DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1062#0142
92 Etrufci Mufaei
A. clrljccxxxn. effoffa cft marmerea Cathedra arcuata, anaglypticis fculpturis infigniSj
~. . quae exhibetur in Tabul. XLVIIL Hanc cathedram, Mithrae wuitlo dedicatam , Etrufei
XI VI*IT °Pcrls effe exinde auguror , quod praeter Corotiides et Maeandra , alia quoque habet or-
' namenta, quae etiam in uafculo illo argenteo, Etrufcis litteris infcripto occurrunt f- quod
exhibetur apud Dempfterum in Tabul. LXXVIL Iri fuperiore zona , quae anaclinterium
intrinfecus ornat , fex equites cernimus, equis infidcntes, quos, antiquo morc, nec fre-
nis, ncc uelis reguntjl Armati funt galea , clypeo, ct gladio, induti uero breui tunica.
Singulis equitibus praeeunt, pedites iisdem armis , ac praeterea iiafta lati mucronis, in-
ftrucii. Hi, ut puto, proficifcuntur ad ludos ih honorem Dei SSiihrne celebrandos. Si-
quidem ita armati dccurrere folebant, et cirea aram, m qua facer ignis ardebat, Deo
facra facicntes, faltabant faltatione armata , quam Pyrrkhen dixere. In altera zona, qua
anaclintefium eiusdem marmoreae cathedrae ornatur, igfculpta eft uenatio. -. Tres apros
diuerfa uia fugientes uenatores cum canibus, armati fagittis et uenabulo, nt eos confo-
diant, perfequuntur. In tcrtia zona, quae inferiorem partem ernat, nil notatu dignvm,
praeter flores et folia, occurrit. In infima uero zona, uir eft magnae ftaturae , nudu?
corpore, brcuibus brachiis, ingenti capite , qui in aram ita incurnbit, ut ex ea paullatim
adfurgere uideatur. Verifimile mihi uidctur, eum poffe referre Deum inuicium Mubram,
cuius natalem diem ueteres Etrufci, ac deinde Romini, Perfarum atqne Aegyptiorum ex-
«mjilo, equorum dectiriionc ludisque-circenfibus celebrare eonfueueraat. i) Katalis eius
cum multa celebritate agebatur'VIIL Calendas ianuarias , 'nimirum uiceiima quinta dic
Decembris» Siquidem Sol, integro Zodiaci circulo per anni tempeftates decurfo, tuncs
quafi ab imo et profundo loco emergens ad fuperiora reuertimr, nouumque curium in-
choando, quoddammodo renafci uidetur. Id etiam adnotauit lulunus de hoc natali Mi-
thrae differens. 2) Cum igitur Sol nouum curfum inftaurat, quafi in nouam uitam pro-
dit, isquc dies eius natalis appellatur. 3) Refie uero faSiam uidetur, ut Sol giganti fimi-
lis.ex ara fe attoilens exprimatur , ut oftendatur ex inferiore hemisphaerio ad fuperlus
eo tempore adfurgere. 4) Prope ararri Nafccnris Solts adftat iuuenis aperto capite, breui
tunica amittus, qui dextra fubla.ta eum euocarc uidetur : fmiftra uero breue iaculum tc-
net, quafi radiorum S i"s in nouo ortu exiguam uim notet. Fiemis tempus indicant
apri in altera zona fculpti, quos uenatores occidere conantur. Kam Adonidis fabula ab
apro interemti , Solem, cum in hiemalibus fignis moratur, praefigurat, ^) Ianus maxi-
mus primusque omnium Dcorum idem ac Spl a Macrobio eenfetur} ideoque Patuleius et
Qtijius diC us, quod ortus mundi m aperire uideatur, occidens uerp ckudere. 6) Interim
Sole nafcen.t iuxta eius aram in fignum pubiicae lactitiae, ludi gymnici dnplicis generis
fpefiantur; iisdeinque duo Gymnafiarchae praefunt fedentes, ut oftendit Tabul. XLVIIL
Ante eosdem Gymnafiarchas duae hsftae humi defixae uifuntur, quae lu&atorum praemia
effe poffunt. InSma cathedrae zona oftendit , in «elebrando Naiali die Solis facrificium
follenni ritu rera "tum foiffe. Pi mam iuxta arborem , quatuor tantum foliis frondofam
iisque raaioribus, ad Sndicandam temporum inftaurationem, ara fublimior facre igne ac-
cenfa eft. Infunt in eadem ara inftrumenta quaedam facrificalia ignota. Ad facrificium
accedit iuuenis, qui, quod netatu dignum, hoc tantum in loco, equum frenis ac loris
moderatur. Foffitan is eft facerdos Silis inuicii Mttbrae, elegantiore prae ceteris ucftium
cultu infignis, qui honoris cauffa, ad hoc follenne facrum peragendum equo uefius pro-
ficici folitus; uel potius eumdem Solem exprimit, qui praeparato fibi facrificio praefens
aduenit. Nam Etrufci quoque fingulis aftionibus, maxime uere facris peratlis Deos prae-
fentes effc crediderunt. 7) Vifiima in hoc facrificio immolari folita, taurus fuit, quem ;
uitta
l) Philipp. a Torre de Mithra Cap. VI. p. aZf. g) Macrobius Saturn. L. I. c. 2l.
a) in Orat. IV. 6} Idera L. 1. c. 9.
3) Macrobius L. I. Saturnal. C. XVUF. 7) Bonarrotius ad raonum, addit. Dempft. §, XXII.
4) Philipp, a Torre de natsli die Solis. p. 30.
