DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1062#0111
Ckffis Tertia. 73
exemplo forfan ab Ebraeis uel Aegyptiis dufto, effcrre nefas habebant 9 his uerfibus ex-
pefuit Enntus j) i
/«»0, Vefta, Minerua, Ceres, Diana, Venus, Mart.
Menurius t Iauis, Neptunus, Vulcanus, ApoUo*
, Singulis menfes fingulos , in quibus colerentur, adfignarunt: quod quidem ita
faftum, quia illi nihil aliud fuerunt, quarri duodecim Zodiaci figna, quibus anni curfus
difponitur. 2}
lanus, ueluti Parens, ut ait Fefius, 3) in Sacris primus ante omnes Deos meruit
inuoeationem; ejusque facra apud Etrufcos prineipem locum obtinuerunt. Arae duodecim
ei fuerunt confecratae, quia annum in duodecim menfes, et in dies trecentos fexaginta
quinque, fecundum ftatuam a Rege Numa eidem dedicatam, diftribuit, quam Piinius de.
fcribit. 4) Primitiae frugum totius anni ei oblataet ttrare et uino litatum. y) Libum aris
impofitum a facerdote in Iani honorem, Etrufca uoce Ianuai fuiffe diftum, memorat Fe-
ftus. Virtutem ac poteftatem lani cum in caelo , tum in terra defcribit Ouidius d) Proce-
dente tempore, practer liba et molam falfam, aries quoque ei fuit immolatus, ut Feftus
teftatur l cumque ipfe fuerit coronarum inuentor , fub noui anni aufpicia, Iaurea corona
eum coronare confueuerunt; 7) id quod etiam faftum, cum Confules nouum annum
aperuerunt, inque eius templo Confularia ornamenta acceperunt. In facris hymnis,
quos in Iani laudem cecmerunt Salit facerdotes, inter alia peeuliaria cognomina , Deut
Deorum et Pater fuit appellatus 8)
Quia porro Ianus pacis bellique arbiter cultus eft ab Etrufcis ; ae ualuae eius
tcmpli bcllo apcrtae; pace uero erant claufae; Clujiits quoque hinc fuit appellatus. 9) Au-
ftor eft Seruitis, Ianum foederibus quoque praefuifle, perque eum iurare folitos,
Ianus mythice Mundus, uel ut alii uolunt, Annus fiue M cft. 10) Hunc fupre-
mum omnium Deorum Ethnici antiquiflimi I«'w, Iao uocarunt 5 inde forfan Etrufcis et
Latinis lanus diflus. Eum, uti et Saturntim, uiri de&iflimi efle ipfum INoam arbitrantur. 11)
Vertumnalia, fiue Vertumnalia aeque antiquiflima, ac longo ante Romam eonditam tempo* •
re, ab Etrufcis, eorumque exemplo a Sabinis atque Latinis fuerunt celebrata. Ver-
tumnum Deum ctim Romani, deui&is Volfinienfibus, euocaffent, eiusque fignum Romam
deduxiffent; Sacra, templa, aras, follemnesque ferias ei .conftituerunt, Eius fimulacrum,
quod illud ipfum Volfinienfium effe uide.tur, egregie defcribit Propertius. 12) Varro hafce
ferias Ottobri mcnfe celebratas fuiffe tradit: r 3) Pertumnalia a Vertumno, cuius fertat
O&obri menfe. Spiceas coronas ac floreas, aliosque ruris honores ab agrorum bortorumque
aultoribus , facro ritu fuiffi; oblatos, ex Propertii defcriptione elucet: fiquidem memoria
proditum , Venumnum uinearum, agrorum, hortorum, itemque arborum rationem docuifle.
Mrtgas quoque , ut in ludis Circenfibus uittoriam obtinerent, nec non Mercatores Ver-
tumno facra feciffe, ex Propertio non obfcure colligitur,
T tm%*
1) Apud Marcian. Capell. C. XV. 8) Tertullian. in Apologet. C. X.
2) Diodor. Sic. L. III. 9) Macrobius Saturn. L. 1. C. IX,
3) in uoce ehaos. 10) Arnobius adu. gent. L. III.
4) Hiftor. Natur. L. XIV. C. VII. £ Ii) Boehartus Geugraplu L. I. C.I.
O Cato de R. R. C. CXXXIV. 12) L. IV. Eleg. II.
6) Faftor. L. I. u. 125. 13) Laf. Ling. L. IV.
