DOI article:
Kiliańczyk-Zięba, Justyna: Nie tylko Alciatus: o powinowactwach dwóch polskich sygnetów drukarskich i emblematycznych kompozycji z Symbolicae Questions Achille Bocchiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.20623#0097
Resyrgit ex yirtyte vera gloria.
DE VERE ET
falst: eccleske
DI S CR I MINĘ,
Ad Scrcniflimum Stephanym 1.
Polonię Rcgcm,
Sr^N/sL^ff SocoLoni
Libri tres. SU-MST
Ex facris Scripturis, vecuftifiirnorumque Patrum
fencsntijs collećti ac concinnati,
Quihtu adieCłs eśt,pro dignojcendis CSfuoicndbrfalfis
dogmatibuf, ciusdem Concio.
CRAOOVI£,
In OfHcina Lazari. Anno Domini:
M. D. LXXXIII.
Sumptu CS impcnfa 'Rcgtu.
6. Obelisk używany jako sygnet Drukarni Łazarzowej
od roku 1583 (Biblioteka Jagiellońska, Cim. 8064)
oficyny uczynić kamienny monument, była zarów-
no przejawem swoistej egiptomanii co najmniej od
ostatnich lat XV stulecia, współkształtującej kulturę
renesansowej Europy15, jak i odblaskiem własnych
intelektualnych fascynacji drukarza. Ten znako-
micie wykształcony intelektualista interesował się
bowiem astronomią i astrologią (a obelisk był rów-
nież, zwłaszcza w krakowskiej tradycji, narzędziem
obserwacji nieba) i tłoczył hermetyczne traktaty: to
właśnie w Drukarni Łazarzowej ukazywały się od
roku 1584 kolejne tomy napisanego przez Hanni-
bala Rossellego komentarza do Corpus hermeticum i
Asclepiusa, tekstów uznawanych ówcześnie za dzieła
egipskiego mędrca Hermesa Trismegistosa nazywa-
nego „pierwszym twórcą teologii”16.
15 K. H. Dannenfeldt, Egypt and Egyptian Antiąui-
ties in the Renaissance, Studies in the Renaissance, 6: 1959, s.
8-15.
16 F. A. Yates, Giordano Bruno and the Hermetic Eradi-
tion, London 1964, s. 179; J. Czerkawski, Hannibal Rosseli
i renesansowy hermetyzm {w:} Tenże, Humanizm i scholastyka.
Symb. XLVIII.
7. Obelisk (w: A. Bocchi, Symbolicae ąuestiones, Bolonia 1574,
drugie wydanie; Biblioteka Jagiellońska, 1214 II Alb.)
Pomysł, by przedstawienie obelisku uczynić
sygnetem drukarskim, należał do Januszowskiego,
ale rycina przedstawiająca kamienny monument,
identyczna z tą, która zaczęła funkcjonować jako
sygnet w wydawnictwach oficyny z ulicy Gołębiej od
roku 1583, po raz pierwszy pojawiła się w publikacji
tłoczonej jeszcze w warsztacie ojca Jana, Łazarza
Andrysowica: w roku 1557 użyto jej w roli ilustracji
na stronie tytułowej niewielkiego druku, który za-
powiadał wydanie prac norymberskiego astronoma
Joannesa Wernera i jednocześnie stanowił pierwsze
półtorej składki planowanej edycji (ił. 5)17. Dzieła
Wernera miały się ukazać u Andrysowica staraniem
Georga Joachima Retyka i zapewne właśnie ów
uczeń Kopernika zdecydował, że na krakowskim
Studia z dziejów kultury filozoficznej iv Polsce XVI i XVII toieku,
Lublin 1992, s. 113.
17 E. Chojecka, Krakowska grafika kalendarzowa [w:}
Studia renesansowe, t. III, 1963, red. M. Walicki, s. 446—448;
J. Pelc, Obraz—słowo—znak. Suidium o emblematach w literaturze
staropolskiej, Wrocław 1973, s. 94.
91
DE VERE ET
falst: eccleske
DI S CR I MINĘ,
Ad Scrcniflimum Stephanym 1.
Polonię Rcgcm,
Sr^N/sL^ff SocoLoni
Libri tres. SU-MST
Ex facris Scripturis, vecuftifiirnorumque Patrum
fencsntijs collećti ac concinnati,
Quihtu adieCłs eśt,pro dignojcendis CSfuoicndbrfalfis
dogmatibuf, ciusdem Concio.
CRAOOVI£,
In OfHcina Lazari. Anno Domini:
M. D. LXXXIII.
Sumptu CS impcnfa 'Rcgtu.
6. Obelisk używany jako sygnet Drukarni Łazarzowej
od roku 1583 (Biblioteka Jagiellońska, Cim. 8064)
oficyny uczynić kamienny monument, była zarów-
no przejawem swoistej egiptomanii co najmniej od
ostatnich lat XV stulecia, współkształtującej kulturę
renesansowej Europy15, jak i odblaskiem własnych
intelektualnych fascynacji drukarza. Ten znako-
micie wykształcony intelektualista interesował się
bowiem astronomią i astrologią (a obelisk był rów-
nież, zwłaszcza w krakowskiej tradycji, narzędziem
obserwacji nieba) i tłoczył hermetyczne traktaty: to
właśnie w Drukarni Łazarzowej ukazywały się od
roku 1584 kolejne tomy napisanego przez Hanni-
bala Rossellego komentarza do Corpus hermeticum i
Asclepiusa, tekstów uznawanych ówcześnie za dzieła
egipskiego mędrca Hermesa Trismegistosa nazywa-
nego „pierwszym twórcą teologii”16.
15 K. H. Dannenfeldt, Egypt and Egyptian Antiąui-
ties in the Renaissance, Studies in the Renaissance, 6: 1959, s.
8-15.
16 F. A. Yates, Giordano Bruno and the Hermetic Eradi-
tion, London 1964, s. 179; J. Czerkawski, Hannibal Rosseli
i renesansowy hermetyzm {w:} Tenże, Humanizm i scholastyka.
Symb. XLVIII.
7. Obelisk (w: A. Bocchi, Symbolicae ąuestiones, Bolonia 1574,
drugie wydanie; Biblioteka Jagiellońska, 1214 II Alb.)
Pomysł, by przedstawienie obelisku uczynić
sygnetem drukarskim, należał do Januszowskiego,
ale rycina przedstawiająca kamienny monument,
identyczna z tą, która zaczęła funkcjonować jako
sygnet w wydawnictwach oficyny z ulicy Gołębiej od
roku 1583, po raz pierwszy pojawiła się w publikacji
tłoczonej jeszcze w warsztacie ojca Jana, Łazarza
Andrysowica: w roku 1557 użyto jej w roli ilustracji
na stronie tytułowej niewielkiego druku, który za-
powiadał wydanie prac norymberskiego astronoma
Joannesa Wernera i jednocześnie stanowił pierwsze
półtorej składki planowanej edycji (ił. 5)17. Dzieła
Wernera miały się ukazać u Andrysowica staraniem
Georga Joachima Retyka i zapewne właśnie ów
uczeń Kopernika zdecydował, że na krakowskim
Studia z dziejów kultury filozoficznej iv Polsce XVI i XVII toieku,
Lublin 1992, s. 113.
17 E. Chojecka, Krakowska grafika kalendarzowa [w:}
Studia renesansowe, t. III, 1963, red. M. Walicki, s. 446—448;
J. Pelc, Obraz—słowo—znak. Suidium o emblematach w literaturze
staropolskiej, Wrocław 1973, s. 94.
91