A. clrljccxxxn. effoffa cft marmerea Cathedra arcuata, anaglypticis fculpturis infigniSj
~. . quae exhibetur in Tabul. XLVIIL Hanc cathedram, Mithrae wuitlo dedicatam , Etrufei
XI VI*IT °Pcrls effe exinde auguror , quod praeter Corotiides et Maeandra , alia quoque habet or-
' namenta, quae etiam in uafculo illo argenteo, Etrufcis litteris infcripto occurrunt f- quod
exhibetur apud Dempfterum in Tabul. LXXVIL Iri fuperiore zona , quae anaclinterium
intrinfecus ornat , fex equites cernimus, equis infidcntes, quos, antiquo morc, nec fre-
nis, ncc uelis reguntjl Armati funt galea , clypeo, ct gladio, induti uero breui tunica.
Singulis equitibus praeeunt, pedites iisdem armis , ac praeterea iiafta lati mucronis, in-
ftrucii. Hi, ut puto, proficifcuntur ad ludos ih honorem Dei SSiihrne celebrandos. Si-
quidem ita armati dccurrere folebant, et cirea aram, m qua facer ignis ardebat, Deo
facra facicntes, faltabant faltatione armata , quam Pyrrkhen dixere. In altera zona, qua
anaclintefium eiusdem marmoreae cathedrae ornatur, igfculpta eft uenatio. -. Tres apros
diuerfa uia fugientes uenatores cum canibus, armati fagittis et uenabulo, nt eos confo-
diant, perfequuntur. In tcrtia zona, quae inferiorem partem ernat, nil notatu dignvm,
praeter flores et folia, occurrit. In infima uero zona, uir eft magnae ftaturae , nudu?
corpore, brcuibus brachiis, ingenti capite , qui in aram ita incurnbit, ut ex ea paullatim
adfurgere uideatur. Verifimile mihi uidctur, eum poffe referre Deum inuicium Mubram,
cuius natalem diem ueteres Etrufci, ac deinde Romini, Perfarum atqne Aegyptiorum ex-
«mjilo, equorum dectiriionc ludisque-circenfibus celebrare eonfueueraat. i) Katalis eius
cum multa celebritate agebatur'VIIL Calendas ianuarias , 'nimirum uiceiima quinta dic
Decembris» Siquidem Sol, integro Zodiaci circulo per anni tempeftates decurfo, tuncs
quafi ab imo et profundo loco emergens ad fuperiora reuertimr, nouumque curium in-
choando, quoddammodo renafci uidetur. Id etiam adnotauit lulunus de hoc natali Mi-
thrae differens. 2) Cum igitur Sol nouum curfum inftaurat, quafi in nouam uitam pro-
dit, isquc dies eius natalis appellatur. 3) Refie uero faSiam uidetur, ut Sol giganti fimi-
lis.ex ara fe attoilens exprimatur , ut oftendatur ex inferiore hemisphaerio ad fuperlus
eo tempore adfurgere. 4) Prope ararri Nafccnris Solts adftat iuuenis aperto capite, breui
tunica amittus, qui dextra fubla.ta eum euocarc uidetur : fmiftra uero breue iaculum tc-
net, quafi radiorum S i"s in nouo ortu exiguam uim notet. Fiemis tempus indicant
apri in altera zona fculpti, quos uenatores occidere conantur. Kam Adonidis fabula ab
apro interemti , Solem, cum in hiemalibus fignis moratur, praefigurat, ^) Ianus maxi-
mus primusque omnium Dcorum idem ac Spl a Macrobio eenfetur} ideoque Patuleius et
Qtijius diC us, quod ortus mundi m aperire uideatur, occidens uerp ckudere. 6) Interim
Sole nafcen.t iuxta eius aram in fignum pubiicae lactitiae, ludi gymnici dnplicis generis
fpefiantur; iisdeinque duo Gymnafiarchae praefunt fedentes, ut oftendit Tabul. XLVIIL
Ante eosdem Gymnafiarchas duae hsftae humi defixae uifuntur, quae lu&atorum praemia
effe poffunt. InSma cathedrae zona oftendit , in «elebrando Naiali die Solis facrificium
follenni ritu rera "tum foiffe. Pi mam iuxta arborem , quatuor tantum foliis frondofam
iisque raaioribus, ad Sndicandam temporum inftaurationem, ara fublimior facre igne ac-
cenfa eft. Infunt in eadem ara inftrumenta quaedam facrificalia ignota. Ad facrificium
accedit iuuenis, qui, quod netatu dignum, hoc tantum in loco, equum frenis ac loris
moderatur. Foffitan is eft facerdos Silis inuicii Mttbrae, elegantiore prae ceteris ucftium
cultu infignis, qui honoris cauffa, ad hoc follenne facrum peragendum equo uefius pro-
ficici folitus; uel potius eumdem Solem exprimit, qui praeparato fibi facrificio praefens
aduenit. Nam Etrufci quoque fingulis aftionibus, maxime uere facris peratlis Deos prae-
fentes effc crediderunt. 7) Vifiima in hoc facrificio immolari folita, taurus fuit, quem ;
uitta
l) Philipp. a Torre de Mithra Cap. VI. p. aZf. g) Macrobius Saturn. L. I. c. 2l.
a) in Orat. IV. 6} Idera L. 1. c. 9.
3) Macrobius L. I. Saturnal. C. XVUF. 7) Bonarrotius ad raonum, addit. Dempft. §, XXII.
4) Philipp, a Torre de natsli die Solis. p. 30.