους (ΟΙΑ. 4896. 22. 13 £)
« . . . διεφθάρται τά θυρώματα της πρότερον ού-
σης εις τό ιερόν εισόδου, ομοίως δέ και τήν οπίσω