Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Fohlen, Jeannine; Jeudy, Colette; Riou, Yves-François; Pellegrin, Élisabeth [Hrsg.]; Biblioteca Apostolica Vaticana [Hrsg.]
Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane (2,2): Les manuscrits classiques latins de la Bibliothèque Vaticane: Fonds Palatin, Rossi, Ste-Marie Majeure et Urbinate — Paris: Éd.du Centre National de la Recherche Scientifique, 1982

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.47685#0250
Lizenz: Freier Zugang - alle Rechte vorbehalten
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
22.2

PAL. LAT. 1564

d’études de géométrie et d’arpentage, auquel se rattachent les manuscrits les plus anciens
des Agrimensores. Le manuscrit de Wolfenbüttel, Herzog-August Bibliothek, Gud. lat.
105 (appelé Gudianus, sigle G) est une copie indirecte du manuscrit Pal. lat. 1564, comme
l’a démontré C. Thulin, op. cit., p. 58-69: « apographon apographi codicis P»).
Possesseurs: Johannes Sichard, qui a utilisé le début du manuscrit pour son édition du
Codex Theodosianus (p. 170-177 )à Bâle en 1528 et le nomme «codex Fuldensis » (cf.
P. Lehmann, Johannes Sichardus..., p. 116). Mais le manuscrit ne figure pas dans les
anciens catalogues de Fulda: cf. K. Christ, op. cit. infra, p. 49; Jean Matai1 (Metellus
Sequanus) érudit et jurisconsulte franc-comtois, né vers 1520 et mort en 1597 à Augs-
bourg, qui a ajouté les légendes des illustrations des f. 1-4 et, f. 150 v°, la lettre à son
ami Johann Echt, médecin de Cologne, datée de 1564, où il fait allusion à son manuscrit
dérivé du manuscrit d’Angelo Colocci et qu’il a communiqué à l’évêque Jean du Tillet,
cf. F. Girard, op. cit. infra', bibliothèque palatine de Heidelberg (au f. 1, dans la marge
inférieure, ex-libris: « Est Bibliothecae Palatinae », au f. I cote du transfert: C. 89/858;
Jan Gruter prêta le manuscrit à Nicolas Rigault, qui l’appelle d’ailleurs « Palatinus »,
pour son édition d’Innocentius et du Liber coloniarum) 2.

Bibliographie: F. Blume, K. Lachmann et A. Rudorff, Die Schriften der romischen Feld-
messer, 1, Berlin, 1848, p. xi (ms. P) et 2, p. 43-47; L. Bethmann, N achrichten über die ... Samm-
lungen von Handschriften..., p. 355; F. Falk, Beitrage zur Rekonstruktion..., p. 38-39; P. F. Gi-
rard, Le manuscrit des (Gromatici » de l’évêque Jean du Tillet (Mélanges Fitting, 2, Montpellier,
1908, p. 255-256); Th. Mommsen, Gesammelte Schriften, y, Berlin, 1909, p. 464-466; C. Thulin,
Die Handschriften des « Corpus Agrimensorum Romanorum » (Abhandlungen der Preussischen
Akademie der Wissenschaften, 154. Anhang), Berlin, 1911, p. 41-58; P. Lehmann, Johannes
Sichardus..., p. 99 et 116-117; C. Thulin, Corpus agrimensorum Romanorum, I, fasc. 1: Opuscula
agrimensorum ueterum, Leipzig, Teubner, 1913, p. 11 (sigle P); R. Sabbadini, Storia e critica
di testi latini, Catane, 1914, p. 8; A. W. Bijvanck, Een antieke miniatuur in het handschrift Pa-
latinus latinus 1564 der Vaticaansche Bibliotheek (Mededeelingen van het Nederlandsch Histo-
risch Instituut te Rome, 3, 1923, p. 123-136 et pl. 22 = f. 1); Ch. H. Beeson, archétype of
the roman Agrimensores (Class. philol., 23, 1928, p. 1-10); K. Christ, Die Bibliothek des Klosters
Fulda im 16. J ahrhundert (Beiheft zum Zentralblatt für Bibliothekswesen, 64), Leipzig, 1933,
p. 19, 49 et 180; A. Josephson, Casae litterarum. Studien zum Corpus agrimensorum Romano-
rum, Upsal, 1950, p. 100-106 (sigle P); A. Josephson, Casae litterarum (éd. crit.), Upsal, 1951,
p. 3-4; W. Muller, Die heilige Stadt, Stuttgart, 1961, p. 11 et pl. 2 = f. 89 v° et 3 = f. 90; B. L.
Ullman, Geometry in the mediaeval Quadrivium (Studi di bibliografia e di storia in onore di T.
De Marinis, 4, Vérone, 1964, p. 266, 273-276 et pl. V = f. 29); M. Geymonat, Nuovi frammenti
délia Geometria « Boeziana » in un codice del IX secolo (Scriptorium, 21, 1967, p. 10); P. O. Kris-
teller, Iter italiciim, 2, 1967, p. 394; C. Bertelli, Stato degli studi sulla miniatura fra il VII
e il IX secolo in Italia (Studi medievali, 3e ser., 9, 1968, p. 403); H. Gerstinger, Zu den Heb-
domades des M. Terentius Varro... (Jahrbuch der Ôsterreichischen Gesellschaft, iy, 1968, p. 275;
M. Folkerts, Zur Überlieferung der Agrimensoren... (Rhein. Mus. für Philologie, N.F. 112,
1969, p. 53); M. Folkerts, « Boethius » Geometrie II. Ein mathematisches Lehrbuch des
Mittelalters (Boethius. Texte und Abhandlungen zur Geschichte der exakten Wissenschaften,
9), Wiesbaden, 1970, p. 70; L. Vagnetti, Considerazioni sui ludi matematice (Studi e documenti

1 Cf. Nouvelle biographie générale, 33, Paris, 1860, col. 225-226; cf. aussi J. F. Chevalier, Mé-
moires historiques sur la ville et la seigneurie de Poligny, 2, Lons-le-Saulnier, 1767-1769, p. 412-415;
J. Andres, Antonii Augustini archiepiscopi Tarraconensis epistolae Latinae et Italicae, Parme, 1804,
P- 44-59·
2 Nicolas Rigault (1577-1654), garde de la bibliothèque du roi, édita en 1614 à Paris: Auctores
finium regundorum. Nicolai Rigaltii obseruationes et notae, item glossae agrimensoriae, Paris, J. Li-
bertus, 1614.
 
Annotationen