DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1062#0153
pg Etrufci Mifad
annum incidere fextnm ferme et quadragefimum fupra centefimum ante Ilii expugnationem;
tinde perfpicuum eft, quam antiquae fmt Tufcorum monetae. Satumi effigiem referre
aidetur affis, qui adfertur in Tabul. LIV. Littcra S, Semiffem innuere poteft. Poflit etiam-,-
conuenire Iano , quem claffe in Italiam aduefium effe teftatur Dracp Corcyrenfis apud
Athenaeum , <) praefertim cum laurea fit ornatus. Nam lanus non folum coronarum
inuentor babebatur; fed quoque fingulis Calendis mos fuit Imum coronare, z)
Tab.LIV. Ratem fiuenauim expreffam refert aes graue, adlatnm inTabui. LIV praefertquescum ra-
te caputDeae galeatum, Romae fimillimum , quod cernimus in humiriis , qui dicuntur confula-
res. Galeae iungitur mitella , quemadmodum 3n fimulacro Deae Valentiae luperius edlto in
Tabul. II. obferuauimus. Inter prifcarh Etrufcorum monetam et Romanorum jllud intereffe
difcrimen uidetur, quod Etrufcorum pondera fiue Affes, ex aere fufo conflatoque con-
ftant; Romanorum uero percuffi cufique funt; adeoque Etrufcae monetae antiquiores cen-
fentur, utpote ante artem cudendi conflatae, Apud Romanos fignati aeris auflorem alii
Numam, aliiSeruiumTulliumfaciunt. 3) Aflatae autem a nobis monctae profeclo uel longe
fuperant, uel aequant Vrbis originem. Pro antiquiffimis omnium illae monetae haberi folenf,
quae uel ab ufitata forma recedunt, ut ea in Tabul. LV. oualis figurae ; uel Deorum
non imagines, fed. notas quasdam et emblemata praeferumv Occurrit Delphinus feu tyr-
fo, (eft pifcis Delphino congener) qui cum Tyrrhenorum nemine congruit, quo primum
Tyrfeni uocati funt; de quo nomine uidendus Bonarrotius 4). Videre etiam eft, in hii
Etrufcorum monetis expreflos talos luforios , qui originem Tyrrhenorum a Lydis , qui
talos aliaque ludorum genera inuenerunt, fortaffe fignificant. Accedit mufca , apis , feu
potius cicada et tridens , ut in eadem Tabula. Bipennis et rota 5 pariterque rota et
ansora ab Etrufcis inucnta,
Sunt etiam numifmata Etrufcorum ueterum, quae eaput biceps praeferunt, de qui-
bus fufpicatur Bonarrotius, bifrons caput refpicere poffe urbium peculiare regimen, quae
duobus praefidibus gubernarentur. Ia Romanis caput inteftum adparet: in Etrufcis uero
quodam pileo tegitur, qui etiam , ut in nummo Pembrochiano a Spanhemio allato, in
inferiore et cxtima parte globulis feu gemmis circumornatur, quod pro fummae dignita-
tis ornamento accipit. At enim uero illa fententia aliquid difficultafis habere uidetur, quad
antiquiffimis temporibus apud Etrufcos, uti et apud Graecos , nulla regum et principum,
fed Deorum tantum Heroumque capita numifmatibus imprefla fuerunt. Interdum Etrufci
pro ipfis Deorum imaginibus Symbola ipfis propria imprefferunt; quod numifma Ikuuino-
tum feu Eugubinorum, adlatum in Dempfteriano opere Tabul. LIX. num. IV. probatj
in quo in altera facie rota radiata, Solis index; in altera Luna filens, et in extimo or-
be quatuor aftra fculpta confpiciuntur, cum Etrufca Epigraphc, Ikwini, id cft, Eugubinj,
In nummo Tudertium, pro Merciirio fculpta eft lyra «oW7ic, et lupus dormiens, quem
Etrufci Hirpo dixerunt. Iidem Tudertes, quia Diofcuros uenerati funt , urbis fuae tute-
larrs Deos, binas clauas et manum expanfam cefto armatam in numifmatibus repraefen-
tarunt. Nec infignia tantum et fymbola Deorum ; fed ipfa Deorum capita in numifmati-
bus expreffcrunt, In Tabul. LIV. n. 1. in aeree trjente expreffum eft caput biceps
barbatum, ornatum piieo umbellato. In altero , n, 2. eodem modo biceps caput, fed
iuuenile et imberbe, non fecus ac cernitur in altero affe , edito in eadem Tabula numu
ir. Forfitan haec capita Herculis et Mercurii bifrontis imagines repraefentant, fiquidem
Herculem ponderibus praeeffe crediderunt, ut notat Fabrettus 5). Pileus ei tribuitur pro-
pter itinera, quod orbem fere uniuerfum peragrauit, De Liguria ac Tufcia ab eb emenfa
tefta-
1) Dcipnof. L.XV. c 13. 4) ad monum. addit. Dempfter. §. XXXVIII.
