Grzybkowski, Andrzej [Red.]; Żygulski, Zdzisław [Red.]; Grzybkowska, Teresa [Red.]: Urbs celeberrima: księga pamiątkowa na 750-lecie lokacji Krakowa (Kraków, 2008)

WSTĘP

Pierwsze, powstałe sto trzydzieści lat temu, na ziemiach polskich muzeum noszą-
ce miano narodowego nie tylko utworzone zostało w Krakowie, lecz do dzisiaj
zachowało w swej nazwie określenie przynależności do tego miasta, co jest powo-
dem do dumy, ale i niesie zobowiązania.

Kiedy więc Rada Miasta podjęła w 2004 roku decyzję o uczczeniu 750.
rocznicy lokacji Krakowa na prawie magdeburskim, zrozumieliśmy, że Mu-
zeum nasze powinno współdziałać w tym przedsięwzięciu. Wiedzieliśmy,
że Muzeum Historyczne Miasta Krakowa przygotowuje się do tego ważnego
wydarzenia, i wkrótce okazało się, iż pracuje nad wystawą „Kraków. Euro-
pejskie miasto prawa magdeburskiego 1257-1791". Jubileusz ten zrodził też
w wielu innych instytucjach inicjatywy naukowe i kulturalne.

Nestor naszego Muzeum, erudyta i autorytet w różnych dziedzinach hi-
storii sztuki, profesor Zdzisław Żygulski jun., wspólnie z wybitnym history-
kiem sztuki, autorką wielu wystaw, profesor Teresą Grzybkowską, zapropono-
wali przygotowanie w Muzeum Narodowym wystawy zatytułowanej „Kraków
dla Rzeczpospolitej". Scenariusz uwzględniający doświadczenia obojga Auto-
rów z ich wystawy „Gdańsk dla Rzeczpospolitej", którą urządzili rok wcze-
śniej nad Motławą, wzbudził w nas entuzjazm. Widzieliśmy bowiem oczyma
wyobraźni zgromadzone w jednym miejscu arcydzieła - wykonane w Krako-
wie lub z myślą o nim świadectwa wysokiej kultury artystycznej i mistrzostwa
warsztatowego, sprowadzone z muzeów krajowych i zagranicznych. Przed-
mioty te Autorzy zamierzali zgrupować w czterech częściach: „Urbs celeber-
rima" ukazywać miała świetność artystyczną miasta, rozwiniętego po lokacji,
„Skarbiec królów", w którym o potędze władców świadczyłyby wysokiej klasy
ich fundacje - krzyże, relikwiarze, arrasy, broń. Dział „Akademia Krakowska"
poświęcony miał być dziejom Uniwersytetu Jagiellońskiego, wreszcie w ostat-

9