DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.3518#0320
tit aperte praetcr ipsum confirmat& Allia*'
nus Prooemio libelli de instruendis Acie-
fous : £t« 3 tu ®-£ 7T<*Tg/ <ra Ne/>«o5 «r^ju^sst-
AoV 'sr'^ Qpovrivco r)V '£fa<rMlAav vytariKav sj»
QopyJous mhc*4 -nvis £//t&*4* «Tt^ iieeity»
KAWvcj sS%i tIuj £V To7? TtoKiJXOli ifATtU&foj ,
sva0^/\av r dvs&t SSpov «jc ihJstovcn, carsstu,
s^vovta «'« tW 'cr^jf ws £'fan<nTe$£apvi[jt,htuj
fj.d$»<nv, vp^dfduj «k %n 7t£cy.ppcmvrrts r&K-
rmav a-vyyp&tpfis , «'& &v carx<Pcic*£s$-cu r^$>
Qpovrivco ^oKav cujtIuj , elsre/i 17 yjipov i^oKei
t»? pafJo&lMS 2>J&Td%sas 7rse/£%&v cwtIw , &C
quid obstet, quominus idem ScriptorStra-
tegicus 8c Aquarum Prajfe&us fuerit , qui
libellum hunc de Aquasduftibus Vrbem Ro-
mam inssuentibus edidit , obscure video .
Sed altius ad acumen indaganda sunt AE-
liani verba. Ait, apud Frontinum V. C. &
peritiae bellicE laude clarisHmum, qui sub
Nerva Adnani Patre ssoruit , se per ali-
quot dies in Formiis egisse, & collatis cum
eo sermonibus comperisse , non minus il-
lum studio teneri difciplina: Ta&ica: Grae-
cis usitata; , quam Romanorum instrucTio-
me , qua deterius quid minusve videretur
contineri. Certo certius est, iilum quidem
alloquio ad Adrianum non alius Frontini
meminisse, quam Consulis istius Stratege-
matum Authoris, quorum libri superstites
ctiamnum exstant , & quos idem optimo
Principi Trajano dicavit. Secusac Stevve-
chio visum, qui alios de militari discipli-
na libros eidem dedicatos opinatur sub fi-
ne lib. II. cap. III. Comtnen. in Vege-
tium. Nam Nervae ac Trajani temporibus
piKcipue in pretio fuit, quod & alibi Vo-
laterranus Commentar. Vrban. lib. XVI.
non obscure subindicat, & qui totamhanc
nostram litem uno loco dissecat : lulius
Frontimts ad Trajanum libros quatuor Strate-
gematum scripsit, & de ^quis Vrbis. Nec a-
lius Frontini mentionem fieri apud anti-
quos puto , quam unius ejusdemque no-
stri , qui Strategematum nimirum , Aqua-
rumque libellos congessit ; & cujus etiam-
num Fragmenta restant de Qualitatibus A-
grorum, Limitibus, maximam partem mu-
tilaacinquinatissima, variisque consutaseg-
mentis. Scripstt idem de Coloniis opuscu-
lum, sed quod hodie diversum exhibetur ,
ae ejusdem farina» fragmentis interpolatum,
ab Amplissimo Viro p. Scriverio cum reli-
quis primum ex membranis editum . Fal-
luntur etiam illi} qui ulterius disquiren-
dum contendunt, an Vrbanus ille Pr^tor
cujus Tacitus lib. IV. Historiarum memi«
nit, ad Vespasiani II. & Titi Consulatum"
qui in annum Vrbis incidit iocccxxm. i<jeJ
cum nostro Frontino sit : quam & opinio-
nem non exiguum scrupulum plerisque qm\
dem non mediocriter do&is injecisse memi-
ni. Nunc audiamus Carolum SigoniumSyJ*
labo historicorum Romanorum : Sex. iutm
Frontinus Strategematum libros conjcripsie in
quibus ex omnibus hisioricis exemfla jn ceno
locos defiinata ( valet distinSia ) enutnerat co-
siofe, & magna cum utilitate : Iket fleraaue
librariorum errore inepte sunt refetita. Nernt
& Trajani temporibus yixit . Qiia; verbote-"
nus , ut multa alia , IV©- <®fo\ 1^®- m
suum apparatum ad omnium gentium hi-
storiam transtulit Antonius Possevinus, Sed.
III. cap. IV. Ceterum , quod heic asseri-
mus , id tam dilucidum ab aliis contesta-
tum fuit , ut mirum sit, in aliam senten-
tiam vergereViros eruditissimos. Videquae
Iohannes Maria Catanams observat ad Pli-
nii Cscilii Secundi Epistolas, item Stepha-
nus Vinandus Pighius Annalium Romano-
rum libro XIIX. Nam qua; nobis addufta
sunt, eorum sublesta fides esset , ni major
veri ratio ex antiquitate histoiiarum coilu-
ceret.
pag. 2. ver. 5. ( adminisiratum fer princU
fes sem-fer Ciritatis nofir<e Firos ) Qui voca-
bantur ^Aquarum Curatores. In veteri lapi-
desculptum: CVRATOR. AQVARVM.ET.
