DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.24653#0060
12
M V S E I E T \V S C I
Quod vero veftis, qua vertvmnvs infignitur , toga fit, ne-
mo dubitare poteft , vel qui heri antiquitatis ftudio fit initiatus.
Togam imitatur Harufpicis Etrufci , cuius ahenea ftatua , Tufcis
litteris infcripta , exftat in Mufeo Mediceo , editaque eft in Dem-,
pfteriano Opere Tabula XL. & in Muleo Florentino Tom. IIT
Tabula LXXXI. mfi quod illa totum fimftrum brachium tegit,
haec vero non : cuius modi ea caufa eft , quod initio, vetuftiilimis
fcilicet temporibus, quum ab Etrufcis noftris inventa eft , non tam
lata, ut fequiori aevo , fed anguftior fuit, quae maxime ad ovalem
figuram accedebat , De toga , eiufque origine & ufu , ne nimius
fim , confulendus ampliftimus Senator Bonarrotius in Vafa vitrea_.
Coemeterialia (i), atque in Explicationibus &; Coniedfuris ad mo-
numenta Etrufca addita Operi Dempfteriano (2) . Quae vero ope-
ra in limbo caelata funt, ea , ut arbitror , in togis pidhs refereban-
tur 5 quae etiam , ut dicemus, ab Etrufcis ad Romanos pervenerunt.
Ceterum non pauci fcnptores funt , qui Ianum & Vertu-
mnum unum tantum Deum faciunt . Verum quod alter ab al-
tero diverfus fit, difertifiimum habeo Horatii teftimonium , ex quo
colligimus , eos duplici fimulacro diverfaque fpecie cultos fuiife i ait
emm librum fuum adloquens (3) :
Vertumnum Ianumyue hier fpe&are qjiderts ,
Foedata fabulis prifca Etrufcorum Theologia , confufa quoque funt
Deorum adtnbuta & olficia 3 & quod uni conveniebat alteri tri-
butum , nemo eft qui ignoret (4).
Plura qui cupit , & quidem longe meliora , de Vertumno
Deo , adeat nobiliifimum Genium antiquitatis Laurentium Bege-
rum , qui eiufdem Vertumni adfert aliud infigne ligillum ahe-
neum (x) , cuius artifex antiquifiimus hoc exemplo , diverhmodc^
tamen , togatum Numen fecit . Multa funt , quae & lpfum Etru-
fci operis efte adftruunt : id tamen quum ipfum prototypum non
videam , non adfirmo . Caput habet corona e tortili gramine re-
dimitum : dextera cornucopiae , laeva pateram omnigenis horto-
rum frudhbus refertam gerit : quae omnia cum Propertiana de-
fcnptione perbelle congruunt . Pedes Etrufcis fandalns amifti con-
fpiciuntur : quo quidem fimulacro nihil elegantius , cunofius ni-
hil videri poteft.
TA-
(1) Pag. 158. & fequent. (4) Ex Macrob.Saturn. Lib. 1. Cap. xvir.
( 2 ) Vide §. x x x 11 r. pag. 56. 57. ( 5 ) Tom. 111. Thefauri feledi Eiedor.
( 3 ) Lib. 1. Epiftol. ultim. verf. 1* Brandemburg. pag. 289.
M V S E I E T \V S C I
Quod vero veftis, qua vertvmnvs infignitur , toga fit, ne-
mo dubitare poteft , vel qui heri antiquitatis ftudio fit initiatus.
Togam imitatur Harufpicis Etrufci , cuius ahenea ftatua , Tufcis
litteris infcripta , exftat in Mufeo Mediceo , editaque eft in Dem-,
pfteriano Opere Tabula XL. & in Muleo Florentino Tom. IIT
Tabula LXXXI. mfi quod illa totum fimftrum brachium tegit,
haec vero non : cuius modi ea caufa eft , quod initio, vetuftiilimis
fcilicet temporibus, quum ab Etrufcis noftris inventa eft , non tam
lata, ut fequiori aevo , fed anguftior fuit, quae maxime ad ovalem
figuram accedebat , De toga , eiufque origine & ufu , ne nimius
fim , confulendus ampliftimus Senator Bonarrotius in Vafa vitrea_.
Coemeterialia (i), atque in Explicationibus &; Coniedfuris ad mo-
numenta Etrufca addita Operi Dempfteriano (2) . Quae vero ope-
ra in limbo caelata funt, ea , ut arbitror , in togis pidhs refereban-
tur 5 quae etiam , ut dicemus, ab Etrufcis ad Romanos pervenerunt.
Ceterum non pauci fcnptores funt , qui Ianum & Vertu-
mnum unum tantum Deum faciunt . Verum quod alter ab al-
tero diverfus fit, difertifiimum habeo Horatii teftimonium , ex quo
colligimus , eos duplici fimulacro diverfaque fpecie cultos fuiife i ait
emm librum fuum adloquens (3) :
Vertumnum Ianumyue hier fpe&are qjiderts ,
Foedata fabulis prifca Etrufcorum Theologia , confufa quoque funt
Deorum adtnbuta & olficia 3 & quod uni conveniebat alteri tri-
butum , nemo eft qui ignoret (4).
Plura qui cupit , & quidem longe meliora , de Vertumno
Deo , adeat nobiliifimum Genium antiquitatis Laurentium Bege-
rum , qui eiufdem Vertumni adfert aliud infigne ligillum ahe-
neum (x) , cuius artifex antiquifiimus hoc exemplo , diverhmodc^
tamen , togatum Numen fecit . Multa funt , quae & lpfum Etru-
fci operis efte adftruunt : id tamen quum ipfum prototypum non
videam , non adfirmo . Caput habet corona e tortili gramine re-
dimitum : dextera cornucopiae , laeva pateram omnigenis horto-
rum frudhbus refertam gerit : quae omnia cum Propertiana de-
fcnptione perbelle congruunt . Pedes Etrufcis fandalns amifti con-
fpiciuntur : quo quidem fimulacro nihil elegantius , cunofius ni-
hil videri poteft.
TA-
(1) Pag. 158. & fequent. (4) Ex Macrob.Saturn. Lib. 1. Cap. xvir.
( 2 ) Vide §. x x x 11 r. pag. 56. 57. ( 5 ) Tom. 111. Thefauri feledi Eiedor.
( 3 ) Lib. 1. Epiftol. ultim. verf. 1* Brandemburg. pag. 289.