DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kurzej, Michał: Świątynia Mądrości: program treściowy wystroju kościoła św. Anny w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.32431#0137
131
12. K. Dankwart, Matka Boska Niepokalanie Poczęta (fot. M. Kurzej)
rzeczy stworzone. Według Piskorskiego „Syn Bożyjest pier-
worodny wszystkiego stworzenia: bo w nim stworzone jest
wszystko na niebie i na ziemi” 63, a więc królowie i prorocy,
których imiona wypisano na kartach, nie tylko poprzedzają
Chrystusa, ale i od niego pochodzą:
Kiedy się pytamy o genealogiej wszystkich kreatur,
od kogoby swój początek, swoje urodzenie wzięły?
Odpowiada Pismo Święte: omniaper ipsumfacta sunt,
że wszystkich rzeczy Stwórcą jest Słowo wieczne, Syn
Boski 64.
Teza o preegzystencji Chrystusa doprowadziła Piskor-
skiego do przekonania, że jego matka również istniała wcześ-
niej niż wszystkie rzeczy stworzone, czego dowodził we
wspomnianym wcześniej kazaniu. Wątek niepokalanego
poczęcia, z którym Piskorski kojarzył dość osobliwe kon-
cepcje teologiczne, zajął w programie kościoła szczególnie
dużo miejsca. W środkowym polu sklepienia prezbiterium
ukazano Marię w świetlistym obłoku, z gwiazdami wokół
głowy i półksiężycem pod stopami [il. 12]. Apokaliptyczną
wizję św. Jana, będącą źródłem tego typu ikonograficznego,
Piskorski interpretował następująco:
63 S. Piskorski, Kazania na dni pańskie, s. 414.
64 Ibidem, s. 441.
Czemu odziana słońcem? łatwa odpowiedź: bo Łaski
Bożej pełna plena gratia, słońce sprawiedliwości
Chrystusa w żywocie swym poczęła i porodziła:
odziana szatą macierzyństwa Boskiego jako słońcem
najjaśniejszym została. Czemu 12 gwiazd na głowie
mająca? Dwanaście znaczy universitatem, według
Grzegorza Wielkiego, bo nad wszystko stworzęnie
wyniesiona, ukoronowana w niebie na prawicy Syna
swego Królowa nieba i ziemie osiadła. Adstitit regina
a dextris tuis circumdata varietate. A księżyc czemu
pod nogami jej? Bo pierwsze tej Jutrzenki na świat
weszcie światłem Łaski Boskiej otoczone było. Nie
urodziła się w ciemności grzechu pierworodnego, ale
w światłości praeservantis Gratiae 65.
Ukazana na sklepieniu prezbiterium Maria jest unoszona
ku górze przez anioła, co wyraźnie wskazuje na połączenie
tematu Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia, co jest
dość często spotykane w nowożytnej ikonografii 66. Wokół
postaci Marii, namalowano anioły trzymające symbole,
których nietypowy zestaw ma zapewne podkreślać jej rolę
65 Ibidem, s. 412.
66 Zob. J. Fournee, Himmelfahrt Mariens, [w:] Lexikon der christ-
lichen Ikonographie, t. 2, Rom i in. 1994, szp. 281-282; idem,
Immaculata Conceptio, [w:] ibidem, szp. 340-344.
12. K. Dankwart, Matka Boska Niepokalanie Poczęta (fot. M. Kurzej)
rzeczy stworzone. Według Piskorskiego „Syn Bożyjest pier-
worodny wszystkiego stworzenia: bo w nim stworzone jest
wszystko na niebie i na ziemi” 63, a więc królowie i prorocy,
których imiona wypisano na kartach, nie tylko poprzedzają
Chrystusa, ale i od niego pochodzą:
Kiedy się pytamy o genealogiej wszystkich kreatur,
od kogoby swój początek, swoje urodzenie wzięły?
Odpowiada Pismo Święte: omniaper ipsumfacta sunt,
że wszystkich rzeczy Stwórcą jest Słowo wieczne, Syn
Boski 64.
Teza o preegzystencji Chrystusa doprowadziła Piskor-
skiego do przekonania, że jego matka również istniała wcześ-
niej niż wszystkie rzeczy stworzone, czego dowodził we
wspomnianym wcześniej kazaniu. Wątek niepokalanego
poczęcia, z którym Piskorski kojarzył dość osobliwe kon-
cepcje teologiczne, zajął w programie kościoła szczególnie
dużo miejsca. W środkowym polu sklepienia prezbiterium
ukazano Marię w świetlistym obłoku, z gwiazdami wokół
głowy i półksiężycem pod stopami [il. 12]. Apokaliptyczną
wizję św. Jana, będącą źródłem tego typu ikonograficznego,
Piskorski interpretował następująco:
63 S. Piskorski, Kazania na dni pańskie, s. 414.
64 Ibidem, s. 441.
Czemu odziana słońcem? łatwa odpowiedź: bo Łaski
Bożej pełna plena gratia, słońce sprawiedliwości
Chrystusa w żywocie swym poczęła i porodziła:
odziana szatą macierzyństwa Boskiego jako słońcem
najjaśniejszym została. Czemu 12 gwiazd na głowie
mająca? Dwanaście znaczy universitatem, według
Grzegorza Wielkiego, bo nad wszystko stworzęnie
wyniesiona, ukoronowana w niebie na prawicy Syna
swego Królowa nieba i ziemie osiadła. Adstitit regina
a dextris tuis circumdata varietate. A księżyc czemu
pod nogami jej? Bo pierwsze tej Jutrzenki na świat
weszcie światłem Łaski Boskiej otoczone było. Nie
urodziła się w ciemności grzechu pierworodnego, ale
w światłości praeservantis Gratiae 65.
Ukazana na sklepieniu prezbiterium Maria jest unoszona
ku górze przez anioła, co wyraźnie wskazuje na połączenie
tematu Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia, co jest
dość często spotykane w nowożytnej ikonografii 66. Wokół
postaci Marii, namalowano anioły trzymające symbole,
których nietypowy zestaw ma zapewne podkreślać jej rolę
65 Ibidem, s. 412.
66 Zob. J. Fournee, Himmelfahrt Mariens, [w:] Lexikon der christ-
lichen Ikonographie, t. 2, Rom i in. 1994, szp. 281-282; idem,
Immaculata Conceptio, [w:] ibidem, szp. 340-344.