7) Athenaeus L. V. C.TV,
exemplo forfan ab Ebraeis uel Aegyptiis dufto, effcrre nefas habebant 9 his uerfibus ex-
pefuit Enntus j) i
/«»0, Vefta, Minerua, Ceres, Diana, Venus, Mart.
Menurius t Iauis, Neptunus, Vulcanus, ApoUo*
, Singulis menfes fingulos , in quibus colerentur, adfignarunt: quod quidem ita
faftum, quia illi nihil aliud fuerunt, quarri duodecim Zodiaci figna, quibus anni curfus
difponitur. 2}
lanus, ueluti Parens, ut ait Fefius, 3) in Sacris primus ante omnes Deos meruit
inuoeationem; ejusque facra apud Etrufcos prineipem locum obtinuerunt. Arae duodecim
ei fuerunt confecratae, quia annum in duodecim menfes, et in dies trecentos fexaginta
quinque, fecundum ftatuam a Rege Numa eidem dedicatam, diftribuit, quam Piinius de.
fcribit. 4) Primitiae frugum totius anni ei oblataet ttrare et uino litatum. y) Libum aris
impofitum a facerdote in Iani honorem, Etrufca uoce Ianuai fuiffe diftum, memorat Fe-
ftus. Virtutem ac poteftatem lani cum in caelo , tum in terra defcribit Ouidius d) Proce-
dente tempore, practer liba et molam falfam, aries quoque ei fuit immolatus, ut Feftus
teftatur l cumque ipfe fuerit coronarum inuentor , fub noui anni aufpicia, Iaurea corona
eum coronare confueuerunt; 7) id quod etiam faftum, cum Confules nouum annum
aperuerunt, inque eius templo Confularia ornamenta acceperunt. In facris hymnis,
quos in Iani laudem cecmerunt Salit facerdotes, inter alia peeuliaria cognomina , Deut
Deorum et Pater fuit appellatus 8)
Quia porro Ianus pacis bellique arbiter cultus eft ab Etrufcis ; ae ualuae eius
tcmpli bcllo apcrtae; pace uero erant claufae; Clujiits quoque hinc fuit appellatus. 9) Au-
ftor eft Seruitis, Ianum foederibus quoque praefuifle, perque eum iurare folitos,
Ianus mythice Mundus, uel ut alii uolunt, Annus fiue M cft. 10) Hunc fupre-
mum omnium Deorum Ethnici antiquiflimi I«'w, Iao uocarunt 5 inde forfan Etrufcis et
Latinis lanus diflus. Eum, uti et Saturntim, uiri de&iflimi efle ipfum INoam arbitrantur. 11)
Vertumnalia, fiue Vertumnalia aeque antiquiflima, ac longo ante Romam eonditam tempo* •
re, ab Etrufcis, eorumque exemplo a Sabinis atque Latinis fuerunt celebrata. Ver-
tumnum Deum ctim Romani, deui&is Volfinienfibus, euocaffent, eiusque fignum Romam
deduxiffent; Sacra, templa, aras, follemnesque ferias ei .conftituerunt, Eius fimulacrum,
quod illud ipfum Volfinienfium effe uide.tur, egregie defcribit Propertius. 12) Varro hafce
ferias Ottobri mcnfe celebratas fuiffe tradit: r 3) Pertumnalia a Vertumno, cuius fertat
O&obri menfe. Spiceas coronas ac floreas, aliosque ruris honores ab agrorum bortorumque
aultoribus , facro ritu fuiffi; oblatos, ex Propertii defcriptione elucet: fiquidem memoria
proditum , Venumnum uinearum, agrorum, hortorum, itemque arborum rationem docuifle.
Mrtgas quoque , ut in ludis Circenfibus uittoriam obtinerent, nec non Mercatores Ver-
tumno facra feciffe, ex Propertio non obfcure colligitur,
T tm%*
1) Apud Marcian. Capell. C. XV. 8) Tertullian. in Apologet. C. X.
2) Diodor. Sic. L. III. 9) Macrobius Saturn. L. 1. C. IX,
3) in uoce ehaos. 10) Arnobius adu. gent. L. III.
4) Hiftor. Natur. L. XIV. C. VII. £ Ii) Boehartus Geugraplu L. I. C.I.
O Cato de R. R. C. CXXXIV. 12) L. IV. Eleg. II.
6) Faftor. L. I. u. 125. 13) Laf. Ling. L. IV.
7) Athenaeus L. V. C.TV,