DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24654#0106
'D IS S E \ T ATIO I.
tagma in (igne avide expeflamus a Nobiliffimo DofHffimoque Viro
lacobo Philippo D5 Orviile , mihi amicitia , flagrantique llluftrandae
eruditae antiquitatis itudio coniundtilTimo. Ex his quoque conflabit,
quadratis magnis lapidibus Siculos cum moenia & portas , tum
etiam bafiiicas , templa , theatra , amphitheatra , nymphaea , bal-
nea ac fepulcra exftruxifle .
IV. Ad aedificia publica, a prifcis Romanorum Regibus con-
flruffa , quorum rudera adhuc vifuntur , gradum facio . Mitto
Aquaeduftum Aquae Marciae, de quo confulendus Fabrettus (o, 6c
Ciampinius (*) , qui totum conflare Gabinis five Albanis quadratis
lapidibus fe obfervaffe adfirmant . Ex iifdem quadratis lapidibus
exfiructa Cloaca maxima , cuius iconifmum exhibet Tabula XV.
num i. depromtum ex archetypis delineationibus Ficoronianis. Por-
tentum hoc artis , mirandum Tarquinii Prifci opus , ita defcribit
Plinius (3) : Sed tunc feries aggeris vafum fpatium , & fubfruBiones
in fanas Capitolii mirabantur : praeterea cloacas , operum omnium diBu ma-
ximum , fujfojfis montibus , atque ( ut paulo ante retulimus ) urbe penfli,
Jubterque navigata , a AI. Agrippa m aedilitate pof confutatum, per mea-
tus corrivati Vil amnes , curfuque praecipiti, torrentium modo , rapere atque
auferre omnia coali i , wfuper mole imbrium concitati , vada ac latera
quatiunt : aliquando Tiberis retro tnfufi recipiunt fluBus , pugnantque di-
vo fi aquarum impetus intus ; C5* tamen obnixa firmitas refijht : trahuntur
moles internae tantae , non jaccumbentibus caufis operis : pulfant ruinae
fponte praecipites , aut tmpaBae incendiis : quatitur folum terraemotibus ;
durant tamen a Tarquinio Trtjco annis dccc. prope inexpugnabiles: non
omittendo memorabili exemplo , vel eo magis , quoniam celeberrimis rerum
conditoribus omifum eji . Quum id opus Tarquinius Trtfcus plebis manibus
jaceret , ejfetque labor , incertum , longior an penculofior , pajfm confcita^
nece, Quiritibus taedium fugientibus , novum & inexcogitatum antea poflea-
que remedium invenit ille \ex, ut omnium ita defunBorum fgeret crucibus
corpora fpeBanda civibus , fimul & feris volucrtbufque laceranda : quam-
obrem pudor %omam nominis proprius , qui faepe res perditas fervavit m
proeliis , tunc quoque fubvemt ; fed illo tempore mpofuit : tum erubefcens
quum puderet vivos tanquam puditurum effet exfruBos. Amplitudinem cavis
eam feciffe proditur , ut vehem foem large onufam tranfmitteret. Ingen-
tes lapides triplicem arcum Cloacae maximae confiituiffe obfervavit
Clarillimus Ficoronius ex lapide Gabino , qui vulgo Teperino dici-
tur: qui tamen, quum ad hoc tempus eruatur ex agro oppidi Ma-
reni, Marenus adpellandus effet, ut Ciampinius obfervat (4) . Hodie
ta-
(i) De Aquis & Aquaeduft. Differt. iT. (g) Hift. Nat. Lib. XXXVI. Cap. xv.
* 326. 327. 328. (4) Veter. Monum. Par. I. Cap. 1. pag«
{2) Par. I* Vet. Monum. Cap. vnr. pag. <5(5.
tagma in (igne avide expeflamus a Nobiliffimo DofHffimoque Viro
lacobo Philippo D5 Orviile , mihi amicitia , flagrantique llluftrandae
eruditae antiquitatis itudio coniundtilTimo. Ex his quoque conflabit,
quadratis magnis lapidibus Siculos cum moenia & portas , tum
etiam bafiiicas , templa , theatra , amphitheatra , nymphaea , bal-
nea ac fepulcra exftruxifle .
IV. Ad aedificia publica, a prifcis Romanorum Regibus con-
flruffa , quorum rudera adhuc vifuntur , gradum facio . Mitto
Aquaeduftum Aquae Marciae, de quo confulendus Fabrettus (o, 6c
Ciampinius (*) , qui totum conflare Gabinis five Albanis quadratis
lapidibus fe obfervaffe adfirmant . Ex iifdem quadratis lapidibus
exfiructa Cloaca maxima , cuius iconifmum exhibet Tabula XV.
num i. depromtum ex archetypis delineationibus Ficoronianis. Por-
tentum hoc artis , mirandum Tarquinii Prifci opus , ita defcribit
Plinius (3) : Sed tunc feries aggeris vafum fpatium , & fubfruBiones
in fanas Capitolii mirabantur : praeterea cloacas , operum omnium diBu ma-
ximum , fujfojfis montibus , atque ( ut paulo ante retulimus ) urbe penfli,
Jubterque navigata , a AI. Agrippa m aedilitate pof confutatum, per mea-
tus corrivati Vil amnes , curfuque praecipiti, torrentium modo , rapere atque
auferre omnia coali i , wfuper mole imbrium concitati , vada ac latera
quatiunt : aliquando Tiberis retro tnfufi recipiunt fluBus , pugnantque di-
vo fi aquarum impetus intus ; C5* tamen obnixa firmitas refijht : trahuntur
moles internae tantae , non jaccumbentibus caufis operis : pulfant ruinae
fponte praecipites , aut tmpaBae incendiis : quatitur folum terraemotibus ;
durant tamen a Tarquinio Trtjco annis dccc. prope inexpugnabiles: non
omittendo memorabili exemplo , vel eo magis , quoniam celeberrimis rerum
conditoribus omifum eji . Quum id opus Tarquinius Trtfcus plebis manibus
jaceret , ejfetque labor , incertum , longior an penculofior , pajfm confcita^
nece, Quiritibus taedium fugientibus , novum & inexcogitatum antea poflea-
que remedium invenit ille \ex, ut omnium ita defunBorum fgeret crucibus
corpora fpeBanda civibus , fimul & feris volucrtbufque laceranda : quam-
obrem pudor %omam nominis proprius , qui faepe res perditas fervavit m
proeliis , tunc quoque fubvemt ; fed illo tempore mpofuit : tum erubefcens
quum puderet vivos tanquam puditurum effet exfruBos. Amplitudinem cavis
eam feciffe proditur , ut vehem foem large onufam tranfmitteret. Ingen-
tes lapides triplicem arcum Cloacae maximae confiituiffe obfervavit
Clarillimus Ficoronius ex lapide Gabino , qui vulgo Teperino dici-
tur: qui tamen, quum ad hoc tempus eruatur ex agro oppidi Ma-
reni, Marenus adpellandus effet, ut Ciampinius obfervat (4) . Hodie
ta-
(i) De Aquis & Aquaeduft. Differt. iT. (g) Hift. Nat. Lib. XXXVI. Cap. xv.
* 326. 327. 328. (4) Veter. Monum. Par. I. Cap. 1. pag«
{2) Par. I* Vet. Monum. Cap. vnr. pag. <5(5.