MINVTIAE. CVR. ALVEI. TIBERIS. ET.
CLOACARVM. VRBIS. Primo tamen ap-
pellati slint Curatores operum fublicorum: de-
inde in plures haxovioj; 'sh^s^-c^ divisi ,
specia.liter ^quarumCuratores . Hi, sicut ce-
teriomnes, qui curam aliquam publicecu-
rabant , non magistratus erant , sed quasi
magistratus, uti vocantur a nostro Fronti-
no, qui & ipsum Agrippam primo perser-
vos suos privatos ha;c fecisse , eamque fa-
miliam Augusto morientem kgasse tradit .
Vide ipsum Frontinum infra, & Fragmenta
iib. II.
pag. ?. ver. 2. [ posse decevni ] ( p°f'e ie~
cernere ) Valet difcernere, quod ad oramve-
teris notatum.
pag- 4- ver. 8. ( nomina frimur» ^AqM"
vum, qu# in Vrbem j\omam inssuunt, f>nam )
Scriptus promam -y quod eiegans quidem ver-
bum est, &huic!ococommunicantissinmm.
placet tamen editum. Infra; Fersecuws ea}
d*
copiusaltitudn
Jeosfbrm«
jrontinus wi
,m}desf4e/
ji^us v/rhis mom
tur plimus hb.
Mi UcjV,a'(
"^Qun Tix i
ffos sotim d
Tale ggt
. Intenesta te
Coiifits/ium
Sic hi versus J
bris antiquis
kxametro;
Intenepta [t.
Alludit elega
de Grxcix P;
clamat: Tot
meiibuS) Pyrt
nut ctetert ine:
pag. $. m
enmmlnores
typis editam
exhibuit: »«
melius Onup
mus . Verur
!iem muneris
Ium de vuJg
t«is. Vocab
publica;} &
univcrfe to
tum> ac mai
pag. 11. v
nos CCCCXll
) Dut
co occurrit
f"» AqusJi
f^ & ab
ernere Vlas
lstv«ritum» n
?dls Romar
nus Prooemio libelli de instruendis Acie-
fous : £t« 3 tu ®-£ 7T<*Tg/ <ra Ne/>«o5 «r^ju^sst-
AoV 'sr'^ Qpovrivco r)V '£fa<rMlAav vytariKav sj»
QopyJous mhc*4 -nvis £//t&*4* «Tt^ iieeity»
KAWvcj sS%i tIuj £V To7? TtoKiJXOli ifATtU&foj ,
sva0^/\av r dvs&t SSpov «jc ihJstovcn, carsstu,
s^vovta «'« tW 'cr^jf ws £'fan<nTe$£apvi[jt,htuj
fj.d$»<nv, vp^dfduj «k %n 7t£cy.ppcmvrrts r&K-
rmav a-vyyp&tpfis , «'& &v carx<Pcic*£s$-cu r^$>
Qpovrivco ^oKav cujtIuj , elsre/i 17 yjipov i^oKei
t»? pafJo&lMS 2>J&Td%sas 7rse/£%&v cwtIw , &C
quid obstet, quominus idem ScriptorStra-
tegicus 8c Aquarum Prajfe&us fuerit , qui
libellum hunc de Aquasduftibus Vrbem Ro-
mam inssuentibus edidit , obscure video .
Sed altius ad acumen indaganda sunt AE-
liani verba. Ait, apud Frontinum V. C. &
peritiae bellicE laude clarisHmum, qui sub
Nerva Adnani Patre ssoruit , se per ali-
quot dies in Formiis egisse, & collatis cum
eo sermonibus comperisse , non minus il-
lum studio teneri difciplina: Ta&ica: Grae-
cis usitata; , quam Romanorum instrucTio-
me , qua deterius quid minusve videretur
contineri. Certo certius est, iilum quidem
alloquio ad Adrianum non alius Frontini
meminisse, quam Consulis istius Stratege-
matum Authoris, quorum libri superstites
ctiamnum exstant , & quos idem optimo
Principi Trajano dicavit. Secusac Stevve-
chio visum, qui alios de militari discipli-
na libros eidem dedicatos opinatur sub fi-
ne lib. II. cap. III. Comtnen. in Vege-
tium. Nam Nervae ac Trajani temporibus
piKcipue in pretio fuit, quod & alibi Vo-
laterranus Commentar. Vrban. lib. XVI.
