Gori, Antonio Francesco; Schwebel, Nicolaus [Bearb.]: Antiquitates Etruscae (Nürnberg, 1770)

Claffis Prima. $

Infcnpt antiqu. Etrur. Vrb. i) Apud Lurienfes uero divinos eiusdem hondres ttocet ara peruetufta
m ruinis Lunae urbis reperta 2).

VALENTIA

Tufiorum, ac praefertim Ocriculanorum patrium Numen.

Valentta , eademcum Roma Aefculapii filia olim habita, Valetudo quoque et Salus fuit appefla- TabJL
ta. Tufcorum ac potiflimum Ocriculanorum fuit Dea , ut diferte docet Tertullianus, 3) cui
etiam uetuftum marmor uotiuum Ocriculi inuentum adftipulari uidetur. 4) Non abfurdum fuerit
credere, ab aufpicatiffimo huiusDeaenomineurbiRomae nomen inditum, quae, tefteSolino, <fi prius
Valentia uocata eft. Nam ipfui&itt Gloflis eft ualere : P<»7*jj. Valentia. Inde Fw/xo; et Pm/auXo?, uhr
fortis. Inde Latinis prifcis Romulus. Feftus : Romulus etSemus a uirtute, boc efl robore appeliati 6). Qui-
dam Romam ab Etrufds conditam putant, ut ex Alcimo , uetuftiflimo Hiftorico docet Feftus 7),
cui fententiae fauet Plutarchus, qui in Romuli uita aflirmatj eam ciuitatem ab ipfo condi non potuifle,
nifi adfdtis Tufcis. Hanc autem ueram Romae originem, a fcriptoribus, odio uel inuidia in Etrufcam
gentem, poftea fabularum ambagibus obfcuratam fuifle, quidam fibi perfliadent 8). Simulacrum autem
hoc exMediceo Thefaviro primumprolatum ex aere eft, ab eximio Tufco artificeconfeftum. u. Tab. II. Fig. 1.
Caput eius galea eft infigne, et ferpenticulus dextro brachio aduolutus, quo ipfo non male augurari licet,
referre, ut diximus, Deam, quam primum Vakntiam, feu ualetudinem, poftea Salutem ueteres dixere.
Sic certe et Romam galeatam et cum ferpente nobis fiftuntnummi antiquiflimi, quos ponderadicunt;
et Diis falutaribus urbiumque conferuatoribus hoc animal, tamquam fymbolum et infigne falutis ad-
ditum reperitur j>). Vitta, quacaput cingitur, non omnino a galea celatur; fed euidenter apparet,
quod raro, aut numquam faftum ab aflis artifidbus obferuatur. Tunica plumario opere infignis cft:
collum radiatum quoddam ambit monile, quod ornamentum Etrufd artifices maxime dignuro Dearum
maieftate exiftimarunt. Serpens ;in fpedem armillae circa brachium uoluitur. Denique palla, quae
fuperne induitur, miro artifido in finus acplicas eft condnnata. Quod in Tab. H. Fig. 2. alterum Tab.D(.
fignum eft , itidem Valentiam Deam referre uidetur. Obferuatu dignum eft diadema , feu mitella au-
guftioris formae radiis diftin&a. Infignis eft torques, e quo Etrufco more tres bullae dependent,
quae dubio procul querna folia referunt, quam arborem ueteres Diis falutaribus tribuerunt Caput
palla habet uelatum, ut Aefculapius faepe confpicitur; utpote in quo mentis fedes eft, et fons falu.
tis. Serpenticulus, quem finiftra manu tenet, illis et* magnitudise et fpecie fimilis uidetur, quos Etru«
ria gignere folet 10).

VOLTVMNA, VOLVMNA ET VOLVMNVS

Etrufcorum Dii propriu

Voltumna qualis Dea fuerit, quaue religione culta, ob fcriptorum filentium pro certo did non pot-
eft. Quantum tamen coniicere datur, totius Etruriae Numen tutelare fuit, quafi rerumgeren-
^arum curam haberet, populorumque faluti et tranquillitati profpiceret. 11") Qua de caufla ad ejus
fanum, quod longe celeberrimum prope Vulfinium fuit, urbem in medio Etruriae fitam, conuentus
et condlia frcquentiflime habebantur , quotiescumque nimirum res grauior inddiffet, uel reipublicae .
lalus poftulafiet. 12) Quod quidem laudabile Etrufcorum inftitutum ad Deorum templa, de rebus paul-

B lo

1) P. 147:14S. T49. g) Id patet ex Dionyf. Halic L.I. p. m.23. ac paf-

o.) Vid. Thora. Demfter. de Etrur. Reg, L. IV. fim, ubi Tufcorum meminit. cf. Edmund. Dikin-

C. 20. fon. in Diatrib. de No.e in Italiam aduentu, eius-

Apologetici Cap. XXTV. que nominibus Ethnicis p. m. 29. 30.. 31.. 32.

Vid. not. ad Infcript. Donianas Claff". I. num. 9) Vid. Feftus in uoce Oraconts.

r69." p. 36. . iq) Serpentes iunt etiamPacis fignum, ut ex cadu«

5) Cap. I. de origine urbis Romae. ceis ueterum perfpici poteft.

<S) Salmaf. in Plin.Exereitat. in C. lul. Solini Polyhift. 11) Thomas Demfterus de Etrur. Reg. L, L C. XV.

p. 5. et 6. p. 6a.

7) L. XVI. uid. etiam Th. Demfterum de Etrur.Reg. ia> Liuius. Decad. I, L. IV. et V. .

L.I. C.IX. . . . ;