Goldhagen, Hermann: Institutiones Oratoriae Et Poeticae Pro Classe Rhetorices: Ex Optimis In Utroque Orationis Genere Scriptoribus In Usum Scholarum Provinciae Societatis Jesu Ad Rhenum Superiorem Nova Methodo Adornatae (Mannhemii, 1759) [VD18 1244264X]

212 Liber II. Pars II. Rhetorica applicata.

dem orationi communia süns: peculiare illud, quod
in concionibus rato locum habeat Narratio> rarius
Confutatio, & siipervacaneum fere illud Exordium,
quod Auditorem attentum, benevolum ac docilem
reddat: quippe animis ita praeparatis ad conciones
acceditur. Stritlim hic attingamus, quae propria
cuique orationis sacrae parti videntur.
%I. DE EXORDIO ORATIONIS SACRAE.
I. Qu<£ virtutes Exordia [aera commendant?
Bc. Brevitas, Proprietas & Gravitas. Si longior fue-
ris inExordio, Üarim auditores permulti prolixitatem
ierrnonis formidantes, animis minus aequis assistent-
Si non apte cohaereat materiae tractandae, sed extra
rem vagetur, ad metam te tacita omnium conscientia
rfe vocabit; denique ii nimis concinnem St calamistra-
tum iit, suspicioncm fuci dabis-
II. Unde ducuntur Exordia sacra ?
Bo Ab re ipsa, ejus dignitate, militare ac necessi-
tate; ab ratione temporis, loci, personarum, quse
iunc auditurae, & personte dicentis. (Raro tamen
contingit, ut orator vel a se ve! ab Auditorum per-
sona debeat exordiri.) Et maxime ab Evangelio oc-
currente vel parte illa, e qua propositio ducitur;
quaeque eum in modum exponenda est, ut inde the-
ma quali iponte ssuar. Si porro ia£tum aliquod ex-
plicandum iit, amplificabitur per modum Narratio-
nis ; Ii dictum , per modum Parapbsafis in Chria:
En aliquot exempla.
(i) lte> oftendite vos facerdotibus. Exordium. His verbis Christus
suos, ad sacerdotes, tanquam animarum Medicos dirigit; non
ut in Synagoga, ubi sacerdotes reflandi quidem de sanata lepra,
non item medendi p.otestatem habebant. Mirum autem, quod
tot morbis gravissimis conssiftati horreant hos medicos , diffe-
rant &c. Id inde est sbrsitan, quod vim hujus medicina;, id est,
, »ii/i-