non obscure subindicat, & qui totamhanc
nostram litem uno loco dissecat : lulius
Frontimts ad Trajanum libros quatuor Strate-
gematum scripsit, & de ^quis Vrbis. Nec a-
lius Frontini mentionem fieri apud anti-
quos puto , quam unius ejusdemque no-
stri , qui Strategematum nimirum , Aqua-
rumque libellos congessit ; & cujus etiam-
num Fragmenta restant de Qualitatibus A-
grorum, Limitibus, maximam partem mu-
tilaacinquinatissima, variisque consutaseg-
mentis. Scripstt idem de Coloniis opuscu-
lum, sed quod hodie diversum exhibetur ,
ae ejusdem farina» fragmentis interpolatum,
ab Amplissimo Viro p. Scriverio cum reli-
quis primum ex membranis editum . Fal-
luntur etiam illi} qui ulterius disquiren-
dum contendunt, an Vrbanus ille Pr^tor
cujus Tacitus lib. IV. Historiarum memi«
nit, ad Vespasiani II. & Titi Consulatum"
qui in annum Vrbis incidit iocccxxm. i<jeJ
cum nostro Frontino sit : quam & opinio-
nem non exiguum scrupulum plerisque qm\
dem non mediocriter do&is injecisse memi-
ni. Nunc audiamus Carolum SigoniumSyJ*
labo historicorum Romanorum : Sex. iutm
Frontinus Strategematum libros conjcripsie in
quibus ex omnibus hisioricis exemfla jn ceno
locos defiinata ( valet distinSia ) enutnerat co-
siofe, & magna cum utilitate : Iket fleraaue
librariorum errore inepte sunt refetita. Nernt
& Trajani temporibus yixit . Qiia; verbote-"
nus , ut multa alia , IV©- <®fo\ 1^®- m
suum apparatum ad omnium gentium hi-
storiam transtulit Antonius Possevinus, Sed.
III. cap. IV. Ceterum , quod heic asseri-
mus , id tam dilucidum ab aliis contesta-
tum fuit , ut mirum sit, in aliam senten-
tiam vergereViros eruditissimos. Videquae
Iohannes Maria Catanams observat ad Pli-
nii Cscilii Secundi Epistolas, item Stepha-
nus Vinandus Pighius Annalium Romano-
rum libro XIIX. Nam qua; nobis addufta
sunt, eorum sublesta fides esset , ni major
veri ratio ex antiquitate histoiiarum coilu-
ceret.
pag. 2. ver. 5. ( adminisiratum fer princU
fes sem-fer Ciritatis nofir<e Firos ) Qui voca-
bantur ^Aquarum Curatores. In veteri lapi-
desculptum: CVRATOR. AQVARVM.ET.
MINVTIAE. CVR. ALVEI. TIBERIS. ET.
CLOACARVM. VRBIS. Primo tamen ap-
pellati slint Curatores operum fublicorum: de-
inde in plures haxovioj; 'sh^s^-c^ divisi ,
specia.liter ^quarumCuratores . Hi, sicut ce-
teriomnes, qui curam aliquam publicecu-
rabant , non magistratus erant , sed quasi
magistratus, uti vocantur a nostro Fronti-
no, qui & ipsum Agrippam primo perser-
vos suos privatos ha;c fecisse , eamque fa-
miliam Augusto morientem kgasse tradit .
Vide ipsum Frontinum infra, & Fragmenta
iib. II.
pag. ?. ver. 2. [ posse decevni ] ( p°f'e ie~
cernere ) Valet difcernere, quod ad oramve-
teris notatum.
pag- 4- ver. 8. ( nomina frimur» ^AqM"
vum, qu# in Vrbem j\omam inssuunt, f>nam )
Scriptus promam -y quod eiegans quidem ver-
bum est, &huic!ococommunicantissinmm.
placet tamen editum. Infra; Fersecuws ea}
d*
copiusaltitudn
Jeosfbrm«
jrontinus wi
,m}desf4e/
ji^us v/rhis mom
tur plimus hb.
Mi UcjV,a'(
"^Qun Tix i
ffos sotim d
Tale ggt
. Intenesta te
Coiifits/ium
Sic hi versus J
bris antiquis
kxametro;
Intenepta [t.
Alludit elega
de Grxcix P;
clamat: Tot
meiibuS) Pyrt
nut ctetert ine:
pag. $. m
enmmlnores
typis editam
exhibuit: »«
melius Onup
mus . Verur
!iem muneris
Ium de vuJg
t«is. Vocab
publica;} &
univcrfe to
tum> ac mai
pag. 11. v
nos CCCCXll
) Dut
co occurrit
f"» AqusJi
f^ & ab
ernere Vlas
lstv«ritum» n
?dls Romar