2) Sidonius Apollinaris carm. II, in princ,
3) Plinius L, XXXM. c. 3. $) infcriptien. cap, VII. p, 527. §ag„
annum incidere fextnm ferme et quadragefimum fupra centefimum ante Ilii expugnationem;
tinde perfpicuum eft, quam antiquae fmt Tufcorum monetae. Satumi effigiem referre
aidetur affis, qui adfertur in Tabul. LIV. Littcra S, Semiffem innuere poteft. Poflit etiam-,-
conuenire Iano , quem claffe in Italiam aduefium effe teftatur Dracp Corcyrenfis apud
Athenaeum , <) praefertim cum laurea fit ornatus. Nam lanus non folum coronarum
inuentor babebatur; fed quoque fingulis Calendis mos fuit Imum coronare, z)
Tab.LIV. Ratem fiuenauim expreffam refert aes graue, adlatnm inTabui. LIV praefertquescum ra-
te caputDeae galeatum, Romae fimillimum , quod cernimus in humiriis , qui dicuntur confula-
res. Galeae iungitur mitella , quemadmodum 3n fimulacro Deae Valentiae luperius edlto in
Tabul. II. obferuauimus. Inter prifcarh Etrufcorum monetam et Romanorum jllud intereffe
difcrimen uidetur, quod Etrufcorum pondera fiue Affes, ex aere fufo conflatoque con-
ftant; Romanorum uero percuffi cufique funt; adeoque Etrufcae monetae antiquiores cen-
fentur, utpote ante artem cudendi conflatae, Apud Romanos fignati aeris auflorem alii
Numam, aliiSeruiumTulliumfaciunt. 3) Aflatae autem a nobis monctae profeclo uel longe
fuperant, uel aequant Vrbis originem. Pro antiquiffimis omnium illae monetae haberi folenf,
quae uel ab ufitata forma recedunt, ut ea in Tabul. LV. oualis figurae ; uel Deorum
non imagines, fed. notas quasdam et emblemata praeferumv Occurrit Delphinus feu tyr-
fo, (eft pifcis Delphino congener) qui cum Tyrrhenorum nemine congruit, quo primum
Tyrfeni uocati funt; de quo nomine uidendus Bonarrotius 4). Videre etiam eft, in hii
Etrufcorum monetis expreflos talos luforios , qui originem Tyrrhenorum a Lydis , qui
talos aliaque ludorum genera inuenerunt, fortaffe fignificant. Accedit mufca , apis , feu
potius cicada et tridens , ut in eadem Tabula. Bipennis et rota 5 pariterque rota et
ansora ab Etrufcis inucnta,
Sunt etiam numifmata Etrufcorum ueterum, quae eaput biceps praeferunt, de qui-
bus fufpicatur Bonarrotius, bifrons caput refpicere poffe urbium peculiare regimen, quae
duobus praefidibus gubernarentur. Ia Romanis caput inteftum adparet: in Etrufcis uero
quodam pileo tegitur, qui etiam , ut in nummo Pembrochiano a Spanhemio allato, in
inferiore et cxtima parte globulis feu gemmis circumornatur, quod pro fummae dignita-
tis ornamento accipit. At enim uero illa fententia aliquid difficultafis habere uidetur, quad
antiquiffimis temporibus apud Etrufcos, uti et apud Graecos , nulla regum et principum,
fed Deorum tantum Heroumque capita numifmatibus imprefla fuerunt. Interdum Etrufci
pro ipfis Deorum imaginibus Symbola ipfis propria imprefferunt; quod numifma Ikuuino-
tum feu Eugubinorum, adlatum in Dempfteriano opere Tabul. LIX. num. IV. probatj
in quo in altera facie rota radiata, Solis index; in altera Luna filens, et in extimo or-
be quatuor aftra fculpta confpiciuntur, cum Etrufca Epigraphc, Ikwini, id cft, Eugubinj,
In nummo Tudertium, pro Merciirio fculpta eft lyra «oW7ic, et lupus dormiens, quem
Etrufci Hirpo dixerunt. Iidem Tudertes, quia Diofcuros uenerati funt , urbis fuae tute-
larrs Deos, binas clauas et manum expanfam cefto armatam in numifmatibus repraefen-
tarunt. Nec infignia tantum et fymbola Deorum ; fed ipfa Deorum capita in numifmati-
bus expreffcrunt, In Tabul. LIV. n. 1. in aeree trjente expreffum eft caput biceps
barbatum, ornatum piieo umbellato. In altero , n, 2. eodem modo biceps caput, fed
iuuenile et imberbe, non fecus ac cernitur in altero affe , edito in eadem Tabula numu
ir. Forfitan haec capita Herculis et Mercurii bifrontis imagines repraefentant, fiquidem
Herculem ponderibus praeeffe crediderunt, ut notat Fabrettus 5). Pileus ei tribuitur pro-
pter itinera, quod orbem fere uniuerfum peragrauit, De Liguria ac Tufcia ab eb emenfa
tefta-
1) Dcipnof. L.XV. c 13. 4) ad monum. addit. Dempfter. §. XXXVIII.
2) Sidonius Apollinaris carm. II, in princ,
3) Plinius L, XXXM. c. 3. $) infcriptien. cap, VII. p, 527. §ag„